Τελευταία ημέρα μιας Art Athina που χαρακτηρίζεται η καλύτερη της δεκαετίας -Τα εκθέματα που δεν πρέπει να χάσετε
Η Art Athina φτάνει στην τελευταία της ημέρα, κλείνοντας μια από τις πιο επιτυχημένες διοργανώσεις της τελευταίας δεκαετίας.
«Ο σύγχρονος καλλιτέχνης συχνά είναι ένας νομάς, ένας πλάνητας από το ένα εκφραστικό ιδίωμα, το πολιτιστικό πλαίσιο ή την κολεκτίβα στο άλλο. Σε έναν δεδομένο χρόνο, όπου επιτακτική είναι η επικοινωνία, η συνδιαλλαγή και η συνεχής φιλοδοξία να κατακτήσεις κάτι που προς στιγμήν δεν είναι δικό σου, ο καλλιτέχνης ρισκάρει να χάσει όλα όσα έχει επιτύχει παρά να εγκαταλείψει την αναζήτηση του άπιαστου».
Το συγκεκριμένο χωρίο από ένα κείμενο του Σέρβου Κριτικού Τέχνης Jerko Ješa Denegri, του 1989 μπορεί να ξεφυλλίσει κανείς στο Bureau of Poetry, έναν μικρό χώρο του εργαστηρίου τεχνών Flux Laboratory μέσα στον χώρο της έκθεσης. Εκεί μπορείς να σταθείς και να διαβάσεις, αφήνοντας σε μια postcard τη σκέψη σου για το τι θα όφειλε να κάνει ένα «Γραφείο Ποίησης». Και φαντάζει ταιριαστό και επίκαιρο σαν να γράφτηκε σήμερα.
Είναι αυτό που εξηγεί το κάλεσμα ενός καλλιτέχνη. Και ένα τέτοιο συλλογικό κάλεσμα με μεγαλύτερη κινητικότητα και εξωστρέφεια όσο ποτέ, εισπράττεις επισκέπτοντας την Art Athina 2024 στο Μέγαρο του Ζαππείου. Η ιστορική πλέον φουάρ σύγχρονης τέχνης με 71 αίθουσες τέχνης από 11 χώρες, βρίσκεται σε απόλυτο συγχρονισμό με μια ευρύτερη αίσθηση ότι η Αθήνα με τις δεκάδες νέες γκαλερί και τα residencies ξένων καλλιτεχνών αποτελεί έναν νέο πολιτιστικό κόμβο με τα δικά του αναδυόμενα καλλιτεχνικά clusters.
Αυτό το vibe φαίνεται να είναι μεταδοτικό, μεταγγίζοντας τον ίδιο ενθουσιασμό και στον τρόπο που έχει στηθεί η φετινή διοργάνωση, η οποία διαρκεί συνολικά 5 μέρες μέχρι και τη Δευτέρα 23 Ιουλίου. Μέσα από αυτή τη διεύρυνση, τις δράσεις και τις συνέργειες του θεσμού είναι σημαντικό να νιώθεις ότι η Art Athina δεν ακολουθεί απλώς τις διεθνείς τάσεις, αλλά αποτελεί δομικό κομμάτι του εικαστικού τοπίου.
Μιλώντας για τέχνη, στην καρδιά κάθε έργου βρίσκονται πάντα οι ιστορίες, που πολλές φορές μοιράζονται μαζί σου οι ίδιοι οι καλλιτέχνες, ανοίγοντάς σου μια νέα οπτική, ένα συναίσθημα και μια σκέψη, πέρα από το τι είναι αισθητικά πλησίον σε εσένα. Φράσεις όπως το «apple of my eye» και το «food for thought» διαπλέκονται μέσα σου, όταν αντικρίζεις ένα έργο τέχνης.
Όπως για παράδειγμα, πίσω από το χρώμα, τις λεπτές πινελιές και τις αφηρημένες γραμμές του καλλιτέχνη itsmi, που έλκουν εκ πρώτης όψεως τη ματιά σου, βλέπεις παραπέρα, με τη βοήθειά του, το όρος Χαἵδαρίου των παιδικών του χρόνων και της γειτονιάς του. Και πώς όλα αυτά τα χρώματα, σε αντίθεση με το μαύρο της έλλειψης για το εξαφανισμένο υπόγειο ποτάμι, στην πραγματικότητα εκπέμπουν ένα sos και τονίζουν το φυσικό τοπίο που ασφυκτιά. Τα πολύχρωμα τετράγωνα δεν είναι παρά σύμβολα για τη συμφόρηση και το ζήτημα της εποικιστικής κρίσης, που έχουν φτάσει να σκεπάζουν μέχρι και το δυσθεώρητο βουνό.
Στην Art Athina έχει τη θέση που του αρμόζει, χωρίς αρνητικές παρεμβάσεις και το πολυσυζητημένο έργο της Γεωργίας Λαλέ, “The Flag” με την ελληνική σημαία στα ροζ χρώματα. Το εθνικό σύμβολο σε ένα χρώμα που παραδοσιακά συνδέεται με τη θηλυκότητα, δίνει κάτι από την ιερή και ηρωική του υπόσταση στις γυναίκες που έχουν υπάρξει θύματα ενδοοικογενειακής βίας και δώρισαν τα σεντόνια τους για την κατασκευή του. Πολλοί επισκέπτες το αναγνωρίζουν και κοντοστέκονται λίγο περισσότερο για να το περιεργαστούν κι αυτό από μόνο του είναι κάτι το ευτυχές.
