Ρωτήσαμε τον Νικόλα Σμυρνάκη πώς θα αναγνωρίσουμε τους τοξικούς ανθρώπους γύρω μας

Πόσο εύκολο είναι να ανακαλύψεις τη δική σου Αλήθεια;

Ο συγγραφέας Νικόλας Σμυρνάκης μέσα από το νέο βιβλίο του «Η Αλήθεια (Ένα συναρπαστικό ταξίδι στις 8 Ανθρώπινες Ανάγκες)», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, θέλει να μας απελευθερώσει από τη συνεχή ανάγκη μας να ακούμε τη γνώμη των άλλων, να αποδεχτούμε τον εαυτό μας, να τον αγαπήσουμε λίγο παραπάνω και να φτάσουμε πιο κοντά στη δική μας «Αλήθεια».

Ο ίδιος, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μας μιλά για το τι κρύβει αυτός ο αγώνας αυτοπραγμάτωσης, τις δυσκολίες και τι πρέπει να προσέξεις για να πετύχεις τον στόχο σου.

Πείτε μας δυο λόγια για το νέο σας βιβλίο. Σε ποιους απευθύνεστε;

Ο ήρωας του βιβλίου παλεύει να απαντήσει στο ερώτημα «Πώς θα κερδίσω την αγάπη των άλλων;». Αυτό τουλάχιστον είναι το αρχικό του κίνητρο, η πρώτη Αλήθεια που ψάχνει. Επισκέπτεται λοιπόν ένα νησί που δεν υπάρχει στον χάρτη, το ΝηΣί του Ανθρώπου, και εκεί συναντά τους μελετητές των 8 Ανθρώπινων Αναγκών, οι οποίοι του ανοίγουν πόρτες στο μυαλό και στην ψυχή.

Μέσα από τη σύνθεση αυτών των γνώσεων ανακαλύπτει μια Αλήθεια που ανατρέπει όλα όσα μέχρι τότε θεωρούσε αυτονόητα. Αυτή η Αλήθεια, αν διαδοθεί, είναι ικανή να επηρεάσει την ανθρωπότητα με έναν απίθανα καταλυτικό τρόπο. Όπως η Αλήθεια κάθε ανθρώπου. Η δική σας, η δική μου, του καθένα που διαβάζει αυτές τις γραμμές. Το γιατί προφανώς το εξηγώ στο βιβλίο.

Το ίδιο ταξίδι με τον Μαρτίνο, τον ήρωα, καλείται να κάνει και ο αναγνώστης. Προορισμός –ποιος άλλος;– η δική του Αλήθεια. Το βιβλίο λοιπόν απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που αναζητά την Αλήθεια από τους άλλους, μα κυρίως εκείνη μέσα του.

Τι σημαίνει λοιπόν «Αλήθεια» και γιατί είναι σημαντικό να την αποδεχτούμε;

Η Αλήθεια είναι η απάντηση σε κάθε ερώτηση. Το κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες, που λύνει κάθε γρίφο, ακόμα κι αυτόν της ευτυχίας, ακόμα κι αυτόν της επιτυχίας. Η Αλήθεια, τελικά, είναι ερώτηση και όχι απάντηση. Βασικά, είναι ό,τι αναζητάς. Ποιος, άραγε, ξέρει καλύτερα τη δική μας από εμάς; Το σκάψιμο αυτό δεν μπορεί να το κάνει άλλος.

Η Αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε ανάγκη να την ανακαλύψουμε. Για να απελευθερωθούμε από την ανάγκη να παίξουμε με πειστικότητα ψεύτικους ρόλους, ρόλους που μας ανέθεσαν και δεν διαλέξαμε. Είναι η αυθεντικότητα και η αβίαστη έκφρασή της. Όποιος την εντοπίσει ξεφορτώνεται μια για πάντα τον φόβο.

Και δεν υπάρχει «σύστημα» ή άνθρωπος που να μπορεί να τιθασεύσει μια «άφοβη», δηλαδή ελεύθερη ψυχή, ακόμα κι αν φυλακίσει ισόβια το σώμα, ακόμα κι αν το σκοτώσει. Είναι η φιλοσοφία των 8 Ανθρώπινων Αναγκών που οδηγεί σε μια προσωπική επανάσταση, η οποία ξεκινά από την αναζήτηση της Αλήθειας.

Η Αλήθεια δεν κρύβεται σε μυστικά κιβώτια. Είναι ήδη εκεί. Από τη μέρα της γέννησής μας. Δεν απαιτεί να φύγουμε, αλλά να επιστρέψουμε. Να επιστρέψουμε εκεί όπου δεν πήγαμε ποτέ. Να επιστρέψουμε μέσα μας. Η Αλήθεια είμαστε εμείς.

