Γιάννης Στάνκογλου: «Δεν μπορώ να μη μιλάω και να βάζω την ουρά στα σκέλια»

Ο Γιάννης Στάνκογλου ανήκει στο είδος εκείνο των καλλιτεχνών που πέρα από την τέχνη του, θέλει να δίνει το παρών και μέσα στην κοινωνία. Εκφράζεται ελεύθερα ακόμα κι αν κάποιες φορές μπορεί να μετανιώσει για κάτι που είπε. Και σίγουρα δεν τον απασχολεί ούτε η έκθεση ούτε η υπερέκθεση του εαυτού του. Πιστεύει ότι όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν –αρκεί να κάνεις τη δουλειά σου σωστά και να έχεις πίστη σ' αυτό που κάνεις.

Ανθρωπος με ευαισθησίες, με εντάσεις, ο Γιάννης Στάνκογλου μπορεί να ξεκίνησε με μικρά βήματα, αλλά προχώρησε με άλματα. Κι έχει πολλά να πει για όλα όσα κάνει, για όλα εκείνα που σκέφτεται, αλλά και εκείνα που τον προβληματίζουν και τον θυμώνουν. Φέτος σκηνοθετεί για πρώτη φορά –στο θέατρο «Εμπορικόν», το έργο του Τρέισι Λετς «Killer Joe», έχοντας αναλάβει και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Τηλεοπτικά βρίσκεται στον «Ορκο» όπου ερμηνεύει έναν μεγαλογιατρό που βλέπει την ζωή του να ανατρέπεται εντελώς.

Ο «Ορκος» και οι ρόλοι

«Μ΄αρέσουν και οι κόντρα ρόλοι και τους ψάχνω, αλλά δεν σημαίνει ότι όταν είναι κάτι κόντρα, δεν με εκφράζει κιόλας. Τώρα στον “Ορκο” ήρθε ο ρόλος ενός γιατρού, ενός καλού γιατρού που του συμβαίνουν όλα αυτά που του συμβαίνουν. Εμένα με ικανοποίησε εξαρχής όλη αυτή η μετάλλαξη του χαρακτήρα, μου έδωσε ερεθίσματα και είπα ότι θέλω να ασχοληθώ μ' αυτόν τον τύπο.

Η σειρά από τη μία αναφέρεται στο Ορκο του Ιπποκράτη και από την άλλη στον όρκο κάθε χαρακτήρα να κάνει αυτό που θεωρεί σωστό. Σε ό,τι με αφορά, εγώ θα έλεγα ότι ο δικός μου όρκος στη ζωή, στη δουλειά, έχει να κάνει και με τη διαδρομή και με τους τελικούς στόχους. Θα χρησιμοποιήσω το ρητό του Ρεμπώ ότι “τη ζωή αξίζει να τη ζεις αν έχεις κάτι για το οποίο αξίζει να πεθάνεις”. Οπότε, αυτό για το οποίο αξίζει να πεθάνεις το διαφυλάσσεις, το προσέχεις, το αγαπάς, και προσπαθείς να το κάνεις όσο καλύτερα γίνεται στην ζωή σου... ».

Περί πίστης και δουλειάς

«Σίγουρα πολλά έχουν να κάνουν με την απώλεια, το άδικο, κάποιος να ξεριζωθεί, κάτι να ξεριζωθεί, χωρίς το οποίο δεν μπορείς να ζήσεις. Εκεί μπορεί να χαθεί η πίστη. Από την άλλη, πιστεύω ότι η πίστη δεν χάνεται ποτέ. Είμαστε εδώ και γι' αυτόν τον λόγο, για να πιστεύουμε, κατά κάποιον τρόπο, αλλιώς δεν ξέρω πως μπορούμε να κρατηθούμε. Κι όταν λέω πίστη, δεν αναφέρομαι στον Χ θεό, αλλά γενικά στον εαυτό μας, στους ανθρώπους που αγαπάμε, στις ιδεολογίες και τα πιστεύω μας, αλλά και στους στόχους μας, μια πίστη στην δημιουργία. Κι αυτή μας δίνει και τις ανάσες για να συνεχίζουμε να ζούμε.

