Δώρα Χρυσικού: «Νομίζω ότι προορισμός μου ήταν να σώσω τη ζωή μου»

Η Δώρα Χρυσικού ήθελε να γίνει χορεύτρια. Τελικά επέλεξε το θέατρο, κι από αόρατη έγινε ορατή. Στέκεται με σθένος απέναντι στον καρκίνο και με τον ίδιο τρόπο υπερασπίζεται όλες τις επιλογές της, είτε έχει δίκιο είτε παραδεχόμενη τα λάθη της.

«Είχα εύκολη παιδική ζωή, γιατί προέρχομαι από ένα σπίτι απ΄όπου πήρα πολλή αγάπη κι από μια εύπορη οικογένεια που μου έδωσε την ευκαιρία για γνώση, μόρφωση, ταξίδια. Ο πατέρας μου ήταν πολιτικός μηχανικός, η μητέρα μου φαρμακοποιός και ο πατριός μου, με τον οποίο μεγάλωσα, οικονομολόγος. Οι γονείς μου χώρισαν όταν ήμουν πολύ μικρή, η μαμά μου ξαναπαντρεύτηκε –η αδελφή μου είναι απ΄τον δεύτερο γάμο της, ενώ κι ο πατριός μου είχε έναν γιο απ΄τον πρώτο του. Πολυμορφική οικογένεια με καλές ισορροπίες –σαν να φέραμε το σουηδικό μοντέλο στην Ελλάδα το ΄80...

Οι γονείς μου ήταν φιλότεχνοι, είχαν μια πλούσια βιβλιοθήκη. Κάθε Τετάρτη με την μαμά μου είχαμε λογοτεχνικό απόγευμα, μου διάβαζε Ντοστογιέφσκι, όχι παιδικά. Από μικρή είχα έφεση στην γλώσσα, στις λέξεις, κι ας είχα γονείς που ήταν των μαθηματικών –ο πατέρας μου είχε πάρει το βραβείο της Μαθηματικής Εταιρείας.

Επειδή είχα πλατυποδία, ο ορθοπαιδικός συνέστησε στην μητέρα μου να κάνω χορό. Οταν μπήκα στην τάξη του μπαλέτου ήταν σαν να ήμουν από πάντα εκεί. Είχα μεγάλο χάρισμα. Ξεκίνησα στα τέσσερα. Αφοσιώθηκα με ζέση και πάθος. Εδωσα εξετάσεις στην Κρατική Σχολή επί Ντόρας Τσάτσου, πέρασα ως εξαιρετικό ταλέντο. Οταν ο μπαμπάς μου άκουσε ότι στην Θεσσαλονίκη μένει ο πρώτος χορευτής του Μπεζάρ, Ντανιέλ Λομέλ, αποφάσισε να με πάει να με δει. Κι εκείνος του είπε ότι “αν αφήσετε αυτό το παιδί στην Ελλάδα θα διαπράξετε μεγάλο έγκλημα”. Οι γονείς μου, που ήταν ανοιχτόμυαλοι, αποφάσισαν ν΄ακολουθήσουν την συμβουλή του.

Εδωσα εξετάσεις στην Οπερα των Παρισίων. Είναι αστείο το πώς: Συνήθιζα, κάθε φορά που κατέβαινα απ΄το σχολικό να κάνω μια υπόκλιση. Στη στάση ήταν και ο Αλέξης, ο γιος του δημοσισογράφου Δημήτρη Ρίζου. Μια μέρα τον περίμενε η Γαλλίδα δασκάλα του, που ήταν και δασκάλα στην Οπερα του Παρισιού. Εκείνη πρότεινε στη μητέρα μου να δώσω εξετάσεις. Ημουν 8 ετών. Με πήραν, κι ας μην δέχονταν ξένους. Δεν πήγα -ήμουν πολύ μικρή. Εδώ πήγαινα στη σχολή Κονταξάκη, απ΄όπου μου συνέστησαν να δώσω εξετάσεις στην Οπερα της Στουτγκάρδης, επί Μάρσια Χαϊντέ. Είχα μόλις τελειώσει την πρώτη γυμνασίου. Εζησα τα δύο επόμενα χρόνια στην Στουτγκάρδη, εσώκλειστη στην Οπερα -το πρωί στο Γερμανικό σχολείο, μετά χορός.

