Cartier: Η τέχνη της κοσμηματοποιίας μέσα από μια λαμπερή έκθεση στο Λονδίνο
Μια εκθαμβωτική έκθεση με περισσότερα από 350 μοναδικά εκθέματα από πολύτιμα κοσμήματα και ιστορικούς λίθους, μέχρι εμβληματικά ρολόγια και περίτεχνα αντικείμενα τέχνης αποκαλύπτει την ιστορία και την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του Cartier, του γαλλικού οίκου που έχει συνδεθεί όσο λίγοι με την έννοια της πολυτέλειας.
Το Maison Cartier ιδρύθηκε στο Παρίσι το 1847, μόλις πέντε χρόνια πριν ανοίξει τις πόρτες του το Μουσείο Victoria & Albert, στο Λονδίνο, όπου φιλοξενείται η έκθεση.
Και τώρα, σχεδόν δύο αιώνες αργότερα, αυτός ο ιστορικός χώρος στο South Kensington μεταμορφώνεται σε έναν χρυσοποίκιλτο ναό της κοσμηματοποιίας για να φιλοξενήσει μια αναδρομική έκθεση που μοιάζει περισσότερο με παραμύθι παρά με μουσειακή παρουσίαση, όπως σημειώνει η βρετανική Telegraph.
Μια έκθεση σαν παραμύθι χιλιάδων πολύτιμων λίθων
Η έκθεση μάς μεταφέρει με χάρη σε διαφορετικούς κόσμους και πολιτισμούς που ενέπνευσαν τα τρία αδέλφια - Louis, Pierre και Jacques Cartier - να κάνουν το όραμα του παππού τους παγκόσμια κληρονομιά. Με τόλμη, φαντασία και εκλεπτυσμένο γούστο, κατάφεραν να μετατρέψουν την οικογενειακή επιχείρηση σε διεθνές σύμβολο κομψότητας, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη βασιλικών οικογενειών, σταρ του κινηματογράφου και ισχυρών παραγόντων της υψηλής κοινωνίας.
Τα πρώτα σχέδια του Cartier αντλούσαν έμπνευση από τη γαλλική διακοσμητική τέχνη του 18ου αιώνα. Η καρφίτσα «Lily Stomacher» του 1906 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του λεγόμενου Garland Style: μία ωδή στον νεοκλασικισμό με γιρλάντες, φούντες και στεφάνια που αποπνέουν μία αριστοκρατική νοσταλγία. Όμως, ο οίκος δεν περιόρισε εκεί τους ορίζοντές του.
Με βλέμμα στραμμένο προς τον κόσμο, ο Cartier ενσωμάτωσε με μαεστρία στοιχεία από διαφορετικούς πολιτισμούς — από πάνθηρες και λοβωτά μοτίβα εμπνευσμένα από ινδοπερσικά χαλιά, μέχρι κινέζικους δράκους με μάτια από σμαράγδια και μενταγιόν νεφρίτη που θυμίζουν νομίσματα της δυναστείας των Τσινγκ.
Ο οίκος ανέκαθεν ακολουθούσε, αλλά και καθόριζε, τις μεγάλες τάσεις της εποχής. Όταν το 1922 ανακαλύφθηκε ο τάφος του Τουταγχαμών, πυροδοτώντας ένα διεθνές κύμα «αιγυπτιομανίας», ο Cartier παρουσίασε δημιουργίες εμπνευσμένες από την Αρχαία Αίγυπτο: ζώνες με σκαραβαίους, καρφίτσες με τη θεά Σεχμέτ και ένα εξαιρετικό Art Deco ρολόι για τζάκι με χαραγμένα ιερογλυφικά όχι ακριβώς ιστορικά πιστά, αλλά γεμάτα στιλ.
Ένα από τα πιο σαγηνευτικά κομμάτια είναι ένα νεσεσέρ του 1925, σχεδιασμένο σαν μικρογραφία αιγυπτιακής σαρκοφάγου. Με σμαραγδένιες σφίγγες, χρυσές επιφάνειες και λεπτομέρειες που αποκαλύπτουν την εμμονή του Cartier με το εκλεπτυσμένο, το σπάνιο, το μυθικό, το νεσεσέρ αυτό μοιάζει περισσότερο με πολύτιμο έκθεμα αρχαιολογικού μουσείου παρά με γυναικείο αξεσουάρ.
Αλλά αν κάτι δίνει στη συγκεκριμένη έκθεση τη λάμψη της, είναι οι θρυλικές παραγγελίες κοσμημάτων. Εμβληματικά παραδείγματα αποτελούν οι τιάρες που κοσμούν την αρχή και το τέλος της έκθεσης από την εντυπωσιακή Τιάρα του Μάντσεστερ του 1903 με 1.513 διαμάντια, μέχρι την κομψή γαμήλια τιάρα της Μαρίας Βοναπάρτη με ελιά, μία από τις πιο τρυφερές και ρομαντικές δημιουργίες.
Το πιο εντυπωσιακό όμως κομμάτι είναι χωρίς αμφιβολία το περιδέραιο του Μαχαραγιά της Πατιάλα, ίσως η μεγαλύτερη και πιο φιλόδοξη παραγγελία που έλαβε ποτέ ο οίκος Cartier. Δημιουργημένο το 1928 στο Παρίσι, αποτελείται από πέντε σειρές με 2.930 διαμάντια και δύο ρουμπίνια, ενώ το κεντρικό του στολίδι ήταν ένα διαμάντι De Beers 234,65 καρατίων. Το περιδέραιο εξαφανίστηκε μυστηριωδώς μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας, για να επανεμφανιστεί στο Λονδίνο το 1988, χωρίς όμως τις μεγαλύτερες πέτρες του.
Η έκθεση «Cartier» δεν είναι απλώς μια παρέλαση λαμπερών κοσμημάτων· είναι μια καθηλωτική εμπειρία που ξεδιπλώνει την ιστορία, το πάθος, τη δεξιοτεχνία και την πολιτισμική πολυφωνία πίσω από κάθε πολύτιμο κομμάτι. Αξίζει να τη δει κανείς όχι μόνο για τη λάμψη του χρυσού και των διαμαντιών, αλλά για να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο ένα κόσμημα μπορεί να γίνει φορέας ιστορίας, ονείρου και φαντασίας.
Η έκθεση παρουσιάζεται ως 16 Νοεμβρίου στο Μουσείο Victoria & Albert, στο Λονδίνο.
