Μνήμη και ηλικία: Οι αλλαγές μετά τα 30 και πώς να τις αντιμετωπίσετε
Καθώς μεγαλώνουμε συμβαίνουν αλλαγές στις φυσιολογικές λειτουργίες όλου του σώματος, επομένως οι γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η μνήμη, δεν αποτελούν εξαίρεση.
Με τον καιρό δυσκολευόμαστε περισσότερο να θυμηθούμε το όνομα κάποιου που είχαμε καιρό να συναντήσουμε, μπορεί να ψάχνουμε τα κλειδιά μας ενώ τα κρατάμε ή να μας αποσπάται η προσοχή πιο εύκολα.
Σύμφωνα με τον Tim Beanland, επικεφαλής στο Alzheimer’s Society και συγγραφέα του βιβλίου παζλ, Mind Games, ο οποίος μίλησε στην Telegraph, μία μικρή απώλεια μνήμης είναι φυσιολογική.
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αν η μνήμη τους εξασθενίσει λίγο, πάει να πει ότι έχουν άνοια. Αλλά μια μικρή απώλεια μνήμης είναι φυσιολογική. Ο εγκέφαλός σας είναι μέρος του σώματός σας και όπως το δέρμα σας δεν είναι ίδιο όπως όταν ήσασταν 20, το ίδιο ισχύει και για τον εγκέφαλό σας. Είναι φυσιολογικό να δυσκολεύεσαι να συγκρατήσεις στη μνήμη σου διάφορα ονόματα», λέει.
Ωστόσο, η άνοια βρίσκεται σε διαφορετική κλίμακα από την κανονική απώλεια μνήμης. «Αν απλώς σας έλεγα κάτι και μετά μου ζητούσατε τις ίδιες πληροφορίες μέσα σε 2 έως 5 λεπτά, αυτό θα ήταν άνοια – όταν οι άνθρωποι σταματούν να σχηματίζουν αναμνήσεις. Αντί να ξεχάσετε πού παρκάρατε το αυτοκίνητό σας, θα αναρωτιόσασταν: "Ήρθα με αυτοκίνητο ή λεωφορείο;".Η άνοια επηρεάζει την ικανότητά σας να κάνετε τη δουλειά σας και να κοινωνικοποιηθείτε – υπάρχει μεγάλη διαφορά στην κλίμακα», τονίζει ο ειδικός.
Τα καλά νέα είναι ότι μέρος της μνήμης του εγκεφάλου βελτιώνεται με την ηλικία. «Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε τύποι διαφορετικών αναμνήσεων και όλες γερνούν σε διαφορετικούς χρόνους. Η λειτουργική μας μνήμη, η ικανότητα να θυμόμαστε έναν αριθμό τηλεφώνου ή να εξασκούμαστε με λίγα μαθηματικά, κορυφώνεται νωρίς στην ηλικία των 30 και έπειτα αρχίζει να ''κατηφορίζει''. Η μνήμη σας για γεγονότα και πράγματα όπως το πού παρκάρατε το αυτοκίνητό σας δεν αρχίζει να μειώνεται μέχρι την ηλικία των 50 έως 60 ετών και η σημασιολογική σας μνήμη – οι γνώσεις σας για γεγονότα, όπως το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας – συνεχίζει να βελτιώνεται μέχρι περίπου την ηλικία των 70», λέει ο Beanland.
Επίσης μπορείτε να εξασκείτε την μνήμη σας καθ'όλη τη διάρκεια της ζωής σας, έτσι ώστε να την προστατεύσετε και να την ενισχύσετε.
«Έχουμε ανακαλύψει ότι το 40% του κινδύνου εμφάνισης άνοιας οφείλεται σε πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε. Εάν διεγείρετε τον εγκέφαλό σας και κάνετε ασκήσεις εγκεφάλου, μπορείτε να δημιουργήσετε γνωστικό απόθεμα, το οποίο ενισχύει τις οδούς σε όλο τον εγκέφαλο. Αυτό θα καθυστερήσει τη φυσιολογική γήρανση της μνήμης και θα καταστήσει λιγότερο πιθανό να πάθετε άνοια όταν μεγαλώσετε», εξηγεί.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να διατηρήσουμε τη μνήμη μας
Υπάρχουν πολλοί τρόποι που βοηθούν στη διατήρηση της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας.
