I’m Not a Look-Alike: Το φωτογραφικό Project που αποτυπώνει πανομοιότυπους σωσίες απ’ όλο τον κόσμο
Στο βιβλίο του Αλαίν ντε Μποττόν «Πώς ο Προυστ μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου», συναντούμε μια πολύ ενδιαφέρουσα παράθεση από τις σκέψεις του Μαρσέλ Προυστ: «Αισθητικά ο αριθμός των ανθρώπινων τύπων είναι πολύ περιορισμένος για να μην νιώθει κανείς συχνά, όπου κι αν πηγαίνει, τη χαρά να ξαναβλέπει ανθρώπους γνώριμους». Η ιδέα μιας εμφανισιακής «απομίμησης» δεν είναι κάτι καινούργιο…
Για αιώνες η ιδέα των doppelgängers, έχει αιχμαλωτίσει τη φαντασία συγγραφέων και ποιητών αποτελώντας ένα απόκοσμο θεματικό μοτίβο. Οι doppelgängers που από τα γερμανικά αποδίδονται ως «διπλοί περιπατητές» έχουν εμφανιστεί στο έργο μεγάλων κλασικών, όπως ο Φίοντορ Ντοστογιέβσκι, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ή ο Έντγκαρ Άλαν Πόε… Στους μύθους των αυτοχθόνων της Αμερικής αυτές οι φιγούρες ήταν δραπέτες του Κάτω κόσμου, ενώ το να συναντούσες τον δικό σου ήταν κακός οιωνός…
Ακόμα και σήμερα, η σκέψη του να έχεις ένα doppelgänger, έναν «κλώνο» που εμφανισιακά μοιάζει απαράμιλλα με σένα, χωρίς να έχετε κοινούς δεσμούς αίματος και με τον οποίο ζεις παράλληλα στην ίδια εποχή, αλλά μια εντελώς διαφορετική ζωή σε κάποια γωνιά του πλανήτη δεν παύει να γοητεύει... Σε αυτό το παράδοξο και συναρπαστικό φαινόμενο αφιέρωσε δώδεκα χρόνια, ο Καναδός φωτογράφος François Brunelle, καλώντας ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο να επικοινωνήσουν μαζί του, συγκεντρώνοντας περί τα διακόσια πενήντα φυσιογνωμικά doubles.
Το έργο του έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον άλλων καλλιτεχνών, ερευνητών και γενετιστών, που μελετούν αυτό το ανεξήγητο της φύσης, ενώ ο ίδιος ετοιμάζει ένα λεύκωμα, το οποίο συγκεντρώνει και αναλύει αυτή τη φωτογραφική διαδρομή. Μάλιστα, το Ερευνητικό Ίδρυμα Josep Carreras, που ειδικεύεται στη Λευχαιμία στη Βαρκελώνη, μέσα από μια μελέτη και τη χρήση αλγόριθμων ανίχνευσης και αναγνώρισης προσώπου διαπίστωσε ότι μοιράζονται ομοιότητες φυσικών χαρακτηριστικών στο ίδιο ποσοστό με τα μονοζυγωτικά δίδυμα. Το πιο ενδιαφέρον, όμως, ήταν ότι τα κοινά τους εκτείνονταν και στον τρόπο ζωής, στα στοιχεία προσωπικότητας, το μορφωτικό επίπεδο και τις μικρές τους συνήθειες ακόμα και εξαρτήσεις… Αν και το DNA τους δεν σχετιζόταν, μια σειρά γονιδίων και το μικροβίωμά τους είχε τεράστια σύγκλιση.
Ο στοχασμός πάνω σε αυτό το ενδιαφέρον που μας ασκεί η απόλυτη ομοιότητα μεταξύ δύο αγνώστων και η προσπάθεια να αιχμαλωτίσει κάτι από το ανεξιχνίαστο της ανθρώπινης ψυχής, βρίσκονται στον πυρήνα αυτής της καλλιτεχνικής πρόκλησης για τον Brunelle. Και σε δεύτερο χρόνο το να πείσεις δύο άτομα, φαινομενικά, ακριβώς ίδια μα ξένα μεταξύ τους να φωτογραφηθούν μαζί, αναπτύσσοντας μια σύνδεση και αποτυπώνοντας αληθινή οικειότητα… Μέσα από κάθε συνάντηση ενέχει πάντα μια δυσκολία και ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι το εγώ και την ταυτότητά σου, νιώθοντας ότι κάποιος άλλος έρχεται να τη διεκδικήσει…
Αν και το project αρχικά ξεκίνησε μέσα από την επιλογή μοντέλων, σύντομα η ιδέα γιγαντώθηκε με τους ενδιαφερόμενους ή κάποιους που γνώριζαν μια σχετική περίπτωση να επικοινωνούν μαζί του με ενθουσιασμό. Στο στούντιο κάποιοι είχαν την άνεση του να γνωρίζονται χρόνια, ενώ κάποιοι βίωναν την απόλυτη έκπληξη συναντώντας από κοντά για πρώτη φορά, το «οπτικό αντίγραφό τους».
Σε έναν ευρύτερο υπαρξιακό προβληματισμό, ο Brunelle είχε δηλώσει στο Bored Panda: «πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε το ίδιο, όμως η εμφάνισή μας επηρεάζει το πώς μας εκλαμβάνουν οι άλλοι…Προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο».
Ίσως και όλη αυτή η ιδέα να προέκυψε από το γεγονός ότι ο ίδιος ο φωτογράφος μοιάζει πολύ στον δημοφιλή Βρετανό ηθοποιό Rowan Atkinson, που υποδύθηκε τον Mr. Bean, χαίροντας έτσι ευνοϊκή μεταχείριση σε πολλές περιπτώσεις, χωρίς να το επιδιώξει.
Αν και τυπικά το project έχει ολοκληρωθεί, ο καλλιτέχνης δεν παύει να είναι ανοιχτός στο να συναντήσει και να φωτογραφίσει «άγνωστους διδύμους», δημιουργώντας ένα τεράστιο δίκτυο ανθρώπινης σύνδεσης, που προκύπτει από κάτι πέρα και πάνω από σένα, το background και τα ενδιαφέροντά σου… Απλώς το να θυμίζεις εξωτερικά κάποιον άλλον…