Γιατί πιστεύετε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπορεί να αποδεχτεί την αλήθεια που κρύβει μέσα του; Τι τον εμποδίζει;

Ο φόβος. Η Αλήθεια μας πολλές φορές δεν συμβαδίζει με τα κοινώς αποδεκτά. Οι άνθρωποι γύρω μας τείνουν να απορρίπτουν εκείνο που δεν καταλαβαίνουν. Εκείνο που δεν συνάδει με τη δική τους Αλήθεια ή με τη δική τους ψευδαίσθηση για το τι σημαίνει Αλήθεια.

Και φυσικά σε κανέναν δεν αρέσει η απόρριψη από τους άλλους. Οπότε η εύκολη λύση είναι να καταπιέσουμε μέσα μας εκείνο που πιστεύουμε ότι οι άλλοι δεν θα αποδεχτούν. Με άλλα λόγια καταλήγουμε να μη δεχόμαστε για εμάς εκείνο που δεν δέχονται οι άλλοι για εμάς. Πασχίζουμε να μοιάζουμε φυσιολογικοί και τελικά γινόμαστε ψευδεπίγραφα. Δυο «εσύ» στην ίδια πόλη όμως, στον ίδιο πλανήτη μη σας πω, θα ήταν συνωστισμός.

Καταφέρνουμε να μη μας απορρίψουν τελικά οι άλλοι, μας απορρίπτει όμως ο ίδιος μας ο εαυτός. Το τίμημα που πληρώνουμε αν δεν ακολουθούμε την Αλήθεια των άλλων είναι προσωρινό. Το τίμημα αν δεν ακολουθούμε τη δική μας Αλήθεια είναι μόνιμο.

Πραγματικά ελεύθεροι είμαστε όταν δεν έχουμε να αποδείξουμε τίποτα σε κανέναν. Άλλωστε ο μόνος τρόπος για να αρέσουμε σε όλους είναι να μην αρέσουμε στον εαυτό μας. Ξέρετε ποια πιστεύω ότι είναι η μεγαλύτερη απόρριψη όλων; Να μην είμαστε αυθεντικοί για να μας αποδεχτούν οι άλλοι. Φανταστείτε το εξής: Να μην είμαστε ο εαυτός μας για να μας αποδεχτούν οι άλλοι και να μη μας αποδέχονται ούτε έτσι. Δηλαδή, στο τέλος, χάνουμε και εμάς και εκείνους.

Τι ορίζετε εσείς προσωπικά ως «τοξικό» άνθρωπο και πώς τους αναγνωρίζουμε;

Σας συμβαίνει να είστε με κάποιον και να αισθάνεστε συχνά θυμό, καταπίεση, άγχος, ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά; Να αναγκάζεστε να καλύπτετε τις ανάγκες του συνεχώς ενώ οι δικές σας μένουν πίσω; Υπάρχουν άνθρωποι γύρω σας που νιώθετε ότι έχουν συναισθήματα ζήλιας, φθόνου απέναντί σας; Αντιμετωπίζετε συχνά από κάποιους αρνητικότητα, ψέματα, αναξιοπιστία; Σας ζητάει κάποιος συγγνώμη αλλά επαναλαμβάνει τη συμπεριφορά που τον οδήγησε στην απολογία του; Ή μήπως δεν ζητάει συγγνώμη ποτέ ό,τι κι αν κάνει;

Έχετε ανθρώπους στο περιβάλλον σας που δεν είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν κάτι στη συμπεριφορά τους; Που περήφανα διαλαλούν το «εγώ έτσι είμαι, αν σου αρέσει»; Είναι κάποιοι συγκεκριμένοι που σας επιτίθενται συχνά με αφοριστικούς χαρακτηρισμούς;

Σε όλα τα παραπάνω οι λέξεις-κλειδιά είναι το «συχνά» και το «συνέχεια». Όλοι έχουμε τις κακές μας στιγμές. Όταν αυτές όμως είναι ο κανόνας, έχουμε μια καλή ένδειξη ότι πρόκειται για τοξικό άνθρωπο. Τοξικό για εμάς, τουλάχιστον.

Κριτήριο, λοιπόν, για να τους αναγνωρίσουμε είναι το πώς μας κάνουν να αισθανόμαστε. Τα συναισθήματά μας είναι οι κριτές μας. Κι αυτό, γιατί τα συναισθήματα είναι μηνύματα. Εύκολα μετατρέπονται σε πυξίδα, όχι μόνο για το ποιους ανθρώπους να διώξουμε μακριά, αλλά και για το ποιους είναι σημαντικό να κρατήσουμε κοντά μας. Φτάνει να αναρωτηθούμε «Πώς με κάνει να νιώθω;».

