Κάτια Γκουλιώνη: Ευτυχία είναι η δύναμη που έχεις όταν πέφτεις και ξανασηκώνεσαι και προχωράς ευθεία
Η Κάτια Γκουλιώνη είναι ηθοποιός. Ψιλόλιγνη φιγούρα, διακριτική παρουσία, ήρεμη δύναμη. Πρόσφατα μετακόμισε από τα Εξάρχεια στην Κυψέλη. Κατάγεται από την Βόρεια Εύβοια. Με την «Ευτυχία» (Παπαγιαννοπούλου) «σήκωσε σκόνη». Είναι 39 χρόνων. Έχει έναν γάτο.
«Η καταγωγή μου είναι από την Βόρεια Εύβοια. Εκεί είναι οι ρίζες μου. Δεν πηγαίνω πολύ συχνά, αλλά εκεί είναι που επιστρέφω στην παιδική μου ηλικία. Αν και μένω στην Αθήνα πηγαίναμε, Πάσχα, Καλοκαίρι. Ολη η ζωντάνια από την οικογένεια εκεί είναι.
Για χρόνια έμενα στα Εξάρχεια, αλλά είχε παραγίνει η κατάσταση στην πλατεία. Με τον Άγγελο (σ.σ. τον Άγγελο Φραντζή, σκηνοθέτη και της “Ευτυχίας”) ψάχναμε στην γειτονιά αλλά οι τιμές ήταν πάνω από τον δικό μας προϋπολογισμό. Τελικά μετακομίσαμε εδώ, στην Κυψέλη. Θέλαμε να είναι παλιά η πολυκατοικία -είναι πιο ωραίες.
Είμαι άνθρωπος του κέντρου. Δεν οδηγώ, οπότε βολεύει, αλλά κυρίως δεν θα ήθελα να μένω κάπου που να μην έχω πρόσβαση, με τα πόδια, σε κάτι που να είναι συνέχεια ανοιχτό. Θέλω να μπορώ να πεταχτώ δίπλα στο περίπτερο….
Στα Εξάρχεια όμως ήταν οι φίλοι, οι παρέες. Μείναμε δώδεκα χρόνια και πιστεύω ότι το χειρότερο δεν είναι τα μπάχαλα και τα δακρυγόνα αλλά το εμπόριο που γίνεται στην πλατεία με τους ντίλερς. Γιατί είναι τυφλή βία για την οποία πολλές φορές οι αρχές κάνουν τα στραβά μάτια. Η πολιτικοποίηση της γειτονιάς δεν είναι μόνο βία αλλά και αυτοοργάνωση των κατοίκων, που στα Εξάρχεια σημαίνει συσσίτια, και παροχή στέγης και πολλά άλλα… Μέσα σε μια γειτονιά που νιώθεις ελεύθερος να εκφραστείς, δεν μπορείς να διασχίσεις την πλατεία… Αυτό δεν είναι οξύμωρο; Υπάρχει πολλή βία, μια βία χωρίς πρόσημο, που δεν είναι ξεκάθαρη. Κι αυτό δημιουργεί ένα διπλό σήμα και παράγει, τελικά, μπερδεμένους ανθρώπους.
Προσωπικά είμαι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να κρυφτεί –είτε με δυσαρεστεί κάτι είτε με ευχαριστεί
Η προετοιμασία της “Ευτυχίας”, που είναι η 5η μεγάλου μήκους ταινία μου, με άλλαξε, όπως είχε συμβεί και στις προηγούμενες. Ο τρόπος που γίνονται στην Ελλάδα οι ταινίες, λόγω των συνθηκών, είναι εξαιρετικά ομαδικός, οπότε ζεις, από την προετοιμασία ως την ολοκλήρωση, με μια δεύτερη οικογένεια και παράλληλα απαιτείται πολλή προσωπική προσπάθεια. Δεν υπάρχουν οι υποδομές ούτε η στήριξη από την πολιτεία. Πολλές φορές δουλεύουμε ενάμιση χρόνο με σπαστά γυρίσματα γιατί οι εκταμιεύσεις αργούν.
