Έφη Μουρίκη: «Αν δεν αντέχεις την καθημερινότητα είναι σαν να μην αντέχεις τη ζωή σου»
Η ηθοποιός Έφη Μουρίκη μιλάει στο Bovary με αφορμή τη θεατρική παράσταση που πρωταγωνιστεί «Ο θάνατος του εμποράκου, στο Ζίνα.
Η Έφη Μουρίκη, μια από τις καλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς, έχει διανύσει μια σημαντική πορεία -με έμφαση στο θέατρο -και έχει καταπιαστεί με αξιόλογους συγγραφείς. Η ηθοποιός όταν δίνει συνεντεύξεις θέλει να μιλάει για την εκάστοτε παράσταση. Η ίδια εξηγεί το λόγο: «Σχεδόν πια ενδιαφέρει η βιογραφία ενός καλλιτέχνη παρά το ίδιο του το έργο -δεν αφορά τον θεατή η ζωή μου. Τον αφορά αν παίζω καλά και όχι να ξέρει την πορεία μου.. Σε γενικές γραμμές θα σου πω ότι έχω μια φυσιολογική ζωή, μεγάλωσα με πέντε αδέρφια, όλα μια χαρά. Από πολύ μικρή ηλικία με ενδιέφεραν οι Τέχνες γενικότερα -δεν έλεγα θα γίνω συγκεκριμένα ηθοποιός. Διάβαζα, πήγαινα πάρα κινηματογράφο -δεν υπήρχε περίπτωση να βγει ταινία που να μη τη δω. Αν, μάλιστα, κάποιες ταινίες μου άρεσαν πολύ τις έβλεπα δύο -τρεις φορές. Στην αρχή έλεγα να γίνω σκηνοθέτης κινηματογράφου. Έδωσα εξετάσεις και πέρασα στο Εθνικό -από εκεί και πέρα γνωρίζετε την πορεία μου μέχρι σήμερα...Είχα πρότυπα, αγαπάω πάρα πολύ τους συγγραφείς -μέσα από αυτούς γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Προσωπικά χαίρομαι που μου έχει δοθεί η ευκαιρία, όλα αυτά τα χρόνια, να έρθω σε επαφή με όλους τους συγγραφείς που λατρεύω» απαντάει.
Έχοντας συμπληρώσει μια πορεία πάνω από τριάντα χρόνια τη ρωτώ αν η διαδρομή της έκρυβε δυσκολίες. «Αλίμονο αν δεν έχει δυσκολίες. Δεν είμαι άνθρωπος που αρέσκεται στην ευκολία -νομίζω η ευκολία είναι μια από τις αρρώστιες της εποχής μας. Σαφέστατα συνάντησα γιατί πρώτον είμαι γυναίκα και είναι βέβαιο πως κάθε γυναίκα σε μια πατριαρχική κοινωνία θα συναντήσει δυσκολίες. Ότι και να λέμε, ακόμα και ένας προοδευτικός άντρας δεν μπορεί να βιώσει όσα μια γυναίκα ή να κατανοήσει τι έχει βιώσει μια γυναίκα στην πορεία της. Από εκεί και πέρα είχα τη δύναμη την οποιαδήποτε δυσκολία να την ξεπερνάω. Από πολύ μικρή δούλευα, έχω κάνει πολλές δουλειές, και για μένα ήταν ένα τεράστιο μάθημα -οι αποσκευές μου για τη ζωή - κι αυτό που μου έδινε πάντα τη δύναμη να σηκώνομαι, να βρίσκω κουράγιο. Έμαθα, όσο μπορώ να κάνω συνειδητές επιλογές, καθώς αυτό σου δίνει τη δύναμη να αντιμετωπίσεις το οποιοδήποτε κόστος» σχολιάζει.
