Γιατί δεν μπορείτε να κοιμηθείτε μετά τις 7 το πρωί τα Σαββατοκύριακα, σύμφωνα με ειδικό ύπνου
Αν δεν βάζετε το ξυπνητήρι σας τα Σάββατα και τις Κυριακές, γιατί ξυπνάτε την ίδια ώρα που ξυπνάτε από την Δευτέρα έως την Παρασκευή; Ο ειδικός ύπνου Dr. Javier Albares εξηγεί το γιατί.
Καθώς έχουμε συνηθίσει να ικανοποιούμε άμεσα τις απαιτήσεις μας, ο ύπνος δεν διαφέρει. Μας εκπλήσσει, και ακόμη και μας ενοχλεί, το να ξυπνάμε νωρίς το Σαββατοκύριακο, όταν θα θέλαμε να κοιμηθούμε λίγο περισσότερο.
Δεν βάζετε το ξυπνητήρι σας, αλλά ως δια μαγείας, τα Σάββατα και τις Κυριακές, ανοίγετε τα μάτια σας λίγα λεπτά ή δευτερόλεπτα πριν από τη συνηθισμένη ώρα σας για να σηκωθείτε για τη δουλειά. Τι συμβαίνει; Ο Dr. Javier, ειδικός στην κλινική νευροφυσιολογία εξήγησε στο ισπανικό Telva αν είναι φυσιολογικό ή αν έχουμε κάποια διαταραχή του ύπνου.
Γιατί ξυπνάμε και το Σαββατοκύριακο νωρίς
«Είναι εκπληκτικό το πώς η έλλειψη πληροφοριών για τον ύπνο μας κάνει να πιστεύουμε ότι κάτι απολύτως φυσιολογικό είναι διαταραχή», λέει ο ειδικός.
«Το κιρκάδιο σύστημα αποτελείται από ένα σύνολο δομών που δημιουργούν, συντονίζουν και συγχρονίζουν το ρυθμό ύπνου-αφύπνισης με περιβαλλοντικούς παράγοντες, ιδιαίτερα με το φυσικό κύκλο φωτός-σκοταδιού».
Αλλά οι κύκλοι του φωτός δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που το επηρεάζουν- το ίδιο ισχύει και για «τα προγράμματα ύπνου και γεύματος, τη σωματική δραστηριότητα, τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και τις κοινωνικές επαφές», εξηγεί ο Javier Albares. Δηλαδή, εκτός από εκείνο το ξυπνητήρι που βάζετε κάθε βράδυ για να πάτε εγκαίρως στη δουλειά, το σώμα σας έχει ένα φυσικό βιολογικό ξυπνητήρι.
Το εσωτερικό ρολόι λειτουργεί πολύ διαφορετικά από το άλλο- λειτουργεί πάντα, και ακόμη και αν δεν το ρυθμίσετε, ρυθμίζεται αυτόματα κάθε 24 ώρες. Δηλαδή, αν από Δευτέρα έως Παρασκευή συνηθίσετε το βιολογικό σας ρολόι σε έναν ορισμένο αριθμό ωρών ύπνου (από τις 11:00 μ.μ. έως τις 7:00 π.μ., για παράδειγμα) και έναν ορισμένο αριθμό ωρών εγρήγορσης (από τις 7:00 π.μ. έως τις 11:00 μ.μ., για παράδειγμα), το κιρκάδιο ρολόι σας το μαθαίνει αυτό και το κάνει με φυσικό τρόπο κάθε μέρα. Το βιολογικό σας ρολόι δεν γνωρίζει ποια ημέρα της εβδομάδας είναι».
Γιατί λοιπόν κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να κοιμούνται περισσότερο στις διακοπές; Επειδή οι κιρκάδιοι ρυθμοί δεν λειτουργούν το ίδιο για όλους. Μερικοί άνθρωποι έχουν την ικανότητα -και την καλή τύχη- να κοιμούνται περισσότερο τα Σαββατοκύριακα, αλλά δεν είναι ο κανόνας. «Κανονικά, το σώμα μας είναι πιστό στις συνήθειες του ύπνου του και αυτό είναι ένα σημάδι ότι λειτουργεί σωστά», εξηγεί ο γιατρός.
