Ιωάννα Παππά: «Το να κάνεις παιδί πιο μεγάλος σου δίνει και ένα λόγο να προσπαθείς παραπάνω»

Η Ιωάννα Παππά πιστεύει ότι τελικά το θέατρο ήταν μονόδρομος για εκείνη. Το αγάπησε από το δημοτικό, το ακολούθησε -σπούδασε στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης, και δεν άργησε να βγει ούτε στην σκηνή ούτε στην μικρή οθόνη.

Αυστηρή και απαιτητική στην δουλειά της, θέλει να εκπλήσσει και να εκπλήσσεται με τις επιλογές της και κάπως έτσι πορεύεται. Είναι παντρεμένη και έχει έναν 5χρονο γιο.

Αυτό το καλοκαίρι είναι η Γερτρούδη στον σαιξπηρικό «Αμλετ» που σκηνοθετεί ο Θέμης Μουμουλίδης, και περιοδεύει με την παράσταση.

«Το θέατρο προέκυψε τυχαία, όταν βρέθηκα να παίζω σε μια παράσταση στο δημοτικό, και σ΄άλλες δύο-τρεις που έτυχε να δω με το σχολείο -τις θυμάμαι όλες σαν να ήταν χτες. Γιατί οι γονείς μου δεν με πήγαιναν θέατρο. Ο,τι έχει να κάνει με θέατρο σε παιδική ηλικία τα θυμάμαι όλα. Και ένιωσα αμέσως τρομερή οικειότητα. Θυμάμαι ότι μου είχαν τραβήξει πολύ το ενδιαφέρον, τα σκηνικά, τα κουστούμια, όλος ο κόσμος θεάτρου. Εγώ ζωγραφίζω κιόλας, οπότε έχω μια σχέση γενικά με τα καλλιτεχνικά. Στο λύκειο άρχισα να παίζω και σε μια ομάδα του σχολείου, αρχίσαμε με Σαίξπηρ, τραγικούς, Λόρκα -στο Πολυκλαδικό, στην Φιλαδέλφεια, όπου πήγα πολύ συνειδητά επειδή ήξερα ότι έχει θέατρο.

»Μετά έδωσα εξετάσεις για Συντήρηση Αρχαιοτήτων, δεν πέρασα εκεί που ήθελα και ευτυχώς γιατί πήγα στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Όταν είναι να κάνεις κάτι, είναι μονόδρομος.

»Και ύστερα τα πράγματα ήρθαν εξαιρετικά εύκολα. Με το που τελειώσαμε την σχολή μου είχε ήδη κάνει πρόταση ο Λαζάνης να συμμετέχω σε παράσταση. Επίσης μας είχαν προτείνει να πηγαίνουμε για casting, ν΄αφήνουμε βιογραφικά και φωτογραφίες και από μια φωτογραφία μου, επί τόπου, με επέλεξε ο Κώστας Κουτσομύτης, χωρίς να με ξέρει, χωρίς να με έχει δει να παίζω. Μου είπε ότι είναι φυσιογνωμιστής και ότι από μια φωτογραφία καταλαβαίνει πολλά για μένα κι έτσι πήρα την πρώτη μου δουλειά. Ηταν στην σειρά “Κι ύστερα ήρθαν οι μέλισσες”, σπουδαίο ξεκίνημα. Εκανε σπουδαία πράγματα ο Κουτσομύτης και θα έκανε πολλά ακόμα, αλλά έφυγε νωρίς.

»Δύο χρόνια μετά πήγα στο Αμόρε, που ήταν σαν δεύτερη σχολή για μένα. Το χρειαζόμουν, είχα αρκετές ελλείψεις κι εκεί συμπληρώθηκαν πολλά κενά. Ηταν ένα θέατρο μέσα στο νεωτερισμό και για ένα παιδί που δεν είχε εμπειρία και την ανάλογη εκπαίδευση, υπήρξαν στιγμές που ένιωσα δυσκολία. Αλλά αυτό με πήγε πολύ παρακάτω, και το έβλεπα σε κάθε επόμενη χρονιά.

»Ακολούθησε το “Κλείσε τα μάτια”, μια σειρά που έκανε μεγάλη επιτυχία κι εκεί φοβήθηκα, κάπου μαζεύτηκα. Δεν είχε πάει το μυαλό μου ότι θα ήταν τόσο μεγάλο όλο αυτό που έγινε με την σειρά. Απλώς θεωρούσα ότι έπρεπε κάπως να υπάρχει μια αναγνωρισιμότητα, γιατί δεν ήθελα να κάνω πράγματα που δεν θα με ευχαριστούσαν ή να βρεθώ στην ανάγκη να κάνω πράγματα μόνο και μόνο για να τα κάνω. Ελεγα ότι έτσι θα μπορώ να έχω επιλογές. Για αυτό και δεν είχα ποτέ ταμπού με την τηλεόραση, απλώς ήθελα να είμαι σε κάτι φροντισμένο.