Βλέποντας τη θεατρική παράσταση «Ο θάνατος του εμποράκου», που ανεβαίνει για δεύτερη σεζόν, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, προβληματίστηκα και θεωρώ ότι το κείμενο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Τι έχει πάρει η ηθοποιός τόσο μέσα από το έργο του Άρθουρ Μίλερ όσο και από το ρόλο που υποδύεται. «Υπάρχουν έργα που είναι πολύ καλά, εξαιρετικά κι έργα που είναι ανεπανάληπτα και το χαρακτηριστικό τους είναι η διαχρονικότητα. Νομίζω και σε 10 χρόνια τα ίδια θα λέμε για το συγκεκριμένο έργο: ότι αγγίζει την εποχή μας πιο πολύ από πριν. Συμβαίνει γιατί είναι κείμενα πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους και ταυτόχρονα λένε τις μεγάλες αλήθειες του ανθρώπου που τελικά δεν αλλάζουν και τόσο πολύ. Οι μεγάλοι συγγραφείς δεν μας κάνουν μάθημα, μας βάζουν τον καθρέφτη μπροστά μας για να ανακαλύψουμε την αλήθεια.
Ο Μίλερ κάνει μια τεράστια καταγγελία στο αμερικάνικο όνειρο,τον καπιταλισμό και βέβαια έχει επίκεντρο την ιστορία μιας οικογένειας. Ωστόσο στο συγκεκριμένο έργο το κοινωνικό πλαίσιο του δίνει μια τεράστια αξία. Εκείνο που βλέπω είναι ότι δυστυχώς ο καπιταλισμός, το βλέπουμε έντονα στις ημέρες μας, όλο αυτό το κυνήγι της επιτυχίας, η στοχοπροσήλωση που δεν μας αφορά καθόλου το ταξίδι, όπως λένε οι ποιητές, αλλά τα υλικά αγαθά που πλέον παίζουν τον πρώτο ρόλο στη ζωή μας. Όλα αυτά καταστρέφουν ψυχές, ανθρώπους και οικογένειες. Τώρα βλέπουμε με το χειρότερο τρόπο το καπιταλιστικό σύστημα και πώς φέρεται: είμαστε όλοι αναλώσιμοι και στο βωμό του κέρδους δεν υπολογίζει τίποτα.
Δεν μας ενδιαφέρει η ευτυχία, αλλά η επιτυχία. Δε βοηθάει και η τεχνολογία σε αυτό -εννοείται ότι έχει πολλά θετικά όταν χρησιμοποιείται σωστά, αλλά είναι τέτοιες οι ταχύτητες που δεν μπορούμε να απολαύσουμε τα θετικά και να προλάβουμε τα αρνητικά. Δυστυχώς, τα social βγάζουν στην επιφάνεια τα χειρότερα μας ένστικτα. Η υπέρ -έκθεση δεν κάνει ποτέ καλό. Με στεναχωρεί πάρα πολύ όταν ακούω για παιδική βία -δυστυχώς είναι κι αυτό από τις παθογένειες της κοινωνίας μας.
Η ηρωίδα που υποδύομαι είναι μια γυναίκα της προσφοράς, η ίδια είναι πολύ καταπιεσμένη. Προσφέρει τόσο σε σημείο που δε σκέφτεται τον εαυτό της. Όμως, τη συναντάμε σε μια δεδομένη στιγμή της ζωής της που υπάρχει η πορεία προς το θάνατο και ταυτόχρονα είναι πολύ συγκινητικός ο αγώνας που κάνει για να κρατήσει την οικογένεια της. Ξέρει ότι η ίδια θα χαθεί μαζί με τον άντρα της -τα παιδιά θα προχωρήσουν.
Ας μη ξεχνάμε ότι πρόκειται για γυναίκα μιας άλλης εποχής -η θέση της στην κοινωνία είναι τελείως διαφορετική από μια σύγχρονη γυναίκα που εργάζεται. Προσπαθεί να ισορροπήσει τις καταστάσεις κι επειδή βλέπει τον άντρα της να οδηγείται στο θάνατο και την έχει πιο πολύ ανάγκη -σα μικρό παιδί – από ένστικτο στέκεται δίπλα του. Δε σημαίνει ότι αυτή η γυναίκα δεν αγαπάει τα παιδιά της -η ίδια κατανοεί πράγματα που οι άντρες δεν μπορούν να το κάνουν μιας και είναι έτσι η γυναικεία φύση» μου εξηγεί η ηθοποιός.
