Θάνος Τοκάκης: «Κάνουμε τέχνη για να μην είμαστε μόνοι μας»
Ο Θάνος Τοκάκης βρήκε στο θέατρο, από μικρός, έναν τρόπο να εκφραστεί. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, έγινε γνωστός με την τηλεοπτική σειρά «50-50».
Αλλά σύντομα στράφηκε σ΄αυτά που τον ενδιέφεραν πραγματικά. Θεατρικό Βραβείο Δημήτρης Χορν 2011, μετρά συνεργασίες με σημαντικούς σκηνοθέτες -Βογιατζής, Μαστοράκης, Μοσχόπουλος και συνεχίζει. Τώρα είναι ο Φιάκας, στο θεατρικό «Βαρώνος Φ, Φιάκας» του Δημητρίου Μισιτζή στο Πτι Παλαί. Απ΄το 2016 είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Βίκυ Παπαδοπούλου. Είναι 44 χρόνων.
«Υπήρξα πολύ φιλόδοξος. Μέσα στα χρόνια τα πράγματα άλλαξαν. Τώρα είμαι φιλόδοξος για άλλα πράγματα, με τη ζωή περισσότερο παρά με τη δουλειά. Τα πράγματα για τα οποία ήμουν τότε φιλόδοξος μου φαίνονται κενόδοξα. Αφορούσαν έργα, συνεργασίες, κριτικές, ρόλους, αποδοχή -ήθελα να΄μαι μέσα σ΄όλο αυτό. Βέβαια υπήρχε κι ένα κομμάτι μέσα μου που είχε μια ουσία σε σχέση μ΄αυτό που έκανα. Αυτό μετουσιώθηκε, άλλαξε το περίβλημά του, κι έγινε τώρα κάτι άλλο.
»Γιατί ασχολήθηκα με το θέατρο; Απ΄την τρίτη-τετάρτη δημοτικού με πήγαινε η μητέρα μου στην θεατρική ομάδα του σχολείου, στην Ηλιούπολη -μια καλή ομάδα. Εκεί καλλιεργήθηκε μια αγάπη γι΄αυτή την έκφραση -ακολούθησε το εργαστήρι του δήμου Ηλιούπολης, και δημιουργήθηκε μια αγάπη γι΄αυτό που προφανώς δεν καταλάβαινα. Ενας τεχνικός τρόπος, έστω, να μπορώ να εκφραστώ σε σχέση με την ψυχοσύνθεσή μου. Βρήκα μια οδό στην οποία κάποια στιγμή αποφάσισα να δοθώ 100%.
»Η οικογένειά μου δεν είχε καμία σχέση με τα καλλιτεχνικά, αγαπούσαν ο καθένας την τέχνη με τον τρόπο του. Ασχολιόντουσαν με τα ασφαλιστικά. Είχα και τον αδελφό μου -ήταν ανοιχτός όταν του μίλησα για το θέατρο, με προέτρεψε να το κάνω. Στη συνέχεια με βοηθούσε πολύ ψυχολογικά να συνεχίσω. Είχαμε ένα εξαιρετικά ιδιαίτερο δέσιμο γιατί υπήρχε μια σχέση όχι ακριβώς φιλική, κάτι πολύ βαθύτερο μεταξύ μας. Ηταν λίγο μεγαλύτερος. Αλλά δυστυχώς υπάρχουν και οι μεγάλες λύπες στη ζωή -τον έχασα. Και ο μόνος τρόπος νομίζω, αν υπάρχει κάτι που εμένα μου΄κανε ένα κλικ, είναι ότι προσπαθώ αυτό που κάνω να το κάνω πολύ πιο ζωντανά απ΄ό,τι πριν. Προσπαθώ να ζω μέσα απ΄τους άλλους. Δηλαδή είναι σαν να ζω για δύο ανθρώπους. Περισσότερο έχει να κάνει μ΄αυτό που λέμε ότι βιώνουμε εκείνη τη στιγμή, κάτι που υπάρχει και μπαίνουμε μέσα σ΄αυτό, είτε είναι ένα ταξίδι, είτε ένας ρόλος, είτε ένας έρωτας. Δίνομαι πια πολύ πιο ουσιαστικά.
»Αντλώ απ΄την ζωή μου για το θέατρο. Αυτή νομίζω είναι η διαδικασία, απ΄το θέατρο στην ζωή κι απ΄την ζωή στο θέατρο, μια κίνηση που αν σταματήσει θα είναι μια νέκρωση καλλιτεχνική. Γι΄αυτό θεωρώ ότι η δουλειά μας είναι πάρα πολύ δύσκολη -άλλοι άνθρωποι βέβαια δουλεύουν σε πολύ δυσκολότερες συνθήκες.
