Αυτοί είναι οι 5 πιο συνηθισμένοι τύποι σχέσεων -Πώς να αναγνωρίσετε πού ανήκει η δική σας

Στην επιθυμία μας να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε τις σχέσεις μας, προσπαθούμε συνεχώς να τις δούμε μέσα από διαφορετικό πρίσμα, θέλοντας να ενώσουμε τις κουκκίδες πολλές φορές αναρωτιόμαστε: «Είναι αυτός που ψάχνω; Μου κάνει έτσι όπως είναι; Κατά πόσο ταιριάζουμε; Οι εντάσεις των προηγούμενων εβδομάδων σηματοδοτούν το τέλος της σχέσης μας ή απλώς διανύσαμε μία αγχωτική περίοδο;».

Τέτοιου είδους ερωτήματα ενδεχομένως να περνούν από το μυαλό των συντρόφων, ωστόσο για να κατανοήσετε λίγο περισσότερο την κατάσταση της σχέσης σας θα πρέπει να δείτε το ευρύτερο πλαίσιο, δηλαδή σε τι είδους σχέση βρίσκεστε.

Παρακάτω, σύμφωνα με το psychologytoday.com, αναλύουμε τους πιο συνηθισμένους τύπους σχέσεων των ζευγαριών.

Ανταγωνιστική/ελεγκτική

Ένας από τους δύο συντρόφους -ή και οι δύο- θέλουν να έχουν την εξουσία στην σχέση. Συνήθως ο σύντροφος που εμφανίζει τέτοια συμπεριφορά είναι αυτός που θέλει να «κερδίζει» τις διαμάχες, να προτείνει τα «καλύτερα», να θεωρεί την καριέρα του πιο σημαντική κ.ο.κ.

• Συναισθηματικό κλίμα: Τεταμένο
• Υποκείμενη δυναμική: Ουσιαστικά έχουμε δύο ισχυρές προσωπικότητες που μάχονται για τον έλεγχο με αυτοεκτίμηση που βασίζεται στη νίκη. Συχνά αυτοί οι σύντροφοι έχουν άκαμπτες ιδέες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης διάφορων πραγμάτων της καθημερινότητας, με τα κριτήρια επιτυχίας κ.ο.κ.
• Μακροπρόθεσμα: Αυτά τα ζευγάρια κουράζονται από τις διαμάχες και καταλήγουν στο διαζύγιο αναγνωρίζοντας τα λάθη τους, ή εναλλακτικά ένας εκ των δύο αναγνωρίζει το λάθος του ή οι δύο καθορίζουν εν τέλει τα σημεία για τα οποία είναι υπεύθυνοι.

Ενεργητική/Παθητική

Ο ένας από τους δύο συντρόφους είναι ουσιαστικά υπεύθυνος και αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος ανάληψης ευθυνών στη σχέση ενώ ο άλλος απλώς ακολουθεί. Ενώ μερικές από αυτές τις σχέσεις ξεκινούν ως ανταγωνιστικές με έναν εκ των δύο συντρόφων να υποχωρεί, πιο συχνά αυτή η ανισορροπία υποβόσκει από την αρχή. Υπάρχουν λίγες διαφωνίες, αν και περιστασιακά ο σύντροφος που έχει αναλάβει το πιο βαρύ φορτίο εκδηλώνει πικρία που σηκώνει όλα τα βάρη ή που δεν λαμβάνει αρκετή εκτίμηση. Μπορεί να οδηγείται σε εκρήξεις και να παρακτρέπεται, αλλά στη συνέχεια αισθάνεται άσχημα και επιστρέφει στον ίδιο ρόλο.