Ο τρόπος με τον οποίο ασχολούμαι εγώ με αυτή τη δουλειά, έχει το ίδιο βάρος, την ίδια σοβαρότητα, είτε αφορά στο θέατρο, την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Εχει να κάνει με την αξιοπρέπεια που έχεις και που θες να είσαι καλός σ΄αυτό που κάνεις, και να το αποδεικνύεις κάθε μέρα –και να νοιώθεις ότι επικοινωνείς και με τον κόσμο μέσα απ΄αυτό.

Οσο για την ζωή μου, δεν έχω σχέδιο. Φροντίζω μέρα με την μέρα. Ετσι όπως έχει γίνει δύσκολη η ζωή μας –καραντίνες, κορωνοϊός, οικονομικά, προχωράω βήμα-βήμα».

Εικόνα και προσωπική έκθεση

«Θεωρώ ότι η εποχή της έκθεσης της εικόνας μας έχει περάσει. Ανθρωποι που δεν είχαν κάνει ποτέ τηλεόραση, κάνουν τώρα. Δεν σημαίνει ότι θα το κάνουν συνέχεια. Εγώ, πριν από τις “Μέλισσες” είχα να κάνω τηλεόραση δέκα χρόνια, έλεγα όχι. Ολο αυτό έχει να κάνει και με τις ανάγκες σου, με το τι κουβαλάς στις πλάτες σου και πώς πρέπει να ανταπεξέλθεις –είτε αυτό είναι οικογένεια, είτε κάποιες ανοιχτές υποθέσεις. Η ανάγκη σε καθοδηγεί με κάποιον τρόπο. Αρκεί να κάνεις τη δουλειά σου όσο πιο καλά και σωστά γίνεται, με πίστη κι έχοντας λόγο για να την κάνεις. Μπορεί να κάνεις μια διαφήμιση για τα χρήματα αλλά να βγει και πολύ καλή. Αυτή την εποχή εκτιθέμεθα τόσο πολύ και σε άλλα μέσα οπότε η εικόνα έχει πάει λίγο πίσω».

Τα social media και η απομυθοποίηση

«Δεν μπορώ να μείνω σιωπηλός. Οταν βλέπω την αδικία που ορίζει την καθημερινότητά μου –και όχι μόνο ως προς εμένα, αλλά στο σύνολο της κοινωνίας, δεν μπορώ να μην μιλάω και να βάλω την ουρά στα σκέλια. Δεν μπορώ να σκέφτομαι ότι επειδή είμαι βολεμένος, έχω την δουλίτσα μου, δεν έχω λόγο να μιλάω. Ετσι έχω μεγαλώσει, έτσι έχω μάθει, δεν νομίζω να σταματήσω.

Μπορεί μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση να ενέχεται και η απομυθοποίηση. Αλλά μην ξεχνάμε ότι την ίδια στιγμή ένας ηθοποιός μπορεί να κάνει μια ταινία, που να είναι τόσο κακή που να απομυθοποιηθεί μέσα από την δουλειά του. Κατά την γνώμη μου, δεν έχει πια σημασία αν εκτίθεσαι ή υπερεκτιθεσαι, αν συνεχίζεις να πολεμάς για κάτι.

Μου έχει τύχει κι εμένα να εκφραστώ στα social θυμωμένος με κάτι και την άλλη μέρα να λέω γιατί το έγραψα. Ετσι όμως δεν είμαστε και στη ζωή μας; Μέρος της ζωής μας είναι κι αυτό. Απλά έχουμε και τα social δίπλα μας. Δεν μπορεί να σου τύχει ένα βράδυ σε ένα μπαρ με έναν φίλο να πεις δύο κουβέντες παραπάνω και την επομένη να πεις τι έκανα –και να΄ ναι και μια παρέα είκοσι ατόμων από δίπλα».

Ο μεγάλος θυμός

«Η ρίζα αυτού του θυμού έχει να κάνει με το κοινωνικό σύνολο, γιατί με κάποιον τρόπο θέλουμε όλοι μας να λειτουργούν τα πράγματα σωστά, να παίρνουν οι άνθρωποι που πρέπει τις ευθύνες τους και να αναλογίζονται ότι έχουν κάνει λάθος. Ειδικά όταν βρίσκονται σε κάποιες θέσεις κλειδιά, το λάθος μεταφράζεται μερικές φορές και σε μια παραίτηση, σε κάτι που σημαίνει “πάρε τον χρόνο σου, δες τι δεν έκανες καλά κι άμα θες μετά εμφανίσου και πάλι στην πολιτική σκηνή”...

