Μαρία Καβογιάννη: «Δεν πιστεύω ότι η γυναίκα είναι το αντίπαλο δέος του άλλου φύλου»

Γνήσια, άμεση, ειλικρινής, η Μαρία Καβογιάννη είναι μια γυναίκα που μιλάει χωρίς περιστροφές, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Με την κωμωδία να έχει καθορίσει την πορεία της στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, η ίδια έχει προσφέρει, παράλληλα, μέσα από τη δουλειά της, στιγμές μεγάλης συγκίνησης.

Τώρα είναι η Εκάβη στο θεατρικό «Τρίτο Στεφάνι» ενώ από την προσεχή άνοιξη θα παίζει στην καινούργια σειρά του Χριστόφορου Παπακαλιάτη «Ο Δάσκαλος», που θα προβληθεί από το Μega.

Μια παρέα στο Πήλιο

«Πέρυσι τον Οκτώβριο, όταν, μετά από δύο εβδομάδες παραστάεων, διακόψαμε στο θέατρο, η στεναχώρια μας ήταν πολύ μεγάλη. Είχαμε δουλέψει πολύ, είχαμε κάνει πολλές πρόβες κι είχαμε κέφι να δείξουμε στον κόσμο την δουλειά μας. Ηταν θλιβερό –ξανάρχιζε η καραντίνα.

Εγώ όμως έχω μία διέξοδο, το σπίτι στο χωριό, στο Πήλιο κι έφυγα αμέσως. Εκεί έχει μια άλλη εικόνα η ζωή. Πήγαμε όλοι οι φίλοι και μείναμε το διάστημα της δεύτερης καραντίνας, με νέες συνθήκες, καθώς προστέθηκαν και καινούργιες παρέες. Έζησα τις καταπληκτικές εικόνες του φθινοπώρου, πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Είδα όλα αυτά τα χρώματα που δεν τα ζούμε στην πόλη και είχα μια σπάνια επαφή με την φύση. Οπότε, το έζησα καλύτερα από κάποιον άλλον που δεν είχε αυτή την δυνατότητα.

Είμαστε μια παρέα που έχει σχέση με το θέατρο και όχι μόνον. Συζητάμε για θέατρο και για έργα, κάνουμε όνειρα, κουτσομπολεύουμε λίγο, παίζουμε παιχνίδια, μαγειρεύουμε, κάνουμε βόλτες. Θα έβλεπα τον εαυτό μου να ζει εκεί αλλά όχι μόνιμα –είμαι παιδί της πόλης και θα' θελα να μη χάσω την επαφή.

Επιπλέον όλο αυτό το ζήσαμε χωρίς ενοχές. Ημασταν όλοι μαζί στην ίδια συνθήκη και θέλαμε να κάνουμε το αρνητικό που μας συνέβη, θετικό. Είμαι άνθρωπος αισιόδοξος. Αν έβλεπα συνέχεια και μόνο την τηλεόραση θα πάθαινα κατάθλιψη –ήθελα να ξεφύγω».

Η ανάγκη του θεάτρου

«Άλλη μια καινούργια εμπειρία ήταν που ξαφνικά συνειδητοποίησα πόσο εύκολα δεν ισχύει, δεν υπάρχει η δουλειά μου. Όπως επίσης κατάλαβα πόσο ανάγκη την έχω, την έχουμε. Γι' αυτό και όταν γυρίσαμε από την καραντίνα και ξεκινήσαμε πάλι, αυτή η επαφή με τον κόσμο, το γέμισμα του θεάτρου ήταν κάτι πολύ συγκινητικό. Κι αυτό είναι το δώρο που προσφέρει η δουλειά μας –το θέατρο, το τραγούδι, η τέχνη, μας είναι απαραίτητα.

Συνομιλία είναι το θέατρο, κι αφού έχει προηγηθεί μια ενδοσκόπηση, συνειδητοποιείς πόσο σημαντικό είναι να επικοινωνείς. Και ναι, άλλαξε η παράσταση, όπως αλλάξαμε κι εμείς. Έχει γίνει ακόμα πιο συναισθηματική. Το βλέπω κάθε μέρα –κλαίμε μαζί, γελάμε μαζί με το κοινό. Δεν μπορείς να το κάνεις μόνος σου αυτό».