Ένα σημαντικό θέμα που θίγεται είναι και η φιλία. Μάλιστα, στη σύγχρονη κοινωνία θεωρούμε ότι έχουμε πολλούς «φίλους» και είναι αυτοί από τα social. «Βλέπουμε στο έργο ότι στο τέλος μόνο ένας φίλος τον στηρίζει, ο οποίος ήταν πάντα εκεί για τον «Γουίλι». Στη ζωή είναι πιο σημαντικό να έχουμε ποιότητα και όχι ποσότητα. Με τα social νομίζουμε ότι έχουμε τόσους φίλους, ενώ στην ουσία δεν έχουμε. Γενικότερα η εποχή μας στηρίζεται στην ποσότητα:πολλά υλικά αγαθά, δημοσιότητα, υπέρ -έκθεση -κι όλα στην υπερβολή τους. Δεν σταματάμε καθόλου, δεν κάνουμε παύση -ακόμα και στο θέατρο η παύση είναι απαραίτητη και πολύ πιο ουσιαστική κι από όταν μιλάμε. Πρέπει να κάνουμε κάποιες παύσεις στη ζωή μας, να σταματάμε αυτή την ταχύτητα και τον ρυθμό που έχουμε συνεχώς...Η στοχοπροσήλωση που είναι μόνο η επαγγελματική επιτυχία κάποια στιγμή θα μάς καταστρέψει – είναι το μόνο σίγουρο.
Έτσι κάνει και ο «Γουίλι» είναι στοχοπροσηλωμένος στην επιτυχία και το μεταδίδει στα παιδιά του -αυτό είναι το αμερικάνικο όνειρο... Το μεγαλείο! Με αποτέλεσμα να ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι είμαστε απλοί, κοινοί θνητοί. Όταν μαθαίνουμε στα παιδιά μας μόνο το «μεγαλείο» και ξαφνικά εμφανιστεί η πρώτη δυσκολία νιώθουν πολύ «μικρά» και άβολα σε αυτό που τους έχουμε παρουσιάσει ότι πρέπει να κατακτήσουν. Να χαιρόμαστε την καθημερινότητα μας γιατί η ζωή είναι η καθημερινότητα μας -ελάχιστα μεγάλα πράγματα μάς έρχονται. Αν δεν αντέχεις την καθημερινότητα είναι σα να μην αντέχεις τη ζωή σου. Ο περισσότερος κόσμος έχει απομονωθεί πίσω από ένα πληκτρολόγιο».
Η ηθοποιός είναι παντρεμένη με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη εδώ και 30 χρόνια. Τη ρωτώ αν για έναν καλλιτέχνη είναι σημαντικό να έχει μια ισορροπημένη ζωή. «Πιστεύω, γενικότερα, ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι δοσμένος μόνο σε έναν τομέα της ζωής του. Γιατί αν δεν πάει καλά στο συγκεκριμένο τομέα που έχει αποκλειστικά εστιάσει να μπορεί να κρατηθεί από άλλον/άλλους τομείς. Έχουμε ανάγκη την επαγγελματική επιτυχία, τη δημιουργία, αλλά και την ξεκούραση και να απολαμβάνουμε τις μικρές χαρές της ζωής ακόμα και όταν κυνηγάμε τα σπουδαία. Είναι όπως ερωτευόμαστε που αποκτούν αξία όλοι οι τομείς της ζωής μας ή όταν γίνεσαι μητέρα που πάλι παίρνουν αξία όλοι οι τομείς. Ο άνθρωπος αξίζει να είναι ευτυχισμένος με πολλούς τρόπους. Έτσι έρχεται η ισορροπία. Η εμμονή κάνει κακό» απαντάει.
