Challenges, σχόλια και virtual tours -Πώς τα μουσεία έγιναν οι νέοι ανέλπιστοι influencers εν μέσω καραντίνας

Ας ξεκινήσουμε αντιπαραβάλλοντας δύο εικόνες. Στην πρώτη, το εσωτερικό ενός μουσείου, με τους επισκέπτες να στέκονται αμίλητοι μπροστά στα έργα, βυθισμένοι σε περισυλλογή. Στη δεύτερη, ένα ζευγάρι χορεύει με το σκύλο του στο Τik Tok.

Και οι δύο εικόνες αντιπροσωπεύουν ένα κομμάτι κοινωνικής ζωής -το ένα στο φυσικό κόσμο και το άλλο στον ψηφιακό - και μάλλον αυτό είναι το μόνο κοινό τους στοιχείο. Εν μέσω καραντίνας, η πρώτη εικόνα έσβησε από το χάρτη, ενώ η δεύτερη έγινε στοιχείο της καθημερινότητας.

Η πλατφόρμα που ένα χρόνο τώρα απευθυνόταν κυρίως σε εφηβικό κοινό, απογειώθηκε, εκδημοκρατίστηκε ηλικιακά.

Άνθρωποι όλων των ηλικιών και των εθνικοτήτων παρήλασαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από το feed ενός αντίστοιχα πολυσυλλεκτικού κοινού -χόρεψαν αδέξια, τρόμαξαν το συγκάτοικό τους, έκαναν lip sync ατάκες από διάσημες σειρές, άλλαξαν ρούχα και μακιγιάζ σε δευτερόλεπτα και μαγείρεψαν.

Και τα μουσεία; Τι ελπίδα είχαν ποτέ τα μουσεία να «ακουστούν» σε μια νέα πραγματικότητα με μόνιμο soundtrack τις φωνές του Tik Tok και τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό;

Και όμως, σε ένα ενδιαφέρον plot twist, συνέβη το λιγότερο πιθανό σενάριο. Τα μουσεία έγιναν οι νέοι Instagram influencers. Για τα δεδομένα τους, πάντα.

«Οι φίλοι μας στο Poldi Pezzoli λάνσαραν το challenge NomiCoseNeiMusei την προηγούμενη εβδομάδα. Ει, μουσείο Guggenheim, θέλεις να δοκιμάσεις κι εσύ με το γράμμα G; Και εσείς Frick Collection γιατί δεν δοκιμάζετε με το F; Ποιος άλλος θέλει να δοκιμάσει;».

Όχι, το παραπάνω δεν συντάχθηκε από κάποιον ενθουσιώδη πρωτοετή της Καλών Τεχνών, αλλά δημοσιεύτηκε στην επίσημη σελίδα στο Instagram του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης. Το οποίο τάγκαρε, το επίσης εμβληματικό Μουσείο Guggenheim με την ευκολία που κάποιος θα τάγκαρε τον κολλητό του.

Αν αυτό ήταν μόνο μία πρώτη γεύση, η επανάσταση ήρθε όταν το μικρό ολλανδικό προφίλ tussenkunstenquarantaine εγκαινίασε ένα challenge στο οποίο οι χρήστες έπρεπε να αναδημιουργήσουν διάφορους πίνακες, με αντικείμενα που είχαν στο σπίτι τους.

Διάσημα μουσεία όπως το Rijksmuseum του Άμστερνταμ αλλά και το Μουσείο Getty, οικειοποιήθηκαν το challenge, καλώντας τους (πολύ περισσότερους) followers τους να κάνουν το ίδιο, αναδημοσιεύοντας τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες στα stories τους.

«Αφήστε τη συλλογή μας να εμπνεύσει το επόμενο movie night σας. Απόψε επιλέγουμε τον Σιωπηλό μάρτυρα του Άλφρεντ Χίτσκοκ», γράφει το MoMa της Νέας Υόρκης ποστάροντας τον διάσημο πίνακα Night Windows του Edward Hopper, από τη συλλογή του. Λίγες μέρες νωρίτερα, όταν είχε ανακοινώσει την αναστολή λειτουργίας του, το Μουσείο Macan σχολίασε με μια καρδούλα.

«We miss all of you!» γράφει το Rijksmuseum, καλώντας τους followers να αναρτήσουν δικές τους λήψεις από το μουσείο.

Στα stories του Mουσείου Orsay, διοργανώθηκε πρόσφατα ένα θεματικό ανοιξιάτικο κουίζ. «Πόσες σωστές απαντήσεις θα δώσετε εσείς;», έγραφε η λεζάντα δίπλα σε έναν πίνακα της συλλογής.

Στο ίδιο μήκος κύματος, το εξίσου ενεργό Λούβρο, διοργανώνει θεματικές μέρες, όπως η Τετάρτη που έχει ανακηρυχθεί ως μέρα Ιστορίας του Λούβρου. Κάθε φορά, εστιάζει σε ένα σημείο του μουσείου και «διηγείται» συνοπτικά την ιστορία του σε bullets.

Στο ινσταγκραμικό πάρτι των μουσείων συμμετέχει και το Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη, με μίνι ξεναγήσεις στα έργα του μέσω βίντεο, το Guggenheim που λάνσαρε backgrounds για το Zoom με φωτογραφίες από το εσωτερικό του αλλά και η Tate, που ομαδοποιεί τα έργα της συλλογής της σε αναρτήσεις με θεματικές όπως «πίνακες με θέα από το παράθυρο» ή «έργα με θέμα την άνοιξη».

Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν στο Instagram, όπου το κάθε μουσείο εκθέτει ένα μικρό μέρος από το πλούσιο υλικό, τις ξεναγήσεις και το αρχείο που μπορεί κανείς να βρει στο site του.

Αλλά αναγνωρίζοντας την κυριαρχία του μέσου, φαίνεται ότι οι μεγάλοι οργανισμοί αποφάσισαν να προσεγγίσουν το κοινό με τρόπο που δεν είχαν κάνει ποτέ ως τώρα -να «ρίξουν» τους τόνους, να γίνουν επίκαιροι και να δείξουν τελικά πόσο αβίαστα επίκαιρη είναι η μεγάλη τέχνη ακόμη και αν τη χωρίζουν αιώνες από το σήμερα.

Το καλύτερο όλων; Το κοινό τα ακολουθεί φανατικά, απαντώντας με likes, reposts και hashtags. Ένα σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Forbes έκλεινε υποθέτοντας ότι αν έχεις αναπαραστήσει έναν Βαν Γκονγκ στο σπίτι σου, ίσως αποκτήσεις περισσότερη περιέργεια να τον δεις από κοντά, όταν αυτό γίνει ξανά εφικτό.

Και αν πράγματι συμβεί αυτό, θα έχουμε ένα νέο, λαχταριστό και ελπιδοφόρο δεδομένο για τη σχέση, τη σημασία και το ρόλο των μουσείων στη σύγχρονη εποχή.