• Συναισθηματικό Κλίμα: Ουδέτερο
• Υποκειμενική Δυναμική: Αυτές οι σχέσεις συχνά ξεκινούν με τον ενεργό σύντροφο να αναλαμβάνει ρόλο φροντιστή. Η προσωπικότητά τους καθοδηγείται από το να είναι καλοί, να κάνουν τους άλλους χαρούμενους, να είναι υπερβολικά υπεύθυνοι και να αποφεύγουν τις συγκρούσεις. Ως παιδιά, ήταν το καλό παιδί. Ο πιο παθητικός σύντροφος μπορεί εύκολα να κατακλυστεί από άγχος, να αισθάνεται φορτισμένος και να στηρίζεται σε άλλους. Μερικές φορές όμως αυτή η δυμανική είναι λιγότερο αποτέλεσμα προσωπικοτήτων και περισσότερο αποτέλεσμα μη εντοπισμένων προβλημάτων, όπως θέματα ψυχικής υγείας, όπου ο ενεργός σύντροφος αισθάνεται πάντα την ανάγκη εξισορροπίσει την κατάσταση. Ή όταν προκύψουν ξαφνικά σωματικά προβλήματα, όπως ένας σύντροφος που αναπτύσσει μια χρόνια ασθένεια ή σωματικό τραύμα , αναγκάζοντας τον άλλο σύντροφο να αναλάβει δράση και να τον φροντίσει.
• Μακροπρόθεσμα: Ο κίνδυνος για τον ενεργό σύντροφο είναι να κουραστεί ή να αγανακτήσει και να φύγει. Ο σύντροφος που μένει πίσω είτε πρέπει να γίνει πιο ανεξάρτητος είτε θα βρει κάποιον άλλον ώστε να τον φροντίσει.

Επιθετικός/Συγκαταβατικός

Εδώ η διαφορά ισχύος δεν βασίζεται στη φροντίδα, αλλά στην ακατέργαστη εξουσία. Ο ένας είναι ξεκάθαρα επιθετικός και ο άλλος υποχωρεί από παθητικότητα και φόβο. Ενώ ο εκφοβιστικός σύντροφος θα έχει συχνά «εκρήξεις», δεν υπάρχει πραγματική σύγκρουση. Υπάρχει συναισθηματική και μερικές φορές σωματική κακοποίηση.

• Συναισθηματικό Κλίμα: Υψηλή ένταση. Ο συγκαταβατικός σύντροφος βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί.
• Υποκειμενική Δυναμική: Ο εκφοβιστικός σύντροφος έχει εξάρσεις θυμού. Μπορεί να έχει μεγαλώσει σε ένα σπίτι με έναν καταχρηστικό γονέα και να έχει μάθει να ταυτίζεται με αυτόν. Επίσης μπορεί να υπάρχει υψηλό άγχος που μεταφράζεται σε ακραίο έλεγχο ή να έχει μία διαταραχή προσωπικότητας που μεταφράζεται σε ναρκισσισμό, χωρίς να δείχνει ενσυναίσθηση στους άλλους. Από την άλλη πλευρά ο συγκαταβατικός σύντροφος μπορεί να έχει μεγαλώσει σε κακοποιητικό περιβάλλον και να έχει μεγαλύτερη ανοχή σε μια τέτοια συμπεριφορά. Μπορεί να εκδηλώνεται διαλείπουσα συμπεριφορά – ο εκφοβιστικός σύντροφος μπορεί κατά διαστήματα να φέρεται ωραία - διατηρώντας το σύντροφό του εκτός ισορροπίας και πυροδοτώντας του τη μαγική σκέψη: «Αν εγώ απλά βρω τα σωστά βήματα στο χορό, μπορώ να τον αποτρέψω από το να εκραγεί. Δυστυχώς, δεν μπορούν ποτέ να βρουν αυτά τα βήματα».
• Μακροπρόθεσμα: Είτε η σχέση συνεχίζεται, είτε ο συγκαταβατικός σύντροφος παίρνει τελικά το θάρρος να φύγει. Ο επιθετικός σύντροφος θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να προσπαθήσει να αποτρέψει την ενέργεια του συγκαταβατικού συντρόφου. Εάν αυτό δεν λειτουργήσει, ο βίαιος σύντροφος πιθανότατα θα βρει κάποιον άλλο για να τον αντικαταστήσει.

Αποσυνδεδεμένες/Παράλληλες Ζωές

Εδώ συνήθως υπάρχει ελάχιστη διαμάχη αλλά και ελάχιστη σύνδεση.

Οι δύο σύντροφοι έχουν βάλει την σχέση στον αυτόματο πιλότο καθώς και οι δύο είναι απορροφημένοι με τις δικές τους ζωές. Η σχέση φαίνεται ξεθωριασμένη, έχουν λίγα κοινά και μοιάζουν περισσότερο με συγκάτοικους, παρά με εραστές.

