«Κάνω διαλειμματική νηστεία 507 μέρες» -Η Μαρία Ιότοβα γράφει για τις αλλαγές που παρατήρησε σε σώμα και πνεύμα

Συχνά, συγχέουμε την άμεση ευχαρίστηση που παίρνουμε από ταχείες απολαύσεις με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που έχουν στην ψυχική και σωματική μας υγεία ευεργετικές συνήθειες. Δηλαδή, θα πούμε με μεγάλη ευκολία ‘ναι’ σε ένα κομμάτι κέικ ή ένα ποτήρι λευκό κρασί, ενώ δε θα δεσμευτούμε με την ίδια προθυμία σε μια δεκάλεπτη ρουτίνα γιόγκα. Ο δυτικός πολιτισμός έχει την τάση να εστιάζει σε ανώδυνες και άκοπες τέρψεις, όμως παρατηρούμε μια όλο και μεγαλύτερη κλίση προς προαιώνιες βιωφέλειες, όπως η διαλειμματική νηστεία.

Γράφει η δημοσιογράφος Μαρία Ιότοβα

Η διαλειμματική νηστεία είναι ένα διατροφικό μοτίβο που αποτελείται από δύο δομές: νηστεία και πρόσληψη τροφής. Η διαλειμματική νηστεία δεν καθορίζει ποια φαγητά πρέπει να τρώμε και ποια να αποφεύγουμε, αλλά το πότε πρέπει να τρώμε. Μέσα στο 24ωρο, στην πιο συνηθισμένη μορφή της, η διαλειμματικη νηστεία αφήνει ένα περιθώριο οκτώ συνεχόμενων ωρών κατά τη διάρκεια των οποίων επιτρέπεται η λήψη θερμίδων. Οι υπόλοιπες 16 ώρες προορίζονται για νηστεία κατά την οποία επιτρέπονται ροφήματα με μηδενικές θερμίδες όπως το νερό, τα βότανα και ο σκέτος καφές.

Επίσημα κάνω διαλειμματική νηστεία 507 μέρες. Το γνωρίζω με ακρίβεια χάρη σε μια εφαρμογή που καταμετρά τις νηστείες μου. Ωστόσο, ξεκίνησα τη διαλειμματική νηστεία το 2016, όταν ακόμα δεν ήξερα ότι υπάρχει επίσημη ονομασία για τη συστηματική ξεκούραση του πεπτικού συστήματος. Προκειμένου να αποφεύγω τη δυσαρέσκεια και το άγχος της πρωινής κίνησης σε μια χώρα λίγο μεγαλύτερη από τη Μυτιλήνη, με ένα εκατομμύριο πληθυσμό και 600,000 οχήματα στους δρόμους, αποφάσισα ότι θα ήταν καλύτερα να φεύγω για το γραφείο στις 6.45 το πρωί, πριν τη μαζική κάθοδο προς τη πρωτεύουσα του Μαυρικίου. Έτσι λοιπόν, η πρωινή ρουτίνα περιορίστηκε στη βόλτα με το σκύλο, λιτές στιλιστικές επιμέλειες και νερό για το δρόμο. Χωρίς να το καταλάβω, από τη μια μέρα στην άλλη είχα κόψει το πρωινό γεύμα και ασυνείδητα είχα μεταφέρει το μεσημεριανό μου στις 12 το μεσημέρι. Όσο για το βραδινό, ποτέ δε μου άρεσε να τρώω μετά τις 8.00 το βράδυ.

Το σώμα μου όχι μόνο δε διαμαρτυρόταν για την αλλαγή, αλλά αντιθέτως με αντάμειβε. Πολύ γρήγορα άρχισα να παρατηρώ ότι η ενέργεια και ευεξία μου μεταξύ 6.00 και 11.00 το πρωί ήταν στο απόγειο τους. Δεν ένιωθα πια αυτό το λήθαργο που με έπιανε μετά από ένα θρεπτικό πρωινό. Επίσης, η όρεξη για δεκατιανό είχε εντελώς υποχωρήσει.

Ο λόγος όμως που αποφάσισα να γράψω για τη διαλειμματική νηστεία είναι επειδή όλο και πιο συχνά λαμβάνω θετικά σχόλια από μέλη της οικογένειας μου και φίλους που την ξεκίνησαν δοκιμαστικά και τώρα έχουν μυηθεί λόγω των θετικών αλλαγών που βλέπουν στο σώμα και την ψυχολογία τους.

Μίλησα με το ρεφλεξολόγο και γνώστη της κινέζικης διατροφής (μέρος της οποίας είναι η νηστεία), το Χρήστο Σταυράκη, ο οποίος μου εξήγησε με απλές έννοιες τα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας.