Η Εκάβη και το «Τρίτο Στεφάνι»

«Η Εκάβη είναι λίγο σαν την Ελλάδα. Και τώρα την νιώθω ακόμα πιο κοντά μου, πιο βιωμένη. Εμείς είμαστε μια γενιά που δεν έχει ζήσει τον πόλεμο, η Εκάβη τον έζησε. Οταν σε κάποια στιγμή στην παράσταση αναρωτιέται τι θ' απογίνουν με όλα αυτά που συμβαίνουν, λέει το τόσο απλό "θα περάσει κι αυτό". Ε, λοιπόν τώρα αυτό το «θα περάσει» το νιώθω πιο δικό μου. Γιατί τώρα σ' αυτόν τον σαν "πόλεμο" που ζούμε αισθάνομαι ακόμα πιο κυρίαρχη μέσα μου την αισιοδοξία αυτής της γυναίκας. Ότι θα περάσει κι αυτό... Και έρχεται η Νίνα και λέει παρακάτω "το πολύ πολύ να πεθάνουμε"... Τι μεγάλη κουβέντα αυτή. Γιατί μόνο έτσι ζούμε ουσιαστικά.

Κι εγώ στο θέατρο ζω πιο ουσιαστικά. Όπως όλοι μας παθαίνω κι εγώ καταθλίψεις, απαισιοδοξίες, αλλά το θέατρο είναι ψυχοθεραπεία κι αυτό πια το νιώθω. Ήμουν ένας άνθρωπος πιο κλειστός, πιο εσωστρεφής και μέσα στα χρόνια άνοιξα. Η επαφή με τον κόσμο, οι γνωριμίες, οι νέες φιλίες επιδρούν πάνω σου. Εγώ σε κάθε παράσταση μπορεί να κάνω φίλους που να μείνουν στη ζωή μου. Οπως και η επαφή με τα νεότερα παιδιά που έχουν την ηλικία της κόρης μου. Οι σκέψεις τους, τα όνειρά τους, με κάνουν και μένα να νιώθω μια νεότητα.

Είναι αλήθεια ότι ο κόσμος αισθάνεται οικεία μαζί μου. Είναι και τα έργα που παίζω. Ο κόσμος δεν φοβάται να με πλησιάσει. Τα πρώτα χρόνια είχα μια συστολή, έναν φόβο, μια απόσταση, από χαρακτήρα. Με την πάροδο του χρόνου είδα πόσο σημαντική είναι αυτή η αίσθηση να μπορώ να μιλάω και να μου απαντά το κοινό μέσα από τη σιωπή, τη συγκίνηση, το κλάμα, το γέλιο, ένιωσα μεγάλη οικειότητα. Σαν να είμαστε όλοι μια παρέα... Νιώθω ότι τους μιλάω και μου απαντάνε κι έτσι απαλλάχθηκα από τον φόβο. Ηταν σαν να μην τους ήξερα –και τώρα τους ξέρω. Ο χρόνος έκανε τη δουλειά του όπως και οι ρόλοι μου. Βγαίνω έξω και... γνωριζόμαστε.

Αν είναι αυτό επιτυχία, δεν ξέρω. Αυτό όμως είναι που αποζητάς. Ξέρω ότι οφείλεται εν πολλοίς στην τηλεόραση και σ' αυτά που έχω κάνει –αν και δεν είναι τόσα πολλά, ήταν ωραίες δουλειές, ζεστές, με χιούμορ. Ήμασταν τυχερή γενιά».

Ο «Δάσκαλος» και ο Χριστόφορος

«Επιστρέφω με τον “Δάσκαλο”, μια δουλειά που έχει πολύ φως, μια δουλειά του Χριστόφορου. Είναι ένα σπάνιο παιδί ο Χριστόφορος, τον πιστεύω. Έχει πάρα πολύ ταλέντο, είναι πάρα πολύ εργατικός, του αρέσει αυτή η δουλειά. Μίλησα πολύ και με τη μαμά του τώρα και μου είπε ότι έτσι ήταν από πολύ μικρός. Από το Δημοτικό είχε την τάση γι' αυτή την δουλειά. Νιώθω μεγάλη χαρά και ευτυχία.

Καταρχάς δουλέψαμε ένα μήνα στους Παξούς, που είναι ένας παράδεισος. Και μέσα σ' αυτόν τον παράδεισο ο Χριστόφορος έφτιαξε κάτι εικόνες μέσα στην ευαισθησία, μέσα στο φως... Είναι μια ομάδα καταπληκτική. Αφού τέλειωσα τα γυρίσματα χρειάστηκε να ξαναπάω για μια ημέρα –για μια σκηνή μαγική, σ' έναν μόλο και την Χαρούλα να τραγουδάει... Ένιωσα ευλογημένη.

Με τον Χριστόφορο γνωριστήκαμε στο "Ντόλτσε Βίτα" –μπορεί να μην κρατήσαμε στενές σχέσεις, διατηρήσαμε όμως μια επαφή. Κι ύστερα ήρθε η ταινία (σ.σ. «Ενας άλλος κόσμος») και τώρα η σειρά. Στους Παξούς είχα πάει για πρώτη φορά πάλι με τον Χριστόφορο, μετά το "Ντόλτσε Βίτα" -και τώρα πάλι μαζί του ξαναπήγα...

Τι είναι ο “Δάσκαλος”; Σε μια μικρή κοινωνία έρχεται ένας δάσκαλος, μουσικός και θέλει να οργανώσει ένα φεστιβάλ μουσικής. Εκεί ζουν κάποιες οικογένειες με μυστικά, ιστορίες, δράματα... Εκείνος ερωτεύεται ένα κορίτσι. Εγώ παίζω μια γυναίκα που κακοποιείται από τον άντρα της όπως και το παιδί της. Κι όλη αυτή η κοινωνία με κάποιο ρόλο συνδέεται. Η Χαρούλα παίζει έναν πολύ ωραίο ρόλο που έχει και σχέση με την ζωή της –μια γυναίκα που ήθελε να γίνει τραγουδίστρια και δεν την άφησαν, και είναι υπέροχη. Έχω μεγάλη χαρά που την γνώρισα από τόσο κοντά».

Η κακοποίηση και το φύλο

«Δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά σαν να έχει αγριέψει ο κόσμος. Ειλικρινά δεν μπορώ να εξηγήσω αυτό που συμβαίνει. Το θετικό είναι ότι μίλησαν οι άνθρωποι. Πόσο φοβερό είναι να το έχεις μέσα σου τόσα χρόνια και να μην μπορείς να το βγάλεις ή να το ζεις και να σιωπάς. Δεν υπάρχει χειρότερο –και είναι παγκόσμιο...

Μερικές φορές νομίζω ότι με την καλλιέργεια μπορεί να φύγει η τάση για κακοποίηση, αλλά δεν είναι έτσι. Είναι σαν να το 'χει στο DNA του, σαν να το μαθαίνει από παιδί και να το μεταφέρει. Στο πολύ κοντινό μου περιβάλλον δεν έχουν συμβεί τέτοια περιστατικά, ούτε σε μένα.

Στο θέατρο δεν ήξερα ότι συμβαίνει όλο αυτό έτσι όπως βγήκε. Γιατί δεν ξέρουμε τι γίνεται πίσω από τις κλειστές πόρτες, αλλά ούτε μπορούσα να το διανοηθώ. Δεν το είχα συζητήσει με κανέναν –ούτε βέβαια έχω ζήσει κάτι τέτοιο. Γι' αυτό και λέω μπράβο σε όλες αυτές τις γυναίκες που βγήκαν και μίλησαν. Εγώ αν έπαιρνα θάρρος από αυτές τις γυναίκες θα έβγαινα να μιλήσω. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να είμαι εγώ η πρώτη η φωνή, μακάρι να είχα αυτή την δύναμη. Θα' θελα να την είχα, μπορεί και να την είχα. Δεν ξέρω πώς αντιδράς αν σου συμβεί. Αν θες να το πεις δημόσια, στους γύρω σου ή σε κανέναν –να κάνεις σαν να μην συνέβη. Καταλαβαίνω όμως πως απελευθερώνεσαι. Ένιωσα την χαρά τους που μπόρεσαν να το πουν.

Όσο για τους συναδέλφους μου, έπρεπε να γίνει αυτό που έγινε και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους. Αν θα καταλάβουν δεν ξέρω, το ελπίζω όμως».

Η κατάχρηση εξουσίας και οι νέοι

«Ούτε κατάχρηση εξουσίας στη δουλειά μου έχω γνωρίσει, δεν μου έχει συμβεί...

Πολλά νέα παιδιά όταν υποστούν κάτι τέτοιο μαραίνονται. Υπήρξα δασκάλα και ξέρω τι σημαίνει αυτό. Οταν η ψυχή σου είναι ακόμα τρυφερή, στην αρχή της πορείας της ζωής σου, μαραίνεσαι όταν βλέπεις αυτές τις συμπεριφορές. Και πολλοί άνθρωποι σκληραίνουν απ' αυτό και μπορεί να το επαναλάβουν μεγαλώνοντας. Το βλέπεις στην τάξη, όταν το ένα παιδί θέλει να καρφώσει το άλλο. Εκεί παίζει ρόλο ο δάσκαλος και πώς τους δίνει τις πρώτες βάσεις μιας κοινωνίας όχι κακοποιητικής, χωρίς τρικλοποδιές στον φίλο σου. Αν λοιπόν το εφαρμόσεις από την αρχή, σκέφτομαι, ότι μπορεί οι άνθρωποι να γίνονταν καλύτεροι.

Στα νέα παιδιά στο θέατρο αν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί και να εγκαταλείψουν το επάγγελμα, γιατί είναι σαν να τα ευνουχίζουν. Κι από την άλλη τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να κάνουν τον νέο άνθρωπο να πιστέψει ότι αυτό είναι η εξουσία. Το να φέρεσαι άσχημα είναι σαν να δείχνεις δύναμη. Εμ, δεν είναι έτσι όμως. Τη δύναμη τη δείχνεις με καλοσύνη. Κι έτσι γίνονται οι ωραίες δουλειές. Με κακοποίηση δεν κάνεις τίποτα καλό.

Σαν ιδιοσυγκρασία προτιμώ τα λιγότερα μεγάλα από τα κακοποιητικά και προτιμώ τα λιγότερα μη μεγάλα με αγάπη, με μια άλλη εικόνα ζωής. Προτιμώ να μην συνεργάζομαι με έναν εξουσιαστή –δεν μπορώ να λειτουργήσω. Οταν ήμουν δασκάλα στο σχολείο κι ένα παιδάκι μου έλεγε ότι ο τάδε μου έκανε αυτό, εγώ του έλεγα ότι εσύ θα πάρεις τιμωρία, εσύ που τον καρφώνεις. Έχουμε μεγαλώσει πολύ δημοκρατικά στο σπίτι μας...

Νομίζω ότι η νεότερη γενιά έχει μεγαλώσει με διαφορετικό τρόπο κι έχει έρθει σε επαφή με περισσότερο κόσμο, είναι πιο ώριμη γενιά. Το βλέπω από την κόρη μου, πόσο θέλουν να μπουν μέσα στη δουλειά, να προσφέρουν, έχουν σκέψεις πολύ πιο ώριμες από εμάς.

Πιστεύω στη γυναίκα, στην αξία και στην δύναμή της. Και τώρα πια που έχει γίνει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην κοινωνία, βλέπω ότι η γυναίκα προχωράει στη ζωή, προσπαθεί, κι αυτό είναι πολύ αξιέπαινο. Κάποια στιγμή, αν και θα πάρει χρόνια, θα λήξει όλο αυτό.

Το φύλο μου δεν ήταν καθόλου εμπόδιο στη ζωή μου, ούτε γύρω μου το είδα. Ένιωσα ότι είμαστε δυνατές οι γυναίκες και ισότιμες, εγώ μέσα μου ένιωθα ισοτιμία. Τόσους αγώνες έχουν κάνει οι γυναίκες... Πιστεύω στην ισότητα, δεν πιστεύω ότι η γυναίκα είναι το αντίπαλο δέος του άλλου φύλου. Είμαστε ίσοι, γιατί είμαστε όλοι άνθρωποι. Δεν είμαι ενάντια στους άνδρες, δεν πάω στο άλλο άκρο».

Ιδιωτικότητα και socialmedia

«Δεν συμμετέχω στα social media, δεν μ' αρέσει να δηλώνεις κάθε στιγμή που είσαι και τι κάνεις. Χάνεται η ιδιωτικότητά σου έτσι. Χρειάζεται η ιδιωτικότητα –σκέψου ότι εγώ μεγάλωσα με ραδιόφωνο, ούτε καν τηλεόραση.

Μπορεί να είναι σημάδι μεγάλης μοναξιάς όλο αυτό, για να μην αισθάνεται κάποιος συνεχώς μόνος. Έχω παρατηρήσει ότι φωτογραφίζουμε μια στιγμή μας και δεν την ζούμε. Λες και είναι απαραίτητο.

Εγώ εκφράζομαι ανάμεσα στους δικούς μου ανθρώπους, όχι στην αρένα. Και, ναι, πράγματι είναι σαν να έχει έρθει ένας νεοφασισμός που μας κάνει να αυτολογοκρινόμαστε. Απογοητεύομαι από ανθρώπους. Με απογοητεύει πολύ η αυτή η ανθρωποφαγία. Θέλει μια σεμνότητα όλο αυτό που ζούμε. Το είδα και στον χώρο μας. Χάθηκαν φιλίες, χάθηκε η εμπιστοσύνη, μέσα σ΄αυτό το "εσείς" κι "εμείς"».

«Το Τρίτο Στεφάνι» του Κώστα Τατσή. Σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης. Με την Μαριά Καβογιάννη και την Μαρία Κίτσου. Θέατρο Παλλάς: Τετάρτη & Κυριακή (19.00), Πέμπτη - Παρασκευή - Σάββατο (20.30)

«Ο δάσκαλος» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη από την άνοιξη του 2022 στο Mega