Γιατί παθαίνουμε εμμονή με ανθρώπους που δεν μας θέλουν και δεν είναι διαθέσιμοι
Ορισμένοι άνθρωποι όταν δεν μπορούν να κατακτήσουν τον άνθρωπο που θέλουν, τον εξιδανικεύουν, με αποτέλεσμα να του δίνουν μεγαλύτερη αξία.
Πολλοί από εμάς είναι εξοικειωμένοι με το παρακάτω σενάριο: Από τη μία υπάρχει ένα καλό παιδί που σας διεκδικεί και ενδιαφέρεται να αποκτήσει σχέση μαζί σας αλλά το πρόβλημα είναι ότι εσάς δεν σας αρέσει και τόσο. Από την άλλη πλευρά εσείς έχετε στο μυαλό σας τον άνθρωπο που δεν είναι διαθέσιμος για εσάς.
Και οι δύο έχουν πολύ καλά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, ωστόσο ο δεύτερος σας απορρίπτει. Εσείς, παρά τη συνεχή απόρριψη που δέχεστε, δεν μπορείτε να τον βγάλετε από το μυαλό σας. Όσο περισσότερο σας δείχνει ότι δεν ενδιαφέρεται τόσο γυρνάει στο μυαλό σας. Γιατί συμβαίνει αυτό άραγε;
Γιατί έχουμε αναπτύξει αυτή την κακή συνήθεια να θέλουμε αυτό που δεν μπορούμε να έχουμε; Γιατί δεν θέλουμε πάντα αυτό που μπορούμε να έχουμε; Σε άλλους τομείς της ζωής, φαίνεται ότι μπορούμε να ρυθμίσουμε τις προτιμήσεις μας. Μπορεί κάποια στιγμή να είχατε θελήσει να γίνετε σταρ του Χόλιγουντ. Αλλά όταν ανακαλύψατε ότι δεν μπορούσατε να φτάσετε ως εκεί, εγκαταλείψατε το όνειρό σας. Γιατί λοιπόν να μην μπορούμε να εγκαταλείψουμε τους ανθρώπους που μας απορρίπτουν συνεχώς;
Γιατί παθαίνουμε εμμονή με ανθρώπους που δεν μας θέλουν και δεν είναι διαθέσιμοι;
Σύμφωνα με το psychology today, που επικαλείται την ψυχοθεραπεύτρια Helen Fisher και τους συνεργάτες της, ο λόγος που η ρομαντική απόρριψη μας εθίζει, είναι ότι αυτό το είδος της απόρριψης διεγείρει τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα κίνητρα, την επιβράβευση, τον εθισμό και τον πόθο. Χρησιμοποιώντας μαγνητική τομογραφία, η ομάδα της εξέτασε τους εγκεφάλους 15 φοιτητών ανδρών και γυναικών που είχαν πρόσφατα απορριφθεί, αλλά ισχυρίζονταν ότι εξακολουθούν να είναι έντονα «ερωτευμένοι» μαζί τους.
Κατά τη διάρκεια της σάρωσης, οι συμμετέχοντες κοίταξαν μια φωτογραφία του προσώπου που τους είχε απορρίψει. Στη συνέχεια ολοκλήρωσαν μια άσκηση μαθηματικών, για παράδειγμα να μετρήσουν αντίστροφα από τον αριθμό 4529 και ανά 7 αριθμούς. Η άσκηση ήταν μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή των συμμετεχόντων από τις ρομαντικές σκέψεις τους. Τέλος, τους έδειξαν μια φωτογραφία από ένα γνωστό τους πρόσωπο, για το οποίο δεν είχαν κανένα ερωτικό ενδιαφέρον.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων ήταν πιο δραστήριος σε τομείς που σχετίζονται με τα κίνητρα, την επιβράβευση, τον πόθο, τον εθισμό, τον σωματικό πόνο και την αγωνία όταν κοίταξαν τη φωτογραφία του προσώπου που τους είχε απορρίψει από ό, τι όταν κοίταξαν τη φωτογραφία του ουδέτερου πρόσωπου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Neurophysiology, δείχνει ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, πραγματικά πάσχουν από εθισμό όπως συμβαίνει και στη χρήση ναρκωτικών ουσιών και το ναρκωτικό είναι το πρόσωπο που τους απορρίπτει, αφήνοντας την αγάπη τους χωρίς ανταπόκριση.
Όμως τα αποτελέσματα δεν μας εξηγούν το γιατί ανταποκρινόμαστε στην ερωτική απόρριψη με αυτόν τον τρόπο και δεν απαντά στο ερώτημα του πώς έχουμε αναπτύξει αυτή την ανησυχητική τάση να θέλουμε τους ανθρώπους που δεν μπορούμε να έχουμε.
Μπορεί να σκεφτείτε ότι έχει να κάνει με τη ραγισμένη καρδιά και τη θλίψη που βιώνουμε, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχουμε χάσει τίποτα για να θρηνήσουμε την απώλεια του.
Όταν κάποιος μας απορρίπτει τον θεωρούμε «πολύτιμο»
Μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορεί να είναι αφορά την αντιληπτή αξία του άλλου προσώπου. Εάν το άλλο άτομο δεν μας θέλει ή δεν είναι διαθέσιμο έχουμε την τάση να ανεβάζουμε την αξία του. Έχουν γίνει τόσο «ακριβοί» που δεν μπορούμε να τους «αγοράσουμε». Εξελικτικά, νιώθουμε ότι θα ήταν πολύ καλό για την αυτοαξία μας αν σχετιζόμασταν με τον πιο «πολύτιμο» σύντροφο.
Εθισμός σε σκέψεις & εμμονή
Μια άλλη απάντηση μπορεί να έχει να κάνει με τις σχετικά εθιστικές προσωπικότητες μας. Η μελέτη της Fisher έδειξε ότι η αγωνία και ο πόνος, μετά τη ρομαντική απόρριψη είναι ένα είδος εθισμού. Το ερώτημα, ωστόσο παραμένει: πάνω σε τι είμαστε εθισμένοι σε αυτό το σενάριο; Προφανώς, είμαστε εθισμένοι σε σενάρια, σε σκέψεις για το τι θα μπορούσε να γίνει, αλλά δεν θα γίνει ποτέ.
Μόλις κολλήσουμε σε αυτές τις σκέψεις, η απόρριψη από το άλλο άτομο μπορεί να τις ενισχύσει, αφήνοντας μας αντιμέτωπους με την εμμονή, το οποίο είναι ένα είδος εθισμού ή ένας εθισμός σε σκέψεις ενός συγκεκριμένου είδους. Οι τυποποιημένες μέθοδοι για την αντιμετώπιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ερωτικής εμμονής.
Στυλ προσκόλλησης
Το στυλ προσκόλλησής μπορεί επίσης να επηρεάσει το κατά πόσο ενδιαφέρεστε για άτομα που σας απορρίπτουν. Οι άνθρωποι με ένα εξαρτημένο στυλ προσκόλλησης ( αγχώδης τύπος προσκόλλησης) μεγαλώνουν και αναζητούν τους ανθρώπους που θα τους προκαλέσουν πόνο. Σύμφωνα με το psychology today οι φροντιστές τους κατά την παιδική ηλικία τους απέρριπταν συναισθηματικά, επομένως για αυτά τα άτομα η συναισθηματική απόρριψη αποτελεί μια οικεία αίσθηση.
Δεδομένου ότι είναι πάντα πιο πιθανό να ενεργήσουμε με τρόπους που είναι οικείοι σε μας, αν έχουμε ένα ιστορικό απορρίψεων, είναι πιθανό να αναζητήσουμε καταστάσεις όπου θα περιμένουμε περισσότερη απόρριψη. Οι εγκέφαλοί μας ερμηνεύουν αυτά τα σενάρια ως συνηθισμένα, ακόμα κι αν ξέρουμε ότι δεν είναι φυσιολογικό να αναζητούμε τα σενάρια που οδηγούν σε πόνο και αγωνία.
«Διαφορετικό τέλος»
Τέλος, υπάρχει η εξήγηση του «διαφορετικού τέλους»: Αν έχουμε ένα ιστορικό απορρίψεων από ένα γονέα, για παράδειγμα, μερικές φορές υποσυνείδητα αναζητούμε παρόμοια σενάρια, ελπίζοντας ότι η ιστορία θα έχει διαφορετικό τέλος την επόμενη φορά. Μόνο που αυτό το διαφορετικό τέλος δεν έρχεται ποτέ. Αξίζει να θυμηθούμε τον ορισμό του Αϊνστάιν για την παραφροσύνη: «Να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά περιμένοντας ένα διαφορετικό αποτέλεσμα».