«Είναι σημαντικό για το σώμα μας να αναπαύεται. Όπως μετά από σωματική κόπωση είναι απαραίτητη η ξεκούραση, έτσι και το πεπτικό μας σύστημα χρειάζεται χρόνο να επεξεργαστεί και να μετουσιώσει τις τροφές. Η διαλειμματική νηστεία βοηθάει στην απώλεια βάρους, σε προβλήματα δυσπεψίας και τυμπανισμών, περιπτώσεις χαμηλής περισταλτικότητας του εντέρου και στην ποιότητα του ύπνου. Με τη διαλειμματική νηστεία λειτουργεί καλύτερα το ένστικτο μας σε ό,τι αφορά την τροφή καθώς έχουμε καλύτερη αντίληψη της πείνας. Ένα ‘βαρύ’ πεπτικό σύστημα πολύ δύσκολα θα αναγνωρίσει ποια τροφή είναι ωφέλιμη σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Με τη διαλειμματική νηστεία λειτουργεί καλύτερα και ο νους μας. Ένας άνθρωπος με υπερφορτωμένο πεπτικό θέλει να ξαπλώσει. Ένας άνθρωπος με ‘ελαφρύ’ στομάχι αποδίδει καλύτερα σε νοητικές εργασίες αφού οι αισθήσεις του είναι πιο οξυμένες».

Σύμφωνα με έρευνες, κατά τη διαλειμματική νηστεία το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι πιο δραστήριο και το μυαλό μας ‘καθαρό’. Η γλυκόζη του αίματος πέφτει και το σώμα παίρνει όση ενέργεια χρειάζεται από το λίπος. Εξοικονομώντας ενέργεια, το σώμα μας μειώνει το οξειδωτικό στρες που συμβάλει στην πρόωρη γήρανση του οργανισμού. Ωστόσο, οι διατροφολόγοι και γιατροί ενημερώνουν ότι υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων που πρέπει να αποφύγουν τη διαλειμματική νηστεία, όπως άτομα με προβλήματα ρύθμισης του σακχάρου, διαβητικοί, έγκυες και θηλάζουσες, παιδιά και άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ενώ η νηστεία είναι μια αρχαία πρακτική, έγινε ευρέως γνωστή ως διαλειμματική νηστεία σχετικά πρόσφατα. Ο Χρήστος Σταυράκης λέει: «Στα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος ήταν κυνηγός, νομάς, στρατιώτης και είχε μια διαφορετική θεώρηση για την τροφή. Η νηστεία ήταν μια αναγκαία πρακτική, που αποδείκνυε ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει με λίγη τροφή. Έπειτα, παρατηρώντας τα οφέλη της νηστείας, μεγάλες θρησκείες υιοθέτησαν τη νηστεία για πνευματικούς λόγους, όπως την κάθαρση της ψυχής. Στις μέρες μας, με τόση επάρκεια τροφής, στο δυτικό κόσμο θεωρήθηκαν δεδομένα τα πολλά γεύματα τη μέρα και προωθήθηκαν αλλεπάλληλα τα οφέλη τους. Παρόλα αυτά η νηστεία δεν έπαψε ποτέ να εφαρμόζεται από πολύ κόσμο, και με τόση ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία, τα πλεονεκτήματα της άρχισαν να αναγνωρίζονται ευρέως».

Ο Χρήστος Σταυράκης μου δίνει μια εισαγωγή για το πώς συνδέεται η νηστεία με την κινέζικη ιατρική και διατροφή. «Ο διαλογισμός και η νηστεία είναι κομμάτια της κινέζικης φιλοσοφίας. Η παραδοσιακή κινέζικη διατροφή έχει ιστορία 2,500-3,000 χρόνων και βασίζεται στην ισορροπία, όπως ακριβώς και η φύση. Για παράδειγμα, όταν έχει ζέστη πίνουμε περισσότερο νερό και τρώμε φρούτα, ενώ όταν έχει κρύο χρειαζόμαστε μαγειρεμένες τροφές. Στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική τα όργανα μας έχουν ώρες πληρότητας και ξεκούρασης. Έτσι, για να διαφυλάξουμε τη ζωτική ενέργεια του οργανισμού μας καλό θα ήταν να αφήνουμε το πεπτικό μας σύστημα να ξεκουράζεται μετά τις 7.00 το βράδυ και για τις επόμενες 14 με 16 ώρες. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο οργανισμός μας χρειάζεται χώρο και χρόνο για να μετουσιώσει, μεταφέρει και αφομοιώσει τις τροφές. Παράλληλα, έχει να ‘χωνέψει’ και τόσα άλλα οδυνηρά ερεθίσματα που λαμβάνει καθημερινά από το εξωτερικό περιβάλλον. Του αξίζει μια καλή ξεκούραση σε καθημερινή βάση».

Τέλος, εάν ακόμα απορείτε ποιο είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας, ο Χρήστος Σταυράκης επισημαίνει: «Στην πραγματικότητα, το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας, ανεξάρτητα από την ώρα, είναι αυτό που τρώμε ήρεμοι και χαρούμενοι. Αλλά αν είναι να παραλείψουμε κάποιο γεύμα, θα έλεγα να παραλείψουμε το βραδινό».

Η Μαρία Ιότοβα είναι δημοσιογράφος. Μετά το μεταπτυχιακό της στην Αγγλία, έζησε στην Γκάνα όπου εργάστηκε για την αγγλόφωνη εθνική εφημερίδα. Από τότε, με το σύζυγό της και το σκύλο τους έχει ζήσει στη Νότια Κορέα, τον Μαυρίκιο, και τη Ρουάντα.