Είναι καλό ή κακό να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα;
Ένα από τα κλειδιά για την καταπολέμηση της αϋπνίας είναι η εφαρμογή ρουτίνας ύπνου. «Όσο πιο τακτικά είναι τα προγράμματά μας, επαναλαμβάνοντας τις συνήθειες και τις συμπεριφορές μας κάθε 24 ώρες, τόσο καλύτερα θα λειτουργεί το σώμα μας και η υγεία μας», εξηγεί.
Σύμφωνα με τον Δρ Albares, «η κοινωνία μας υποφέρει από χρόνια έλλειψη ύπνου που αυξάνεται από δεκαετία σε δεκαετία, με σημαντικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία του πληθυσμού».
Στην πραγματικότητα, όπως εξηγεί ο ειδικός, «μπορεί να είστε ένας από τους πολλούς ανθρώπους που ζουν εξαρτημένοι από συγκεκριμένα ωράρια κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ξυπνώντας νωρίς και πηγαίνοντας για ύπνο σχετικά νωρίς στην καλύτερη περίπτωση, ή πηγαίνοντας για ύπνο αργά και υποφέροντας από χρόνια στέρηση ύπνου στη χειρότερη. Τα πράγματα αλλάζουν όταν φτάνει το Σαββατοκύριακο. Συνήθως τα ωράρια τροποποιούνται ριζικά και η τάση της πλειοψηφίας είναι να πέφτει για ύπνο αργά και να σηκώνεται επίσης αργά. Αν το επαναλαμβάνετε αυτό εβδομάδα με την εβδομάδα, υποβάλλετε τον οργανισμό σας σε μια σημαντική χρονοδιακοπή: το λεγόμενο κοινωνικό τζετ λαγκ».
Μπορείτε, όμως, να κάνετε κάτι για να κοιμηθείτε μια ώρα παραπάνω αυτό το Σαββατοκύριακο; Το πιο σημαντικό πράγμα είναι η κανονικότητα. Έτσι εξηγεί ο Dr. Albares : «Προσπαθήστε να σηκώνεστε ίδια ώρα, ανεξάρτητα από την ημέρα της εβδομάδας. Τα Σαββατοκύριακα, δεν πρέπει να σηκώνεστε περισσότερο από μία ώρα αργότερα από ό,τι τις καθημερινές. Οργανώστε την ημέρα σας ώστε να είναι εφικτό αυτό. Δεν χρειάζεται να είναι η ίδια ακριβώς ώρα κάθε φορά- αυτό που πρέπει να προσπαθήσετε είναι να νιώθετε πως νυστάζετε την ίδια ώρα, δηλαδή να έχετε προκαθορισμένες ρουτίνες που σας επιτρέπουν να φτάνετε ξεκούραστοι και χαλαροί την ώρα που επιθυμείτε για να κοιμηθείτε».
Έτσι, αν μπορούμε να κερδίσουμε μια ώρα ύπνου τα Σάββατα και τις Κυριακές (ή τουλάχιστον να έχουμε καλύτερη ποιότητα ύπνου), θα ήταν καλό να προσέξουμε περισσότερο τις ρουτίνες υγιεινής του ύπνου μας.
Ποια είναι τα κόλπα που προτείνει ο Dr. Albares για να κοιμάστε καλά κάθε βράδυ; Τα κόλπα που λειτουργούν για ένα άτομο μπορεί να μην λειτουργούν για ένα άλλο, αλλά προτείνει να δοκιμάσετε τα εξής:
- Να τρώτε βραδινό νωρίς (γύρω στις 8:00 μ.μ.) και να είναι ελαφρύ.
- Μετά το δείπνο: όχι οθόνες και διατήρηση χαμηλού φωτισμού.
- Άσκηση και έκθεση στο ηλιακό φως καθημερινά.
- Εξάσκηση του διαλογισμού και της ενσυνειδητότητας όσο περισσότερο γίνεται.