Τότε έγινε η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Διάβασε η μητέρα μου την αγγελία και απ΄την περιγραφή οραματίστηκε εμένα. Τον πήρε μάλιστα τηλέφωνο και του είπε ότι “αυτό που ψάχνετε είναι η κόρη μου”. Για την ταινία πηγαινοερχόμουν απ΄την Γερμανία. Τελικά επέστρεψα στην Ελλάδα. Πήγα στην σχολή Μωραΐτη. Ετσι όμως διεκόπη απότομα το όνειρο του χορού –ήταν μια ήττα, μια οπισθοχώρηση. Θεωρούσα δεδομένο ότι θα γίνω χορεύτρια.

Ένας απ΄τους λόγους που έγινα ηθοποιός ήταν για να γίνω ορατή

Είχα μια πολύ ιδιαίτερη, βαθιά, επικοινωνία με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ισως γιατί ήμουν ένα παιδί που ζούσα πολύ μέσα στο κεφάλι μου, δειλή, φοβισμένη. Νομίζω ότι ένας απ΄τους λόγους που έγινα ηθοποιός ήταν για να γίνω ορατή. Γιατί κατά βάθος ήθελα να΄μαι αόρατη. Να παρατηρώ αλλά να μην με βλέπουν. Ορατότητα απέκτησα με το θέατρο και προσωπική φωνή όταν ανακάλυψα τι κινεί τη ζωή μου: Η αλληλεγγύη και το δίκαιο.

Θυμάμαι, πήγαινα Α΄ Γυμνασίου, όταν στις μαθητικές εκλογές ένας συμμαθητής μου άρχισε να δίνει κατοστάρικα για να τον ψηφίσουμε. Με έπληξε βαθιά, σαν να χτύπησε μια χορδή που αγνοούσα. Ηταν ένα δομικό λάθος. Εγραψα τότε ένα κείμενο και το διάβασα στην τάξη».

Αντιμέτωπη με τον καρκίνο

«Αφαίρεσα τα πάντα. Τρεις εβδομάδες μετά την επέμβαση είχα γυρίσει στη δουλειά. Ούτε στα φάρμακα ούτε στην χημειοθεραπεία αντέδρασε αρνητικά ο οργανισμός μου. Είμαι σε φαρμακευτική αγωγή ως τον Νοέμβριο του ΄23.

Πώς το έμαθα; Είχα μπει σε μια διαδικασία για την οποία δεν ήμουν απόλυτα σίγουρη ότι τη θέλω. Νομίζω ότι υπέπεσα κι εγώ στο κοινωνικό στίγμα της άτεκνης άνω των σαράντα, με σταθερή σχέση. Δεν είχα σκοπό να παντρευτώ και μάλιστα είχαμε πει ότι δεν θα μας βάλει η υποψία ενός παιδιού να κάνουμε κάτι που δεν πιστεύουμε.

Αν υπάρχει κάτι συμπαντικό νομίζω ότι ήταν το να διαγνωστώ με τον καρκίνο και μάλιστα σε μια στιγμή που δεν θα΄ταν αργά για να το παλέψω -όχι το να κάνω παιδί. Νομίζω ότι ο δικός μου προορισμός ήταν να σώσω την ζωή μου.

Είναι πολύ σημαντικό, οι γιατροί, πέραν της επιστημονικής τους επάρκειας, να΄χουν κι έναν τρόπο για να επικοινωνήσουν το κακό νέο. Ο καρκίνος δεν είναι γρίπη. Το μεγάλο μου πρόβλημα δεν ήταν το πρώτο σοκ στη διάγνωση –ότι έχω καρκίνο στις ωοθήκες. Ψάχνοντας για ογκολόγο-χειρουργό πήγα σ΄έναν γιατρό στον Αγιο Σάββα, είμαι υπέρ της δημόσιας υγείας. Ομως, αυτό που αντιμετώπισα εγώ μ΄έστειλε στον άλλο κόσμο πριν τον καρκίνο. Πάει ένας άνθρωπος στα 44 του με μια διάγνωση ογκολογικού συμβουλίου και του λέει ο γιατρός: “Δεν καταλαβαίνω γιατί οι συνάδελφοι είπαν να κρατήσετε τη μήτρα; Τόσο πολύ καίγεστε να γίνετε μανούλα;” ΄Η μετά του λέω για την δουλειά μου κι ότι πρέπει σε είκοσι μέρες να΄χω γυρίσει και μου λέει μια φράση που δεν θα ξεχάσω ποτέ, “Κούκλα μου, σε 20 μέρες δεν θα μπορείς να πάρεις τα πόδια σου”...

Μετά απ΄αυτό έπαθα την πρώτη και μοναδική κρίση πανικού στην ζωή μου. Αρχισα να τρέχω, να κλαίω, να χτυπιέμαι και να λέω στην μαμά μου “δεν θέλω να χειρουργηθώ, θέλω να με πας να κάνω διαθήκη”. Σε είκοσι μέρες εγώ ήμουν όντως στην δουλειά μου και μπορούσα μια χαρά να πάρω τα πόδια μου.

Στα μεγάλα έχω δείξει πολλή μεγάλη ψυχραιμία και δύναμη, στα μικρά πελαγοδρομώ. Μπορεί μια ερωτική απογοήτευση να με στείλει στον άλλο κόσμο και δύο φορές που χρειάστηκε να΄μαι παλληκάρι, στον θάνατο του πατέρα μου το 2015 και τώρα, να δείξω δύναμη, ψυχραιμία, ανθεκτικότητα που δεν πίστευα ότι έχω -οι άλλοι το πίστευαν.

Στα μεγάλα έχω δείξει πολλή μεγάλη ψυχραιμία και δύναμη, στα μικρά πελαγοδρομώ

Επέλεξα να μιλήσω δημόσια για πολλούς λόγους. Ο βασικότερος είναι ότι οτιδήποτε γίνεται στη ζωή μου δεν έχει να κάνει μόνο με μένα αλλά υπάρχει ένα αντίκτυπο σε ό,τι κάνουμε, είναι μια αλυσίδα. Οι καρκινοπαθείς είναι ένας μικρόκοσμος. Μέσα απ΄αυτή τη διαδικασία ήρθαν πολλές γυναίκες σ΄επαφή μαζί μου που περνούσαν το ίδιο. Μου επικοινώνησαν λοιπόν ότι οι σύντροφοί τους έφυγαν –από φόβο, γιατί δεν μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν ή από αδιαφορία.

Εγώ δεν το΄χα αυτό. Είμαι με τον σύντροφό μου πέντε χρόνια. Κατάλαβα ότι οι συγγενείς, οι άνθρωποι που είναι κοντά σου περνάνε έναν άλλον Γολγοθά, γιατί είναι στην αφάνεια. Τον πρώτο λόγο έχεις εσύ, ο ασθενής. Κι υπάρχει ένας εγωισμός στον ασθενή. Ο Νίκος το πέρασε αυτό με μεγάλη αξιοπρέπεια, μ΄έναν τρόπο πολύ συγκινητικό.

Η μαμά μου είχε αντιμετωπίσει και τον καρκίνο της αδελφής μου στα 19 της, στον θυρεοειδή. Είναι κάτι διαβρωτικό για τους γονείς, τους διαλύει, μια στρέβλωση της φυσικής ροής της ζωής. Μου είπε ότι πρέπει να παλέψεις σαν την Μπουμπουλίνα -δεν είχε χρειαστεί ποτέ. Στις χημειοθεραπείες έλεγα στον εαυτό μου, θα πέσουν τα μαλλιά, θα είσαι κουρασμένη και τίποτε άλλο. Εκανα μια αυθυποβολή κι έδωσα στον καρκίνο την δυνατότητα να μου πάρει ως εκεί που του επέτρεπα. Το γεγονός ότι δούλευα βοήθησε πολύ. Δεν είχα χρόνο να σκεφτώ ότι είμαι άρρωστη. Υπήρξα καρκινοπαθής αλλά δεν έζησα ως καρκινοπαθής ούτε τότε ούτε τώρα.

