Marina Tabassum: Η γυναίκα πίσω από το πιο πολυσυζητημένο περίπτερο της χρονιάς -«Το Serpentine Pavilion 2025 είναι μια κάψουλα μνήμης»
Κάθε χρόνο, στο Serpentine Pavilion του Λονδίνου μάς αποκαλύπτεται μια μοναδική, νέα αρχιτεκτονική δημιουργία, η οποία σηματοδοτεί την αρχή του καλοκαιριού με ένα έργο που συνδυάζει την σχεδιαστική καινοτομία με την τέχνη.
Για το 2025, η αρχιτέκτονας Marina Tabassum ανέλαβε τη σχεδίαση του Περιπτέρου μέσα στους Κήπους του Κένσινγκτον, δημιουργώντας έναν χώρο που εστιάζει στην παροδικότητα και τη σύνδεση με τη φύση - «A capsule in time», το όνομά του.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Bovary, η αρχιτεκτόνισσα από το Μπαγκλαντές εξήγησε τη φιλοσοφία πίσω από το έργο της και την επιρροή της αρχιτεκτονικής της στον κόσμο γύρω μας.
Πώς θα είναι το Serpentine Pavilion 2025 της Marina Tabassum
«Το Serpentine Pavilion είναι μια κάψουλα μνήμης, η οποία συνεχίζει να υπάρχει, ακόμα και όταν το ίδιο το περίπτερο φεύγει. Η παροδικότητά του αναδεικνύει μια αίσθηση εφήμερης αλήθειας, που συνδέει το παρελθόν και το παρόν, αλλά και το μέλλον», αναφέρει η Tabassum.
«Η φύση του περιπτέρου, το οποίο υπάρχει μόνο για πέντε μήνες, αναδεικνύει τη σύνδεση της αρχιτεκτονικής με τον χρόνο και τη μεταβαλλόμενη φύση της ύπαρξής μας. Δημιουργήσαμε κάτι που, παρά την προσωρινότητά του, ζει μέσα από τη μνήμη και την εμπειρία του επισκέπτη».
Το Pavilion της Tabassum είναι εμπνευσμένο από τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον, και ειδικότερα από το δέλτα του Γάγγη, στο Μπαγκλαντές. «8.000 χιλιόμετρα μακριά από το Λονδίνο, το δέλτα του Γάγγη είναι ένα ρευστό τοπίο που αφηγείται ιστορίες κίνησης και παροδικότητας. Τα δύο τρίτα της χώρας διαμορφώνονται από τους ποταμούς Padma, Meghna και Jamuna. Οι κατοικίες αλλάζουν θέση καθώς οι ποταμοί αλλάζουν πορεία. Οι αναμνήσεις αυτών των χώρων συνεχίζουν να υπάρχουν μέσα από ιστορίες και παραβολές», λέει.
Όπως αυτά τα σπίτια μετακινούνται με τις αλλαγές των ποταμών, έτσι και το Pavilion είναι ένας χώρος που διαρκώς εξελίσσεται, αμφισβητώντας τη στατικότητα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. «Το Pavilion είναι μια φυσική αντανάκλαση αυτής της αδιάκοπης κίνησης».
Το περίπτερο έχει τη μορφή μιας ημικυκλικής κάψουλας με δύο θόλους και μονοπάτια που οδηγούν σε μια αυλή. Το δέντρο που βρίσκεται στο κέντρο της ενοποιεί το κτιστό περιβάλλον με τη φύση.
Η Tabassum υπογραμμίζει πως η γεωμετρία της κατασκευής αντανακλά αυτή την αίσθηση της ροής και της μετάβασης, ενώ τα ελαφρά υλικά και η ημιδιαφανής πρόσοψη προσκαλούν το φυσικό φως να εισχωρήσει στο εσωτερικό, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που συνδυάζει την αισθητική με τον στοχασμό.