Τους τοξικούς, όπως και τους αξιόλογους ανθρώπους, τους αναγνωρίζουμε και μέσα από τη δική μας διάθεση να τους προσφέρουμε! Η προσφορά είναι φίλτρο αξιοσύνης. Συνειδητοποιούμε ποιος αξίζει να βρίσκεται δίπλα μας. Αν κάποιος εκτιμάει την προσφορά μας, τότε είναι άξιος να συνεχίσει να λαμβάνει από εμάς. Η Αλήθεια μας είναι φίλτρο αξιοσύνης. Το να είμαστε ειλικρινείς, αυθεντικοί, ο εαυτός μας, ξεκαθαρίζει τα πράγματα. Αν κάποιος δεν ανέχεται την Αλήθεια μας, δεν χρειάζεται να βρίσκεται κοντά μας. Δεν είναι απαραίτητο να ταιριάξουμε με όλους. Αυτό δεν χρειάζεται να το ονομάζουμε απόρριψη. Απλώς δεν συμπλέουν οι Αλήθειες μας.

Παράλληλα είστε ο δημιουργός της φιλοσοφίας του Ανθρώπου στο ΝηΣί.

Η φιλοσοφία του Ανθρώπου στο ΝηΣί (IslandofMan Philosophy) αποτελείται από ένα σύνολο αρχών, αξιών, γνώσεων που οδηγούν στην εκπλήρωση ενός ανώτερου σκοπού ζωής. Είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης, που εμπεριέχει ιδέες και γνώσεις που οδηγούν στην προσωπική ανάπτυξη, στην πρόοδο, στην αγάπη, στην πληρότητα, στην αλήθεια. Στη μεγαλύτερη επιτυχία όλων. Στην ευτυχία.

Το ΝηΣί συμβολίζει τις αρχές, τις αξίες και τις γνώσεις και ο Άνθρωπος πάνω σε αυτό συμβολίζει όσους ενστερνίζονται, διαδίδουν, συνδημιουργούν τη συγκεκριμένη φιλοσοφία και εμπνέουν και άλλους να κάνουν το ίδιο.

Με τους ανθρώπους που είναι στις ομιλίες, στα σεμινάρια, στα προγράμματα εκπαίδευσης ή εκπαίδευσης εκπαιδευτών του IslandofMan Academy (IslandfoMan.gr) νιώθουμε συνοραματιστές. Εγώ προσωπικά αισθάνομαι ακριβώς το ίδιο και με τους αναγνώστες των βιβλίων μου. Σαν να είμαστε συντοπίτες. Κι ας προέρχονται από την πιο απομακρυσμένη γωνιά της Ελλάδας ή του κόσμου.

Μένουμε όμως χρόνια στο ίδιο «ΝηΣί». Μιλάμε την ίδια γλώσσα. Έχουμε τα ίδια έθιμα. Οι αρχές της φιλοσοφίας του Ανθρώπου στο ΝηΣί, για τις οποίες μίλησα πριν, είναι που μας ενώνουν. Αυτές είναι τα έθιμά μας, οι κοινοί μας κώδικες, η κοινή μας γλώσσα. Και, όταν οι άνθρωποι που έχουν κοινή καταγωγή, κοινό αξιακό σύστημα, κοινές ιδέες, κοινή φιλοσοφία απέναντι στη ζωή συνδέονται για πρώτη φορά, δεν ξεκινούν απ’ την αρχή. Είναι λες και γνωρίζονται. Συνεχίζουν… καθώς τα θεμέλια της σχέσης τους έχουν ήδη τεθεί.

Στο ΝηΣί του Ανθρώπου δεν προσκαλούμε απλώς ανθρώπους. Ο καθένας, αν το θελήσει, μπορεί να γίνει «άποικός» του.
Στο ΝηΣί του Aνθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε με τα μάτια.
Στο ΝηΣί του Aνθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε άλλο, γιατί όλα τα ‘χουν δει.
Στο ΝηΣί του Aνθρώπου οι άνθρωποι όλα τα ‘χουν δει, γιατί μέσα τους κοιτάξανε.