Εκανα μια αυθυποβολή κι έδωσα στον καρκίνο την δυνατότητα να μου πάρει ως εκεί που του επέτρεπα

Τα πράγματα πάνε καλά κι έχω αποφασίσει ότι και στο μέλλον θα πάνε καλά -είμαι πάντα τυπική με τις εξετάσεις μου. Από μικρή έχω καταλάβει ότι η ζωή είναι μια διαρκής μάχη.

Φοβάμαι πολύ τον θάνατο, δεν είμαι καθόλου εξοικειωμένη, και την απώλεια φοβάμαι. Στην ψυχοθεραπεία που κάνω, πολλά χρόνια τώρα, προσπαθώ να δαμάσω τον φόβο μου ότι θα χάσω ανθρώπους. Είδα τον πατέρα μου να πεθαίνει στα χέρια μου: Ημουν σ΄ένα δωμάτιο νοσοκομείου και μου΄λεγε βοηθησέ με και δεν μπόρεσα να κάνω τίποτα. Από μικρή βλέπω το ίδιο όνειρο –είμαι άνθρωπος και σιγά-σιγά γίνομαι ένα χαρτάκι που το παρασέρνει ο άνεμος. Προσπαθώ να συλλάβω το μη είναι, αλλά σαν σκέψη υπερβαίνει τις νοητικές μου δυνατότητες».

#metoo και σκάνδαλα

«Το θέμα του #metoo και των γυναικοκτονιών είναι κάτι που με καίει. Οπως προσωπικά με απασχόλησε ιδιαίτερα το θέμα της ανόδου της Χρυσής Αυγής, του φασισμού. Πήγαινα συχνά στην δίκη. Αυτή την εποχή ετοιμάζουμε ένα έργο, το έγραψε η δημοσιογράφος και φίλη Μαρία Λούκα, που βασίζεται στο υλικό της δίκης. Εχουμε κάνει αίτηση για επιχορήγηση στο Ιδρυμα Ρόζα Λούξενμπουργκ και περιμένουμε».

Υπόθεση Λιγνάδη

«Το θέμα με την υπόθεση του Λιγνάδη ήταν κάτι που έβραζε. Οι χειρισμοί, και από πλευράς υπουργείου, το επέτειναν κατά κάποιον τρόπο. Ισως ξεχνάμε ότι κάθε άνθρωπος που κατηγορείται για κάτι είναι αθώος μέχρι ν΄αποδειχτεί το αντίθετο. Εγώ είμαι ένας βαθιά παρορμητικός άνθρωπος και η φυσική μου τάση είναι με το θύμα, κι αυτό μου΄χει φέρει συχνά μπελάδες.

Ημουν στην Ιθάκη εκείνες τις μέρες (σ.σ. Αύγουστος 2015) κι είχα δει την παρέα αυτή. Ημουν σίγουρη ότι ο Λιγνάδης δεν ήταν εκεί. Το προφίλ μου στο Facebook είναι κλειστό, άρα ένα μέσο δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει την ανάρτησή μου (σ.σ. με την οποία αμφισβητούσε την παρουσία του Δημήτρη Λιγνάδη στην Ιθάκη σύμφωνα με την σχετική κατάθεση των Ελένης Κούρκουλα και Διονύση Παναγιωτάκη). Δημοσιοποιήθηκε όμως. Μετά εγώ δεν ήθελα να μπλέξω γιατί κατάλαβα ότι μπορεί να αδίκησα ανθρώπους –την κυρία Ελένη Κούρκουλα και τον κύριο Διονύση Παναγιωτάκη. Κι επειδή δεν μπορεί να κόπτομαι για το δίκαιο και ν΄αδικώ εγώ, έκανα αυτή την ανάρτηση (σ.σ. ζητώντας τους συγνώμη). Ούτε μπορώ να διαψεύσω τους ανθρώπους που λένε “ήταν στο σπίτι μου” ούτε ν΄αποδείξω το αντίθετο. Λάθη και αστοχίες κάνουμε, το θέμα είναι να μην εμμένουμε σ΄αυτά, να μπορείς να ζητήσεις συγνώμη».

