Οι 7 γυναίκες (μόνο) που κατάφεραν να διεκδικήσουν το Όσκαρ Σκηνοθεσίας

Φέτος είναι μια σημαντική χρονιά για τις γυναίκες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αφού για πρώτη φορά όχι μία αλλά δύο δημιουργοί θα διεκδικήσουν το Όσκαρ σκηνοθεσίας. Ίσως φαίνεται περίεργο το 2021 να πανηγυρίζουμε μια τέτοια νίκη, όμως αν αναλογιστεί κανείς πως από το  1929 που υπάρχει ο συγκεκριμένος θεσμός μόνο επτά γυναίκες κατάφεραν να μπουν στην οσκαρική λίστα και μία να κερδίσει, καταλαβαίνουμε γιατί η  25η Απριλίου είναι τόσο σημαντική.

Μάλιστα όπως όλα δείχνουν η Κλόι Ζάο του «Nomandland» θα φύγει με το Χρυσό Αγαλματάκι, καθιστώντας σαφές ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει. Το Χόλιγουντ εδώ και δύο χρόνια αφού δέχτηκε αλλεπάλληλες κατηγορίες για ρατσισμό, καθώς κι αποκλεισμούς των μη λευκών δημιουργών αλλά και των γυναικών, φαίνεται πως έχει αποφασίσει να ενσωματώσει το diversity.

Όσο αφορά στη σκηνοθεσία, ένας χώρος που μέχρι πρόσφατα θεωρούταν  κατεξοχήν ανδροκρατούμενος, οι  γυναίκες σπανίως είχαν την ευκαιρία να  αναλάβουν μεγάλα πρότζεκτ ή να αποκτήσουν το βιογραφικό ανδρών συναδέλφων τους. «Η απουσία γυναικών στη σκηνοθεσία, την παραγωγή και το σενάριο ήταν κάτι που γνώριζαν όλοι από την αρχή της βιομηχανίας του σινεμά. Όταν οι ταινίες έγιναν επιχείρηση, οι γυναίκες πετάχτηκαν έξω. Όλοι λοιπόν ήξεραν γι αυτό και είχε παγιωθεί όμως τώρα αρχίζει κάτι να αλλάζει», αναφέρει μάλιστα η Μαντλίν Ντι Νόνο, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Φύλων στα Media «Τζίνα Ντέιβις».

Με την ελπίδα ότι αυτές οι αντιλήψεις θα αποτελούν πια ένα μακρινό παρελθόν, θυμόμαστε τις επτά γυναίκες που κατάφεραν σε πείσμα της εποχής τους, να φτάσουν στο Dolby Theater, αποδεικνύοντας ότι μπορούν να κάνουν σπουδαίες ταινίες, αν τους το επιτρέψουν.

Το 1975, δηλαδή σαράντα έξι χρόνια μετά από τη μέρα που τα  Όσκαρ έκαναν τη λαμπερή τους πρεμιέρα, η Ιταλίδα Λίνα  Βερτμίλερ, μία  από τις πλέον εμβληματικές προσωπικότητες του σινεμά της δεκαετίας του ’70, απέσπασε την πρώτη στην ιστορία υποψηφιότητα Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας με  την ταινία «Ο Πασκουαλίνο και οι 7 καλλονές». Σε  αυτή ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί να επιβιώσει εν μέσω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αρχικά πολεμώντας για την Φασιστική Ιταλία και αργότερα ως αιχμάλωτος σε ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η ταινία ήταν γυρισμένη στα ιταλικά, είχε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, όμως τότε η Βερτμίλερ είχε λάβει και αρνητικές κριτικές για την ανακριβή απεικόνιση της κατάστασης που επικρατούσε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. 

Τότε δεν καταφέρει να κερδίσει, όμως το 2019 έλαβε Τιμητικό Όσκαρ για το σύνολο της προσφοράς της στον χώρο του κινηματογράφου.

Το 1993, η Νεοζηλανδή Τζέιν Κάμπιον με τα συγκλονιστικά «Μαθήματα πιάνου» χαρίζει το Όσκαρ στις δύο πρωταγωνίστριές της, την Χόλι Χνατερ και την Ανν Πακουίν, η ίδια όμως αν και είχε κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες- η πρώτη γυναίκα που το κατάφερε- δεν κατάφερε να αποσπάσει και το Χρυσό  Αγαλματάκι.