• Συναισθηματικό Κλίμα: Βαρετό, μικρή ένταση, ευγενική ψυχρότητα
• Υποκειμενική Δυναμική: Μερικά ζευγάρια τείνουν να βρίσκονται σε αυτού του είδους σχέσης έπειτα από αρκετά χρόνια. Μπορεί να παντρεύτηκαν για λάθος λόγους, η χημεία που υπήρχε να ξεθώριασε γρήγορα ή να παρασύρθηκαν από τον δυσλειτουργικό τρόπο που διαχειρίζονταν αρχικά τα προβλήματά τους, δηλαδή, να χρησιμοποιούν την απόσταση για να αποφύγουν την οποιασδήποτε σύγκρουση. Άλλοι μπορεί να προχωρήσουν σε αυτό το είδος σχέσης με την οικειότητα που επιφέρει η γήρανση, ο ερχομός των παιδιών ή η φυγή των παιδιών καθώς δεν έχουν κάτι άλλο που να τους δένει
• Μακροπρόθεσμα: Οι κρίσεις της μέσης ηλικίας ή τα γηρατειά μπορεί να προκαλέσουν τον έναν ή και τους δύο συντρόφους να αισθάνονται ότι ο χρόνος τους τελειώνει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διαφωνίες και προσπάθειες είτε τελικά να αναζωογονήσουν τη σχέση τους είτε να τη λήξουν. Ή συνεχίζουν να λένε στον εαυτό τους ότι τα πράγματα πάνε αρκετά καλά ή ότι είναι πολύ μεγάλοι πλέον για να αλλάξουν.

Αποδοχή/Ισορροπία

Το ζευγάρι είναι σε θέση να συνεργαστεί ως ομάδα, συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον. Ο καθένας αναγνωρίζει και αποδέχεται ενεργά τα δυνατά σημεία του άλλου. Και οι δύο ενδιαφέρονται να βοηθήσουν τον άλλον ώστε να είναι αυτός που θέλει να είναι. Είναι σε θέση να αναζωογονήσουν τη σχέση όταν αρχίζει να «ξεθωριάζει» και το σημαντικότερο: λύνουν τα προβλήματα αντί να τα βάλουν «κάτω από το χαλί».

• Συναισθηματικό Κλίμα: Περιποιητικό, χαλαρό, αν και μπορεί να υπάρχουν κάποιες τεταμένες μεταβατικές περίοδοι
• Υποκειμενική Δυναμική: Ενδεχομένως όσοι ταυτίζονται με αυτόν τον τύπο να έχουν ξεκινήσει με αυτόν τον τρόπο την σχέση τους και να παραμένουν έτσι συνδεδεμένοι, ωστόσο μπορεί να έχουν ξεκινήσει την σχέση τους με έναν από τους παραπάνω τύπους και έπειτα από θεραπεία να λειτουργούν με ένα υγιές μοτίβο.
• Μακροπρόθεσμα: Μπορεί να προκύψουν κρίσεις μέσης ηλικίας και μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά είναι σε θέση να τις αντιμετωπίσουν.

Σίγουρα ο τελευταίος τύπος αποτελεί τον «χρυσό» κανόνα, ωστόσο, καλό είναι να έχετε κατά νου, ότι σε όποιο στάδιο και να βρίσκεστε το σημείο εκκίνησης για αλλαγή είναι η συνειδητοποίηση και η ειλικρινής αναγνώριση της τρέχουσας κατάστασης της σχέσης σας.

Τέλος, το επόμενο βήμα είναι η λήψη ενεργών μέτρων για την αλλαγή της δυναμικής. Δηλαδή, να πράττετε αντίθετα από αυτό που έχετε συνηθίσει -είναι δύσκολο, αλλά μπορείτε να το εφαρμόσετε αρχικά για κάποιες ημέρες: Εάν έχετε παρατηρήσει ότι είστε ελεγκτικός προσπαθήστε να γίνετε πιο δεκτικός, εάν είστε δεκτικός ή παθητικός, πρέπει να γίνετε πιο διεκδικητικοί. Εάν αισθάνεστε αποκομμένοι, πρέπει να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε ως λύση την απόσταση για να αποφύγετε τη σύγκρουση, και να συζητήσετε ανοιχτά για ό,τι σας απασχολεί με τον συντρόφο σας, αυτός ο τρόπος θα φέρει την ουσιαστική σύνδεση μεταξύ σας.