Υπόθεση Κιμούλη

«Στο τέλος του μήνα εκδικάζεται η αγωγή του Γιώργου Κιμούλη εναντίον μας καθώς και η αντίστοιχη αγωγή του εναντίον του ΣΕΗ.

Εχουν περάσει δέκα τρία χρόνια. Ημουν εξαιρετικά φοβισμένη και παγωμένη τότε και προσπαθούσα να διασώσω τον εαυτό μου. Όλοι ζήσαμε μια κακή συνεργασία. Απλώς ο καθένας, ανάλογα με τον χαρακτήρα, τις αντιστάσεις και τον τρόπο που φιλτράρει τα πράγματα, αντιδρά διαφορετικά. Η Ζέτα (σ.σ. Δούκα) κατέρρευσε, πολλαπλώς -και ψυχικά και σωματικά. Εγώ παραπατούσα και προσπαθούσα συνεχώς να βρω το βήμα μου και να ισορροπήσω. Ο Νίκος (σ.σ. Ψαρράς) αντέδρασε με άλλον τρόπο.

Νομίζω πως ένας βασικός λόγος που εγώ το διαχειρίστηκα διαφορετικά ήταν γιατί ο Κιμούλης είχε (αν και όχι πάντα) έναν έστω στοιχειώδη σκηνικό «σεβασμό» απέναντί μου. Στις στιγμές που συνυπήρχαμε επί σκηνής, απέναντι σε μένα και τον Νίκο ήταν λιγότερο αντισυναδελφικός και απαξιωτικός, ή μάλλον τηρούσε περισσότερο τα προσχήματα, σε σύγκριση με το πώς ήταν απέναντι στη Ζέτα. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν είχα και εγώ μεγάλο προσωπικό πρόβλημα με τον Κιμούλη πάνω στην σκηνή, απλώς δεν ήταν τόσο ακραίο όσο της Ζέτας -πάντως δεν το είχα ξαναζήσει ποτέ με άλλον συνάδελφο, ούτε ευτυχώς το ξαναέζησα έκτοτε. Ήταν πράγματα που κανονικά δεν συμβαίνουν στο θέατρο - και δεν θα΄πρεπε να συμβαίνουν. Συγγνώμη που θα το πω έτσι αλλά αυτό το πράγμα είναι σκηνική “αλητεία”.

Παρέα δεν κάναμε με την Ζέτα όλα αυτά τα χρόνια -δεν κάνω παρέα με ηθοποιούς, οι φίλοι μου είναι οι ίδιοι εδώ και χρόνια. Είναι όμως ένας άνθρωπος, όπως και ο Νίκος, τον οποίο κρατούσα τρυφερά μέσα μου, γλυκά, με εκτίμηση.

Πριν βγει η Ζέτα να μιλήσει για τον Κιμούλη στην εκπομπή της Δανάης, είχε ήδη αρχίσει το #metoo στην Ελλάδα, αλλά προσωπικά δεν πίστευα ότι μετά την Μπεκατώρου θα γίνει αυτό το θαύμα κι ότι θ΄ανοίξουν επιτέλους όλα αυτά τα στόματα που ήταν κλειστά τόσα χρόνια.

Προσωπικά νομίζω ότι ήταν το κράμα μιας αυθόρμητης απόφασης της Ζέτας και μιας σκέψης (δεν ξέρω πόσο συνειδητής) από πίσω ότι με κάποιον τρόπο θέλω να ανοίξω αυτή την πύλη της κολάσεως. Είναι δύσκολος ο τρόπος να το επικοινωνήσεις και μάλιστα σε ένα τηλεοπτικό κοινό. Αυτό που με εξέπληξε πιο πολύ ήταν η βιασύνη του Κιμούλη να βγει και να πει ότι δεν συνέβη τίποτα, πριν ακόμα τοποθετηθούμε εμείς, που ήμασταν οι αυτόπτες μάρτυρες».

Η Αρετή και «Η γη της ελιάς»

«Ηταν μεγάλη πρόκληση για μένα να παίξω έναν χαρακτήρα σαν της Αρετής. Δεν είχα ξαναπαίξει κάτι αντίστοιχο. Λόγω φυσίκ μου΄διναν πιο θετικούς χαρακτήρες.

