Γιατί το καμένο τοστ μπορεί να βλάψει την υγεία σας
Το τoστ είναι ένα εύκολο, γρήγορο και χορταστικό σνακ το οποίο συχνά καταναλώνεται σε καθημερινή βάση. Οι θερμίδες που περιέχονται σε ένα τοστ διαφοροποιούνται ανάλογα με τα υλικά που επιλέγουμε.
Το ανησυχητικό όμως πέρα από τις θερμίδες είναι ότι μπορεί να το παρακάνουμε με το ψήσιμο με αποτέλεσμα το τοστ μας να είναι καμένο σε σημεία.
Σύμφωνα με τη Telegraph και τον Όλιβερ Τζόουνς, καθηγητή χημείας στο Πανεπιστήμιο RMIT στη Μελβούρνη, τα καμένα τρόφιμα - ιδιαίτερα το ψωμί και τα λαχανικά - μας βλάπτουν καθώς περιέχουν ακρυλαμίδιο.
Η ουσία που περιέχει το καμένο τοστ
Η δυσάρεστη χημική ουσία δεν είναι κάτι που υπάρχει φυσικά σε αυτό που τρώμε. Αντίθετα, σχηματίζεται σε αυτά τα αμυλούχα τρόφιμα όταν μαγειρεύονται σε θερμοκρασίες υψηλότερες από 120C. Αυτό οφείλεται σε μια αντίδραση μεταξύ της ζάχαρης που περιέχει και ενός φυσικού αμινοξέος που ονομάζεται ασπαραγίνη. Το βράσιμο και ο ατμός δεν παράγουν ακρυλαμίδιο.
«Το ακρυλαμίδιο έχει χαρακτηριστεί ως «πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC). Ουσιαστικά, σημαίνει ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις που δείχνουν ότι η χημική ουσία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στους ανθρώπους, αλλά δεν υπάρχει οριστική απόδειξη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σχέση μπορεί να οφείλεται στο γλυκιδαμίδιο - μια ένωση που σχηματίζεται όταν το σώμα διασπά το ακρυλαμίδιο», αναφέρει ο καθηγητής. Το γλυκιδαμίδιο μπορεί να βλάψει το DNA, το οποίο θεωρείται ότι συμβάλλει στον καρκίνο.
Εκτός από τη δυσάρεστη γεύση, το κάψιμο του τοστ – ή το μαγείρεμα των λαχανικών μέχρι να μαυρίσουν – μπορεί να διασπάσει βιταμίνες και άλλα ευεργετικά μόρια, εξηγεί ο καθηγητής. «Αυτό σημαίνει ότι το καμένο φαγητό δεν είναι καλό για εσάς», προσθέτει.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η υψηλή έκθεση στο ακρυλαμίδιο έχει συνδεθεί με κακή υγεία του εγκεφάλου, αναπαραγωγικά προβλήματα μεταξύ των ανδρών και χαμηλότερο βάρος γέννησης μεταξύ των νεογνών.
Πόσο μπορείτε να καταναλώσετε;
Ο καθηγητής Τζόουνς αναφέρει ότι «σύμφωνα με έρευνες δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι ποσότητες ακρυλαμιδίου στις οποίες εκτίθεστε μέσω καμένων τροφών είναι αρκετές για να προκαλέσουν καρκίνο».
«Η μέση φέτα του τοστ έχει περίπου 4,8 μικρογραμμάρια ακρυλαμιδίου, ενώ μια φέτα καμένου τοστ θα έχει περίπου το διπλάσιο (9,6 μικρογραμμάρια)», λέει.
«Η έρευνα δείχνει ότι είναι ασφαλές για τους ανθρώπους να τρώνε έως και 2,6 μικρογραμμάρια ακρυλαμιδίου ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα».
«Υπάρχουν άλλα πράγματα όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ που είναι πολύ πιο επικίνδυνα. Έτσι, αν θέλετε να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου, τα καμένα τρόφιμα δεν είναι το σημείο που πρέπει να ξεκινήσετε», προσθέτει.
Ωστόσο, ο Andrew Sharrocks, καθηγητής μοριακής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ είναι πιο προσεκτικός.
«Οι μελέτες δείχνουν ότι η ζημιά που προκαλείται από το ακρυλαμίδιο είναι αθροιστική (που σημαίνει ότι μπορεί να συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου)», εξηγεί. Αυτό σημαίνει ότι η κατανάλωση καμένου φαγητού είναι «σαν τη ρωσική ρουλέτα» και «όσο περισσότερο το κάνετε αυτό, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες» να αναπτύξετε καρκίνο.
«Ακόμη και μικρές ποσότητες καρκινογόνων ουσιών είναι δυνητικά επικίνδυνες εάν προκαλούν βλάβη σε λάθος γονίδια, ίσως σε κύτταρα που έχουν ήδη συσσωρεύσει μεταλλάξεις με την πάροδο του χρόνου», προσθέτει.
Πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο;
«Συνιστούμε πάντα να κρατάμε την ποσότητα ακρυλαμιδίου στη διατροφή μας όσο το δυνατόν χαμηλότερη», λέει ο Μαρκ Γουίλις από την Υπηρεσία Προτύπων Τροφίμων. «Επιδιώξτε ένα χρυσοκίτρινο χρώμα ή πιο ανοιχτό όταν τηγανίζετε, ψήνετε, φρυγανίζετε ή ψήνετε αμυλούχα τρόφιμα και πάντα να ακολουθείτε τις οδηγίες μαγειρέματος για συσκευασμένα τρόφιμα όπως πατάτες», προσθέτει.
Ωστόσο, η συνολική διατροφή σας είναι πιο σημαντική από την έκθεση σε ακρυλαμίδιο όσον αφορά τον κίνδυνο καρκίνου, λέει η Maxine Lenza, υπεύθυνη πληροφοριών υγείας στο Cancer Research UK.
«Ορισμένες τροφές με ακρυλαμίδιο είναι υψηλές σε θερμίδες και το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο 13 τύπων καρκίνου», εξηγεί. «Έτσι, βάλτε στόχο να έχετε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, με περισσότερα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και να περιορίσετε τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, τη ζάχαρη και το αλάτι».