Η ταινία αφηγείται την ιστορία της Άντς Μαγκράθ, που πηγαίνει στη Νέα Ζηλανδία μαζί με την μικρή κόρη της Φλόρα για να παντρευτεί τον Άλιστερ Στιούαρτ. Η Άντα δεν έχει μιλήσει καθόλου απ' όταν ήταν έξι ετών και εκφράζεται μέσω του πιάνου της και τη νοηματική γλώσσας, ενώ  κόρη της κάνει το διερμηνέα.

Η  Σοφία Κόπολα, κόρη του Φράνσις Φορντ Κόπολα, είναι η τρίτη κυρία  που βρέθηκε υποψήφια για τη σκηνοθεσία της ταινίας «Χαμένοι στη Μετάφραση» το 2003, αλλά το κέρδισε τελικά για το σενάριο που επίσης  είχε την υπογραφή της. Η Κόπολα στη δεύτερη μόλις ταινία της -η πρώτη ήταν το «Αυτόχειρες παρθένοι»- απέδειξε ότι δεν είχε μόνο ένα δυνατό όνομα, αλλά και ταλέντο, αφού κατάφερε να αποτυπώσει τη μοναξιά των σύγχρονων μεγαλουπόλεων μέσα από την ερωτική περιπέτεια, ενός ξεπεσμένου σταρ του κινηματογράφου της δεκαετίας του 1970 που βρίσκεται στο Τόκιο για τις ανάγκες ενός διαφημιστικού εγχώριας μάρκας ουίσκι και τη νεαρή σύζυγο ενός επαγγελματία φωτογράφου.

Έπρεπε να περάσουν ογδόντα χρόνια, για να δούμε μια γυναίκα νικήτρια στη συγκεκριμένη κατηγορία. Ο άθλος αυτός, όπως αποδείχτηκε, ανήκει στην Κάθριν Μπίγκελοου, δημιουργό του πολεμικού δράματος «The Hurt Locker», το οποίο απέσπασε επίσης και το βραβείο της Καλύτερης Ταινίας. Εκείνη τη χρονιά αντίπαλοί της ήταν ο πρώην σύζυγός της Τζέιμς Κάμερον, αλλά και ο Κουέντιν Ταραντίνο.

Η ταινία περιγράφει με ένταση το άγχος μιας εμπόλεμης ζώνης κι η Μπίγκελοου μας μεταφέρει στη Βαγδάτη, μια πόλη-παγίδα γεμάτη από βόμβες και ανθρώπους καμικάζι που θυσιάζουν τη ζωή τους. Η Β-Company είναι η μοναδική ομάδα που έχει εκπαιδευτεί να αφοπλίζει αυτές τις θανατηφόρες βόμβες. Ο λοχίας Σάνμπορν, ένας πρώην καταδρομέας, και ο λοχίας Ελτριτζ, ένας νέος που φιλοσοφεί την ζωή, έχουν μόνο 38 μέρες να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους. Αναγκάζονται να συνεργαστούν με τον καινούριο αρχηγό της ομάδας, Γουίλιαμ Τζέιμς, ο οποίος εφαρμόζει περίεργες τεχνικές και δείχνει να απολαμβάνει το παιχνίδι με τον θάνατο, κάτι που τρομάζει τους υπόλοιπους στρατιώτες.

Σήμερα οι ταινίες της Μπίγκελοου διδάσκονται σε πολλά πανεπιστήμια για τη φεμινιστική τους οπτική και την πολιτική τους διάσταση, ενώ η ίδια θεωρήθηκε μια από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες του 2010.

Το 2017 η ηθοποιός Γκρέτα Γκέργουιγκ κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με το «Lady Bird», μια μεταφεμινιστική ταινία ενηλικίωσης, και φτάνει στα  Όσκαρ. Το 2018 συμπεριλήφθηκε στους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους του Time, ενώ έναν χρόνο αργότερα μεταφέρει τις «Μικρές κυρίες» της Λουίζας  Μει Άλκοτ στη μεγάλη οθόνη. Εκείνη τη χρονιά όμως   η Γκέργουιγκ, όπως και καμία άλλη γυναίκα δεν ήταν υποψήφια. Το όνομά της όμως ήταν ένα από αυτά που έγραψε στο φόρεμα της η Νάταλι Πόρτμαν, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη στάση της Ακαδημίας απέναντι στις γυναίκες.

