«Θεϊκή Διαταραχή Προσωπικότητας»: Πήγαμε στην έκθεση του Κωνσταντίνου Κακανιά στη γκαλερί Ρεβέκκα Καμχή
40 χρόνια φιλίας και 30 χρόνια συνεργασίας... Η αναδρομική έκθεση της Ρεβέκκας Καμχή για τον διεθνή καλλιτέχνη Κωνσταντίνο Κακανιά φαντάζει σαν μια οικογενειακή υπόθεση με τις αψιμαχίες και τις γόνιμες αγωνίες, που μοιράζεσαι με τους δικούς σου ανθρώπους.
Η Ρεβέκκα Καμχή, θέλοντας να οριοθετήσει ένα πλαίσιο για το πώς ξεκινούν «οι πιο τρελές ιστορίες αγάπης και μίσους», ανατρέχει στο πώς γνωρίστηκε στα iconic ‘90s με τον Κωνσταντίνο Κακανιά στο Παρίσι και στο πώς ήρθαν κοντά την παραμονή της κατάταξής του στον στρατό… Γεγονός για το οποίο, μάλιστα, δημιουργήθηκε ένα ξεχωριστό έργο το οποίο, πλέον, χάρη στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, μαζί με άλλα δύο, ανήκει στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας.
Η ρετροσπεκτίβα έρχεται να επισφραγίσει μια σχέση καρμική, για την οποία «άλλες αστρικές δυνάμεις μοιάζουν να τους κρατούν ενωμένους», όπως περιέγραψε συγκινημένος ο Κακανιάς.
Ο τίτλος της έκθεσης, που ξεκινά με τη λέξη θεϊκή, παραπέμπει στο χαρακτηριστικό επιφώνημα «divine», την αγαπημένη λέξη της εμβληματικής Κυρίας Τεπενδρή, που τόσο έχει συνδεθεί με την ποπ κουλτούρα, κυριεύοντας το καλλιτεχνικό σύμπαν του δημιουργού της. Όμως, αυτή τη φορά την ίδια προσοχή και τον ίδιο χώρο διεκδικούν και άλλες πτυχές από το πολυσχιδές έργο του. Η «διαταραχή προσωπικότητας» μετεωρίζεται ανάμεσα στην ιλουστρασιόν πλευρά της trademark περσόνας της Κυρίας Τεπενδρή και στην ώριμη, εσωτερική φωνή του καλλιτέχνη. Πειστήριο ότι το υπόβαθρο και οι αναζητήσεις του έχουν τη δική τους αξία, πέρα από τη larger than life καρικατούρα, που εντέλει δεν τον επισκιάζει.
Πώς, όμως, μπορείς να κλείσεις μια κοινή πορεία από το 1995 μέχρι και σήμερα σε μια αίθουσα τέχνης; Μέσα από κομβικές ματιές σε έργα, τα οποία μας καλούν «να περπατήσουμε μέσα στο μυαλό και στην ψυχή του καλλιτέχνη», στον δικό του λαβύρινθο, κρατώντας τα λόγια της Ρεβέκκας Καμχή, η οποία συνεπιμελήθηκε την έκθεση μαζί με τον Κωνσταντίνο Κακανιά. Αν και εκείνος θα ήθελε να προσθέσει ακόμα «so much more»...
Εκκινώντας τη διαδρομή της έκθεσης συναντάς συμβολισμούς, όπως το παιδί ή το γενεαλογικό δέντρο με έργα, που θυμίζουν μια πιο σκοτεινή σελίδα από το κλασικό αλφαβητάριο «τα καλά παιδιά» ή έναν γκροτέσκ Μικρό Νικόλα στη χώρα των τραυμάτων και του ασυνειδήτου.
Ύστερα, στέκεις σε σημεία από τον ψυχικό κόσμο του καλλιτέχνη, που τον στοιχειώνουν. Τους εφιάλτες. Η μεγάλη φρίζα 14 μέτρων σε μαύρο φόντο, που δημιούργησε ο Κακανιάς το ’96 σε μια Ενετική αγροικία του 16ου αιώνα στο Καλάμι της Πάρου και είχε «απωθήσει» στο πίσω μέρος της μνήμης του, έχει κάτι το “Goyesque”, φέροντας κάτι από τους Μαύρους Πίνακες του Φρανσίσκο Γκόγια, του αγαπημένου του ζωγράφου. Όπως και ο Μινώταυρος. Μια μυθική απειλητική μορφή που συναντάς ευρηματικά, μέσα από μια χαραμάδα, σαν αλλόκοτο viewmaster κάθε φορά που πατάς το κουμπί του ασανσέρ της γκαλερί. Τα στοιχεία της κλασικής ζωγραφικής διαπλέκονται με φολκλόρ κομμάτια της ελληνικής ζωγραφικής, θυμίζοντας και το θέατρο σκιών.
