Θανάσης Βαλτινός

Ποιος ήταν ο συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός που έφυγε από τη ζωή -Μία από τις μεγαλύτερες μορφές της μεταπολεμικής πεζογραφίας

Ο Θανάσης Βαλτινός έφυγε από τη ζωή χθες Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου σε ηλικία 92 ετών. Η κηδεία του θα τελεστεί το Σάββατο στις 11 το πρωί στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών. Ο βραβευμένος συγγραφέας, σεναριογράφος και μεταφραστής άφησε βαθύ αποτύπωμα στην ελληνική μεταπολεμική πεζογραφία.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Αθανάσιος Σπανός και γεννήθηκε στο Καστρί Αρκαδίας στις 16 Δεκεμβρίου 1932. Στην κατοχή και τον εμφύλιο η οικογένειά του μετακινήθηκε σε διάφορες πόλεις, τη Σπάρτη, το Γύθειο και τη Τρίπολη. Ωστόσο σχεδόν από τα 20 του μετακόμισε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Παντείου και σε σχολή κινηματογράφου.

Ποιος ήταν ο συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός

Υπήρξε πολυδιάστατος δημιουργός, τόσο στη θεματολογία του, όσο και στις τεχνικές και το ύφος του. Έγραφε από μικρή ηλικία, όμως στα μέρη που μεγάλωσε το διάβασμα και η γραφή θεωρούνταν ένα είδος αδυναμίας, όπως είχε πει, κι έτσι μέχρι και την ενήλικη ζωή του όταν το ρωτούσαν τι δουλειά έκανε έλεγε πως ήταν δημοσιογράφος.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1958 με το διήγημα «Κατακαλόκαιρο» σε διαγωνισμό του περιοδικού Ταχυδρόμος.

Φωτογραφία/NDP/Θανάσης Βαλτινός

Το 1963 δημοσίευσε το αφήγημα «Η κάθοδος των εννιά», που αναφερόταν στον εμφύλιο πόλεμο και αφορά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια ομάδα εννέα ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού οι οποίοι στο τέλος του Εμφυλίου προσπαθεί να κατέβει στη θάλασσα από τον Ταΰγετο, μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του στρατού στην περιοχή.

Έγραψε επίσης θεατρικά και κινηματογραφικά σενάρια. Το πρώτο σενάριό του ήταν το «Ενώ σφύριζε το τρένο» (1961). «Μια μισοαστυνομική ταινία» όπως τη χαρακτήριζε «λίγο μελαγχολική, λίγο νοσταλγική». Συνέγραψε επίσης τα σενάρια για ορισμένες από τις πιο εμβληματικές ταινίες στη φιλμογραφία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπως το «Μετέωρο βήμα του πελαργού» και το «Ταξίδι στα Κύθηρα», το οποίο απέσπασε Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ των Καννών. 

Κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση «18 Κείμενα». Το 1994 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ορθοκωστά», με θέμα τον εμφύλιο πόλεμο, το οποίο προκάλεσε έντονες συζητήσεις.

Το 1990 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το έργο του «Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60».

Διετέλεσε γενικός διευθυντής της Ε.Ρ.Τ. (1989-1990) και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου 2005 - 2006 με αντιπρόεδρο τον Βασίλη Μαζωμένο. Ήταν τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (Akademia Scientiarum et Artium Europaea), του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της Εταιρείας Συγγραφέων, της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί πέντε θητείες. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας των Αθηνών κατά το έτος 2016.

Ο Θανάσης Βαλτινός σχετικά με τη συγγραφή είχε δηλώσει: «Το κάνει κανείς για τον εαυτό του. Τα υπόλοιπα –ότι γράφεις για ν’ αλλάξεις τον κόσμο και την κοινωνία– είναι μεγάλα λόγια. Παράλληλα όμως, έχει κι έναν ερωτικό χαρακτήρα η τέχνη. Ησυχάζει κανείς όταν επιβεβαιώνεται κι από δυο τρεις άλλες συνειδήσεις. Η σωστή σχέση με τον άγνωστο αναγνώστη αρχίζει όταν τον σκέφτεσαι ως ελεγκτή της ειλικρίνειας και της συνέπειάς σου…» είχε πει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Σταυρούλα Παπασπύρου η οποία δημοσιεύτηκε στο βιβλίο «Χωρίς μαγνητόφωνο».

Το 2012 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων και της Λογοτεχνίας από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, για το σύνολο του έργου του. Πολλά από τα έργα του έχουνε μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες μεταξύ των οποίων τα Αγγλικά, τα Ιταλικά, τα Γαλλικά, τα Γερμανικά, τα Ρώσικά κ.α.

Τον Σεπτέμβριο του 2021 φέρεται να υπέγραψε κείμενο με 160 πρόσωπα που δήλωσαν ενάντιοι στον γάμο των ΛΟΑΤ+ ατόμων, όμως ο ίδιος την επόμενη μέρα διέψευσε πως υπέγραψε ποτέ τέτοιο κείμενο.