Πίνα Μπάους: «Μου άρεσε να χορεύω, γιατί φοβόμουν να μιλήσω»
Γεννήθηκε το 1940 στο Solingen ως Phillipine Bausch. Οι γονείς της είχαν εστιατόριο όπου, μαζί με τα αδέλφια της, η Pina βοηθούσε από μικρή ηλικία. Εκεί έμαθε να παρατηρεί τους ανθρώπους. Να λικνίζεται με αυτό τον μοναδικό της τρόπο ανάμεσα στα τραπέζια του εστιατορίου. Σε ένα εστιατόριο όπου θα έβλεπε την λούμπεν κοινωνία της εποχής να γελά, να κλαίει, να ερωτεύεται να βιαιοπραγεί.
Η ατμόσφαιρα της παιδικής ηλικίας της φαίνεται να βρίσκει ηχώ αργότερα στις χορογραφίες της. Οπως και η πρώιμη εμπειρία της στον πόλεμο, με ξαφνικές εκρήξεις πανικού και φόβου.
Εχοντας ήδη χορέψει στο παιδικό μπαλέτο του Solingen, στα 14 της η Pina Bausch άρχισε να κάνει μαθήματα με τον Kurt Jooss στη σχολή Folkwang στο Essen. Ο δάσκαλός της, που ήταν σημαντικός υποστηρικτής του σύγχρονου γερμανικού χορού, είχε απελευθερωθεί από τα δεσμά του κλασσικού μπαλέτου.
Η νεαρή φοιτήτρια Pina Bausch ενθαρρύνθηκε στην ελεύθερη δημιουργική έκφραση. Οι άλλες τέχνες που διδάσκονταν στη Σχολή Folkwang, όπως όπερα, μουσική, γλυπτική, ζωγραφική, φωτογραφία, σχέδιο, είχαν επίσης σημαντική επίδραση στην πορεία της ως χορογράφος.
Το 1958 η Pina Bausch βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου πέρασε ένα χρόνο ως «Ειδική Φοιτήτρια» στη μουσική σχολή Juilliard, με υποτροφία. Οι δάσκαλοι της Pina Bausch ήταν ο Antony Tudor και ο José Limón, και χορευτές της Martha Graham, όπως ο Alfredo Corvino και η Margret Craske. Λέγεται μάλιστα, ότι ο Antony Tudor έφτιαξε για εκείνη μια χορογραφία η οποία περιλάμβανε 587 arabesques, 224 jetes και 184 στροφές, για να την ωθήσει στα όριά της.
Στη Νέα Υόρκη, άρπαξε κάθε ευκαιρία και παρακολούθησε σχεδόν όλες τις παραστάσεις και απορροφώντας τις τάσεις της εποχής. Ενθουσιασμένη από την ποικιλομορφία της πολιτιστικής ζωής, παρέμεινε για ένα ακόμη χρόνο. Ηταν όμως υποχρεωμένη να δουλέψει καθώς η υποτροφία είχε τελειώσει κι έτσι ξεκίνησε να εργάζεται στο πλάι του Antony Tudor στην Μητροπολιτική Όπερα.
Δύο χρόνια μετά ο πρώτος της δάσκαλος Kurt Jooss, της ζήτησε να επιστρέψει στο Essen. Είχε καταφέρει να δώσει νέα πνοή στο Μπαλέτο Folkwang, το οποίο στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Folkwang Tanzstudio και την ήθελε μαζί του.
Η Pina Bausch χόρευε σε έργα του Jooss, ενώ τον βοηθούσε και με τη χορογραφία. Καθώς η Folkwang Tanzstudio χρειαζόταν νέα κομμάτια, άρχισε να χορογραφεί και η ίδια και να δημιουργεί έργα όπως το «Fragment» ή το «Im Wind der Zeit», για το οποίο βραβεύτηκε το 1969 από το Διεθνές Χορογραφικό Εργαστήρι στην Κολωνία.
Δημιούργησε τα πρώτα της έργα στο Wuppertal ως χορογράφος 1972. Το 1973 έγινε επικεφαλής του Μπαλέτου Wuppertal, το οποίο σύντομα μετονομάστηκε σε Tanztheater (Χοροθέατρο) Wuppertal.
Με πλήρη ελευθερία η Pina Bausch ανέπτυξε πολλά νέα είδη χορού. Με τα δύο έργα, Ιφιγένεια εν Ταύροιs (1974) και Ορφέας και Ευρυδίκη (1975) δημιούργησε τις πρώτες χορευτικές όπερες.
Παντρεύτηκε τον σύντροφο στη δουλειά και ενδυματολόγο Rolf Borzik, ο οποίος πέθανε το 1980. Αργότερα απέκτησε το γιο της, Ralf Salomon (1981), με τον Χιλιανό ποιητή Ronald Kay.
Η Pina Bausch απελευθέρωσε την ενέργεια ενός χορευτικού είδους που κανείς δεν έχει δει ποτέ πριν, αλλά η γερμανική κοινή γνώμη, δεν ήταν έτοιμη να το υποδεχθεί.
Οι εφημερίδες την αποκαλούσαν «σχιζοειδή προσωπικότητα». Τα τραγικά οράματά της για την ανθρωπότητα, μετουσιώνονταν σε κινήσεις κάνοντας τους θεατές να κλαίνε, ακόμη και να πονούν βλέποντας τις παραστάσεις της.
Στο αυτοβιογραφικό Café Müller (1978) αφηγείται ιστορίες για τη μοναξιά, αλλά και για την αναζήτηση ενός άλλου χορού, ενός άλλου θεάτρου, το οποίο δεν είναι υποχρεωμένο πια να αναπαριστά μόνο και διαρκώς τη «λεία» επιφάνεια των πραγμάτων, αλλά φωτίζει τον βυθό των αισθημάτων», γράφει ο θεωρητικός Γερμανός θεωρητικός Norbert Servos.
Κάποιοι τη θεωρούσαν «βασίλισσα του Αngsttheater» που το μόνο που προσέφερε ήταν «καταθλιπτικές αυτάρεσκες ασυναρτησίες».
Οι υπόλοιποι ωστόσο είχαν διαφορετική άποψη. Γι αυτούς η Pina Bausch κατάφερε να οραματιστεί και να διαμορφώσει όλο το μέλλον του σύγχρονου χορού. Η πορεία της ήταν λαμπρή και δίκαια θεωρήθηκε μία από τις πιο επιδραστικές καλλιτέχνιδες του μεταπολεμικού θεάτρου.
Το 2007 της απονεμήθηκε το ιαπωνικό βραβείο Imperial, το οποίο θεωρείται το Νομπέλ των Τεχνών. Τα εισιτήρια των παραστάσεών της εξαντλούνται σε λίγες μόνον ώρες.
Η Pina Bausch πέθανε στις 30 Ιουνίου του 2009 σε ηλικία 68 ετών. Ο θάνατός της, σε νοσοκομείο, «ήρθε ξαφνικά και γρήγορα, πέντε μόλις ημέρες μετά τη διάγνωση ότι έπασχε από καρκίνο», ανακοίνωσε εκπρόσωπος του Χοροθεάτρου του Wuppertal.