FACES

Πάνος Δημάκης: «Αγαπώ να λέω ιστορίες»

ΒΙΟΛΕΤΤΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ ⸻ 03 NOV 2024

Με αφορμή την πρεμιέρα της πολυσυζητημένης σειράς «17 Κλωστές» στο MEGA, ο Πάνος Δημάκης, συγγραφέας του ομότιτλου βιβλίου, μιλάει για τη διαδικασία μεταφοράς της ιστορίας στη μικρή οθόνη. Η σειρά, η οποία κάνει πρεμιέρα απόψε στις 22:50, αναδεικνύει μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, εστιάζοντας στα αληθινά γεγονότα που οδήγησαν σε μια μαζική δολοφονία στις αρχές του 1900.

Με σκηνοθεσία από τον Σωτήρη Τσαφούλια και σενάριο των Μιρέλλας Παπαοικονόμου και Κάτιας Κισσονέργη, οι «17 Κλωστές» προσεγγίζουν το θέμα με ευαισθησία και σοβαρότητα, υποσχόμενες να καθηλώσουν το κοινό με τις συγκλονιστικές τους ερμηνείες. Μάλιστα στη σειρά ο Πάνος Δημάκης έχει μια μικρή συμμετοχή, προσφέροντας παράλληλα τη δική του οπτική για την ιστορία του Αντώνη, ενός τσαγκάρη και λυράρη που αναζητά εκδίκηση μετά από άδικες κατηγορίες.

Λίγες ώρες πριν την πρεμιέρα ο Πάνος Δημάκης αποκαλύπτει την πηγή έμπνευσης πίσω από τη σειρά «17 Κλωστές» και εξηγεί πώς οι κοινωνικές αδικίες και η μοίρα των ανθρώπων που βρέθηκαν στο επίκεντρο αυτού του δράματος τον ώθησαν να καταγράψει αυτήν την ιστορία.

Ο συγγραφέας μοιράζεται, επίσης, την εμπειρία του από τη συνεργασία με τις σεναριογράφους Μιρέλλα Παπαοικονόμου και Κάτια Κισσονέργη, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε κατά την απόδοση των αιματοβαμμένων γεγονότων.

Καθώς εξερευνά τον χαρακτήρα του πρωταγωνιστή της ιστορίας, του «Αντώνη», ο Πάνος Δημάκης αποκαλύπτει τις εσωτερικές συγκρούσεις του ήρωα και πώς αυτές αντικατοπτρίζουν τις ευρύτερες κοινωνικές προκλήσεις της εποχής. Μέσα από αυτή τη συζήτηση, γίνεται φανερό ότι η αφήγηση του δεν είναι μόνο μια ιστορική αναδρομή, αλλά και μια βαθιά κοινωνική κριτική που αναζητά να φωτίσει τις αλήθειες του παρελθόντος και να τις συνδέσει με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Τι σας ενέπνευσε να γράψετε για τη συγκεκριμένη ιστορία και ποια είναι η σημασία των «17 Κλωστών» για εσάς;

Η αφορμή ήταν η πραγματική ιστορία που άκουσα σε ένα φιλικό σπίτι στις Καλοκαιρινές, το χωριό των Κυθήρων όπου εκτυλίχθηκε αυτό το δράμα. Με συγκλόνισε τόσο η ιστορία με τις συμπτώσεις της όσο και τα μηνύματα που γεννήθηκαν μέσα μου σχεδόν αμέσως. Ήταν τόσο δυνατά τα θέματα της κοινωνικής αδικίας, της μοίρας και της ψευδοηθικής, που ένιωσα την ισχυρή παρόρμηση να τα καταγράψω στο χαρτί. Οι 17 Κλωστές είναι για μένα η διαχρονική ιστορία μιας κοινωνίας που ποθεί να κατηγορήσει και να λοιδορήσει, χωρίς να κοιτάζει τα δικά της πάθη και ανομήματα.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου και την Κάτια Κισσονέργη στο σενάριο; Ποιες προκλήσεις συναντήσατε;