Τα βαθιά σκοτεινά δάση, ο βυθός, οι έναστρες νύχτες, λειτουργούν, επίσης, κρυπτικά ως άλλοι τόποι του ανοίκειου, προβάλλοντας μια μυστικιστική διάσταση, αφού ανήκουν στην περίοδο, την οποία ο καλλιτέχνης παρέμεινε στο Άγιο Όρος. Τα όνειρα, οι ευκολίες, οι δυσκολίες, όλες αυτές οι ζυμώσεις, περνούν από το φίλτρο του καλλιτέχνη και εξέρχονται στο φως, για να περάσουμε στο μεγάλο Κεφάλαιο της Κυρίας Τεπενδρή. Το χιούμορ, η χαρά, η μόδα και οι διασκεδαστικές απεικονίσεις του σύγχρονου lifestyle εκτονώνονται μέσα από την έκρηξη χρωμάτων της Mrs. T, που περιέχει εντός της και όλα τα προηγούμενα μεταβατικά στάδια.
Τα προσωπικά έργα του καλλιτέχνη είναι θραύσματα της ανθρώπινης εμπειρίας. Συμβάντα τα οποία, λίγο πολύ, όλοι αναγνωρίζουμε και μπορεί να έχουμε βιώσει στη ζωή μας. Καθετί που μας αφορά και συνομιλεί με εμάς κουμπώνει στο παζλ της ζωής.
Γι’ αυτή την «επετειακή» οπτική αφήγηση χρειάστηκε και μια out of the box σκηνογραφία. Με ένα επίκαιρο vision, τη γκαλερί ανέλαβε να μεταμορφώσει σε ένα ιδιαίτερο αισθητικό τούνελ το αρχιτεκτονικό γραφείο AΚΑ της Κατερίνας Αποστόλου με τη συνεργάτιδά της Ζοé Southam. Τα «κρυμμένα» έργα, όπως το cult κολλάζ γεμάτο μυώδεις και καλοσχηματισμένους ζεν πρεμιέ στην τουαλέτα, ή το “press here” εφέ με το έργο στο ασανσέρ, δημιούργησαν ένα playful αποτέλεσμα ενισχύοντας τη διάδραση με τα έργα, που τόσο έχουν ανάγκη οι επισκέπτες.
Μια έκθεση γεμάτη έργα από το πολύτιμο αρχείο και την ουσιαστική επικοινωνία όλων αυτών των ετών. Μπαούλα, ντοσιέ, φαξ, φωτογραφίες, γράμματα...
Το show, όμως, ίσως και να κλέβει μια φωτογραφία που τραβήχτηκε πριν από μερικές μέρες από τον καλλιτέχνη Αντωνάκη Χριστοδούλου… Εκείνη που απεικονίζει τον καλλιτέχνη με τη μητέρα του, κοντά στο ησυχαστήριο του στα Βίλλια. Ντυμένοι και οι δύο πανομοιότυπα, εν είδει σουρεάλ περφόρμανς, σε Κυρία Τεπενδρή με μπλε τουνίκ, κρεπαρισμένη κουπ από τον Τρύφωνα Σαμαρά και κοσμήματα που δημιούργησε ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Στην ιερατική τους πόζα σε επιβλητικό προφίλ, ο ένας κρατά το χέρι του άλλου και μοιάζουν να στρέφονται προς κάτι αξιοπρόσεκτο αλλά άγνωστο σε εμάς... Και ίσως, ακόμα, αυτό το στιγμιότυπο να αποτελεί και μια τρυφερή απάντηση για το ποια κρύβεται πίσω από την έμπνευση της Κυρίας Τεπενδρή.
Πού: Αίθουσα Τέχνης Ρεβέκκα Καμχηή, Λεωνίδου 9, Μεταξουργείο, Διάρκεια Έκθεσης 23 Οκτωβρίου – 21 Δεκεμβριίου 2024, Ώρες λειτουργίας: Tρίτη έως Παρασκευή, 12-6 μμ και Σάββατο 12-4 μμ