Θα περίμενα λοιπόν κάποια στιγμή για κάποιο λόγο να παραιτηθούν κάποιοι ή τέλος πάντων να αποδοθούν οι ευθύνες. Αυτό που νιώθω στη δική μας χώρα είναι ότι δεν αποδίδονται οι ευθύνες. Γίνεται κάτι πολύ μικρότερο σε κάποια κράτη του εξωτερικού και βλέπεις ότι την επομένη ο πολιτικός δηλώνει την παραίτησή του. Εδώ δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα...

Φυσικά και δεν είναι μόνο οι παραιτήσεις η απάντηση στα προβλήματά μας. Και μιλώντας για παραίτηση αναφέρομαι και στο δίκαιο που υπάρχει από πίσω, να έχει και κάποιος άλλος την ευκαιρία να δείξει τι μπορεί να κάνει.

Στη χώρα που ζούμε αυτή την στιγμή και με όλα εκείνα που περνάμε τα τελευταία 12-13 χρόνια, το ότι είμαστε ακόμα στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θεωρώ ότι καμία κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν είχε το στομάχι να δει το μέσα πράγμα, το τι ακριβώς πρέπει να αλλάξει και να το αλλάξει. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα “να σώσουμε τον κώλο μας”. Δεν μπορεί να χρωστάς τόσα εκατομμύρια ως κόμμα και να κυβερνάς. Δεν γίνεται.... Από τη βάση να τα πιάσεις τα πράγματα θα δεις ότι είναι πιο παράλογα κι από τον Ιονέσκο και από τον Μπέκετ...».

Υποψήφιος βουλευτής;

«Να πολιτευτώ; Με τίποτα, με τίποτα. Κάνω ό,τι μπορώ από μόνος μου, με τη γνώμη μου, συζητώντας με ανθρώπους που είναι βουλευτές, αλλά ως εκεί. Η δουλειά μου είναι ηθοποιός, μου αρέσει πολύ και δεν θέλω να την αφήσω με τίποτα...».

Η σκηνοθεσία και ο «Killer Joe»

«Ηταν μια ανάγκη η σκηνοθεσία για μένα. Είκοσι δυο χρόνια τώρα, έχω δουλέψει με πολύ σημαντικούς σκηνοθέτες κι είχα την ανάγκη να δω αν μπορώ κι εγώ να χειριστώ ένα έργο, να το πιάσω από την αρχή μόνος μου και να δω αν μπορώ με τον τρόπο του σκηνοθέτη να επικοινωνήσω με το κοινό. Και δεν κρύβω ότι ήταν πολύ δημιουργικό για μένα και σίγουρα θα το ξανακάνω αλλά μάλλον δεν θα παίζω στην επόμενη παράσταση».

Βία, γιατί τόση βία...

«Δεν μπορεί να περνάς όλα αυτά που περνάμε τα τελευταία 12-13 χρόνια, και να μην μας οδηγήσει κάπου κάποια στιγμή. Και δεν το λέω για μένα που είμαι τυχερός κι έχω την δουλειά και βγάζω λεφτά για να συντηρούμαι. Αλλά γύρω μου υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν δουλειές, που δουλεύουν για 300-400 ευρώ τον μήνα. Ετσι και στο έργο, στο “Killer Joe”».

...και πως να την ξορκίσεις;

«Ναι, με κάποιον τρόπο το συγκεκριμένο έργο είναι και ένας τρόπος να την ξορκίσουμε αλλά και να μάθουμε ώστε να την αποφύγουμε. Την κάνει κι αυτή τη δουλειά το θέατρο, παρουσιάζει κάτι το οποίο είναι ακραίο, για να τον δει κι έτσι με έναν τρόπο να μην θέλεις να φτάσεις σ' αυτή την ακραία κατάσταση. Να θέλεις μια άλλη ζωή».