«Το φως που περνά μέσα από το Pavilion θυμίζει τις στιγμές που κανείς περνά κάτω από ένα Shamiyana [είδος υπαίθριας τέντας] σε έναν γάμο στη Βεγγάλη», λέει η αρχιτεκτόνισσα. «Η παρουσία του φωτός και η αίσθηση του φυσικού χώρου δημιουργούν μία ζεστασιά, μια αίσθηση συνύπαρξης με τη φύση και τους γύρω μας».
Η δημιουργός εξηγεί επίσης πως το Pavilion δεν είναι μόνο μια αρχιτεκτονική κατασκευή, αλλά και ένας χώρος κοινωνικής συνάντησης, που «γιορτάζει το καλοκαίρι στο Λονδίνο».
«Το Serpentine Pavilion είναι ένα μέρος όπου άνθρωποι από διαφορετικές πολιτισμικές και κοινωνικές καταβολές μπορούν να συναντηθούν κάτω από την ίδια στέγη. Το 2024 ήταν μια χρονιά γεμάτη από πολέμους, διαμαρτυρίες και κοινωνικές εντάσεις- το Pavilion παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο, έναν χώρο για διάλογο και αλληλεγγύη. Εδώ, όλοι μπορούν να συμμετάσχουν σε συζητήσεις, να ακούσουν μουσική ή να διαβάσουν βιβλία, αναγνωρίζοντας τη δύναμη της ποικιλομορφίας και της ενότητας», υπογραμμίζει.
Ποια είναι η Marina Tabassum
Η Marina Tabassum, ίδρυσε το γραφείο της MTA το 2005 και είναι καθηγήτρια στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Delft, στην Ολλανδία.
Έχει αναγνωριστεί διεθνώς για τη συνεισφορά της στην αρχιτεκτονική, με έργα που αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για μια συνειδητή, κλιματικά ευαισθητοποιημένη αρχιτεκτονική. Το MTA έχει διακριθεί για τα έργα του που ενσωματώνουν τοπικές και φυσικές συνθήκες και για την υπευθυνότητά του απέναντι στις κοινωνικές ανάγκες των κοινοτήτων του Μπαγκλαντές.
Ένα από τα πιο διάσημα έργα της είναι το τζαμί Bait Ur Rouf, το οποίο κέρδισε το Βραβείο Aga Khan για την Αρχιτεκτονική το 2016, και αποτελεί παράδειγμα της προσέγγισής της για χώρους που συνδυάζουν την πνευματικότητα με την πρακτικότητα.
Το Pavilion της Tabassum είναι ένας ευέλικτος χώρος που προσαρμόζεται στις ανάγκες των εκδηλώσεων. «Ένα μέρος της κατασκευής είναι κινητό και μπορεί να κλείσει για να δημιουργήσει έναν μεγαλύτερο χώρο συγκέντρωσης. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται, όπως η ξύλινη δομή και η ημιδιαφανής πρόσοψη, προέρχονται από την περιοχή και έχουν επιλεγεί με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση», λέει.
«Αυτό το έργο είναι μια προτροπή για τη βιωσιμότητα και την κυκλική οικονομία. Σκοπεύουμε το Pavilion να έχει μια μεταγενέστερη ζωή, λειτουργώντας ως βιβλιοθήκη ή χώρος για την κοινότητα, προσφέροντας νέες δυνατότητες χρήσης».
Η αρχιτεκτονική της Marina Tabassum για το Serpentine Pavilion 2025 αναδεικνύει τη σύνθεση της παράδοσης και της σύγχρονης δημιουργικότητας, προσφέροντας έναν χώρο που δεν περιορίζεται μόνο στο παρόν. «Όλα αυτά είναι συνδεδεμένα με την έννοια του χρόνου», καταλήγει η Tabassum. « Η αρχιτεκτονική είναι ένα εργαλείο που ζει πέρα από τις κληρονομιές, εκπληρώνοντας την έμφυτη ανθρώπινη επιθυμία για συνέχεια μετά τη ζωή».
A capsule in time, Serpentine Pavilion, 6 Ιουνίου- 26 Οκτωβρίου 2025, Κήποι του Κένσινγκτον, Λονδίνο