Η διάσπαση σε πολλές διαφορετικές τεχνοτροπίες είναι μέρος της σύγχρονης τέχνης. Γι’ αυτό και το λιτό, ευφυές στήσιμο ενός booth αυθόρμητα κερδίζει την προσοχή. Όπως η επιλογή της Blender Gallery, που έκανε αισθητή την παρουσία της, λακωνικά, επιλέγοντας ένα μόνο γλυπτό μεγάλης διάστασης, τον Μονόλιθο 36.5711°N21.1581°E της Αγγελικής Σταματάκου. Η φουτουριστική του φόρμα και η οπτική του αφήγηση, που παραπέμπουν σε έναν φανταστικό υδάτινο κόσμο, όπου οι άνθρωποι έχουν απόλυτη ελευθερία έκφρασης, δίνει νέα αξία στην έννοια της «εμβυθιστικής εμπειρίας».
Από τις εναλλαγές παραστατικότητας και αφαιρετικότητας, ένας διαφορετικός πόλος έλξης είναι το τρίπτυχο της Όλγας Μηλιαρέση Φωκά με τίτλο WAR- (GIVEASHIT). Σε κάθε ταμπλώ καμωμένο από υλικό που θυμίζει καπνισμένο καθρέφτη, μπορείς να δεις τον αντικατοπτρισμό σου, βγάζοντας την καθιερωμένη selfie. Αντ’ αυτού όμως παρατηρείς την οικεία γραμματοσειρά του οίκου Givenchy αυτή τη φορά να γράφει Giveashit και το τρίπτυχο να σχηματίζει τη λέξη του πολέμου με τα τρία γράμματα στα αγγλικά, ζητώντας από σένα για μια φορά την προσοχή σου και ενεργοποιώντας την κοινωνική σου αφύπνιση.
Στον, για πρώτη φορά, ειδικό χώρο αφιερωμένο στο design, κάθε object of art έχει κι εδώ το εννοιολογικό του υπόβαθρο. Το installation-πολυέλαιος του Κωνσταντίνου Κακανιά με τίτλο “dyslexia” εμπίπτει σε αυτό τον συνδυασμό σκέψης και σχεδιασμού. Τα 1.200 ζωγραφισμένα κομμάτια από γυαλί φέρουν κάτι από το χάος και την περιπλοκή και ταυτόχρονα η σύνδεσή τους τη συνοχή, δίνοντας μια άλλη διάσταση στη λέξη και αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη ευφυία που κρύβει. Μέσα στα γεωμετρικά καλειδοσκοπικά σχήματα, διακρίνεται και η εμβληματική κυρία Τεπενδρή, έτοιμη να αναφωνήσει Oh, Darling, It’s Divine!
Περνώντας μέσα από τους διαδρόμους και συναντώντας μία ζωντανή περφόρμανς δεν μπορείς παρά να σκεφτείς ότι τέχνη είναι αυτό που συμβαίνει τώρα. Το “My throat is burning”, του Χρήστου Μούχα με τους performers ντυμένους με ομοιόμορφες φόρμες εργασίας κραδαίνοντας τα δικά τους λάβαρα, με γραμμένα μηνύματα για όξινα φιλιά προδοσίας, υπό τον ήχο τυμπάνων, έδωσε παλμό στην έκθεση, στέλνοντας ένα μήνυμα για τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές και την τοξική μας σχέση με τη φύση.
Μέσα σε αυτό το πολύβουο σκηνικό, μικρές ηχητικές ανακοινώσεις, παρεμβάλλονται ως υπόμνηση για το ότι σε περιμένουν τόσα άλλα ακόμα για να αναζητήσεις και να ανακαλύψεις.
Βγαίνοντας έξω, στην αλέα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας, το κομψό περίπτερο της Hermès με το εργαστήριο ανθοσυνθέσεων, το κιόσκι με το συλλεκτικό έντυπο Le Monde d’ Hermès και το μεγάλο ζωγραφικό παραβάν, ανοιχτό προς όλους τους περαστικούς, δίνουν στον περιβάλλοντα χώρο μια χροιά από περίπατο στα Ηλύσια Πεδία…
Οι μικροί που ζωγραφίζουν, οι μεγάλοι που συμμετέχουν σε talks και μιλούν ακόμα και για τη νευροδιαφορετικότητα των παιδιών και τη συμβολή της τέχνης, όλα μαρτυρούν πώς η Art Athina είναι μια πραγματική γιορτή με επίκεντρό της τη συμπερίληψη.
Κι αν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε ένα πράγμα από όλη αυτή την περιήγηση τι θα ήταν αυτό;
Ίσως και σαν στάση ζωής, τον τίτλο από ένα έργο του Θανάση Λάλα, που συναντούμε στην έκθεση: “All that you taste, all that you feel, all that you love…hate…Save”.
