Πήγαμε στην έκθεση «Ονοματοποιία»: Μια ματιά στα 38 χρόνια δημιουργίας του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Κένγκο Κούμα
Το Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, στον Κολωνό, αυτές τις μέρες έχει μεταμορφωθεί σε μια κάψουλα αρχιτεκτονικής: Τα 38 χρόνια δράσης και πρωτοπορίας του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Κένγκο Κούμα συμπυκνώθηκαν σε έναν μόνο χώρο και ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας- μέσα από εξαιρετικές μακέτες, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα. Η έκθεση φέρει μάλιστα, απρόσμενα, τίτλο ελληνικό: «Ονοματοποιία».
Μπαίνοντας στον χώρο, τα γιαπωνέζικα ιδεογράμματα δίνουν τον τόνο της εμπειρίας που πρόκειται να ακολουθήσει. «Σχηματισμός λέξεων μέσω της μίμησης ήχων»- αυτό είναι η ονοματοποιία- και ο 71χρονος Κούμα θέλει να μας δείξει τη σύνδεση αρχιτεκτονικής, υλικών και ήχων, μέσα στο έργο του.
«Σε αυτή την έκθεση θα ήθελα να παρουσιάσω το πώς δημιουργώ έναν διάλογο με τα υλικά. Σε αυτόν τον διάλογο, δεν χρησιμοποιώ συχνά μια γλώσσα επηρεασμένη από τη λογική. Και όταν τη χρησιμοποιώ, είναι αδύνατο να με κατανοήσουν οι άνθρωποι», δήλωσε ο Κένγκο Κούμα κατά τη διάρκεια των εγκαινίων τηςέκθεσης, όπου και παραβρέθηκε.
Τι βλέπουμε στην αρχιτεκτονική έκθεση
«Γι’ αυτό πάντα χρησιμοποιώ ομοιοκαταληξίες. Το υλικό και το σώμα συνομιλούν μεταξύ τους και συντονίζονται χρησιμοποιώντας αυτή τη πρωτόγονη γλώσσα», συμπληρώνει.
Βλέπουμε ζεύγη- ομόηχων, στα ιαπωνικά- λέξεων να ξεπετάγονται ανάμεσα στα έργα και να μας καθοδηγούν, σε σχέση με ό,τι πρόκειται να δούμε. «Funya Funya»γράφει σε ένα σημείο, δηλαδή «χαλαρό/απαλό»- «Guru Guru» λέει λίγο πιο πέρα, δηλαδή «ρευστός/ σπειροειδής».
Πρωταγωνιστούν στην έκθεση όλα τα σημαντικότερα έργα του Ιάπωνα, με τις εκλεπτυσμένες μακέτες τους να έρχονται σε ωραία αντίθεση με τον λιτό χώρο του Καπνεργοστασίου.
Η βιωσιμότητα της αρχιτεκτονικής και η αξιοποίηση φυσικών υλικών, με απόλυτο σεβασμό προς τη φύση, είναι το στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο του Ιάπωνα. Το ξύλο, το μέταλλο, το χαρτί είναι οι πρωταγωνιστές του.
«Φως/πτυχή» σημαίνουν οι λέξεις «Pata Pata», ενώ διαβάζοτας τον τίτλο «Moja Moja», οδηγούμαστε νοερά στη σχέση «κύματος/ γραμμής». Η μοναδική σύνδεση που έχει ο Κένγκο Κούμα με το περιβάλλον δεν θα μπορούσε παρά να έχει αποτυπωθεί στο έργο του.
Ποιος είναι ο Κένγκο Κούμα
Γεννήθηκε το 1954 στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας και είναι καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Ξεκίνησε να εργάζεται ως αρχιτέκτονας το 1987 και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ιάπωνες αρχιτέκτονες.
Η σχεδιαστική του φιλοσοφία συνδυάζει την ιαπωνική παράδοση με το φυσικά υλικά και τον σεβασμό προς τη φύση.
Ο Κένγκο Κούμα έχει αποκτήσει πλέον και μια αρκετά συχνή παρουσία στη χώρα μας, κυρίως χάρη στη Riviera Galleria και το Marina Residencies, το δύο έργα που υπογράφει στην ανάπλαση στο Ελληνικό, στον χώρο του πρώην αεροδρομίου, και αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2026.
Τα συγκρότηματα που περιλαμβάνουν εμπορικά καταστήματα και χώρους εστίασης και κατοικίες, αντίστοιχα, βρίσκονται ακριβώς μπροστά στη Μαρίνα του Αγίου Κοσμά.
«Η Ελλάδα και η Ιαπωνία έχουν πολύ διαφορετική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, η μία χώρα με την πέτρα, η άλλη με το ξύλο. Κι όμως, εγώ μπορώ να δω τις ομοιότητες και το πιο βασικό, τον σεβασμό προς τη φύση», είχε δηλώσει στην ομιλία που έδωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Ελληνικό, μπροστά σε ένα πολυπληθές κοινό.
Ένα από τα σημαντικότερα έργα του αποτελεί, αναμφισβήτητα το Εθνικό Στάδιο της Ιαπωνίας, στο Τόκιο, το οποίο κατασκευάστηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020 και ήταν πραγματικό κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα: Η υβριδική οροφή του ήταν φτιαγμένη από ξύλό καια τσάλι φυσικό αερισμό, ξύλινες προσόψεις και υβριδική οροφή από ξύλο και ατσάλι.
Λόγω της πανδημίας προέκυψε μάλιστα και μια ενδιαφέρουσα αλλαγή στο έργο, όπως σημείωσε στην ομιλία του:
«Οι θέσεις βάφτηκαν πολύχρωμες, δημιουργώντας την αίσθηση στους αθλητές πως υπάρχει κοινό εκεί και τους παρακολουθεί. Ήρθαν μάλιστα αθλητές και μου είπαν πόσο τους βοήθησε αυτό το τρικ, ήταν σαν να μπορούσαν να αισθανθούν την ενέργεια του κόσμου που ήθελε να είναι εκεί αλλά δεν μπορούσε».
Στο πατάρι πάνω από την έκθεση στο Καπνεργοστάσιο μπορείτε να βυθιστείτε στον κόσμο του Κένγκο Κούμα ακόμα περισσότερο, αν το επιθυμείτε, ενώ κάθεστε αναπαυτικά σε καναπέδες και πολυθρόνες: Το pop-up αναγνωστήριο που στήθηκε με αφορμή την έκθεση είναι γεμάτο με με βιβλία για το έργο του Κένγκο Κούμα, αλλά και για την αρχιτεκτονική της πατρίδας του, της Ιαπωνίας.
Ψάξτε την έκδοση «Mirror in the mirror», που περιλαμβάνει 140 φωτογραφίες των έργων του ανά τον κόσμο από την Ελληνίδα φωτογράφο Εριέτα Αττάλη. Πριν κατεβείτε, μπορείτε να θαυμάσετε και από ψηλά το σύνολο της έκθεσης.
Η έκθεση είναι μέρος του The Architect's Show και διοργανώνεται από την Medexpo σε συνεργασία με το ΤΕΕ.
Info
«Onomatopoeia- Kengo Kuma», Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, Λένορμαν 218,
τηλ.: 210 2931011
Έως 15/3
Είσοδος ελεύθερη, με την επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας
