6 σημάδια που δείχνουν ότι μπορεί να έχετε SIBO -Συχνά συγχέεται με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Πόσες φορές έχετε αισθανθεί φουσκωμένοι, με ενοχλητικά αέρια ή επίμονη διάρροια και απλά το αποδώσατε στο άγχος ή στο γνωστό Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS);
Κι όμως, πίσω από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να κρύβεται κάτι πιο συγκεκριμένο: η βακτηριακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου, ή αλλιώς SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth). Μια κατάσταση που συχνά περνά απαρατήρητη, καθώς συγχέεται εύκολα με άλλες γαστρεντερικές διαταραχές — αλλά έχει διαφορετική αιτία και, κατ’ επέκταση, διαφορετική θεραπεία, σύμφωνα με το ισπανικό Hola.
Τι είναι το SIBO;
Κανονικά, το λεπτό μας έντερο είναι ένας χώρος σχεδόν αποστειρωμένος, ειδικά προστατευμένος ώστε να γίνεται η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών χωρίς «παρασιτικούς επισκέπτες». Όμως σε περιπτώσεις SIBO, βακτήρια που θα έπρεπε να μείνουν στο παχύ έντερο, εισβάλλουν και πολλαπλασιάζονται στο λεπτό, προκαλώντας φουσκώματα, κράμπες, δυσφορία και άλλα ενοχλητικά συμπτώματα.
Η ασθένεια έγινε πιο γνωστή όταν η Selena Gomez αποκάλυψε πως πάσχει από SIBO, απαντώντας με ειλικρίνεια σε body shaming σχόλια στα social media: «Έχω SIBO. Φουσκώνει. Δεν με νοιάζει αν δεν μοιάζω με μοντέλο. Δεν έχω αυτό το σώμα, και είμαι καλά με αυτό».
Το SIBO δεν εμφανίζεται τυχαία. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία του εντέρου:
Μειωμένο στομαχικό οξύ: Το οξύ του στομάχου είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού απέναντι στα βακτήρια της τροφής. Αν παίρνετε χρόνια φάρμακα για παλινδρόμηση, μειώνεται η οξύτητα και ανοίγει ο δρόμος για την εμφάνιση SIBO.
Ανατομικές ανωμαλίες: Παθήσεις όπως η εκκολπωμάτωση ή επεμβάσεις όπως η βαριατρική χειρουργική, μπορεί να δημιουργήσουν «παγίδες» στο έντερο όπου παγιδεύονται τα βακτήρια.
Επιβραδυμένη κινητικότητα του εντέρου: Όσο πιο αργά κινείται η τροφή, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχουν τα βακτήρια να εγκατασταθούν. Αυτό γίνεται πιο σύνηθες με την ηλικία ή σε περιπτώσεις νευροπάθειας (π.χ. σε διαβητικούς τύπου 1).
Τροφική δηλητηρίαση: Ένα επεισόδιο δηλητηρίασης μπορεί να επηρεάσει την κινητικότητα του εντέρου και να αφήσει "κουσούρια", ευνοώντας την ανάπτυξη SIBO.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
- Φούσκωμα και διάταση της κοιλιάς
- Διάρροια
- Έντονα αέρια ή ρέψιμο
- Απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια
- Κόπωση και γενική δυσφορία μετά το φαγητό
Όπως λέει και ο καθηγητής Γαστρεντερολογίας David Sanders: «Αν δεν έχεις φούσκωμα και διάρροια, δεν έχεις SIBO» — τόσο χαρακτηριστικά είναι αυτά τα δύο συμπτώματα.
Διάγνωση: Πώς ξέρω αν έχω SIBO;
Η πιο αξιόπιστη διάγνωση γίνεται μέσω γαστροσκόπησης με δειγματοληψία, μια σχετικά επεμβατική μέθοδο. Όμως, ευρύτερα χρησιμοποιείται το τεστ αναπνοής: πίνετε ένα διάλυμα και αναπνέετε σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα σε ειδικές συσκευές που μετρούν τα αέρια. Αν παρατηρηθεί αυξημένο υδρογόνο ή μεθάνιο, είναι πιθανή η παρουσία SIBO.
Το τεστ, ωστόσο, έχει επικριθεί, καθώς μπορεί να δώσει ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα, ανάλογα με την κινητικότητα του εντέρου και άλλους παράγοντες. Παρ' όλα αυτά, αρκετοί ιατροί της λειτουργικής ιατρικής το χρησιμοποιούν με επιτυχία, συνοδευόμενο πάντα από κλινική αξιολόγηση.
Πώς θεραπεύεται το SIBO;
Η αντιμετώπιση του SIBO απαιτεί τριπλή προσέγγιση:
1. Δίαιτα χαμηλή σε τρόφιμα που ευνοούν τη ζύμωση
Αρχικά, περιορίζονται οι τροφές που ευνοούν τη ζύμωση στο έντερο, όπως το σιτάρι, τα φασόλια, τα κρεμμύδια και ορισμένα φρούτα. Αυτό «κόβει» την τροφή στα βακτήρια.
2. Αντιβακτηριδιακή δράση
Εδώ μπαίνουν στο παιχνίδι είτε αντιβιοτικά, είτε —σε πιο φυσική κατεύθυνση— συνδυασμοί φυτικών αντιμικροβιακών, όπως βερβερίνη, ρίγανη και αλλικίνη. Τα τελευταία έχουν αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματικοί σε πολλές περιπτώσεις.
3. Αντιμετώπιση της αιτίας
Η θεραπεία είναι η μισή δουλειά. Η άλλη μισή είναι να ανακαλύψετε γιατί εμφανίστηκε το SIBO, και να δουλέψετε με τον γιατρό σας για να αποκαταστήσετε τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος μακροπρόθεσμα.
Τι να τρώτε και τι να αποφεύγετε
Η ειδική δίαιτα είναι προσωρινή και όχι ιδανική μακροπρόθεσμα. Ο στόχος είναι να επιστρέψετε σε μια πλούσια, ισορροπημένη διατροφή, σταδιακά επανεισάγοντας τροφές και ελέγχοντας την ατομική ανοχή.
Αποφύγετε το αλκοόλ, καθώς επηρεάζει το στομαχικό οξύ, ενώ τροφές όπως το σκόρδο και το κρεμμύδι ίσως χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να επανέλθουν στη διατροφή σας.
Τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της εντερικής ισορροπίας. Αν και δεν θεραπεύουν άμεσα το SIBO, συμβάλλουν στη γενικότερη υγεία του εντέρου.
Υπάρχουν πιο φυσικές προσεγγίσεις όπως η «στοιχειώδης δίαιτα» — μια υγρή, υποαλλεργική διατροφή με εύκολα απορροφήσιμα θρεπτικά. Αν και βοηθά στην πείνα των βακτηρίων, δεν επαρκεί από μόνη της: χρειάζεται συνδυασμός με πιο στοχευμένη αντιμικροβιακή δράση.