Πείτε μας πέντε καθημερινές, απλές συνήθειες που μπορούν να μας φέρουν λίγο πιο κοντά στην αποδοχή της δικής μας αλήθειας;

Να ξεκινήσουμε να ψάχνουμε για αυτή κάνοντας καθημερινά ερωτήσεις. Ποια είναι η Αλήθεια μου, δηλαδή τα «θέλω» μου, τα επιβαλλόμενα «πρέπει» μου; Τι θα έκανα αν δεν φοβόμουν; Ποιους ανθρώπους θα ήθελα κοντά μου; Είμαι ευχαριστημένος με τη δουλειά μου; Ποια εργασία θα με γέμιζε χαρά; Αν έπρεπε να φύγω από τη ζωή, ποια θα ήταν η προτεραιότητά μου; Στον ελεύθερο χρόνο μου με τι θα ήθελα να καταπιαστώ; Αν έπρεπε 9-5 να κάνω κάτι για το οποίο δεν θα πληρωνόμουν, πού θα ήμουν, τι θα έκανα;

Σε δεύτερο επίπεδο θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τις 8 Ανάγκες μας, πρωταρχικές και ανώτερες (αναλύονται στο βιβλίο) και στη συνέχεια να μπούμε συνειδητά στη διαδικασία να τις εκπληρώνουμε καθημερινά μέσα από πράξεις. Οι ανάγκες είναι τα παιδιά της ψυχής μας. Σκεφτείτε να πεινούν, να διψούν και να κρυώνουν τα παιδιά μας κι εμείς να μην κάνουμε τίποτα γι’ αυτό. Θα νιώθουμε κενό. Θα γεμίσουμε τύψεις. Το ίδιο συμβαίνει και όταν δεν εκπληρώνουμε τις ανάγκες μας.

Η προσωπική αλήθεια πόση σχέση έχει με τις λέξεις «αυτοεκτίμηση» και «αυτοπεποίθηση»;

Η γνώση των 8 Ανθρώπινων Αναγκών και η συνειδητή προσπάθεια για να τις εκπληρώσουμε μας οδηγούν στην προσωπική μας Αλήθεια. Προσωπική Αλήθεια σημαίνει γνώση του εαυτού, δηλαδή αυτογνωσία, σημαίνει ανάπτυξη του εαυτού, δηλαδή προσωπική ανάπτυξη. Η προσωπική ανάπτυξη είναι η σπουδαιότερη μορφή επανάστασης.

Όταν γνωρίζουμε ποιοι είμαστε, έχουμε αυτόματα μεγαλύτερες βεβαιότητες. Αποκτάμε μια αίσθηση σιγουριάς για το τι μπορούμε να κάνουμε (αυτοπεποίθηση). Αποδεχόμαστε επίσης και το τι δεν μπορούμε να κάνουμε. Επίσης, η αποδοχή αλλά και η έκφραση της προσωπικής Αλήθειας οδηγεί στην επίγνωση της βαθιάς αξίας που έχουμε ως άνθρωποι (αυτοεκτίμηση). Η προσωπική αλήθεια είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας. Μας φέρνει πιο κοντά στον αυτοπροσδιορισμό. Αυτοπροσδιορίζεσαι όταν το συναίσθημά σου πηγάζει από τις πράξεις και τις σκέψεις σου και όχι από τον τρόπο που σου φέρεται ο άλλος. Όταν ετεροπροσδιορίζεσαι, ζεις τη ζωή των άλλων.

Τελικά, αν εσείς γνωρίζατε την απάντηση στο ερώτημα «Πώς θα κερδίσω την αγάπη των άλλων;», πώς θα την αξιοποιούσατε;

Κατ’ αρχάς να πούμε ότι ο Μαρτίνος, ο ήρωας του βιβλίου, καταφέρνει να βρει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Το θέμα έπειτα –για τον Μαρτίνο, για εμένα, για εσάς, για όλους μας– είναι αν θα μας βοηθήσει η απάντηση αυτή να είμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι. Πώς θα μπορούσαμε να την αξιοποιήσουμε; Θα μου επιτρέψετε να μην πω περισσότερα εδώ, γιατί θα είναι σαν να αποκαλύπτω το τέλος του βιβλίου.

Σκέψεις για επόμενο βιβλίο υπάρχουν;

Το επόμενο βιβλίο –εννοείται από τις αγαπημένες μου εκδόσεις Διόπτρα– θα είναι ένα παιδικό παραμύθι. Έχει ήδη γίνει η εικονογράφηση από μια εκπληκτική εικονογράφο με εξαιρετική πορεία στον χώρο. Έχει απογειώσει το κείμενο και είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργαστήκαμε. Περισσότερα θα μπορούμε να πούμε για αυτό σε μερικούς μήνες.

Το βιβλίο «Η Αλήθεια (Ένα συναρπαστικό ταξίδι στις 8 Ανθρώπινες Ανάγκες)» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, βρείτε το εδώ.

Πρόσφατα, ο συγγραφέας παρουσίασε το νέο βιβλίο του στο Public Café Συντάγματος -με live αναμετάδοση από τα social media του Public- με τη συμμετοχή των: Ράνια Θρασκιά, Παιδαγωγό-Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας MSc, Εύη Φραγκάκη, Δημοσιογράφο, Νίκου Ορφανού, Ηθοποιό -μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ.