«Όσα παίρνει ο άνεμος»: Θύελλα αντιδράσεων για τις "ρατσιστικές απεικονίσεις" της κλασικής ταινίας
Η ταινία-σταθμός του 1939, σε σκηνοθεσία του Βίκτορ Φλέμινγκ, που βασίστηκε στο δημοφιλές ομώνυμο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Μίτσελ, για ακόμα μια φορά προκαλεί πανικό.
Όταν πρωτοκυκλοφόρησε ο έρωτας της κακομαθημένης Σκαρλετ Ο’ Χάρα και του κυνικού Ρετ Μπάτλερ με φόντο τον Αμερικανικό εμφύλιο καθήλωσε το κοινό. Έκτοτε το «Όσα παίρνει ο άνεμος» κέρδισε μια θέση στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης και ατάκες όπως το «After all… tomorrow is another day» που έλεγε με πάθος η Βίβιαν Λη ή το «Frankly, my dear, I don't give a damn», του Κλαρκ Γκέιμπλ πέρασαν στην καθημερινή κουλτούρα.
Το αριστούργημα του Φλέμινγκ από την Τετάρτη ξαναήρθε στην επικαιρότητα, αυτή τη φορά για τελείως διαφορετικό λόγο. Η πλατφόρμα του HBO Max αποφάσισε να αποσύρει την ταινία από τον κατάλογό της. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο λόγος είναι πως το συγκεκριμένο φιλμ είναι ένα «προϊόν της εποχής του και απεικονίζει μερικές από τις εθνικιστικές και φυλετικές προκαταλήψεις που, δυστυχώς, ήταν συνηθισμένες στην αμερικανική κοινωνία». Οι αντιδράσεις για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ και οι διαδηλώσεις κατά του ρατσισμού οδήγησαν αρκετούς στο να κατηγορήσουν την ταινία, υποστηρίζοντας ότι ωραιοποιεί τη στάση των λευκών απέναντι στους Αφροαμερικανούς και πίσω ένα ρομαντικό πέπλο καλύπτει τις τρομερές ανισότητες που ισχύουν ακόμα και σήμερα.
Για τη ιστορία πάντως αξίζει να αναφερθεί ότι ένα από τα οκτώ Όσκαρ της ταινίας δόθηκε στην Χάτι ΜακΝτάνιελ που έγινε η πρώτη Αφροαμερικανή, η οποία κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο.
Αφορμή για την απόφαση της πλατφόρμας αποτέλεσε το άρθρο του Τζον Ρίντλεϊ, σεναριογράφου της ταινίας «12 Χρόνια Σκλάβος» που δημοσιεύτηκε την Δευτέρα στους «Los Angeles Times». Ο Ρίντλεϊ ζήτησε από την WarnerMedia, μητρική εταιρεία της πλατφόρμας, να «σκεφτεί την απόσυρση της “προβληματικής” ταινίας». Σύμφωνα με τον σεναριογράφο, «πρόκειται για ταινία που εκθειάζει τον προπολεμικό Νότο που, όταν δεν αγνοεί τη φρίκη της δουλείας, σταματά μόνο για να διαιωνίσει μερικά από τα πιο οδυνηρά στερεότυπα των ανθρώπων με διαφορετικό χρώμα».
Σίγουρα ανάλογα περιστατικά ακραίας έκφρασης του πολιτικά ορθού δεν είναι ασυνήθιστα στην Αμερική, παρόλα αυτά όμως η ταινία αυτή έγινε σε μια συγκεκριμένη εποχή, με συγκεκριμένο πλαίσιο και όπως πολλοί ιστότοποι αντιτάχτηκαν στην απόφαση της ΗΒΟ, αναφέροντας τελικά «Η Ιστορία δεν ξαναγράφεται». Επίσης μια τέτοια απόφαση θα σήμαινε ότι αρκετές ταινίες θα έπρεπε να μπουν στον χορό και να αποσυρθούν, πράγμα που τελικά θα ακύρωνε ίσως και μια ολόκληρη εποχή.
Μετά τις αντιδράσεις που έφερε η ανακοίνωση της απόσυρσης, ο εκπρόσωπος της πλατφόρμας streaming δήλωσε στο CNBC ότι τελικά η ταινία θα ανέβει ξανά, αλλά θα συνοδεύεται από συζητήσεις σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο και θα καταδικάζονται οι ρατσιστικές διακρίσεις.
«Οι ρατσιστικές απεικονίσεις που αποτυπώνει το ”Οσα Παίρνει ο Άνεμος ” ήταν λάθος τότε, είναι λάθος και σήμερα. Γι’ αυτό θεωρήσαμε ότι θα ήταν ανεύθυνο να διατηρήσουμε την ταινία χωρίς κάποια εξήγηση ή καταδίκη των διαφυλετικών και κοινωνικών διακρίσεων», είπε ο εκπρόσωπος. Και συμπλήρωσε: «Θα προβληθεί λοιπόν στην αρχική της μορφή, γιατί αλλιώς θα ήταν σαν να υποστηρίζαμε ότι αυτές οι προκαταλήψεις δεν υπήρξαν ποτέ», ανέφερε χαρακτηριστικά, φέρνοντας μια ισορροπία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