Ήταν εξαιρετική και με τις δύο χωρίς δημιουργικές διαφωνίες. Είναι μεγάλη τύχη να συνεργάζεσαι με τη Μιρέλλα και χαίρομαι που την αποκαλώ πλέον φίλη μου. Υπάρχουν αποκλίσεις από το βιβλίο, που όμως τις κατανοώ, γιατί μια σειρά είναι ένα τηλεοπτικό προϊόν, το οποίο έχει άλλες ανάγκες. Εφόσον τα μηνύματα του βιβλίου πέρασαν και στη σειρά, εγώ είμαι παραπάνω από ικανοποιημένος.

Πώς προσεγγίσατε τα αιματοβαμμένα γεγονότα του 1900; Ποιες προφυλάξεις πήρατε για να αποδοθεί η ιστορία με σεβασμό;

Αυτή ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση απ’ όλες. Πρόκειται για ένα ειδεχθέστατο έγκλημα, που όμοιό του δεν υπάρχει στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Συνέβη πολύ παλιά, οπότε έπρεπε να κάνω ενδελεχή έρευνα ώστε να αποτυπώσω την αλήθεια, όπως αυτή παραδόθηκε τότε και στις επόμενες γενιές. Ο Καστελάνης αδικήθηκε πολύ, μα κι αυτός αδίκησε, μιας και διάλεξε τον δρόμο της εκδίκησης. Δεν ήθελα να τον ηρωοποιήσω, ούτε να του δώσω συγχωροχάρτι. Τον πόνεσα και τον πονάω, μα όποιος διαβάσει το βιβλίο προσεκτικά, θα διαπιστώσει ότι κρατάω ίσες αποστάσεις, εξού στο βιβλίο υπάρχει εκτενής αναφορά σε κάποια από τα αθώα θύματα και τις ζωές τους πριν κοπούν άδοξα. Η μεγαλύτερη αναγνώριση ήρθε όταν σε παρουσίαση του βιβλίου μες στον περίβολο της εκκλησίας όπου έγινε η σφαγή, παρευρέθηκαν πολλοί απόγονοι των θυμάτων, οι οποίοι μου είπαν χαρακτηριστικά: «Σε ευχαριστούμε που σεβάστηκες τα πεθαμένα μας».

Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τον Αντώνη; Ποιες είναι οι κεντρικές του συγκρούσεις και πώς εξελίσσεται η ψυχολογία του;

Δεν μπορούσα να γνωρίζω τον πραγματικό χαρακτήρα του Αντώνη. Όλες οι περιγραφές και αφηγήσεις μιλούσαν για ένα καλό και εργατικό παιδί που αδικήθηκε. Αλλά μέχρι εκεί. Είχα λοιπόν να πάρω την απόφαση ποιος θα ήταν ο χαρακτήρας του στο βιβλίο, τι θα έλεγε και πώς θα σκεφτόταν. Επέλεξα να μην τον χρωματίσω ως έναν οξύθυμο νέο, αλλά ως έναν ανασφαλή άνθρωπο. Έναν καλό άνθρωπο που έκανε τον κόσμο να χαίρεται με την τέχνη του, που όμως δεν είχε αυτοπεποίθηση και η ζωή του εξαρτιόταν από τη γνώμη των άλλων. Όπως λέω και στο βιβλίο: «Ήταν ένας λαμπερός ήλιος αλλά δεν ήταν αυτόφωτος». Εξού, όταν σκάει το σκάνδαλο με την Αντζολέτα, δεν υπερασπίζεται τον εαυτό του όπως θα έπρεπε και καταρρέει. Η συνεχιζόμενη αδικία και οι κακές παρέες από ένα σημείο και μετά τον μεταμορφώνουν σε απάνθρωπο, δίχως ενοχές. Ένα καζάνι που βράζει και διψάει για εκδίκηση. Σε αυτό συντελεί και η απώλεια των αγαπημένων του.

