Συζητώντας με τη Δάφνη Ξουράφη, τη δημιουργό του animation Mine που διακρίθηκε στις Κάννες

H Αμίνα κλείνει την πόρτα πίσω της και ξεκινά την πρωινή της βάρδια.

Δουλεύει από το σπίτι της, ένα διαμέρισμα στην καρδιά της μεγάλης πόλης. Οι ώρες περνούν, τα δάχτυλά της τρέχουν στο πληκτρολόγιο και η ίδια δουλεύει μηχανικά, αγχωμένη και χαμένη στις σκέψεις της.

Το κινητό της χτυπά δίπλα της, αλλά εκείνη δεν το ακούει καθώς βυθίζεται μεταφορικά και κυριολεκτικά στις σκέψεις της. Και μετά, η πραγματικότητα της Αμίνα παίρνει μια αναπάντεχη τροπή.

Μέσα σε μόλις 8 λεπτά, η Δάφνη Ξουράφη καταφέρνει να διηγηθεί μια ολοκληρωμένη ιστορία με τρόπο άμεσο, έξυπνο και ουσιαστικό.

Το στοιχείο της συμπύκνωσης, τα καλαίσθητα visuals και η τρυφερή μουσική θα ήταν σίγουρα ανάμεσα στους παράγοντες που έφεραν το animation φιλμ της, Mine, στην πρώτη θέση του διεθνούς διαγωνισμού Cannes - World film festival.

«Όλες μου οι ιδέες ξεκινούν πάντοτε από μια εικόνα, μια αίσθηση. Σε κάποιο editorial περιοδικού μόδας είχα δει μικρή μια εικόνα με ένα σπίτι που γεμίζει νερό. Μου έκανε εντύπωση, την έκοψα και την αποθήκευσα. Είχα λοιπόν αυτή την εικόνα -ένα σπίτι που γεμίζει νερό, τα έπιπλα μετακινούνται και γίνεται ένας άλλος κόσμος -και κάπως έτσι ξεκίνησα το στόρι. Αρχικά δεν είχε σχέση με την καραντίνα αλλά κατέληξε να μιλά για αυτήν σε μεγάλο βαθμό».

Η ιστορία του MINE ξεκινά πριν 2 περίπου χρόνια. Η Δάφνη έστειλε μια πρώτη ιδέα ως pitch σε διαγωνισμό που διοργάνωσε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το ΥΠΠΟΑ και κατάφερε να κερδίσει τη χρηματοδότηση ώστε να δημιουργήσει την ταινία, Στην πορεία, η ίδια άλλαξε σημαντικά το σενάριο του φιλμ, αλλά όχι και το πρόγραμμά της, καταλήγοντας να δουλεύει ως και 15 ώρες την ημέρα προκειμένου να συνδυάσει τη δουλειά με το προσωπικό της project. Σχεδόν ενσάρκωσε την πρωταγωνίστριά της.

«Βάσισα την πρωταγωνίστρια σε μία φίλη μου από την Αμερική που έχει περάσει πολύ δύσκολα και θυμάμαι πόσο είχα προσπαθήσει να την βοηθήσω έμπρακτα όταν "χανόταν". Είναι μια θέση στην οποία έχω και εγώ βρεθεί στο παρελθόν, μια συνθήκη που γνωρίζω. Ήθελα να δείξω ότι πάντοτε εμείς κρατάμε το κλειδί, αλλά το να κάνει reach out ένας φίλος μπορεί πραγματικά να βοηθήσει. Η επιλογή όμως είναι πάντα δική μας, το αν θα αφήσουμε τους άλλους να μας ξαλαφρώσουν, να πάρουν λίγο από το βάρος μας. Δεν ήθελα να μιλήσω πιο συγκεκριμένα για την θεραπεία και την ψυχανάλυση αλλά να κάνω ένα πιο γενικό σχόλιο, με το οποίο να μπορούν να ταυτιστούν περισσότεροι άνθρωποι», εξηγεί η Δάφνη.

Σχεδιάζοντας και ζωγραφίζοντας από μικρή, η Δάφνη αποφοίτησε από το Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της πάνω στο Αnimation στο University of Dundee της Σκωτίας, κάνοντας παράλληλα τη δική της έρευνα και εξάσκηση στο αντικείμενο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα και την μικρή αγορά της, ξεκίνησε να συνεργάζεται με διαφημιστικές και οργανισμούς όπως η Google και το Μουσείο της Ακρόπολης, δουλεύοντας το Mine στον ελεύθερο χρόνο της.

«Παρ΄ όλο που τα animation γίνονται από ομάδες ατόμων με εξειδίκευση και επί μέρους ρόλους, αποφάσισα να τα κάνω όλα μόνη μου, με μικρή βοήθεια από τους φίλους μου στο κομμάτι του προγραμματισμού και της μουσικής. Η ταινία δεν θα γινόταν χωρίς την πολύτιμη βοήθεια του Χάρη Κατσιλη στην μουσική, του Στεφάνου Πλέτση στο Rigging, Animation και θέματα τεχνικής φύσεως, και του Paul Drauz Brown στον ήχο. Είναι μια εξαιρετικά απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία -κανονικά χρειάζεται να κάνεις μόνο αυτό και τίποτα άλλο -αλλά ελλείψει χρόνου και χρημάτων, αποφάσισα να αυτοσχεδιάσω, μαθαίνοντας πράγματα μόνη μου στην πορεία.».

Το φιλμ της Δάφνης είναι άμεσο, τρυφερό, ελαφρύ και βαθύ ταυτόχρονα. Είναι έξυπνο. Κόβει δρόμο και πάει στην ουσία με αφοπλιστική απλότητα. Ταυτόχρονα όμως, έχει και μια άλλη αρετή -δεν εκβιάζει το συναίσθημα και δεν οδηγεί μονόδρομα σε ένα συμπέρασμα. Μένει ανοιχτό σε ερμηνείες.

Η Δάφνη είναι 28 ετών και συζητάμε για το πόσοι millenials αλλά και gen-Zers μοιράζονται το ίδιο αίσθημα «ασφυξίας», αυτό που στα social γράφουμε ως "overwhelmed".

«Είναι τρομερό το πόσο κοινό είναι. Μιλούσα με φίλους μου και δεν περίμενα ποτέ να ακούσω ότι θα είχαν μια εμπειρία αντίστοιχη με τη δική μου. Αισθάνθηκα ότι δεν το περνάω μόνο εγώ, αλλά ότι είναι μία γενικευμένη κατάσταση με «πλημμυρισμένα» σπίτια και πλημμυρισμένα μυαλά που δείχνει ότι ίσως κάτι πάει λάθος. Στην αρχή σκέφτηκα να κάνω το Mine πιο συγκεκριμένο, γιατί έχω κι εγώ το δικό μου μερίδιο σε θέματα ψυχικής υγείας, όμως αποφάσισα να το κρατήσω πιο ανοιχτό. Χαίρομαι όμως που όσοι φίλοι το είδαν, έκαναν αμέσως τον συνειρμό. Ο στόχος μου είναι η ορατότητα των ζητημάτων ψυχικής υγείας, με μια ευρύτερη έννοια. Ήθελα να δείξω πώς είναι να βαλτώνεις κυριολεκτικά και να μην συνειδητοποιείς το πώς σε τυλίγουν, μέχρι να είναι πολύ αργά. Είναι μία συνθήκη που έχει με κάποιον τρόπο κανονικοποιηθεί από το πώς ζούμε όλοι πλέον, εν μέρει λόγω της πανδημίας. Πνίγεσαι και όταν ξαφνικά το συνειδητοποιείς και χάνεις το έδαφος κάτω από τα πόδια σου», λέει.

Το Mine μόλις ξεκινά το ταξίδι του στον κόσμο των διεθνών φεστιβάλ. «Το Cannes - World film festival ήταν ο πρώτος διαγωνισμός που έστειλα και κέρδισα τον τίτλο Best animation, ανάμεσα σε ταινίες από όλο τον κόσμο. Ήταν κάπως αναπάντεχο και χάρηκα πάρα πολύ».

Όμως δεν είναι το μόνο project της Δάφνης που είναι πολλά υποσχόμενο. Η πρότασή της για μια άλλη ταινία, το Fishbowl, κέρδισε την πρώτη θέση στο Balkan Film Animation Forum, σε διαγωνισμό που διοργάνωσε το Thessaloniki Animation Festival (TAF). «Το θέμα έχει πάλι να κάνει με ανθρώπους κλειδωμένους σε σπίτια, αλλά αυτή τη φορά εστιάζει στο πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας και να επιστρέψουμε στην παιδικότητά μας».

Και όσον αφορά τον κόσμο του animation, που ανθίζει στην Ιαπωνία, αναγνωρίζεται από διεθνείς πλατφόρμες και κερδίζει έδαφος παγκοσμίως, η Δάφνη τοποθετείται: «Ο στόχος μου σαν καλλιτέχνη είναι να μπορέσω να δείξω animation σε ανθρώπους που κανονικά δεν το προτιμούν. Για μένα, το animation είναι ένας μαγικός τρόπος να λες ιστορίες, σου δίνει άφθονες δυνατότητες για να δημιουργήσεις κόσμους από το μηδέν. Πλέον mainstream πλατφόρμες όπως το Netflix δίνουν χώρο και ευκαιρίες στο animation -δεν το συνδέουν πλέον μόνο με video games ή anime- και ο κόσμος αρχίζει να το επιλέγει. Ονειρεύομαι να κάνω μια μεγάλου μήκους ταινία, που είναι το πιο δύσκολο και το πιο σπάνιο από όλα. Και θα ήθελα να αφηγηθώ και ιστορίες γυναικών, την εμπειρία του να είσαι γυναίκα στη σημερινή κοινωνία, παρ΄όλο που στον συγκεκριμένο χώρο δεν έχω βιώσει καθόλου σεξισμό -με έχουν ρωτήσει και πάντα απαντώ το ίδιο. Ο ίδιος ο χώρος του animation δεν είναι πλέον ανδροκρατούμενος και υπάρχουν πολλές γυναίκες creators από όλο τον κόσμο που κάνουν υπέροχα πράγματα, κάτι που μου δίνει πολλή χαρά».

Ανακαλύψτε τη δουλειά της Δάφνης Ξουράφη στο site και το Instagram της.