Tο σπίτι του ζωγράφου Νίκου Νικολάου στην Αίγινα -Ένας χώρος γεμάτος ιστορία, ιδανικό κατάλυμα για φιλότεχνους ταξιδιώτες
Στα πέτρινα πεζούλια του σπιτιού του, κάθε απόγευμα λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, ο ζωγράφος Νίκος Νικολάου υποδεχόταν την παρέα της Αίγινας: Ο Γιάννης Μόραλης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Χρήστος Καπράλος συναντιούνταν με τον καλλιτέχνη, που εγκαταστάθηκε στην Αίγινα το 1964, και συζητούσαν ως τη νύχτα, πλάι σε φυστικιές, συκιές και ελιές, υπό το άρωμα του δεντρολίβανου.
Σήμερα μπορούμε κι εμείς να βρεθούμε στους ίδιους χώρους και να τύχουμε της φιλοξενίας σε αυτή την κατοικία- όπως και να περιηγηθούμε στο ατελιέ όπου δημιουργούσε ο καλλιτέχνης.
Η Nikolaou Residence αποτελείται σήμερα από έξι ξενώνες/ studio, ενώ έχει ανασυσταθεί και το ατελιέ του Νίκου Νικολάου (1909-1986) και είναι ελεύθερα επισκέψιμο.
Η κατοικία συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τα 10 καλύτερα ξενοδοχεία της Ελλάδας για το 2020, σύμφωνα με το περιοδικό «Conde Nast Traveler», καθώς και στο «Greece: The Monocle Handbook», 2025.
Ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης, επικεφαλής του γραφείου Zoumboulakis Architects, που ανέλαβε την ανακατασκευή της κατοικίας, μίλησε στο Bovary για τις προκλήσεις που συνάντησε, αλλά και για όσα μπορούμε να ανακαλύψουμε από κοντά στο ατελιέ του καλλιτέχνη.
Nikolaou Residence: Μια κατοικία με ιστορία καλλιτεχνικής δημιουργίας έγινε χώρος φιλοξενίας
«Η κατοικία του ζωγράφου Νίκου Νικολάου ανακαινίστηκε το 2019 και το 2022 και από τότε λειτουργεί ως χώρος φιλοξενίας και έκθεσης- ατελιέ. Η ιδέα για την επαναλειτουργία της κατοικίας γεννήθηκε από την ανάγκη να συνδυαστεί η τέχνη και η φιλοξενία με έναν τρόπο που να ενσωματώνει τη μοναδικότητα του τόπου με την ιστορική και καλλιτεχνική κληρονομιά του Νίκου Νικολάου», σημειώνει ο αρχιτέκτονας.
Κάθε ένας από τους έξι ξενώνες «έχει διαμορφωθεί με σεβασμό στην αισθητική του καλλιτέχνη, ενώ παράλληλα προσφέρει σύγχρονες ανέσεις για τους επισκέπτες», συμπληρώνει.
Στα ονόματά τους βρίσκουμε και κάποιο από τα δέντρα, φυτά ή βότανα που φύονται στους κήπους της κατοικίας- Ρόδι, Ελιά, Φυστίκι, Λουίζα, Λεβάντα, Δάφνη- ενώ οι βεράντες τους μας οδηγούν απευθείας στον κήπο που περιβάλλει την κατοικία και που τόσο εκτιμούσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης και ιδιοκτήτης.
Συνάντησε δυσκολίες ο αρχιτέκτονας κατά την ανακαίνιση; «Η ανακαίνιση ήταν μια απαιτητική διαδικασία, καθώς έπρεπε να καλυφθούν οι ανάγκες ενός σύγχρονου καταλύματος», εξηγεί.
«Το σπίτι του Νίκου Νικολάου είχε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, τόσο αισθητικά όσο και συναισθηματικά. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να διατηρηθεί το ζεστό κλίμα φιλοξενίας για το οποίο φημίζονταν ο ζωγράφος και η σύζυγός του Αγγέλα, χωρίς να χαθεί η αυθεντικότητα του χώρου», συμπληρώνει.
Το ατελιέ του Νίκου Νικολάου ζωντανεύει ξανά
Το εργαστήριο του Νίκου Νικολάου διατηρείται τώρα ως χώρος τέχνης, όπου εκτίθενται έργα και προσωπικά αντικείμενα του καλλιτέχνη.
«Ξεκινώντας από το μπροστινό δωμάτιο του σπιτιού –πρώτο ατελιέ του ζωγράφου, που αργότερα χρησιμοποιούσε ως καθιστικό- και με οδηγό το φωτογραφικό αρχείο και τα προσωπικά βιώματα της οικογένειας, έγινε προσπάθεια να τοποθετηθούν στην αρχική τους θέση τα έργα και τα αντικείμενα που υπήρχαν στον χώρο, ανασυστήνοντας την ατμόσφαιρα στην οποία έζησε ο καλλιτέχνης«, σημειώνει ο κ. Ζουμπουλάκης.
«Το ατελιέ φιλοξενεί 52 έργα του Νίκου Νικολάου, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια της Αγγέλας Νικολάου, στους Θοδωρή, Χριστίνα, Δάφνη και Φίλιππο Ζουμπουλάκη. Η συλλογή αυτή αναδεικνύει την καλλιτεχνική πορεία του ζωγράφου και προσφέρει στους επισκέπτες μια ολοκληρωμένη εικόνα του έργου του», συμπληρώνει.
Το στίγμα του καλλιτέχνη το βρίσκουμε και στους χώρους των ξενώνων. Υπάρχουν και εκεί «κάποια πρωτότυπα σχέδια του Νίκου Νικολάου, καθώς και διάφορα αντικείμενα τέχνης και design, εμπλουτίζοντας την αισθητική εμπειρία των επισκεπτών».
Το γλυπτό «Αίγινα», του φίλου του καλλιτέχνη, Γιάννη Μόραλη, «γνέφει» στην κατοικία από απέναντι, όπου έχει τοποθετηθεί, έπειτα από δωρεά της Πέγκυς Ζουμπουλάκη.
Ποιος ήταν ο ζωγράφος Νίκος Νικολάου
Ο Νίκος Νικολάου γεννήθηκε το 1909 στην Ύδρα και μεγάλωσε στην Αθήνα, στη γειτονιά της Πλάκας. Το 1929, ο Νικολάου έγινε δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε ζωγραφική με δασκάλους τον Ουμβέρτο Αργυρό και τον Κωνσταντίνο Παρθένη.
Στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών γνώρισε τον ζωγράφο Γιάννη Μόραλη, με τον οποίο δημιούργησε μακροχρόνια φιλία. Παρουσίασε τα πρώτα του έργα το 1932 και μαζί με τον Μόραλη έφυγε το 1937 για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι και στη Ρώμη. Ο πόλεμος του 1940 τον ανάγκασε να διακόψει τις σπουδές του και να επιστρέψει στην Αθήνα.
Μετά τον πόλεμο, ο Νικολάου αφοσιώθηκε στη ζωγραφική. Από το 1954 συνεργάστηκε και με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, για το οποίο δημιούργησε σκηνικά και κοστούμια για πολλές παραστάσεις.
Έργα του Νίκου Νικολάου έχουν παρουσιαστεί σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1936 και το 1964 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας και το 1957 στη Μπιενάλε του Σάο Πάολο. Το 1991 πραγματοποιήθηκε έκθεση έργων του στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας.
Οι επισκέπτες που έχουν διαμείνει ως σήμερα στο Nikolaou Residence εκφράζονται με ιδιαίτερα θετικά σχόλια για την εμπειρία τους. «Σύμφωνα με τις κριτικές, οι επισκέπτες εκτιμούν την ηρεμία του περιβάλλοντος και την αυθεντική ατμόσφαιρα του χώρου, την προσεγμένη διακόσμηση των στούντιο και τον καταπράσινο κήπο που περιβάλλει την κατοικία», σημειώνει ο αρχιτέκτονας».
Η τοποθεσία της κατοικίας, «που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την πόλη της Αίγινας, καθώς και η ύπαρξη και άλλων ιστορικών κτηρίων στην ευρύτερη γειτονιά (Μουσείο Καπράλου, σπίτι Καζαντζάκη και Μόραλη) εκτιμάται, επίσης, ιδιαίτερα από τους επισκέπτες».
