Μάρθα Λαμπίρη - Φεντόρουφ: «Είμαι κλειστός χαρακτήρας και η αναγνωρισιμότητα δεν μου ήταν εύκολη»
Λίγο πριν το μεγάλο φινάλε της σειράς «Παγιδευμένοι» και πριν φύγει περιοδεία με την παράσταση «Τέλειοι Ξένοι» η Μάρθα Λαμπίρη -Φεντόρουφ αφηγείται τη ζωή της.
Καθισμένη στον καναπέ, στο lobby του ξενοδοχείου New Hotel, η ηθοποιός που γνωρίσαμε τηλεοπτικά, μέσα από τον ρόλο της ως «Άννα», στη σειρά «Παγιδευμένοι», μάς ξετυλίγει τη διαδρομή της: Τα παιδικά χρόνια στον Πειραιά, το παιχνίδι στα μαγαζιά των γονιών της, η πολωνική οικογένεια, η ζωή στο Λονδίνο, η επιστροφή πίσω στην Ελλάδα, η γνωριμία με τον σύντροφο της, Πέτρο Λαγούτη και οι δυσκολίες στα γυρίσματα.
«Είμαι γέννημα – θρέμμα Πειραιώτισσα! Όταν κάποιος με γνωρίζει, καλύτερα, καταλαβαίνει ότι ο Πειραιάς «φωνάζει» μέσα μου. Όταν οι σκηνοθέτες, στα γυρίσματα της σειράς «Παγιδευμένοι» και στις πρόβες της παράστασης «Τέλειοι Ξένοι», προσπαθούσαν ευγενικά να μου εξηγήσουν για κάποιες συγκεκριμένες αντιδράσεις που ήθελαν τους έλεγα «Να βγάλω το Πασαλιμάνι»; Όλες μου οι εικόνες, μέχρι που έφυγα για το Λονδίνο, είναι συνδεδεμένες με τον Πειραιά. Από τις πιο όμορφες παιδικές μου αναμνήσεις είναι το παιχνίδι στην πλατεία Παπανικολή, δίπλα στη θάλασσα, οι περίπατοι στις εκθέσεις βιβλίου την ώρα του ηλιοβασιλέματος, με τα μοναδικά χρώματα που παίρνει ο ουρανός, και με ψητό καλαμπόκι στο χέρι.
Οι γονείς μου είναι ελεύθεροι επαγγελματίες: ο μπαμπάς είχε μαγαζί πριν γεννηθώ, η μαμά άνοιξε το δικό της όταν ήμουν στη Β’ Δημοτικού. Οι αναμνήσεις που έχω, μέχρι και το παιχνίδι, ήταν μέσα στα μαγαζιά τους. Τα απογεύματα, με το που τελείωνα το σχολείο, πήγαινα στο μαγαζί του μπαμπά και τον βοηθούσα. Έφτιαχνα μπεγλέρια, κομπολόγια, συσκεύαζα χάντρες -είναι μια έντονη ανάμνηση μου. Μετά όταν άνοιξε και η μαμά μαγαζί έκανα τα ίδια -θυμάμαι τις γιορτές Χριστούγεννα και Πάσχα να βάζω σε συσκευασίες τα γούρια και τις λαμπάδες αντίστοιχα.
Μια ακόμα έντονη ανάμνηση μου ήταν η διαδρομή από τον Πειραιά στην Αθήνα, που έπαιρνα το «μπλε λεωφορείο», όπως έλεγε η γιαγιά μου τη γραμμή 040 για να πάω στο μαγαζί του μπαμπά -ήμουν στην πέμπτη δημοτικού. Με έβαζε η μαμά στο λεωφορείο και ο μπαμπάς με περίμενε στο Σύνταγμα. Κι εκείνος είχε μεγαλώσει μέσα στο μαγαζί του παππού μου, είχε το πρώτο φωτογραφείο στον Πειραιά, και τον βοηθούσε. Η μαμά έχει τελειώσει Αρχαιολογία λατρεύει τα κοσμήματα και τους πολύτιμους λίθους. Η αλήθεια είναι ότι είχα πολλά ερεθίσματα Τέχνης από την οικογένεια μου: με την αδερφή μου κάναμε μουσική, χορό από πολύ μικρές – μάλιστα η αδερφή μου πήγε στη Λυρική -στο παιδικό τμήμα.
