Το ελληνικό νησί που σχεδόν εξάλειψε την άνοια -Τα δύο ροφήματα που προτιμούν οι κάτοικοι
Πιθανότατα θα έχετε ακούσει για τις λεγόμενες «μπλε ζώνες», τις πέντε περιοχές στον κόσμο που ο ειδικός σε θέματα μακροζωίας Dan Buettner εντόπισε ως περιοχές με κατοίκους που συνήθως ζουν πάνω από 100 χρόνια- σε μία από αυτές φαίνεται πως η άνοια έχει σχεδόν εξαλειφθεί.
Πρόκειται για την Οκινάουα της Ιαπωνίας, τη Σαρδηνία της Ιταλίας, τη Νικόγια της Κόστα Ρίκα, τη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνια και για το νησί της Ικαρίας, στην Ελλάδα.
Μιλώντας με τη Sarah Ann Macklin στο podcast Live Well Be Well, ο Buettner αποκάλυψε πρόσφατα ότι η Ικαρία διαθέτει κάτι περισσότερο από κάποιες από τους μακροβιότερους κατοίκους στον κόσμο - έχει επίσης εντυπωσιακά χαμηλά ποσοστά άνοιας, πάθηση η οποία φαίνεται καταπολεμάται και μέσω της διατροφής.
«Οι κάτοικοι της Ικαρίας, στην Ελλάδα, ζουν περίπου οκτώ χρόνια περισσότερο από τους πολίτες των ΗΠΑ, κατά μέσο όρο, σε μεγάλο βαθμό χωρίς άνοια, χωρίς διακριτή άνοια», είπε.
Ποια ροφήματα προτιμούν οι κάτοικοι της Ικαρίας
Υπολογίζεται ότι 6,7 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν σήμερα με άνοια τύπου Αλτσχάιμερ, και ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί σε 13,8 εκατομμύρια μέχρι το 2060, σύμφωνα με στοιχεία.
Εν τω μεταξύ, στην Ικαρία, ο Buettner σημείωσε ότι «βρήκαν κάθε άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών, και υπήρχαν μόνο τρεις πολύ ήπιες περιπτώσεις άνοιας».
Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό τους; Στο blog «Blue Zones, ο Buettner έγραψε ότι «οι Ικαριώτες τρώνε την πιο αυστηρή εκδοχή της μεσογειακής διατροφής στον κόσμο», στηριζόμενοι σε μεγάλο βαθμό στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φασόλια, τα όσπρια, το ελαιόλαδο και τις μέτριες ποσότητες κόκκινου κρασιού.
«Αλλά η ικαριώτικη δίαιτα διαφέρει στο ότι τρώνε πολύ λιγότερο ψάρι και κρέας και πολύ περισσότερα χόρτα», έγραψε.
«Τρώνε τακτικά περίπου εκατό είδη άγριων χόρτων που συλλέγουν, και καλλιεργήσιμα χόρτα, όπως βρούβες, ραδίκια, μάραθο και χόρτα που στις ΗΠΑ τα θεωρούμε ζιζάνια και τα πετάμε. Αυτά τα άγρια χόρτα έχουν 10 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά που καθαρίζουν τις αρτηρίες από ό,τι το κόκκινο κρασί».
Αλλά σημείωσε επίσης ότι οι Ικαριώτες είναι μεγάλοι οπαδοί δύο ροφημάτων που μπορεί να τους βοηθούν να παραμείνουν σε εγρήγορση μέχρι τα βαθιά γεράματα: το τσάι από βότανα και ο καφές.
«Οι Ικαριώτες πίνουν τσάι από βότανα κάθε μέρα», έγραψε. «Φτιάχνουν αυτά τα ροφήματα με βότανα που βρίσκουν γύρω από τα σπίτια τους, από τους κήπους τους και από τη φύση. Κάποια από αυτά είναι η ρίγανη, η πικραλίδα, το φασκόμηλο και το δεντρολίβανο».
Μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση τσαγιού (πράσινου ή μαύρου) σχετίζεται με 29% μείωση του κινδύνου άνοιας από όλες τις αιτίες.
Και το δημοφιλές νοτιοαφρικανικό τσάι από βότανα rooibos φάνηκε να μειώνει τις επιπτώσεις των συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μια μελέτη του 2024.
Στο ιστολόγιό του, ο Buettner σημείωσε ότι τα ροφήματα τσαγιού που πίνουν οι Ικαριώτες μπορεί να είναι αποτελεσματικά επειδή όχι μόνο έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αλλά λειτουργούν και ως ήπια διουρητικά.
«Τα διουρητικά είναι η πρώτη σειρά φαρμακευτικών προϊόντων που σας προτείνει ο γιατρός αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση», έγραψε.
«Τα διουρητικά διατηρούν την αρτηριακή σας πίεση σε χαμηλά επίπεδα, βοηθούν τα νεφρά σας να απαλλαγούν από το νάτριο και βοηθούν να διατηρήσουν τις αρτηρίες σας καθαρές και ευρείες, ώστε να είναι ευκολότερη η ροή του αίματος».
Μια μελέτη του 2013 διαπίστωσε ότι η χρήση διουρητικών σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας AD κατά τουλάχιστον 50%.
Η αξία του καφέ
Στο podcast, ο Buettner τόνισε επίσης ότι οι Ικαριώτες πίνουν «άφθονες ποσότητες καφέ».
Μια μελέτη του 2010 εξέτασε τους συμμετέχοντες για 21 χρόνια κατά μέσο όρο και διαπίστωσε ότι η κατανάλωση 3 έως 5 φλιτζανιών καφέ καθημερινά κατά τη μέση ηλικία σχετίζεται με 65% μειωμένο κίνδυνο άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ στη μετέπειτα ζωή.
Και τα άτομα που έπιναν έναν συνδυασμό 2 έως 3 φλιτζανιών καφέ και 2 έως 3 φλιτζανιών τσαγιού καθημερινά σε μια μελέτη του 2021 είχαν 30% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άνοιας σε σύγκριση με εκείνους που δεν κατανάλωναν κανένα από τα δύο.
Εκτός από την κατανάλωση καφέ και τσαγιού, ο Buettner σημείωσε ότι μερικά από τα πράγματα που κρατούν τους Ικαριώτες ακμαίους μέχρι τα βαθιά γεράματα περιλαμβάνουν την άφθονη κοινωνική επαφή και τις φυσικές μορφές άσκησης.
«Οι Ικαριώτες έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να υποφέρουν από μοναξιά και κατάθλιψη σε σχέση με τους Αμερικανούς», έγραψε. «Οι καταθλιπτικοί άνθρωποι έχουν 50 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από άνοια».
Και δεδομένου ότι η Ικαρία είναι ένα ορεινό χωριό, ακόμη και μια βόλτα ως το παντοπωλείο περιλαμβάνει μια μικρή ανηφορική προπόνηση.
«Έτσι, καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, οι κάτοικοι έχουν τακτική, χαμηλής έντασης σωματική δραστηριότητα», έγραψε. «Δεν κάνουν αυτό που κάνουμε λάθος στην Αμερική, όπου νομίζουμε ότι μπορούμε να καθόμαστε όλη μέρα στο γραφείο και μπροστά στην τηλεόραση και μετά να το αναπληρώνουμε με 30 λεπτά στο γυμναστήριο».