»Το “50-50” ήταν η πρώτη μου δουλειά και ήταν πολύ σημαντικό ότι έγινε. Εζησα πολύ μικρός την ενδεχόμενη επιτυχία, που άμα συνέχιζα θα γινόμουν κάτι άλλο. Κι απ΄την άλλη είχα τον Θωμά Μοσχόπουλο και το θέατρο Πόρτα. Ημουν ανάμεσα αλλά ήξερα ακριβώς τι ήθελα. Η ψυχή και το σώμα μου δεν ήταν στην τηλεόραση. Παρόλα αυτά το περίβλημα της τηλεόρασης, της δόξας, της φήμης και των χρημάτων ήταν δέλεαρ και δεν ήξερα πως να το διαχειριστώ. Όχι, δεν το απόλαυσα ιδιαίτερα εκτός δουλειάς, γιατί εντός ήταν όλα μια χαρά.
»Δούλεψα πάρα πολύ καλά. Κατάλαβα τι είναι η τηλεόραση, τι διαφορά έχει με τα υπόλοιπα, δηλαδή με το σινεμά και το θέατρο και αντιλήφθηκα τι είναι αυτό στο οποίο θέλω να δώσω προσοχή και χρόνο.
»Με casting είχα πάρει τον ρόλο στο “50-50”. Μπαίνοντας στην σειρά δεν υπήρχε η αίσθηση ότι πάμε να κάνουμε μια επιτυχία. Ως προς τους τρεις ηθοποιούς (σ.σ. Σάκης Μπουλάς, Πέτρος Φιλιππίδης, Παύλος Χαϊκάλης), πάντα τους θαύμαζα, τον καθένα με ξεχωριστό τρόπο. Θεώρησα ότι θα μπορούσα, αν μη τι άλλο, να μάθω. Επαναλαμβάνω, ότι είναι πολύ σημαντικό το πώς οι άνθρωποι πορεύονται μέσα σ΄αυτό και θέλω να πω ότι και οι τρεις αυτοί άνθρωποι ήξεραν πάρα πολύ καλά το μέσον της τηλεόρασης. Κι εγώ ήθελα να το γνωρίσω καλά κι ήταν πολύ σημαντικό ότι το γνώρισα μέσα απ΄αυτή την δουλειά κι απ΄αυτούς τους ανθρώπους. Στη συγκεκριμένη δουλειά -και λόγω χρόνου, δεν συνδέθηκα με κάποιους, αλλά η συνεργασία μου, οφείλω να ομολογήσω, ήταν άψογη. Ούτε σημαίνει κάτι το γεγονός ότι συμπεριφέρθηκαν καλά σε μένα…
»Μετά την τηλεόραση πήγα επίτηδες στον στρατό και μετά ακολούθησα τον χώρο του θεάτρου όπου αισθανόμουν πιο ασφαλής μέσα μου.
»Αν μου δόθηκαν ευκαιρίες; Κάποιες φορές έβγαζα κι ίσως ακόμα, κάποια κόμπλεξ. Όλοι ζούμε με τα κόμπλεξ μας, και οι ηθοποιοί ακόμα περισσότερο. Και πολλές φορές υπήρχε μέσα μου η αίσθηση ότι δεν μου έχει δοθεί η ευκαιρία, κι αν μου δινόταν, κι αν, κι αν, κι αν… Μετά σκέφτηκα πόσες χιλιάδες ηθοποιών στην Ελλάδα σκέφτονται ακριβώς το ίδιο πράγμα. Έχω την εντύπωση ότι αν είναι να΄ρθουν οι ευκαιρίες, θα΄ρθουν και θα τις αξίζω για να΄ρθουν. Αμα δεν έρθουν μπορεί να σημαίνει ότι δεν τις αξίζω πια…
»Είμαι πιο ήσυχος τώρα, πιο ανοιχτός. Αλλαξαν κάποια στάνταρ μου σε σχέση με το τι είναι επιτυχία και ευτυχία στη ζωή. Φυσικά και ακόμα θέλω να κάνω πολλούς ρόλους και κυνηγάω πράγματα, αλλά νομίζω ότι πλέον είναι άλλη η οπτική μου σ΄αυτό που θέλω να πετύχω. Θέλω να κάνω πια δουλειές για να μπορώ να εκφραστώ και όχι για να μπορώ να έχω αποδοχή.