»Μετά είναι και θέμα διαχείρισης. Μπορεί να έχεις την ίδια στιγμή τρεις επιλογές και ν΄ακολουθήσεις μια απ΄αυτές. Αν είχες ακολουθήσει τις άλλες τι θα είχε συβμεί; Αυτό το έχω σκεφτεί πολύ γιατί μου είχε κάνει δύο φορές πρόταση ο Λευτέρης Βογιατζής αλλά δεν μπορούσα να πάω, ήμουν στο Αμόρε. Όχι, δεν φοβόμουν, είχα ακούσει για τις δυσκολίες, αλλά δεν ήταν αυτό, ήταν το Αμόρε.

»Κάποιες από τις επιλογές μου με έχουν πάει στο να βρίσκομαι σε διαφορετικούς χώρους. Υπήρξα σε ομάδα, ήμουν μια εξαετία στον Αμόρε με τον Θωμά τον Μοσχόπουλο κι όταν έκλεισε, υπήρχε ένας πυρήνας ηθοποιών που μαζί με το Θωμά θα ξεκινούσαμε σε ένα καινούργιο θέατρο. Αλλά αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ και έτσι διαλύθηκε.

»Μετά απ΄αυτό αναθεώρησα τα πράγματα με τις ομάδες. Εμένα η μονιμότητα λίγο με τρομάζει στη δουλειά. Μπορεί να έχει πολλά θετικά αλλά έχει και μια ασφυξία. Κι εμένα μ΄αρέσει η πρόκληση, το καινούργιο, μ΄αρέσει να πειραματίζομαι, να εκτίθεμαι, και να μπορώ να πω ένα όχι χωρίς να παρεξηγηθώ. Μπορεί να με αγχώνει το που θα είμαι του χρόνου αλλά την ίδια στιγμή αυτό είναι που με ενθουσιάζει και με κρατάει.

»Βέβαια, μετά το παιδί, είναι και πιο αγχωτικό γιατί έχει να κάνει πια με βιοπορισμό -κι αυτό δεν το είχα πριν. Είναι ένα μικρό εμπόδιο, που μπορεί να σε κάνει να αλλάξεις τρόπο σκέψης. Δεν είναι κακό να αναθεωρείς.

»Εγώ ήμουν πάρα πολύ αυστηρή στο χώρο, στην κρίση μου, και με τον εαυτό μου -πρώτα ξεκινούσα με τον εαυτό μου. Όχι ότι το έχω χάσει αυτό γιατί με ενδιαφέρει κάπως η ουσία της δουλειάς. Πάντοτε προσπαθώ να βρεθώ σε σχέση με την αλήθεια σε κάτι, αναζητώ εγώ μια αλήθεια μέσα σε αυτό που συμβαίνει και με τους ανθρώπους που συνεργάζομαι και στα έργα. Οπότε αρχίζεις να βλέπεις τον εαυτό σου όχι αυστηρά καλλιτεχνικά. Προσπαθείς να δεις όμως πως μπορείς να παντρέψεις τα πράγματα, δηλαδή πως μπορείς να ζεις αξιοπρεπώς, τώρα που πλέον έχεις μεγαλύτερες ευθύνες, χωρίς να προδώσεις τους στόχους σου. Θέλει μια δύναμη αυτό, ένα θάρρος. Γιατί κι όλο το πολύ σοβαρό -το χρέος απέναντι στην τέχνη, εντάξει, δεν είμαι και ο μόνος που κάνει τέχνη. Κάπως γειώνεται, μαλακώνει και σε απελευθερώνει και καλλιτεχνικά.

»Ναι, μια γυναίκα ηθοποιός, μεγαλώνοντας έχει λιγότερους ρόλους. Εγώ το νοιώθω ήδη, όχι στο θέατρο, στην τηλεόραση. Στην τηλεόραση είναι ξεκάθαρο. Νομίζω ότι μετά την κρίση υπάρχει μια τάση στο να προσέξουμε λίγο παραπάνω τι παράγουμε, οπότε, ναι, έχουν υπάρξει μερικές δουλειές που θα με αφορούσαν. Αλλά ακόμα δεν ξέρω που ακριβώς στοχεύει η ελληνική τηλεόραση. Οπότε απ΄την μια αισθάνομαι εκτός αλλά από την άλλη δεν μπορώ να πω ότι λυπάμαι.

»Θέλω να νιώθω καλά με τον εαυτό. Αν δεν μπορείς να κάνεις κάτι καλά, καλύτερα να μην το κάνεις, γιατί θα εκτεθείς. Κι εγώ δεν τα πάω καθόλου καλά με τις δημόσιες σχέσεις, δεν είναι του χαρακτήρα μου.

»Στην τηλεόραση συμβαίνει αυτό το μαγικό: Λειτουργεί σαν χάπι για τους θεατές. Οσο σε βλέπει ο τηλεθεατής σε ζητάει, αν δεν σε βλέπει σε ξεχνάει. Οι τηλεθεατές ακολουθούν αυτό που βλέπουν χωρίς να αναζητήσουν κάτι διαφορετικό, δεν τους προβληματίζει ιδιαίτερα. Αλλά επειδή εμένα με προβλημάτισε αυτό, τα δύο τελευταία χρόνια, έχω κάνει μια κίνηση με κάποιους γνωστούς μου. Εχουμε προτείνει μια δουλειά -με πρωτότυπο σενάριο, που θεωρούμε ότι είναι πιο κοντά σε αυτό που θα θέλαμε εμείς να δούμε και να κάνουμε. Και περιμένουμε να δούμε αν θα έχει ανταπόκριση.

»Πράγματι την τελευταία δεκαετία μου συνέβησαν κάποια πράγματα που με ταρακούνησαν αρκετά. Ενοιωσα βιωματικά να μεγαλώνω, όχι ηλικιακά. Κι αυτές οι αλλαγές κάπως γράφουν μέσα μου. Οπως τα παιδιά που κάθε χρόνο κοντά στα γενέθλιά τους κάνουν ένα άλμα συμπεριφοράς, κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε μένα κάθε φορά που κάτι μου συμβαίνει και με ταράζει -αρνητικά και θετικά. Υπήρξε μια συνολικότερη απελευθέρωση προσωπικότητας, κι αυτό πάντα παίζει ρόλο στα θεατρικά, γιατί στην σκηνή είσαι εσύ, ο εαυτός σου και ο κόσμος σου.

»Στον χώρο μας υποτίμηση λόγω φύλου δεν έχω νοιώσει. Περισσότερο ανταγωνισμό έχω νοιώσει από το άλλο φύλο παρά από τις γυναίκες -δεν ξέρω γιατί. Εγώ και στις σχέσεις μου και στη ζωή μου, γενικότερα, όταν κάποιος με μειώνει, κάπως σαν μην πιστεύω ότι συμβαίνει. Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω, αλλά δεν το αφήνω να με διαπεράσει. Εχω μια βάση. Ισως επειδή ένιωθα ότι είχα πάντοτε ανθρώπους να με στηρίζουν. Κι αυτό σκέφτομαι ότι μπορεί να είναι λειτουργικό και για μένα ως μητέρα.

»Το να κάνεις παιδί πιο μεγάλος σου δίνει και ένα λόγο να προσπαθείς παραπάνω, γιατί μετά τα 40 αρχίζουν να μπαίνουν διάφορες σκέψεις στο μυαλό, σε σχέση με τη ζωή. Υπάρχουν ματαιώσεις κι ένα νέο πλάσμα σου δίνει την επιθυμία να κάνεις πράγματα και να είσαι εσύ καλά πρωτίστως για εκείνο, για να το φροντίζεις. Και μόνο αυτό είναι πολύ σημαντικό για να μην κυλήσεις και ψυχολογικά σε καταστάσεις. Οι ευαίσθητοι άνθρωποι νομίζω ότι έχουν την τάση και προς την κατάθλιψη και την μελαγχολία και οι γυναίκες πιο πολύ. Κι εγώ είμαι λίγο παραπάνω ευαίσθητη…

»Με απασχολούσε το θέμα παιδί, αλλά επειδή με ενδιέφερε πάντα η συντροφικότητα, δεν περνούσε ποτέ από το μυαλό μου να κάνω παιδί μόνη. Βέβαια, όταν κάνεις παιδί και γνωρίσεις στην πράξη τι σημαίνει αυτό, καταλαβαίνεις ότι όλα μπορείς να τα καταφέρεις. Δεν είναι τόσο δύσκολο, αρκεί να έχεις φίλους, ανθρώπους να σε βοηθούν, να σε στηρίζουν και κάποιες δυνατότητες. Φυσικά για το παιδί είναι καλό να υπάρχει ένας πατέρας και μια μητέρα κι ας μην είναι πάντοτε ενωμένοι.

»Εμείς είμαστε μαζί με τον άντρα και τον γιο μου, όπως κι εγώ είχα οικογένεια που ήταν μαζί -έχω μια μεγαλύτερη αδελφή.

»Με την Λένα (σ.σ. Παπαληγούρα) από την πρώτη στιγμή που γνωριστήκαμε σε παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη, πριν δώδεκα χρόνια, είχαμε πάρα πολύ καλή επαφή. Εχουμε δουλέψει σε τρεις δουλειές μαζί και τα έχουμε πάει πολύ καλά σε επίπεδο συνεργασίας. Είναι ένας άνθρωπος που έχει εξελιχθεί και εκείνη πάρα πολύ μέσα στα χρόνια. Με έχει στηρίξει σε δύσκολες στιγμές πραγματικά σαν αδερφή, την συμβουλεύομαι και εγώ πολύ συχνά, έχουμε ουσιαστική επαφή.

»Και παρά το γεγονός ότι είμαστε σε ένα πολύ κλειστό σχήμα που θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τριγμούς στις σχέσεις, σε μας έχει συμβεί το εντελώς αντίθετο και μας έχει ενώσει ακόμα περισσότερο. Ναι, από μένα γνώρισε τον άντρα της. Και τώρα είναι ωραίο που έχουμε τα παιδιά μας σε κοντινές ηλικίες και κάνουμε συνέχεια πράγματα μαζί. Οι άντρες μας που είναι αδέλφια δουλεύουν μαζί. Κι εμείς που δεν είμαστε αδελφές είμαστε ακόμα καλύτερα… Ο γιος μου ηλικιακά είναι ανάμεσα στους δύο γιους της Λένας, είναι ο μεσαίος. Κι όλο αυτό είναι μια σταθερά στην ζωή μας. Και για μένα που δεν θα κάνω άλλο παιδί είναι πολύ χρήσιμο να υπάρχει αυτή η σχέση μεταξύ τους. Κι όσο μεγαλώνουν, θα είναι ακόμα καλύτερα».

Γερτρούδη, στην περιοδεία του «Αμλετ»

«Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε έξι χρόνια που παίζω στον “Αμλετ”, στην ίδια μετάφραση και σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη -τότε είχα κάνει την Οφηλία, τώρα την Γερτρούδη. Όταν μου το πρότεινε ο Θέμης ενθουσιάστηκα με την ιδέα και με τους συντελεστές. Πίστευα ότι ο Αναστάσης (σ.σ. Ροϊλός) είναι εξαιρετική επιλογή, γιατί είναι ένα παιδί που καλύπτει και την πνευματικότητα του χαρακτήρα. Οπότε εδώ του δόθηκε η ευκαιρία να δείξει ότι είναι αρκετά πολύπλευρος. Οπότε είναι ένα καλό ταίριασμα αυτή την στιγμή. Και ήρθε με πολλή όρεξη, είχε δουλέψει πολύ πάνω στο χαρακτήρα και σε θεωρητικό επίπεδο. Και χάρηκα που θα ήμουν με τον Αναστάση σ΄αυτή την σχέση μάνας-γιου.

»Ο συγκεκριμένος χαρακτήρας, η Γερτρούδη, είχε μια δυσκολία γιατί αυτή η γυναίκα έχει κάτι το αινιγματικό στο πως αντιμετωπίζει τα πράγματα σε σχέση κυρίως με τον Αμλετ. Εγώ επέλεξαν να καταλάβω τι σημαίνει να είσαι βασίλισσα και ως παρουσία και ως νοοτροπία και σε σχέση με το παιδί όχι ως πρότυπο μάνας αλλά ως βασίλισσα-μάνα. Για μένα είναι πολύ τραγικό πρόσωπο γιατί, στο τέλος, αντιλαμβάνεται ότι εκτός από θύμα έχει υπάρξει και θύτης, στο παιδί της και πεθαίνει μ΄αυτή την σκέψη…

»Μετά την περιοδεία, που λειτουργεί και λίγο σαν αποσυμπίεση, γιατί έχω τον χρόνο να ασχοληθώ με τον εαυτό μου, θα μπω στα χειμερινά. Την επόμενη σεζόν θα είμαι στους “Δαίμονες” (“Demons”) του Λαρς Νόρεν, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη, στο θέατρο Καρέζη (σ.σ. μαζί με τους Ιωάννη Παπαζήση, Γιάννη Κουκουράκη, Μαρίζα Τσάρη). Ο χαρακτήρας μου είναι πολύ βιτριολικός και δεν έχω ξανακάνει κάτι τέτοιο. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να κάνω κάτι διαφορετικό, μη αναμενόμενο. Γι΄αυτό και είχα χαρεί πολύ με τον Τειρεσία στις “Βάκχες” που μου είχε προτείνει η Νικαίτη (σ.σ. Κοντούρη). Γιατί εγώ δεν έχω συγκεκριμένη εικόνα για τον εαυτό μου ούτε θέλω να έχω. Θέλω να μπορώ να με πλάσω και να μου δίνονται ευκαιρίες…».

«Αμλετ» του Σαίξπηρ, σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά, σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη με τους Αναστάση Ροϊλό, Ιωάννα Παππά, Μιχάλη Συριόπουλο, Θοδωρή Σκυφτούλη, Θανάση Δόβρη, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Τζένη Καζάκου, Αρη Νινίκα, Δημήτρη Αποστολόπουλο Η παράσταση περιοδεύει