Δεν δουλεύω συγχρόνως σε δύο πράγματα, ιδίως όταν έχω ταινία. Θαυμάζω τους ηθοποιούς που το καταφέρνουν. Εγώ δεν μπορώ να ανταπεξέλθω σ΄αυτή την ταχύτητα. Επίσης μου αρέσει πολύ να είναι μοναδική μου ενασχόληση η προσέγγιση ενός χαρακτήρα. Δεν μου αρέσει να μοιράζω την διαδικασία γιατί γίνεται και κομμάτι της προσωπικής μου ζωής, μέχρι να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα. Μετά, ό,τι έγινε, έγινε…
Χωρίς να το ξέρω, είχα προσωπική σχέση με την Ευτυχία, από τα παιδικά μου χρόνια. Η γιαγιά μου στην Εύβοια τραγουδούσε τα “Καβουράκια”, ένα τραγούδι που, χωρίς να καταλαβαίνω γιατί, μου δημιουργούσε πολύ έντονα συναισθήματα και συγχρόνως κάτι πολύ χαρούμενο. Ένιωθα έναν βαθύτερο φόβο αλλά και μια αισιοδοξία, γιατί είναι τόσο αλέγκρο τραγούδι. Μέσα στην εγκατάλειψη φανταζόμουν πάντα μια υπερφυσική καβουρίνα δίπλα σε έναν πολύ κοντό κύριο, τον σπάρο, που έβγαζε έντονα στοιχεία κόμικ. Ένα τραγούδι πολύ μπροστά από την εποχή του, όπως και η ίδια η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, μια γυναίκα μπροστά από την εποχή της. Ποιος άλλος θα μπορούσε να σκεφτεί δύο καβουράκια που κλαίνε στην άκρη του γιαλού;
Η Ευτυχία είναι μοναδική γι΄αυτή την υπέροχη, περίεργη συναισθηματικότητά της.
Αλλά και πρόσφατα, πριν ξεκινήσει η ταινία, είχα ακούσει το τραγούδι του Μπιθικώτση, “Τι να σου κάνει μια καρδιά” κι έψαξα να βρω ποιος έχει γράψει τους στίχους. Είδα μετά μια εκπομπή στην “Μηχανή του χρόνου” και έτσι άρχισα να καταλαβαίνω πόσο σημαντική είναι. Δεν είχα δει την παράσταση με την Νένα Μεντή, δυστυχώς.
Μπήκα με τεράστια χαρά στην προετοιμασία της “Ευτυχίας”, αλλά και με πολύ άγχος. Ήταν σύντομος ο χρόνος που είχα στην διάθεσή μου και επιπλέον πρόκειται για ένα αληθινό πρόσωπο. Προσπάθησα να έχω ως πυξίδα τα βασικά της χαρακτηριστικά, αλλά όχι μόνο αυτά. Ήθελα να αποφύγω την επικινδυνότητα να βγει ένα σχήμα και όχι κάτι που θα μπορούσε να πάρει ζωή και μαζί όλη αυτήν την αντιφατική προσωπικότητα που είχε η ίδια.
Το χιούμορ της, ασπίδα απέναντι σε κάθε τι, ήθελα να το καταλάβω. Και μαζί να καταλάβω πώς μετέτρεπε το τραύμα σε παράσημο, σε χιούμορ. Από την αρχή μου έκανε εντύπωση ότι ήταν μια γυναίκα που χρησιμοποιούσε πολύ τα χέρια της: Έγραφε, κάπνιζε κι έπαιζε χαρτιά. Επίσης της άρεσαν πολύ οι συναλλαγές –πουλούσε και αγόραζε. Με τα χέρια εκφραζόταν και ερχόταν σε επαφή. Ήταν συναισθηματικό όλο αυτό.
Η Ευτυχία έπαιζε για το παιχνίδι, δεν την ενδιέφερε να κερδίσει. Όπως δεν την ενδιέφερε να βάλει την υπογραφή της στα τραγούδια. Εκεί δεν χρησιμοποιούσε τα χέρια της. Δεν έβαζε την υπογραφή της. Ήταν σαν να μεταφερόταν σε κάτι μεταφυσικό, γι΄αυτό και είχε τέτοια οξυδέρκεια στην παρατηρητικότητα και στους στίχους της, στα ποιήματά της.
Αν κατάλαβα την Ευτυχία; Όχι. Δεν την καταλαβαίνεις με τίποτα. Εκεί που νομίζεις ότι κάτι έχεις καταλάβει, έρχεται η ίδια, σαν φαρσέρ, και σε διαψεύδει. Πάντα φανταζόμουν τα γραπτά της ακατάστατα, επειδή έγραφε οπουδήποτε, στο χαρτί από τα τσιγάρα, πάνω σε λογαριασμούς. Βρέθηκαν όμως στοιχεία από τον εγγονό της και τα γράμματά της είναι όχι απλώς ζυγισμένα, στοιχισμένα, πεντακάθαρα αλλά θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει ένας εικαστικός για την συμμετρία τους. Μέσα στο χάος της είχε την σειρά της ζωής της, γι΄αυτό υπάρχει και μέσα στην ταινία η ατάκα “εγώ την ζωή μου την περπάτησα όπως ήθελα”…
Υπήρχαν σκηνές που με δυσκόλεψαν πολύ. Με δυσκόλεψε ο θάνατος της μάνας της. Η δυσκολία δεν έχει να κάνει με την δική σου απόδοση. Γιατί η ταινία δεν είναι μια σόλο υπόθεση. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο καθένας μας όμως το είχε πάρει προσωπικά.
Οι περισσότερες ταινίες που έχω κάνει είναι φεστιβαλικές και η διανομή τους ήταν το πολύ σε τρεις αίθουσες. Οπότε δεν περιμέναμε ότι η “Ευτυχία” θα κάνει τα εισιτήρια που έκανε. Δεν θεωρώ όμως τυχαία της επιτυχία της. Ο καθένας, από το πόστο του, ένιωθε τρομερή ευθύνη. Υπήρχε σοβαρή αντιμετώπιση και προετοιμασία και μπόλικη δουλειά με πρόβες. Η ταινία ξεκίνησε στις αίθουσες με καλά εισιτήρια αλλά η επιτυχία της έγκειται στην σταθερότητα με την οποία συνέχισε και συνεχίζει. Επίσης είναι μια ταινία στην οποία η ηρωίδα δίνει τέτοια ελπίδα και τέτοια φόρα. Μέσα σε όλες τις απώλειες, εκείνη πάει μπροστά. Με τον τρόπο της. Δεν συμβιβάστηκε ποτέ.
Νομίζω ότι δεν έχω σαν άνθρωπος τόσο θάρρος. Θα ήθελα να είμαι περισσότερο Ευτυχία σε πολλά σημεία. Και με απελευθέρωσε πολύ η προετοιμασία. Έγινα πιο θαρραλέα, απέκτησα περισσότερο χιούμορ, σαν να έπαψα να τα παίρνω όλα τόσο σοβαρά από το άγχος που με καταβάλει. Με έκανε να κοιτάζω πιο ανοιχτά.
Τι θα πει ευτυχία; Για μένα ευτυχία είναι η δύναμη που μπορεί να έχει κάποιος που πέφτει και ξανασηκώνεται και προχωρά ευθεία, με τρομερή περηφάνια. Αυτό
Ναι, είναι αλήθεια, ότι έχω μια διακριτική πορεία. Νομίζω ότι θέλω να βρίσκομαι κάπου που να έχω να δώσω κάτι. Αν αισθάνομαι άβολα, επιλέγω να μην συμμετέχω. Θέλω να χαίρομαι και την παύση. Ο χρόνος είναι κάτι που δεν εξηγείται. Δεν θέλω να έχω ταχύτητες που μου επιβάλλουν. Από την άλλη υπάρχει η επιβίωση και το βιοποριστικό. Όταν όμως δεν υπάρχουν τόσο επιτακτικοί λόγοι, δεν θέλω να μου επιβάλλονται ταχύτητες που θα με κάνουν να χάσω το ενδιαφέρον μου για μια δουλειά.