Η μαμά μου είναι από την Πολωνία και πήγαινα πάρα πολύ συχνά, δηλαδή με θεωρώ 50% Ελληνίδα και 50% Πολωνέζα. Ο μπαμπάς εργαζόταν πολλές ώρες οπότε η κουλτούρα της μαμάς υπήρχε έντονα μέσα στο σπίτι μας -ακόμα και στα τραπέζια. Ως μοναχοπαίδι ο πατέρας μου δεν είχε μεγάλη οικογένεια, οπότε δεν έχω ζήσει αυτό το «Big Greek Family» -αυτό το ζούσα στην Πολωνία. Κάθε φορά που πηγαίνουμε κάνουμε μεγάλο tour για να δούμε την οικογένεια μας και γενικότερα το σόι μας. Έχω ζήσει όμορφους χειμώνες και καλοκαίρια -είναι μια πανέμορφη χώρα».
«Χωρίς να το γνωρίζω ήθελα πάντα να γίνω ηθοποιός. Ήμουν πολύ ονειροπόλα, αυθόρμητη και παρορμητική. Δηλαδή, ξυπνούσα και έλεγα θα γίνω μπαλαρίνα, ποδοσφαιρίστρια, αστροναύτης, καπετάνισσα -ήθελα να γίνω τα πάντα. Τι καλύτερος τρόπος να κάνεις τα πάντα γίνοντας ηθοποιός! Πήρα την απόφαση όταν ήμουν στη Α΄ Λυκείου. Επηρεάστηκα ένα χρόνο νωρίτερα, όταν ήμουν στο Λονδίνο και παρακολούθησα μιούζικαλ. Έβλεπα πάνω στη σκηνή να χορεύουν, να παίζουν, να τραγουδάνε και έλεγα «αυτοί περνάνε πολύ καλά» και σκεφτόμουν «μάλλον αυτό θέλω να κάνω».
Παίζοντας την πρώτη μου ερασιτεχνική παράσταση με τη θεατρική ομάδα αποφάσισα να ασχοληθώ με την υποκριτική, αλλά δεν το ανακοίνωσα αμέσως στους γονείς μου - το κρατούσα δικό μου. Ξέρεις, το κάνω πολύ συχνά αυτό: παίρνω μια απόφαση, την υλοποιώ και μετά την ανακοινώνω.. Νομίζω πως το κάνω γιατί μπαίνω σε μια τροχιά «θα τα καταφέρω μόνη μου». Δεν πήγα φροντιστήριο στο Λύκειο για να μαζέψω χρήματα, ήμουν σίγουρη ότι δε θα περνούσα στο Εθνικό και ότι θα πήγαινα σε ιδιωτική σχολή. Είχα ήδη ενημερώσει την οικογένεια μου, ωστόσο εξελίχτηκαν όλα έτσι όπου μπήκα στο Εθνικό, τη δεύτερη χρονιά, που ξανά έδωσα εξετάσεις. Αν βάζεις όλη σου την ενέργεια στο όνειρο σου, το κάνεις με αγάπη, σεβασμό και όχι με αλαζονεία, ματαιοδοξία και υπεροψία, όλα μπορούν να συμβούν. Σίγουρα είναι μια επιβεβαίωση, ακόμα και σε πρακτικό κομμάτι, όταν σε παίρνουν στο Εθνικό, όμως δεν είναι το βασικό κριτήριο η σχολή -η δουλειά μας είναι σκυταλοδρομία και όχι ατομικό άθλημα. Είμαστε κρίκοι ενός κύκλου.
Τελειώνοντας το Εθνικό, έπαιξα σε δύο θεατρικές παραστάσεις, έκανα δύο ταινίες, για τη μία ταξίδεψα στην Αμερική, και στη συνέχεια έφυγα στο Λονδίνο. Είχα πάρει πολύ νωρίτερα την απόφαση να πάω στο εξωτερικό. Ίσως το γεγονός πως ήμουν διαπολιτισμική και δίγλωσση ένιωθα πάντα ότι «δε με χωρά ο τόπος». Έλεγα πως δεν είναι μόνο αυτό, δεν τα ξέρουμε όλα -νομίζω ότι οι άνθρωποι ξεχνάμε την ελευθερία που έχουμε, δεν είμαστε δέντρα να ριζώνουμε. Το ταξίδι και η περιπέτεια της γνώσης δεν θα έπρεπε να περιορίζονται ούτε σε σύνορα, ούτε σε τόπους. Η ζωή είναι μικρή και πολύτιμη. Ίσως, η αφύπνιση αυτής της προσωπική μου ανάγκης προήρθε από τα ερεθίσματα και τις εικόνες που είχα από την οικογένεια μου. Επιθυμούσα να φύγω στο εξωτερικό, να εξερευνήσω τον κόσμο, να τον γευτώ και να ζήσω κι άλλα πράγματα. Επειδή είχα αποφασίσει ότι θα γίνω ηθοποιός ήθελα πρώτα να τελειώσω μια σχολή στη γλώσσα μου και μετά να κάνω μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Ως ηθοποιός οφείλω να ζω τη ζωή μου για να αντλώ εμπειρίες και συναισθήματα για τους ρόλους μου.
Στην Αγγλία έμεινα 5 χρόνια με ένα διάλειμμα ενός χρόνου, στο ενδιάμεσο, που πήγα στο Ιράν για μια σειρά της κρατικής τους τηλεόρασης -δεν έχει προβληθεί ακόμα. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη παραγωγή, τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 2019, και θα είναι 40 επεισόδια. Έφυγα για Αγγλία το καλοκαίρι του 2017 και επέστρεψα Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022 για να παίξω στη σειρά «Παγιδευμένοι».
Τα χρόνια που έζησα στο Λονδίνο ήταν ωραία -δεν θα τα περιγράψω όμορφα. Έγιναν όλα στην ώρα τους. Ήταν λίγο σα να βλέπεις το αυγουλάκι ενός πουλιού να σπάει και από μέσα να ξεμυτίζει το ραμφάκι του...Σίγουρα, αυτή η εμπειρία ήταν ένα τεράστιο σχολείο. Έκανα μεταπτυχιακά, γνώρισα κόσμο, σπουδαίους δασκάλους, πήγα σε ακροάσεις και εργαζόμουν για να βιοπορίζομαι.
Τι έμαθα για μένα; Να παίρνω το χώρο και τον χρόνο μου όταν το χρειάζομαι, παραδέχτηκα πολύ την ευαίσθητη πλευρά μου μέσα από διάφορους τρόπους, να ζητάω βοήθεια που δεν υπήρχε καθόλου σαν concept μέσα μου, αν και υπήρχε η πρόθεση. Κάποιες φορές δυσκολευόμαστε να ζητήσουμε ή και να πάρουμε βοήθεια. Με γνώρισα λίγο καλύτερα και με αποδέχτηκα παραπάνω».
«Ήρθα στην Ελλάδα για καλοκαιρινές διακοπές και ταυτόχρονα έκανα 5- 6 ακροάσεις για διαφορετικές δουλειές. Πέρασα από οντισιόν και για τους «Παγιδευμένους» για άλλο ρόλο. Όταν τελείωσαν τις άφησα εντελώς πίσω μου και επέστρεψα κανονικά στο Λονδίνο, στο σπιτάκι μου, που αγαπούσα πάρα πολύ. Λίγες ημέρες αργότερα επικοινώνησαν μαζί μου από την παραγωγή της σειράς, ότι τους άρεσα πολύ και ήθελαν να με δουν για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Πήρα το αεροπλάνο ήρθα, έκανα την οντισιόν, και μου είπαν ότι θα γνωρίζω σε 2- 3 ημέρες.
Θυμάμαι πήγα στο σπίτι μου, ήμουν σχεδόν άυπνη και έπεσα για ύπνο πολύ νωρίς. Κάποια στιγμή, γύρω στις 11 το βράδυ, ξυπνάω και βλέπω μήνυμα ότι πήρα το ρόλο. Νόμιζα ότι το βλέπω στον ύπνο μου! Πήγα στο σαλόνι και έδωσε στη μαμά και την αδερφή μου να το διαβάσουν μέχρι που αρχίσαμε να κλαίμε και οι τρεις μαζί. Γύρισα στο Λονδίνο, μάζεψα τα πράγματα μου και επέστρεψα πίσω για να ξεκινήσω γυρίσματα. Έπρεπε να γίνουν όλα πολύ γρήγορα. Στο σπίτι μου επικρατούσε ένα χάος μέχρι να κανονίσω όλες τις λεπτομέρειες -λειτουργώ άνετα μέσα στο χάος, είμαι η ίδια ένα χάος!
Πώς βίωσα που τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν πάνω μου; Δεν είχα πολύ χρόνο! Για μεγάλα διαστήματα η ζωή μου ήταν σπίτι -δουλειά – διάβασμα. Έβλεπα ελάχιστα μέχρι και τους δικούς μου ανθρώπους. Στην αρχή ο κόσμος δεν με αναγνώριζε αμέσως, γιατί από ότι φαίνεται στη ζωή μου δεν μοιάζω με την «Άννα», μέχρι να μιλήσω -ξέρω ότι είναι πολύ χαρακτηριστική η φωνή μου. Είμαι ένας πολύ κλειστός άνθρωπος. Όταν η αναγνωρισιμότητα έχει καλή πρόθεση είναι καλοδεχούμενη -με έναν τρόπο αναγνωρίζεται και η δουλειά σου. Έχω πάρει πάρα πολλά μηνύματα από τον κόσμο και χαίρομαι που η σειρά τους άγγιξε.
Τι έχω κρατήσει τώρα που τελείωσαν τα γυρίσματα; Αν η Αγγλία ήταν το ράγισμα του τσοφλιού, τότε αυτά τα δύο χρόνια, ήταν το σπάσιμο του. Τώρα κι αν ωρίμασα, αν γνώρισα πράγματα, είδα ψυχοσυνθέσεις.. Ήταν μια ακόμα μεγαλύτερη ενηλικίωση. Έμαθα σπουδαία πράγματα! Για μένα, ακόμα και ο τρόπος της δουλειάς ήταν ένα σοκ γιατί δεν είχα ξαναπαίξει σε ελληνική σειρά. Δεν ήξερα αυτόν τον τρόπο δουλειάς και δε σε προετοιμάζει κανείς...
Με ρωτάς αν αυτά που γράφτηκαν, δηλαδή ότι δεν υπήρχαν καλές σχέσεις με τον συμπρωταγωνιστή μου, αν ισχύουν και πώς το βίωσα...Παντού υπάρχουν προβλήματα. Ποιος δεν έχει αντιμετωπίσει, κατά καιρούς, προβλήματα. Όταν μιλάμε για μια συνθήκη που περνάς τουλάχιστον 50 ώρες τη βδομάδα με άλλους ανθρώπους και όχι σε ένα σταθερό περιβάλλον σίγουρα θα γεννηθούν πράγματα. Τώρα εκεί κάποιος θα πρέπει να συντονίζει, να επιβλέπει και να ρυθμίζει γιατί είμαστε όλοι ξεχωριστοί και υπέροχοι για αυτό που είμαστε και κάνουμε. Δεν αρκεί μόνο η προαίρεση και ο καλός σκοπός -είναι απαραίτητος και ο τρόπος. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει μια αθλητική ομάδα και αρχίζει ο κάθε αθλητής να κάνει ότι του ξυπνήσει, εκείνη την ημέρα, πρέπει να υπάρχει συντονιστής να επαναφέρει την ομάδα. Η δουλειά μας είναι σκυταλοδρομία. Οπότε όταν συμβαίνει κάτι λάθος χρειάζονται άνθρωποι να επαναφέρουν και να επαναρυθμίζουν την ομάδα».
«Φέτος το καλοκαίρι παίζω στην παράσταση «Τέλειοι Ξένοι», ένα πολύ σύγχρονο έργο που διαπραγματεύεται όλων των μορφών τις σχέσεις, και ξεκινάμε περιοδεία. Οι σχέσεις είναι σίγουρα δύσκολες -δεν ξέρω αν ήταν και παλαιότερα. Δε νομίζω να ήταν ποτέ εύκολες και στρωμένες με ροδοπέταλα -αυτή είναι και η ομορφιά τους. Η ομορφιά ορίζεται και μέσα από τις ατέλειες. Ας μην περιμένουμε να είναι όλα τέλεια και ιδανικά -τουλάχιστον εγώ δεν το πιστεύω. Εξ ορισμού οι σχέσεις, δεν είναι απαραίτητα δύσκολες, έχουν μια πρόκληση και είναι μια καινούργια περιπέτεια -ένα νέο ταξίδι.
Αν είναι εύκολο που ο σύντροφος μου, Πέτρος Λαγούτης, είναι και σκηνοθέτης μου στην παράσταση; Ναι, είναι πολύ εύκολο – σκηνοθετεί μαζί με τον Γιώργο Πυρπασόπουλο και είναι από πάνω μας. Για μένα είναι πανέμορφο που έχει κι αυτή τη θέση ο Πέτρος γιατί τον γνώρισα ως συνάδερφο -η γνωριμία μας έγινε στα γυρίσματα της σειράς. Το να βλέπω και την πλευρά του σκηνοθέτη, που για τον ίδιο είναι μια εξέλιξη, μου αρέσει πάρα πολύ.