Καταναλώστε περισσότερα βατόμουρα
Γνωρίζουμε ότι τα βατόμουρα είναι καλά για εμάς με πολλούς τρόπους, αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι βελτιώνουν επίσης τη μνήμη και τη γνωστική μας λειτουργία. Πιο πρόσφατα ερευνητές από το King's College και το Πανεπιστήμιο του Reading ανακάλυψαν ότι άνδρες και γυναίκες ηλικίας 65-80 ετών που κατανάλωναν βατόμουρα καθημερινά είχαν καλύτερη μνήμη, βελτιωμένη ακρίβεια στις εργασίες προσοχής και χαμηλότερη αρτηριακή πίεση.
«Πιστεύουμε ότι οι μπλε χρωστικές στα βατόμουρα, οι ανθοκυανίνες, οι οποίες είναι ένας τύπος πολυφαινολών που υπάρχουν επίσης σε άλλα τρόφιμα όπως οι φράουλες, τα σμέουρα, τα κόκκινα σταφύλια και τα μοβ λαχανικά, βρίσκονται πίσω από αυτά τα αποτελέσματα», λέει η Δρ Ana Rodriguez-Mateos, μιλώντας στην Telegraph.
Τα βατόμουρα είναι επίσης ένα από τα πιο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά μούρα, καθώς είναι γεμάτα φυτικές ίνες, βιταμίνη C, βιταμίνη Κ και μαγγάνιο, επομένως είναι ένα win-win.
Πάρτε συμπληρώματα βιταμινών
«Η Β12 είναι πολύ σημαντική για τη γνωστική μνήμη. Εάν τρώτε ζωικά προϊόντα όπως γαλακτοκομικά, κοτόπουλο και βοδινό κρέας, θα πρέπει να είστε εντάξει, αλλά εάν αισθάνεστε κουρασμένοι και έχετε εγκεφαλική ομίχλη, αξίζει να κάνετε μια εξέταση αίματος για να δείτε αν έχετε έλλειψη», αναφέρει η ειδικός.
Εκμάθηση γλωσσών και δημιουργία παζλ
«Αν θέλετε η μνήμη σας να συνεχίσει να λειτουργεί καλά, ιδανικά θα πρέπει να συνεχίζετε να μαθαίνετε όσο περισσότερο μπορείτε. Είναι χρήσιμο αν έχετε μια περίπλοκη δουλειά, αλλά μπορείτε επίσης να περνάτε χρόνο φτιάχνοντας παζλ, να μάθετε μια ξένη γλώσσα ή να παίξετε ένα μουσικό όργανο. Πρέπει να κάνετε κάτι που ενεργοποιεί και διεγείρει τον εγκέφαλό σας για να δημιουργήσει πιο αποτελεσματικά μονοπάτια».
Διαχείριση του βάρους
Η Telegraph επικαλούμενη τους ειδικούς αναφέρει πως η διαχείριση του βάρους είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην διατήρηση της μνήμης. «Το υπερβολικό βάρος έχει αποδειχθεί ότι συρρικνώνει τον εγκέφαλό σας, βλάπτει τη γνωστική λειτουργία και μειώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, αυξάνοντας τον κίνδυνο άνοιας».
Διαχείριση του άγχους
Τέλος ο τρόπος που διαχειριζόμαστε το άγχος μας παίζει επίσης ρόλο στην κατάσταση της μνήμης μας. «Όταν είσαι αγχωμένος, το σώμα σου απελευθερώνει κορτιζόλη, η οποία, όπως έχουν δείξει μελέτες, βλάπτει τη διαδικασία μνήμης του εγκεφάλου. Το άγχος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κακό ύπνο, ο οποίος με τη σειρά του σας κάνει λιγότερο ικανούς να αντιμετωπίσετε το στρες και έτσι αυξάνετε τον κίνδυνο άνοιας».