Υπάρχει κάποιο περιστατικό που θυμάστε από τα γυρίσματα;

Στη δεύτερη σκηνή μου, που γυρίστηκε αρχές του Μάη του 2023 στα Κύθηρα, είμαι μαζί με πάνω από 70-80 Κυθήριους στις Καλοκαιρινές. Ενώ είναι Μάης, ο καιρός είναι εξαιρετικά κρύος και μουντός. Η σκηνή δείχνει τον Πάνο Βλάχο – Καστελάνη να διαπομπεύεται από τους χωρικούς την επομένη του εγκλήματος. Έπρεπε να έχει ομίχλη κι έτσι είχαν φέρει ειδικά μηχανήματα που θα την δημιουργούσαν. Δεν χρειάστηκε όμως. Το χωριό καλύφθηκε από την πραγματική προβέντζα, τη διάσημη χαμηλή ομίχλη του νησιού, που είχε πέσει και την ώρα της πραγματικής σφαγής. Η ατμόσφαιρα ήταν κυριολεκτικά απόκοσμη. Επίσης, ήταν φοβερό το ότι πολλές γιαγιάδες που έπαιζαν στη σκηνή φορούσαν τα αυθεντικά ρούχα των δικών τους γιαγιάδων και προγιαγιάδων, που ζούσαν όταν έγινε το έγκλημα. Τέλος, οι χειροπέδες που φοράει ο Βλάχος είναι οι αυθεντικές χειροπέδες που φόρεσαν στον Αντώνη Αρώνη (τον πραγματικό δολοφόνο)!

Η συγκλονιστική σειρά μυθοπλασίας «ζωντανεύει» στη μικρή οθόνη μία από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες στην ιστορία της χώρας.

Πώς ήταν η εμπειρία σας στο να υποδυθείτε έναν δημοσιογράφο στην σειρά;

Η πρόσκληση του υπέροχου Σωτήρη Τσαφούλια να υποδυθώ τον δημοσιογράφο που καλύπτει το γεγονός του 1909 για μια αθηναϊκή εφημερίδα του τότε έχει για μένα μια διττή συμβολική σημασία: αφενός, ο δημοσιογράφος στη σειρά δημοσιοποιεί το έγκλημα στο πανελλήνιο κι εγώ το ανέσκαψα από την αχλύ του χρόνου. Εδώ να πω ότι η πλειονότητα των ανθρώπων όλων των ηλικιών στο νησί αγνοούσε το έγκλημα. Μόνο οι πολύ ηλικιωμένοι το είχαν ακούσει. Αφετέρου, τα λόγια που λέω στη σειρά είναι τα μοναδικά που ειπώθηκαν πραγματικά ποτέ, μιας τα ανακάλυψα σε μια αθηναϊκή εφημερίδα του 1909. Συνεπώς, δεν είναι ούτε δικά μου λόγια ούτε του σεναρίου. Με συγκλονίζει το γεγονός ότι εκστομίζω τις αυθεντικές λέξεις που ειπώθηκαν για το έγκλημα.

Είστε ένας από τους πέντε Chasers που έχουν εντυπωσιάσει το τηλεοπτικό κοινό με τις γνώσεις τους. Ως συγγραφέας και ηθοποιός, έστω και με έναν μικρό ρόλο, τι σας αρέσει περισσότερο από αυτές τις διαφορετικές διαδρομές;

Το ηθοποιός δεν θα το βάλω καν στις ιδιότητές μου! Είτε ως συγγραφέας, ως Chaser, ως podcaster για την ελληνική γλώσσα είτε ως ομιλητής για τη γνώση και τη μνήμη σε εταιρείες και συνέδρια, όλα μα όλα έχουν να κάνουν με τη βαθιά αγάπη μου για τον άνθρωπο. Όλα είναι μικρά και μεγάλα ταξίδια στη δική μου Ιθάκη. Κάθε περιήγηση όμως είναι και μια αφήγηση. Ό,τι κι αν κάνω, λοιπόν, ένα πράγμα μένει: ότι αγαπώ να λέω ιστορίες.