Νομίζω ότι καμία ταινία δεν μπορεί να γίνει η αρχή για κάτι. Νιώθω ότι μέχρι στιγμής είμαι πολύ κοντά στο να μπορώ να υποστηρίζω αυτά που κάνω.
Με τον Άγγελο είμαστε μαζί δώδεκα χρόνια. Πολλές φορές είναι δύσκολο και πολλές, υπέροχο. Μοιραζόμαστε τα πάντα. Είναι μοιραίο όταν υπάρχει μια δουλειά να συζητηθεί και μέσα στο σπίτι. Αυτό που λένε “να αφήνουμε την δουλειά έξω από το σπίτι” μου φαίνεται κουτό. Με τα χρόνια ωστόσο αφήνουμε περισσότερο περιθώριο στην σχέση μας να αναπνεύσει, με πιο γρήγορα αντανακλαστικά. Έχουμε μια άλλη οικειότητα που δημιουργείται με τα χρόνια. Γνωριστήκαμε όταν δουλέψαμε στην ταινία “Μέσα στο δάσος” και έξι μήνες μετά ήμασταν μαζί.
Αν και το θέατρο ήταν αυτό που ήθελα, τελικά το σινεμά αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μου. Στην αρχή ήθελα να γίνω ενδυματολόγος ή σκηνογράφος θεάτρου –ασχολήθηκα κάποια στιγμή, ως έκτακτη ανάγκη. Πήγα στην δραματική και εκεί συνειδητοποίησα ότι όταν είμαι στη σχολή χάνω την αίσθηση του χρόνου. Κι αυτή είναι τελικά η ώθηση για μένα: να ξεχνάω τον χρόνο όταν δουλεύω. Τολμηρή είναι μια δουλειά και μια πρόταση που σε κάνει να ξεχνάς τον χρόνο. Το οικονομικό δεν είναι κάτι που συνυπολογίζεται, εννοείται. Μέχρι στιγμής δεν μπορώ να ζήσω από αυτή την δουλειά.
Η δημοσιότητα που ακολούθησε την “Ευτυχία” μου άρεσε πολύ. Δεν έχει να κάνει μόνο με εμένα. Με συγκινεί ο τρόπος που μιλούν για την ταινία.
Με την Καρυοφυλλιά δεν είχαμε σκηνές μαζί, αλλά εννοείται πως κάναμε τις πρόβες από κοινού για να προκύψει ένας ενιαίος χαρακτήρας. Είχαμε γνωριστεί νωρίτερα στην τηλεοπτική σειρά “Η ζωή εν τάφω” και είχαμε δεθεί. Την θαύμαζα και την θαυμάζω περισσότερο τώρα που την γνώρισα. Η εικόνα της Καρυοφυλλιάς για μένα τώρα είναι πολύ πιο ισχυρή. Κάναμε πολλούς αυτοσχεδιασμούς, γιατί δουλέψαμε αρκετά εκτός σεναρίου -την ίδια στιγμή που το σενάριο της Κατερίνας Μπέη μας έβαζε βαθιά στις σκηνές. Μοιραστήκαμε τις σκέψεις μας, μιλήσαμε καθαρά. Δεν υπήρξε καμία δεύτερη σκέψη που δεν εκφράστηκε. Ήμασταν πολύ ειλικρινείς μεταξύ μας. Η ίδια παραμένει μαθήτρια, κι ας έχει κάνει τόσες πολλές και σημαντικές δουλειές, κυρίως στο θέατρο, με εξαιρετικές επιλογές.