Την παράσταση «Τέλειοι Ξένοι» την είχα δει δεκάδες φορές γιατί πήγαινα με φίλους, να κάνω έκπληξη στον Πέτρο που του άρεσε και κάθε φορά παρατηρούσα άλλα πράγματα στο έργο και ένιωθα ότι ήμουν μέρος της παρέας. Όταν μου έγινε η πρόταση εννοείται πως το σκέφτηκα πολύ καλά πριν απαντήσω θετικά -μου είχε λείψει πολύ και το θέατρο.
Αν με τρόμαξε η έκθεση της προσωπικής μου ζωής; Γενικότερα η αναγνωρισιμότητα δεν μου ήταν εύκολη γιατί είμαι κλειστός άνθρωπος. Η δική μου γενιά θέλει και αποζητά να είναι ελεύθερη. Έχω δει ανθρώπους να επιδιώκουν την προβολή -δεν είναι καθόλου κακό αν τους αρέσει -εμένα δεν μου ταιριάζει. Για μένα, το θέμα της έκθεσης είναι προς διαχείριση. Όταν υπάρχει υπέρ έκθεση της προσωπικής σου ζωής υπάρχει κίνδυνος η αποσύνθεση του ανθρώπου από τον ρόλο. Καταλαβαίνω ότι ο κόσμος θέλει να μάθει πράγματα όταν βλέπει ένα νέο πρόσωπο, απλά τόσο όσο. Εμείς παραδεχτήκαμε τη σχέση μας γιατί βγαίνανε συνεχώς φωτογραφίες -δεν είναι η καλύτερη μου να γυρνάω από τα ψώνια και να έχω ένα τεράστιο φακό μέσα στη μούρη μου. Οπότε είπαμε να το πούμε για να τελειώσει όλο αυτό. Εμείς ζούμε κανονικά τη ζωή μας, δεν πουλήσαμε τη σχέση μας γιατί θέλουμε να ζούμε ανθρώπινα κάνοντας πράγματα που σε εμάς αρέσουν και περνάμε πολύ όμορφα. Όσο προσπαθείς να κρύψεις κάτι είναι σα να το δείχνεις περισσότερο. Δεν είμαστε περσόνες, έχουμε ζωή που οφείλουμε να τη ζούμε...
Σε τι φάση με πετυχαίνεις; Δημιουργική, μεταβατική και να φτιάχνω βαλίτσες για την περιοδεία. Είμαι σε μια πολύ ωραία φάση της ζωής μου. Δεν έχω προλάβει να συνειδητοποιήσω ακόμα ότι τελείωσε η σειρά. Έχω άγχος ότι δεν έχω μάθει τα λόγια μου, πετάγομαι το πρωί νομίζοντας ότι ξέχασα το γύρισμα. Προσπαθώ να ηρεμήσω, είμαι αγχώδης άνθρωπος και με τέτοια καθημερινότητα είχα παραπάνω άγχος. Προς το παρόν έχω συσσωρευμένο άγχος και κούραση. Δεν ήταν εύκολος ρόλος η «Άννα» -δεν αντέχεται εύκολα να κλαις 10 ώρες την ημέρα κι αυτό εγγράφεται στο σώμα σου. Μετά το γύρισμα το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να ξεβάφομαι. Αμέτρητες φορές ήμουν πολύ κουρασμένη και το μόνο που ήθελα ήταν να πάω πίσω στο σπίτι μου, στο σκύλο μου, στον άνθρωπο μου και το διάβασμα μου. Πέρασε αρκετά το σώμα, η ψυχή μου και χρειάζομαι λίγο χρόνο να αποφορτιστώ...
Πώς θα περιέγραφα τον χαρακτήρα μου; Είμαι χαώδης, δεν μου αρέσει η τελειομανία, αλλά γίνομαι control -freak, είμαι ευαίσθητη, ανοιχτή σε ερεθίσματα, έχω πάρα πολλά ελαττώματα, έχω και καλά .. Μου αρέσει ο κόσμος να ακούει, να μη φορά παρωπίδες, να συνυπάρχουμε με ευγένεια, κατανόηση, αγάπη, σεβασμό και εκτίμηση...Δεν με κάνει κάτι καλύτερη από σένα..»
Η σειρά «Παγιδευμένοι» θα προβληθεί Δευτέρα και Τρίτη, στις 22.30, στον Ant-1 και η παράσταση «Τέλεοι Ξένοι» ξεκινούν περιοδεία.
Η φωτογράφιση έγινε στο ξενοδοχείο New Hotel (Φιλελλήνων 16 &Ναυάρχου Νικόδημου 1, Σύνταγμα)