Πάνος Δημάκης, Μαρίνα Ψάλτη, Θοδωρής Κατσαφάδος

Υπάρχουν άλλα έργα ή ιστορίες που σας ενδιαφέρει να εξερευνήσετε στο μέλλον;

Τόσο το «Ποτάμι των Χιλίων Τυφλών» όσο και ο «Ποσειδών», το δεύτερο και τρίτο βιβλίο μου αντίστοιχα, είναι αμιγώς μυθοπλαστικά. Ακούω και διαβάζω πολλές πραγματικές ιστορίες, όμως η ανάγκη μου να δημιουργήσω ολόδικές μου ιστορίες είναι πιο δυνατή από την αναδιήγηση μιας άλλης. Άλλωστε, μεγάλο μέρος των 17 Κλωστών, όπως η ιστορία αγάπης, είναι προϊόν της φαντασίας μου. Την έβαλα υποστηρικτικά, όχι για να κυριαρχήσει στην πλοκή. Μπορεί ο Ποσειδών να αναφέρεται στην Ιθάκη του 2024 και να είναι ένα φιλοσοφικό θρίλερ, θαρρώ όμως πως στο επόμενο θα γυρίσω και πάλι πίσω στο παρελθόν και μάλιστα στην Κρήτη, όπου σκοπεύω να πάω σύντομα για ένα είδος λογοτεχνικής έρευνας.

Τι θα δούμε στις «17 Κλωστές» από την τηλεόραση του Mega

Η ώρα της πολυαναμενόμενης πρεμιέρας για τη σειρά «17 Κλωστές» στο MEGA, έφτασε. Αυτήν την Κυριακή, 3 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή, στις 22:50, η συγκλονιστική σειρά μυθοπλασίας, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια, «ζωντανεύει» στη μικρή οθόνη μία από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες στην ιστορία της χώρας.

Μέσα από τα 6 επεισόδια των «17 Κλωστών» ξεδιπλώνονται στις οθόνες μας τα αληθινά γεγονότα, που οδήγησαν στη μαζική δολοφονία που συγκλόνισε την Ελλάδα, στις αρχές του 1900, με πρωταγωνιστή τον Αντώνη, έναν φιλήσυχο τσαγκάρη και λυράρη, τον οποίο υποδύεται ο Πάνος Βλάχος. Ο αγαπητός στον τόπο του νέος κατηγορείται άδικα και τρέπεται σε φυγή, επιστρέφοντας για εκδίκηση.

Το σενάριο της σειράς βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Πάνου Δημάκη, «17 Κλωστές».

Το καστ

Τον Πάνο Βλάχο πλαισιώνουν οι σπουδαίοι ηθοποιοί: Μαρίνα Ψάλτη, Αθηνά Τσιλύρα, Θοδωρής Κατσαφάδος, Κώστας Φλωκατούλας, Κώστας Φιλίππογλου, Μάνος Βακούσης, Ταξιάρχης Χάνος, Φώτης Θωμαΐδης, Θάνος Τοκάκης, Ντένια Στασινοπούλου, Μελίνα Βαμπούλα, Άλκηστη Πουλοπούλου, Ειρήνη Ιωάννου–Παπανεοφύτου, Στέλλα Αντύπα, Χρήστος Βελιάνος, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Ελένη Δαφνή, Κωνσταντίνος Σειραδάκης, Νικόλας Δροσόπουλος και Τάσος Σωτηράκης.

Στη σειρά συμμετέχουν επίσης οι: Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Θράσος Σταθόπουλος, Μιρέλλα Παπαοικονόμου, Δήμητρα Σακαλή, Δωροθέα Βουτσαδοπούλου, Μαρία Κοντοδήμα, Γιάννης Βουλγαράκης, Φώτης Πέτσος, Γιώργος Κανέλλης, Κώστας Ροζής, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Κώνσταντίνος Τσεντούρος, Άπος Κυπραίος και Πέτρος Χυτήρης.