Στον Τζιακούν Λιου το φετινό βραβείο αρχιτεκτονικής Pritzker
Ο Κινέζος αρχιτέκτονας Liu Jiakun κέρδισε το φετινό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker για τα κτίρια του που «γιορτάζουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων».
Ο Liu είναι ο 54ος νικητής του ετήσιου Βραβείου Pritzker, το οποίο θεωρείται το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της αρχιτεκτονικής παγκοσμίως.
Η κριτική επιτροπή του φετινού βραβείου, υπό την προεδρία του Χιλιανού αρχιτέκτονα Alejandro Aravena, επέλεξε τον Liu για την προσήλωσή του στο να βάζει τους ανθρώπους και τις κοινότητες στο επίκεντρο της δουλειάς του τα τελευταία 40 χρόνια.
Είναι ο τρίτος Κινέζος αρχιτέκτονας που λαμβάνει το βραβείο από την ίδρυσή του το 1979, μετά τον Κινέζο-Αμερικανό IM Pei και τον Wang Shu, ιδρυτή του Amateur Architecture Studio.
«Σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο όπου η αρχιτεκτονική αγωνίζεται να βρει κατάλληλες απαντήσεις στις ταχύτατα εξελισσόμενες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, ο Liu Jiakun έχει προσφέρει πειστικές λύσεις που γιορτάζουν τις καθημερινές ζωές των ανθρώπων, καθώς και τις κοινοτικές και πνευματικές τους ταυτότητες», δήλωσε η κριτική επιτροπή.
«Μέσα από ένα εξαιρετικό έργο με βαθιά συνοχή και σταθερή ποιότητα, ο Liu Jiakun φαντάζεται και δημιουργεί νέους κόσμους, χωρίς περιορισμούς από αισθητικές ή στιλιστικές συμβάσεις», πρόσθεσε η επιτροπή.
«Αντί για ένα συγκεκριμένο στιλ, έχει αναπτύξει μια στρατηγική που δεν βασίζεται σε μια επαναλαμβανόμενη μέθοδο, αλλά στη διαφορετική αξιολόγηση των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών και απαιτήσεων κάθε έργου».
Ποιος είναι ο 68χρονος αρχιτέκτονας που κέρδισε το Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής
Ο Liu γεννήθηκε στο Τσενγκντού, στην Κίνα, το 1956. Ξεκίνησε το ταξίδι του για να γίνει αρχιτέκτονας το 1978, όταν έγινε δεκτός στο Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και Μηχανικής στο Τσονγκκίνγκ – τώρα Πανεπιστήμιο Τσονγκκίνγκ.
Αποφοίτησε το 1982 και ξεκίνησε την καριέρα του στην κρατική εταιρεία Chengdu Architectural Design and Research Institute, ενώ παράλληλα καθιερωνόταν και ως συγγραφέας.
Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, το 1999, ίδρυσε το ομώνυμο στούντιό του Jiakun Architects, με το οποίο έχει πραγματοποιήσει περισσότερα από τριάντα έργα στην πόλη καταγωγής του, το Τσενγκντού.
«Η συγγραφή μυθιστορημάτων και η άσκηση της αρχιτεκτονικής είναι διαφορετικές μορφές τέχνης, και δεν προσπάθησα σκόπιμα να συνδυάσω τις δύο», είχε πει ο Liu σε μια συνέντευξή του.
«Ωστόσο, ίσως λόγω του διπλού μου υποβάθρου, υπάρχει μια εγγενής σύνδεση μεταξύ τους στο έργο μου – όπως η αφηγηματική ποιότητα και η αναζήτηση της ποίησης στις σχεδιάσεις μου.»
Η πλειονότητα των έργων του Liu βρίσκεται σε δημόσιους χώρους σε πυκνοκατοικημένες πόλεις, αντικατοπτρίζοντας το ενδιαφέρον του για το σχεδιασμό χώρων για τους ανθρώπους.
Μεταξύ των βασικών του έργων είναι το Μουσείο Τέχνης Λίθινων Γλυπτών Luyeyuan, το Μουσείο Ρολογιών της Πολιτιστικής Επανάστασης και το συγκρότημα πολλαπλών χρήσεων West Village, τα οποία ολοκληρώθηκαν το 2002, το 2007 και το 2015, αντίστοιχα.
«Πάντα επιδιώκω να είμαι σαν το νερό – να διαπερνώ έναν χώρο χωρίς να κουβαλάω μια σταθερή μορφή δική μου και να εισχωρώ στο τοπικό περιβάλλον και στον ίδιο τον χώρο», είχε πει ο Liu.
«Με την πάροδο του χρόνου, το νερό σιγά-σιγά στερεοποιείται, μετατρέπεται σε αρχιτεκτονική και ίσως ακόμη και στη μεγαλύτερη μορφή ανθρώπινης πνευματικής δημιουργίας. Ωστόσο, διατηρεί ακόμα όλες τις ποιότητες του τόπου, τόσο καλές όσο και κακές.»
Η εταιρεία του Liu είναι επίσης υπεύθυνη για το Τμήμα Γλυπτικής και το Τμήμα Σχεδίασης του Ινστιτούτου Καλών Τεχνών Σιτσουάν (2004 και 2006), το Μνημείο Hu Huishan (2009) και το Μουσείο Σαγκουένου Αυτοκρατορικού Κεραμικού τούβλου (2016).
Ο Liu ήταν επίσης ο αρχιτέκτονας πίσω από το πρώτο Serpentine Pavilion του Πεκίνου το 2018 – το πρώτο Serpentine Pavilion εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου.
Μεταξύ των τίτλων του είναι το βιβλίο I Built in West China?, το οποίο δημοσιεύθηκε το 2009 και στο οποίο συζητά τις εμπειρίες του από τη δουλειά του στην δυτική Κίνα, και το The Conception of Brightmoon, το οποίο δημοσιεύθηκε το 2014 και εξετάζει τις αρχιτεκτονικές του φιλοσοφίες.
Μαζί με τον πρόεδρο της επιτροπής Aravena, ο οποίος κέρδισε το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker το 2016, η φετινή επιτροπή περιλάμβανε και προηγούμενους νικητές, όπως την Anne Lacaton της Lacaton & Vassal και την Kazuyo Sejima της SANAA, οι οποίοι κέρδισαν το βραβείο το 2021 και το 2010 αντίστοιχα.
Στην επιτροπή συμμετείχαν επίσης ο αρχιτέκτονας Hashim Sarkis, ο ιστορικός αρχιτεκτονικής Barry Bergdoll και η καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτονικής του Yale Deborah Berke.
Η επιτροπή ολοκληρώθηκε από τον δικηγόρο Stephen Breyer, τον κριτικό αρχιτεκτονικής André Aranha Corrêa do Lago και την εκτελεστική διευθύντρια του Βραβείου Αρχιτεκτονικής Pritzker, Manuela Lucá-Dazio.
Το περσινό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker απονεμήθηκε στον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Riken Yamamoto. Άλλοι πρόσφατοι νικητές περιλαμβάνουν τους David Chipperfield (Ο αρχιτέκτονας που σχεδιάζει την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείο), Diébédo Francis Kéré και τις ιδρύτριες του Grafton Architects, Yvonne Farrell και Shelley McNamara.
Φωτογραφίες: Jiakun Architects