Έχοντας διδάξει σε δραματική σχολή η Έφη Μουρίκη έχει μια μοναδική επαφή με τα παιδιά και είναι από τους πιο δοτικούς ανθρώπους. «Όπως λέει και ο Τσέχοφ «Τα παιδιά θέλουν ένα χάδι στο κεφάλι τους για να μπορέσουν να προχωρήσουν». Πρέπει να είμαστε κοντά στα νέα παιδιά -δεν είμαι αυστηροί μαζί τους. Έτσι κι αλλιώς είναι μια δύσκολη εποχή και πιστεύω όταν δώσεις αγάπη, αγάπη θα πάρεις. Κι επειδή δίδασκα σε σχολή αυτό το είδα στην πράξη.
Στη παράσταση έχουμε αξιόλογους νέους ηθοποιούς και όλοι οι συντελεστές δίνουν τη ψυχή τους. Δε θα μιλήσω για τον Βλαδίμηρο, την Κατερίνα Μάντζιου και τον Δημήτρη Γεροδήμο που έχουμε διαγράψει μια πορεία κι είμαστε χρόνια στο χώρο. Τα νέα παιδιά που είναι στο θίασο είναι συγκινητικό το πώς λειτουργούν πάνω στη σκηνή, ο σεβασμός που έχουν στο έργο και που δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό κάθε βράδυ. Η επαφή που έχω με τον Ρένο Ρώτα και τον Γιώργο Κοσκορέλλο πάνω στη σκηνή, που υποδύονται τους γιους μου, νιώθω ότι έχω δικά μου παιδιά στην πραγματικότητα και τους ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτό που μου έχουν χαρίσει. Τους ευχαριστώ για το δώρο που μου κάνουν να αισθάνομαι πραγματικά μητέρα τους. Με τα άλλα δύο παιδιά, τον Παναγιώτη Παπαδούλη και τον Σωκράτη Αγγελή δεν έχω κοινές σκηνές, αλλά είναι εντυπωσιακό πώς στέκονται με τόσο σεβασμό».
Λίγο πριν την αφήσω για να μπει στο ρόλο της «Λίντα Λόμαν» τη ρωτώ αν η ίδια είναι χαρούμενη με την πορεία της. «Είμαι από τους ανθρώπους που βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο, εστιάζω στα θετικά και μαθαίνω πάντα από τις δυσκολίες. Λέω πάντα «τώρα είμαι στην καλύτερη μου εποχή». Κάθε εποχή προσπαθώ να τη βιώσω με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δυσκολίες, οι οποίες σου δίνουν πολύτιμα μαθήματα. Χαίρομαι που τα θέατρα είναι γεμάτα -ο κόσμος έχει χρειάζεται την επαφή. Ακόμα και το καλοκαίρι είδα πως στις συναυλίες είχε μεγάλο πλήθος κόσμου. Ευχαριστούμε τον κόσμο που μας βοηθάει να ταξιδεύουμε μαζί τους -έχουμε ανάγκη το κοινό, δε γίνεται παράσταση χωρίς τον κόσμο. Πρέπει να εστιάζουμε στα θετικά και να ζούμε κανονικά τη ζωή μας -όχι μέσα από οθόνες. Θυμάμαι μια Πρωτοχρονιά που είχα κάνει στο Λας Βέγκας και είχε φοβερά πυροτεχνήματα. Ο κόσμος αντί να το ζήσει όλο αυτό, τραβούσε βίντεο. Προτιμώ να απολαύσω τη στιγμή, να βιώσω την κατάσταση και όχι να ακολουθήσω αυτή την «αρρώστια» να τραβάω μόνο φωτογραφίες. Αλλιώς χάνεις τη στιγμή. Δηλαδή για να δείξω σε άλλους μια στιγμή που εγώ δεν πρόλαβα να ζήσω;».
Η παράσταση «Ο θάνατος του εμποράκου» παίζεται από Τετάρτη μέχρι Κυριακή, στο θέατρο Ζίνα για δεύτερη σεζόν.