Η πρώτη πληροφορία που είχα για την Αρετή ήταν ότι πρόκειται για μια γυναίκα παραδοσιακή, θρήσκα με βασικό της μέλημα να κρατήσει την οικογένειά της –κι ότι έχει αδυναμία στον γιο της. Τα υπόλοιπα, τα πιο ακραία, οι κατάρες, όλη αυτή η τοξικότητα, νομίζω πως βγήκαν στην πορεία, βλέποντας πως αυτός ο ρόλος έχει κάνει αίσθηση. Κι ενώ στην σειρά υπάρχουν δολοφόνοι, μαστροποί, όλο το ανάθεμα το΄χει μαζέψει η Αρετή. Προσπαθώ να το εξηγήσω και πιστεύω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι είναι μάνα και σκεφτόμαστε ιδεατά για τη μάνα. Στην Αρετή δεν δικαιολογείται. Το κοινό έχει σταθεί πολύ σκληρά απέναντί της, εγώ όμως δεν μπορώ. Πρέπει να βρω τα πατήματα, τις ρωγμές της, όσα την καθιστούν ανθρώπινη και μπορούν να την δικαιολογήσουν μέσα μου ώστε να την υποδυθώ. Αλλιώς θα΄ναι μόνο ένα σχήμα.

Αυτό που με σοκάρει περισσότερο στην Αρετή είναι η κατινιά της, η αναξιοπρέπεια την οποία εγώ πρέπει να δω σαν αντίδραση ενός πληγωμένου, βαθιά ανασφαλούς ανθρώπου. Αλλά όταν σε παίρνει η μπάλα, στηλώνεις τα πόδια και λες “ας μείνω μόνη μου, δεν έχω ανάγκη κανέναν”.

Θα΄θελα πολύ να δικαιωθεί η Αρετή. Δεν ξέρω τι θα γίνει. Αν υπάρχει μια ευκαιρία σ΄έναν άνθρωπο να κάνει την μεγάλη τούμπα, αυτό θα προκύψει από ένα ισχυρό σοκ. Τώρα μπαίνει ένας καινούργιος άνθρωπος στη ζωή της, ο Θανάσης, είναι ο Αστέρης Πελτέκης, ο πρώην της Αναστασίας –της τον κλέβει. Θα΄χει μαζί του μια ερωτική ιστορία. Κάποια στιγμή θάθελα να συνειδητοποιήσει τι έκανε και να συμφιλιωθεί πρώτα με τον εαυτό της αλλά και με την κόρη της.

Η Αρετή συμπυκνώνει ό,τι απεχθάνομαι να βλέπω σε συμπεριφορές γυναικών, όμως ως ηθοποιός, τα πατήματά της μου ήταν πολύ σαφή. Δεν φοβήθηκα να παίξω ένα βαθιά τοξικό, προβληματικό άνθρωπο. Δεν φοβήθηκα να τον μισήσει το τηλεοπτικό κοινό. Και χαίρομαι γιατί με τον καιρό το κοινό το διαχωρίζει –δεν είναι πάντα αυτονόητο. Εχω πάρει μήνυμα στο inbox ότι έπαθα καρκίνο γιατί λέω κατάρες, μ΄έχει λιντσάρει γυναίκα στον δρόμο... Αρχικά δυσκολεύτηκα να το διαχειριστώ. Απ΄την άλλη είναι δικαίωση να βλέπεις ότι με τον τρόπο που παίζεις πείθεις το κοινό -δίκοπο μαχαίρι. Είμαι όμως ευγνώμων για την Αρετή.

Βέβαια και παρακολουθώ τη “Γη της ελιάς”. Αλλά βλέπω και “Σασμό” γιατί παίζει κι η αγαπημένη μου Μαρία Πρωτόπαππα, την οποία θεωρώ στολίδι για τον χώρο μας, ό,τι πιάνει το κάνει όμορφο. Δεν το βλέπω ανταγωνιστικά».

«Η γη της ελιάς», Mega: Δευτέρα – Παρασκευή, 21.00