Δολοφία 19χρονου –ένα περιστατικό

«Να σκοτώνεσαι για οπαδικά ζητήματα; Ανθρωποι πεινάνε, πνίγονται, άνθρωποι δεν είναι καλά ψυχολογικά... Υπάρχουν πολλοί πιο σοβαροί λόγοι για να χύσεις το αίμα σου από το να πας και σκοτώσεις για οπαδικά ζητήματα. Θα προτιμούσα δηλαδή, αν ήταν να χυθεί αίμα, να χυθεί για σοβαρούς λόγους που έχουν να κάνουν με την ίδια μας την ζωή, με την κοινωνία μας».

Ενας χρόνος #metoo - Συμπεράσματα

«Υπάρχει ένα τέλος εποχής και η αρχή μιας επόμενης, μιας άλλης εποχής. Αυτό που υπήρχε πριν ήταν μερικές φορές ακραίο, κάτι που δεν ήθελε κανείς. Από εκεί και πέρα δεν θα ήθελα να χαθεί στο βωμό αυτού του πράγματος, το φλερτ, το χιούμορ, αυτό που λέγαν οι παλιοί, του ΄80 το ωραίο το καμάκι, να μπορείς να φλερτάρεις χωρίς να μην σκέφτεσαι όλο αυτό.

Χρειάζεται ευγένεια, να μπορούμε να παραμείνουμε ευγενείς. Μπορεί να πεις την μεγαλύτερη μαλα.... της ζωής σου αλλά αν την πεις με ευγένεια, ίσως ο άλλος κάτι καταλάβει.

Από εκεί και πέρα είναι και η δικαιοσύνη, η οποία πρέπει να κάνει όσο καλύτερα γίνεται τη δουλειά της, κι όχι μόνον η δικαιοσύνη. Τι να πω... Οταν υπάρχει ένα ακραίο θέμα που γίνεται “της μόδας” ή πιο εύκολο, νομίζω ότι αν η δικαιοσύνη είναι άμεμπτη δεν υπάρχει πρόβλημα. Αλλά πρέπει να έχουμε μια δικαιοσύνη άμεμπτη».

Ο «Σασμός» και ο Πετρής...

«Αγαπώ πολύ τον Κώστα Νικούλι, είναι ένα εξαιρετικό παιδί, ένας γλύκας –δουλέψαμε μαζί και στην πρώτη του δουλειά, στην ταινία του Πάνου Κούτρα, ήμουν ίσως ο μπαμπάς του... Μετά δουλέψαμε μαζί στον “Καλιγούλα”. Τον θαυμάζω, πιστεύω ότι έχει τρομερή δύναμη. Μου θυμίζει τον εαυτό μου πριν είκοσι χρόνια... Χαίρομαι πολύ για όλα αυτά που του συμβαίνουν, γιατί το αξίζει. Οπως πιστεύω και στην Ναταλία Σουίφτ, έχει μέλλον μπροστά της –τώρα στον "Killer Joe" είναι ο πρώτος της ρόλος, πέρυσι τέλειωσε την σχολή».

Σχέδια και μέλλον

«Το καλοκαίρι θα συνεχιστεί η περιοδεία του “Προμηθέα Δεσμώτης” του Αισχύλου. Για την επόμενη σεζόν συζητάμε για μια συνεργασία με τον Γιάννη Κακλέα. Οσο για την τηλεόραση, έχουν γίνει συζητήσεις για το “Νησί, Νο2”. Αν θα γίνει έχω πει ότι θέλω να είμαι».

«Killer Joe» του Τρέισι Λετς. Σκηνοθεσία Γιάννης Στάνκογλου. Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Κώστας Νικούλι, Κωνσταντίνος Σειραδάκης, Δήμητρα Λημνιού, Ναταλία Σουίφτ. Στο θέατρο Εμπορικόν: Παραστάσεις Τετάρτη & Κυριακή (20.00), Πέμπτη & Παρασκευή (21.00), Σάββατο (18.00 & 21.00).

«Ορκος» -σκηνοθεσία Σπύρος Μιχαλόπουλος, σενάριο Τίνα Καμπίτση. Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους, Γιώργος Γάλλος, Λουκία Μιχαλοπούλου, Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Προμηθέας Αλειφερόπουλος κ.ά. Κάθε Σάββατο στις 22.00 στην ΕΡΤ1.