Body Worlds: Επισκεφτήκαμε την έκθεση που μας δείχνει τι κρύβεται μέσα στο σώμα μας
Μια ακροβάτισσα. Ένας ζωγράφος. Ο πνεύμονας ενός καπνιστή. Ένα έμβρυο τεσσάρων μηνών.
Δεν πρόκειται απλώς για εκθέματα, αλλά για πραγματικά ανθρώπινα σώματα που έχουν διατηρηθεί μέσω πλαστινοποίησης. Και αν η λέξη «πλαστινοποίηση» (plastination) σας είναι άγνωστη, να εξηγήσουμε πως πρόκειται για μια μέθοδο διατήρησης του ιστού του σώματος.
Η μέθοδος αυτή εφευρέθηκε τη δεκαετία του 1970 και αν σκεφτούμε πως η ανατομία και η πλαστινοποίηση ενός ολόκληρου σώματος απαιτεί 1.500 ώρες εργασίας -και συνήθως χρειάζεται τουλάχιστον ένα έτος για να ολοκληρωθεί-, αντιλαμβανόμαστε γιατί τα εκθέματα του Body Worlds είναι τόσα ξεχωριστά και μοναδικά.
Ο εμπνευστής της είναι ο Gunther von Hagens, ένας Γερμανός γιατρός διάσημος για το πρωτοποριακό έργο του στη διατήρηση του σώματος, καθώς και τις αυτοψίες του. Όπως διαβάζουμε στον Guardian, το 2002 πραγματοποίησε ζωντανή τηλεοπτική αυτοψία. Πιο συγκεκριμένα, περισσότεροι από 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι συντονίστηκαν στο Channel 4 για να τον παρακολουθήσουν να τεμαχίζει έναν 72χρονο νεκρό άντρα και ήταν η πρώτη δημόσια αυτοψία που πραγματοποιήθηκε εδώ και 170 χρόνια. Όταν εμφανίζεται στο κοινό, ο Gunther von Hagens φοράει πάντα μια μαύρη ρεπούμπλικα - μια αναφορά στο καπέλο που φοριόταν στον πίνακα του Ρέμπραντ το 1632, «Το μάθημα της ανατομίας του Δρ Νικολάες Τουλπ». Ο ίδιος πάσχει από τη νόσο του Πάρκινσον και έχει δηλώσει ότι θέλει το σώμα του να πλαστινοποιηθεί και να προστεθεί στην έκθεση όταν πεθάνει.
Το πρότζεκτ «Body Worlds» δεν είναι μία και μοναδική έκθεση. Πρόκειται για διάφορες εκθέσεις που πρωτοεμφανίστηκαν στο Τόκιο το 1995, προσελκύοντας περισσότερους από 50 εκατομμύρια επισκέπτες σε περισσότερες από 140 πόλεις, στην Αμερική, την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη.
Επισκεφτήκαμε λοιπόν το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού έχοντας στο μυαλό μας διάφορες από τις εικόνες που έχουμε δει τόσα χρόνια να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Ενώ τα εκθέματα μας συνεπήραν, σημειώσαμε νοερά και διάφορα σώματα που προσδοκούσαμε να δούμε και απουσίαζαν.
Εκτός όμως από τα ολόκληρα σώματα ο επισκέπτης θα δει και μεμονωμένα όργανα, διαμορφώσεις οργάνων, αιμοφόρα αγγεία και διαφανείς φέτες σώματος.
Οτιδήποτε βρίσκεται κάτω από το δέρμα μας έρχεται στην επιφάνεια. Εκτός από τις λειτουργίες των οργάνων αντιλαμβανόμαστε και τη ζημιά που κάνουν στους οργανισμούς μας οι κοινές ασθένειες, αλλά και ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής.
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει το 56% των επισκεπτών της έκθεσης δηλώνει ότι μετά την περιήγησή του άρχισε να σκέφτεται περισσότερο τη ζωή και τον θάνατο, ενώ το 47% ανέφερε ότι εκτίμησε περισσότερο το σώμα του μετά την έκθεση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι το 23% των ερωτηθέντων ήταν πλέον πιο πρόθυμο να γίνει δωρητής οργάνων, ενώ το 22% θα μπορούσε κάλλιστα να φανταστεί τον εαυτό του να δωρίζει το σώμα του για πλαστινοποίηση μετά θάνατον.
Στην ίδια φιλοσοφία, το 32% δήλωσε -αφού είδε την έκθεση- ότι θα συμφωνούσε πιο εύκολα «το πτώμα του να ανοίξει (για αυτοψία) για να προσδιοριστούν τα αίτια του θανάτου». Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη -έξι μήνες μετά το τέλος της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε εκεί-, έδειξε ότι ένα σημαντικό ποσοστό των επισκεπτών επηρεάστηκε σημαντικά. Για του λόγου το αληθές, το 9% των επισκεπτών δήλωσε ότι ελάττωσε το κάπνισμα και το αλκοόλ, ενώ το 33% ξεκίνησε μια πιο υγιεινή διατροφή.
Άλλωστε αυτός είναι και ο πρωταρχικός στόχος των δημιουργών της έκθεσης, Δρ. Angelina Whalley και Δρ. Gunther von Hagens: να απευθυνθούν με έναν εκλαϊκευμένο τρόπο στο ευρύ κοινό προκειμένου να αντιληφθούν τις δυνατότητες, αλλά την ευθραυστότητα του σώματός τους.
Φεύγοντας, ένας μεγάλος μαύρος πίνακας παρακινεί τον επισκέπτη να γράψει τι θέλει να κάνει πριν πεθάνει. Γιατί, τι νόημα έχει να μιλάμε για τα όρια του σώματός μας, αν δεν θέσουμε πρώτα, ο καθένας από εμάς, το δικό του νόημα της ζωής;
Info
Ελληνικός Κόσμος (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού), Πειραιώς 254, Ταύρος
Διάρκεια: Έως 9/1/22
Tηλ.: 212 254 5000
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 10:00–20:00