»Την θέλω την αποδοχή -και είναι θεμιτό, ούτε την έχω ξεπεράσει. Είναι μια επικοινωνία και είναι στην φύση της δουλειάς. Απλώς δεν μ΄απασχολεί τόσο κι αυτό έχει να κάνει όχι με την αποδοχή την ίδια, αλλά με κάτι βαθύτερο δικό μου, δηλαδή στο γεγονός ότι απέκτησα μεγαλύτερη πίστη στον εαυτό μου και σ΄αυτά που θέλω να πω και να κάνω γενικά.
»Παλεύω, εξακολουθώ να παλεύω και μ΄αρέσει. Εχω κατατάξει τον εαυτό μου σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ηθοποιού και πορεύομαι με βάση αυτό.
»Ναι, είμαστε δύο ηθοποιοί στο σπίτι, με την Βίκυ. Και μπορέσαμε νομίζω να συνυπάρχουμε γιατί ο καθένας μας ήξερε ότι αυτό δεν θα ήταν το κύριο θέμα συζήτησής μας -και δεν είναι. Νομίζω ότι εγώ κι Βίκυ έχουμε περισσότερο το μυαλό μας στο επόμενο ταξίδι που θα κάνουμε, στην ταινία που θα δούμε ή στο φαγητό που θα φάμε… Φυσικά και υπάρχει η επόμενη δουλειά κι εκεί υπάρχει μια ανταλλαγή και μια ανακούφιση, αλλά νομίζω ότι και στους δύο μας δεν είναι κυρίαρχο ζήτημα στη σχέση μας. Είμαστε μαζί απ΄το 2016. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό κι αυτό το έμαθα εγώ απ΄την Βίκυ είναι ότι η δουλειά μας είναι εκεί ως ένα σημείο. Για μένα η δουλειά είχε πολύ μεγαλύτερο χώρο στην ζωή μου και νομίζω ότι τώρα πια, και λόγω της Βίκυς, δεν ισχύει αυτό.
»Γνωριστήκαμε όταν είχε έρθει να δει μια αποτυχημένη εισπρακτικά παράσταση που έπαιζα με τον φίλο μου τον Προμηθέα (Αλειφερόπουλο) στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων, τους “Εμιγκρέδες” σε σκηνοθεσία της Γιολάντας Μαρκοπούλου. Εκείνη την χρονιά είχα προτάσεις για παραστάσεις που τελικά είχαν επιτυχία -αλλά το αλλάζεις αυτό που συνέβη; Κάπως τα πράγματα είναι τόσο κουμπωμένα σ΄αυτό το σύμπαν που νομίζω ότι σε μία δουλειά που δεν πήγε καλά, ήρθε αυτό το πράγμα στη ζωή και λες το αλλάζεις; Δεν το αλλάζεις -με τίποτα.
»Ξεκίνησα με τον Θωμά, εκεί έκανα τα πρώτα μου βήματα και τον ευγνωμονώ γι΄αυτό. Επειτα δούλεψα με τον Νίκο Μαστοράκη, τον Λευτέρη Βογιατζή που για μένα αυτό ήταν μια σχολή. Αυτοί οι τρεις με καθόρισαν. Ο Λευτέρης ήταν τελειομανής σε σχέση με την δουλειά του. Δηλαδή το εξουσιαστικό του κομμάτι, αν υπήρχε κάποιο, είχε να κάνει με το γεγονός ότι ήθελε η δουλειά του να είναι τέλεια, όχι ο ίδιος πάνω απ΄τον ηθοποιό, κι αυτό διαφοροποιεί τα πράγματα. Και δεν είναι τυχαίο, κατά την γνώμη μου, ότι από τότε που έφυγε ο Λευτέρης, και σταμάτησε να σκηνοθετεί και ο Νίκος Μαστοράκης, δεν υπάρχει σημείο αναφοράς. Δεν ξέρω αν υπάρχουν αναντικατάστατοι άνθρωποι, υπάρχουν αναντικατάστατες στιγμές ανθρώπων.
»Όταν πήρα το βραβείο Χορν, το 2011, για την “Δωδέκατη νύχτα”, ήταν και μια τεράστια χαρά. Αλλά με τα βραβεία είναι όπως με τον Θεό -υπάρχει; Για όποιον πιστεύει, υπάρχει Θεός. Εξαρτάται πως βάζεις στην ζωή σου το βραβείο. Εγώ τα χαίρομαι, μ΄αρέσουν.
»Μ΄αρέσει να σκηνοθετώ αλλά όχι περισσότερο απ΄το να παίζω, να εκφράζομαι άμεσα.
»Είμαι πολύ χαρούμενος που ήμουν μέρος της ταινίας ”Ευτυχία”. Ηταν πολύ συγκινητική η συνθήκη, έτσι όπως έγινε η δουλειά, με τους ανθρώπους που έγινε, όπως και όταν προβλήθηκε η ταινία. Στον συγκεκριμένο ρόλο, έπρεπε να φαίνεται ότι είμαι ομοφυλόφιλος, για δραματουργικό λόγο. Άμα δεν φαινόταν ότι αυτός ο άνθρωπος είχε αυτή τη θηλυπρέπεια, τότε θα ήταν όπως όλοι οι ομοφυλόφιλοι της εποχής που είχανε γυναίκες και παιδιά. Επομένως θέλαμε ένα πολύ συγκεκριμένο κομμάτι έκφρασης του χαρακτήρα. Τώρα το άλλο κομμάτι και το πιο σημαντικό, η προσέγγιση, δεν έχει να κάνει με το αν είναι ομοφυλόφιλος, μαύρος ή εβραίος. Εχει να κάνει με βαθύτερα ανθρώπινα ζητήματα. Κι όταν εστιάζεις εκεί, νομίζω πώς ό,τι και να κάνεις, έχει αλήθεια.
»Όλοι οι άνθρωποι καταλήγουν σε κάποια ουσιαστικά υπαρξιακά ζητήματα. Όλοι οι άνθρωποι γύρω από αυτά περιφερόμαστε. Από κει και πέρα, όσο το ψάχνουμε, ανθίζουνε αυτά και βρίσκουμε και άλλες πτυχές, αλλά νομίζω ότι η βάση είναι εκεί για να μπορούμε να συνδεόμαστε.
»Τι μ΄απογοητεύει; Δίνουμε πολλή μεγάλη βάση στο τι θέλει ο κόσμος -κατεβάζουμε το βρακί μας, όλοι, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, παραγωγοί και βάζω και τον εαυτό μου μέσα σ΄αυτό. Νομίζω ότι πολύ μεγάλο ρόλο έχει παίξει και το γεγονός ότι έχουν κοπεί οι επιχορηγήσεις -οι ουσιαστικές επιχορηγήσεις. Σ΄αυτή την εποχή που ζούμε έχουμε οδηγηθεί στο να γίνονται παραστάσεις sold out μέχρι τον Μάρτη, πριν καν ανεβούνε. Δεν είναι λογικό ούτε φυσιολογικό. Τώρα πια το θέατρο είναι Ιnstagram και πώς θα πουλήσει στο Ιnstagram.
»Το γεγονός ότι διαφωνώ είναι που μ΄αρέσει να είμαι μέσα σ΄αυτό το σύστημα. Δηλαδή άμα δεν διαφωνήσεις σε κάτι, πώς θα πας μπροστά; Το θέμα είναι να διαφωνείς με σένα, με τον εαυτό σου για να μπορείς να προχωράς. Προσπαθώ κι αυτό έχει να κάνει και με τον οικονομικό παράγοντα. Αλλά αυτή την στιγμή έχω μόνο σκυλιά, δεν έχω παιδιά, οπότε δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους συναδέλφων που ξέρω ότι δυσκολεύονται.
»Σε οποιαδήποτε δουλειά επιλέξω να είμαι είτε για οικονομικούς λόγους είτε για άλλους, θα προσπαθήσω να δώσω το βάθος που νομίζω ότι μπορεί να ταιριάξει σ΄αυτό. Το θέατρο δεν είναι τίποτ΄άλλο πέρα απ΄το να πούμε στο τέλος της ημέρας ότι είμαστε μαζί. Γι΄αυτό κάνουμε τέχνη, για να μην είμαστε μόνοι μας. Ανοίγομαι πάνω στην σκήνη, για ν΄απλώσω το χέρι μου, για να πω ότι δεν είσαι μόνος σου σ΄αυτό. Και γι΄αυτό απογοητεύομαι όταν το κοινό δεν θέλει ν΄ακούσει.
»Στο θέατρο πρέπει να σκύβουμε κι οι δύο, κι εμείς και το κοινό, όχι ο ένας απ΄τους δύο. Αυτή τη στιγμή σκύβουμε εμείς για να δούμε τι θέλει ο θεατής -κι αυτό είναι μονόπλευρο. Αλλά το λάθος είναι ότι σκεφτόμαστε ποιος πρέπει να΄ναι από πάνω. Νομίζω ότι οι σχέσεις έχουν να κάνουν με κάτι τρίτο, με κάτι που είναι έξω από μας και το οποίο πρέπει και οι δυο να το τροφοδοτούμε για να μπορεί να υπάρχει και ν΄ανθίσει.
»Ποιος είναι ο ρόλος τέχνης; Είναι να σκεφτόμαστε εμείς οι καλλιτέχνες όσο μπορούμε out of the box και να προσπαθούμε να κάνουμε και το κοινό να σκεφτεί μ΄αυτό τον τρόπο. Γιατί ο άνθρωπος θέλει να αισθάνεται ασφάλεια στη ζωή του. Άρα, όσο περισσότερο ανασφαλής αισθάνεται, τόσο απομακρύνεται από κάτι. Αυτή τη στιγμή νομίζω ότι εμείς στο θέατρο τους προσφέρουμε ασφάλεια. Γι΄αυτό νομίζω ότι δεν πάει καλά το σινεμά γιατί συνεχίζει να ξεβολεύει τον κόσμο.
»Αγαπώ πολύ το σινεμά. Ημουν στον “Νόμο του Μέρφι”. Ετοιμάζω μια δική μου ταινία, την δεύτερη μικρού μήκους, σενάριο, σκηνοθεσία και θα παίξω. Με τη Βίκυ έχουμε παίξει μαζί σε μικρού μήκους ταινία. Οσο για θέατρο το΄χουμε σκεφτεί και το΄χουμε απορρίψει. Προς το παρόν δεν είναι στα σχέδιά μας. Είμαστε καλά είμαστε ο καθένας στον χώρο του. Προσπαθούμε να βρίσκουμε κοινούς χρόνους, να φεύγουμε, να κάνουμε ταξίδια. Το ταξίδι είναι μεγάλη υπόθεση, ανοίγει το μυαλό».
Με τον «Φιάκα» στο Πτι Παλαί
«Αυτό που είναι γοητευτικό στον “Φιάκα” είναι το θέμα της απάτης. Εκεί έχουμε εστιάσει, εκεί έχουν εστιάσει δραματουργικά τα παιδιά. Κι αυτή η σχέση με το σήμερα, νομίζω πως έχει να κάνει με το πόσο εξαπατάμε τον εαυτό μας πολλές φορές, όπως έχει να κάνει και με τα social media κυρίως, που για μένα είναι μία πολύ σημαντική απώλεια προσωπικότητας. Η εξαπάτηση αυτή υπάρχει συνεχώς κάθε μέρα και πρέπει να κάνουμε κόπο για να μη συμβαίνει κάτι τέτοιο -μεγάλη κουβέντα…
»Μ΄αρέσει πολύ η κωμωδία και μ΄αρέσουν πολλά είδη κωμωδίας και χιούμορ, όπως μ΄αρέσει να το ψάχνω σ΄όλες τις εκφάνσεις και στο σινεμά και στο θέατρο. Στην Ελλάδα η σχέση μας με την πλάκα, με την κωμωδία και το χιούμορ δεν είναι καλή, τουλάχιστον δεν είναι του γούστου μου. Είμαστε λίγο πιο χοντροκομμένοι. Δεν έχει αισθητική -είναι στο DNA μας.
»Μ΄αρέσει να ψάχνω τι είναι γέλιο, τι είναι χιούμορ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ανακουφιστικό ότι υπάρχει αυτή η απενοχοποίηση των πραγμάτων και την ίδια στιγμή υπάρχει κι ένα αντίβαρο τεράστιας σοβαρότητας και αφοσίωσης στο συγκεκριμένο θέμα του χαρακτήρα. Αυτή λοιπόν η απόσταση -πόσο μέσα και πόσο έξω μπορείς να είσαι, αυτή η ισορροπία που την ψάχνεις, υπάρχει μόνο σ΄αυτά τα έργα, νομίζω, που η βάση τους είναι μολιερική. Υπάρχει ουσία».
«Βαρόνος Φ-Φιάκας» του Δημήτρη Μισιτζή σε ελεύθερη διασκευή-σκηνοθεσία των Γιωργή Τσουρή & Αλέξανδρου Χρυσανθόπουλου. Παίζουν: Ηρώ Μπέζου, Γιωργής Τσουρής, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Θανάσης Δόβρης, Yoel Soto. Στο θέατρο Πτι Παλαί