Και φτάνουμε στη φετινή απονομή, που πλέον έχουμε δυο γυναίκες υποψήφιες. Η πρώτη, η Κλόι Ζάο, θεωρείται και το απόλυτο φαβορί, αφού το ποιητικά επαναστατικό «Nomadland» που βάζει φωτιά στο αμερικάνικο όνειρο, αποθεώνει την ελευθερία κι όσους την αναζητούν «κοιτώντας τον ορίζοντα», όπως και η πρωταγωνίστρια της ταινίας που υποδύεται η μοναδική Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, έχει ήδη σαρώσει τα βραβεία.

Η Ζάο γεννήθηκε στις 31 Μαρτίου 1982, στο Πεκίνο και είναι η πρώτη μη λευκή γυναίκα που βρίσκεται υποψήφια στην κατηγορία της σκηνοθεσίας. Σε ηλικία μόλις δεκατεσσάρων ετών, αποφασίζει να φύγει για την Αγγλία, προσπαθώντας να ξεφύγει από τους περιορισμούς που υφίσταται στην πατρίδα της. Αν και γνώριζε ελάχιστα αγγλικά, πήγε σχολείο στο Λονδίνο και στη συνέχεια έφυγε για την Αμερική. Σπούδασε στο Κολέγιο του Μάουντ Χόλιοκ της Μασαχουσέτης και κατέληξε στη Νέα Υόρκη, όπου γράφτηκε στο NYU Tisch School of the Arts, για να σπουδάσει κινηματογράφο, έχοντας ως δάσκαλο τον Σπάικ Λι. Η πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους, με τίτλο «Songs My Brothers Taught Me» (2015), διηγείται τη σχέση ανάμεσα σε δύο αδέλφια της Φυλής Σιού. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της «Καλπάζοντας με το όνειρο» (2017), εμπνευσμένη από την αληθινή ιστορία του καουμπόυ Brady Jandreau, ο οποίος υπήρξε και πρωταγωνιστής της, διακρίθηκε σε πολυάριθμα διεθνή φεστιβάλ, κέρδισε συνολικά 24 βραβεία κι έστρεψε το ενδιαφέρον του Χόλιγουντ στο πρόσωπό της.

Ζει στο Λος Άντζελες με τον σύντροφό της και διευθυντή φωτογραφίας Τζόσουα Τζέιμς Ρίτσαρντς, έχει δυο σκυλιά και τρεις κότες ως κατοικίδια. Επόμενο πρότζεκτ της θα είναι το φιλόδοξο «Eternals» για λογαριασμό της Marvel.

Η δεύτερη είναι η Έμεραλντ Φένελ, που το «The Promisisng woman», είναι και η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της. Η Βρετάνη Φένελ είναι ηθοποιός και κυρίως είναι γνωστή από τις εμφανίσεις σε τηλεοπτικές σειρές, όπως το «Τhe Crown» ή το «Call the Midwife». Γεννημένη την 1η Οκτωβρίου 1985, μεγάλωσε σε μια οικογένεια που είχε σχέσεις με τον χώρο του θεάματος, καθώς ο πατέρας της είναι διάσημος σχεδιαστής κοσμημάτων. Ανάμεσα στους φίλους της οικογένειας συγκαταλέγονταν οι Έλτον Τζόν και Άντριου Λόυντ Γουέμπερ, με τους οποίους η Φένελ συναναστρεφόταν από μικρή. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου συμμετείχε σε παραστάσεις και έτσι ξεκίνησε την καριέρα της.

Έχει δημοσιεύσει δύο παιδικά βιβλία και ένα μυθιστόρημα για ενήλικες, με τίτλο «Monsters», ενώ έχει γράψει σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Έκανε το σκηνοθετικό ντεμπούτο το 2018 με τη μικρού μήκους ταινία «Careful How You Go». Την ίδια χρονιά μπήκε στη συγγραφική ομάδα της δεύτερης σεζόν της δημοφιλούς σειράς «Killing Eve», για την οποία κέρδισε μια υποψηφιότητα για Έμμυ. Έχει αναλάβει τη συγγραφή του λιμπρέτου για το νέο μιούζικαλ του Άντριου Λόυντ Γουέμπερ, με τίτλο «Cinderella», το οποίο αναμένεται να κάνει πρεμιέρα μέσα στο 2021.

Δηλώνει θαυμάστρια της Μπρίτνεί Σπιρς και φροντίζει να κρατάει την προσωπική της ζωή μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Διατηρεί μακρόχρονη σχέση με τον σύντροφό της και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της τελευταίας της ταινίας ήταν έγκυος επτά μηνών.