«Μια Ιστορία Έρωτα και Αναρχίας» στο Bios

Μια θρυλική ταινία του 1973 την «Ιστορία Έρωτα και Αναρχίας» που υπέγραψε η σημαντική Ιταλίδα δημιουργός Λίνα Βερτμίλερ, επέλεξε να μεταφέρει στη σκηνή ο σκηνοθέτης ο Γιάννης Λασπιάς, μ’ έναν πολυπληθή θίασο και τη μουσική του Νίνο Ρότα να κυριαρχεί στη σουρεαλιστική πληθωρικότητα του έργου.

Το «Ιστορία Έρωτα και Αναρχίας» θεωρήθηκε -κι όχι άδικα- ένα ανατρεπτικό και προοδευτικό διαμάντι του παγκόσμιου ρεπερτορίου, που μιλάει ανοιχτά για την απειλή του φασισμού ή οποιουδήποτε ολοκληρωτικού καθεστώτος, ενώ ταυτόχρονα αποθεώνει τον έρωτα ως την απόλυτη πηγή ζωής. Γυρισμένο το 1973 και βραβευμένο για την ερμηνεία του Τζιανκάρλο Τζιανίνι στο Φεστιβάλ Καννών, εκτόξευσε τη φήμη χαρισματικής Λίνας Βερτμίλερ, που είχε διατελέσει βοηθός του Φεντερίκο Φελίνι στην αρχή της καριέρας της.

Ορκισμένη αναρχική η ίδια, που είχε γεννηθεί στους κύκλους της ιταλικής αριστοκρατίας, φεμινίστρια που, όμως, συχνά εξαγρίωνε τις ομοϊδεάτισσες της με την απεικόνιση της θηλυκής σεξουαλικότητας, πολιτικοποιημένη δημιουργός που δεν δίσταζε να περάσει το εκλεπτυσμένο σχόλιό της μέσα σε κωμικές ιστορίες, η Λίνα Βερτμίλερ και το έργο της είναι γεμάτο αντιθέσεις.

Ίσως γι’ αυτό θεωρείται σήμερα μια από τις πιο πολιτικοποιημένες φωνές του ευρωπαϊκού σινεμά, ενώ έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας για το «Seven Beauties».

Μπαίνοντας, λοιπόν, στον κεντρικό χώρο του Bios μεταφερόμαστε στην Ιταλία, λίγο πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ο Τουνίν, ένα απλό αγροτόπαιδο, μαθαίνει ότι ο αναρχικός αδερφικός του φίλος και μέντοράς του, εκτελέστηκε από το φασιστικό καθεστώς μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Παρόλο που ο ίδιος είναι εντελώς άπειρος και απροετοίμαστος, αποφασίζει να αναλάβει την αποστολή που άφησε ανολοκλήρωτη ο φίλος τους και να πάει στην Ρώμη για να δολοφονήσει τον Μουσολίνι.

Έτσι, αφήνει πίσω την απλή ζωή του και κρύβεται σ' έναν γνωστό οίκο ανοχής στη Ρώμη, που διευθύνει η Μαντάμ Αΐντα. Εκεί καταστρώνει τα σχέδια της δολοφονίας του δικτάτορα με τη βοήθεια μιας ιερόδουλης, της Σαλώμης, η οποία επίσης δραστηριοποιείται στον χώρο της αναρχίας.

Πελάτης της Σαλώμης και άνθρωπος κλειδί για την εξέλιξη των γεγονότων είναι ο Σπατολέτι, ο υπεύθυνος της μυστικής αστυνομίας του Ντούτσε. Η εξοικείωση με το νέο περιβάλλον θα αποδειχθεί επίπονη, πόσω μάλλον όταν ο Τουνίν ερωτεύεται σφόδρα μια άλλη νεαρή ιερόδουλη , την Τριπολίνα. Ο έρωτάς του θα περιπλέξει την κατάσταση, όμως, τίποτα δεν θα σταματήσει τον Τουνίν από το να πραγματοποιήσει το σκοπό του, ακόμα και αν αυτός θα του στοιχίσει την ίδια του τη ζωή.

Ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στην πολιτική τραγωδία και την ανατρεπτική κωμωδία, παντρεύοντας τη ζωή με τον έρωτα, τον θάνατο και την ίδια την επανάσταση, η Βερτμίλερ συνέθεσε μια γνήσια ιταλική cantata, που σήμερα μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ.

Ο Γιάννης Λασπιάς στηριζόμενος στην άποψη ότι το ερώτημα της Βερτμίλερ είναι στην ουσία αν αξίζει ένας άνθρωπος να πεθάνει για έναν σκοπό, επιλέγει να σκηνοθετήσει την παράσταση μέσα από την οπτική του Τούνιν.

«Ο Τουνίν, ένα απλό αγροτόπαιδο, θα μπορούσε να τα έχει όλα και προτιμά να μην έχει τίποτα, γιατί δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει αν δεν εκπληρώσει την αποστολή του, μια αποστολή που τον κάνει να νιώθει άνθρωπος και ζωντανός. Ακόμα και αν πεθάνει. “Και τι μας νοιάζει εμάς, γιατί ,για τα πολιτικά;” ρωτάει η Τριπολίνα . “Γιατί πρέπει να το κάνω και θα το κάνω”, απαντά εκείνος. Τόσο απλά», μας εξηγεί.

Γι’ αυτό στην παράσταση, ο Τούνιν αντιμετωπίζει την νέα του πραγματικότητα, όπως η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Και μιας η Βερτμίλερ έχει επηρεαστεί από τον Φελίνι, η σκηνοθεσία υιοθετεί στοιχεία του τσίρκο και του λούνα παρκ, οπότε μέσα από τον παραμορφωτικό φακό της αφέλειας του κεντρικού ήρωα ξεπηδούν τα πρόσωπα του έργου, σαν ήρωες ενός παραμυθιού, ακραία όμορφοι κι ακραία επικίνδυνοι, όπως αρμόζει σε μια « Ιστορία έρωτα και αναρχίας».

«Όπως έχει πει και η ίδια η Βερτμίλερ ο φασισμός υπάρχει μέσα σε όλους μας. Κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζει, αναγνωρίζοντας τον εχθρό έξω από τον εαυτό του. Μέσα σε όλους μας συνυπάρχουν τόσο ο Άγιος Φραγκίσκος, όσο και ο Καλιγούλας. Γεννιέσαι εμπρηστής και καταλήγεις πυροσβέστης. Γι’ αυτό πρέπει θεωρώ να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με ομάδες και ιδεολογίες που θέλουν να «νοικοκυρέψουν» τον κόσμο. Οι ήρωες της Βερτμίλερ είναι ανθρώπινοι, εύθραυστοι, κάνουν λάθη και ρίχνονται στη φωτιά, χωρίς δεύτερες σκέψεις, με μια τεράστια κατανόηση και ένα πρωτόγνωρο πάθος και δόσιμο. Για να αισθανθεί κάποιος ζωντανός και άνθρωπος στο σύμπαν της, πρέπει ν’ αναλάβει μια πρωτοβουλία, ακόμα και αν την πληρώσει με τη ζωή του», καταλήγει ο Γιάννης.

Στη σκηνή του Bios λοιπόν, θα δείτε μια παράσταση που συνδυάζει την αυθεντικότητα των λαϊκών ιστοριών, τη μουσική, και τον πολιτικό στοχασμό, και υμνεί όσους μπορούν ακόμα να αντιστέκονται και να ερωτεύονται, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες.

Πληροφορίες:

Βios main κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21.00 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.

Συντελεστές Παράστασης:

Διασκευή - Σκηνοθεσία: Γιάννης Λασπιάς

Κινησιολογία: Άλκηστις Πολυχρόνη

Πιάνο, Ηχητικό περιβάλλον & Μουσική Διδασκαλία: Ειρήνη Τηνιακού

Σκηνικά: Αρετή Μουστάκα

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας

Βοηθός Σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Πολύζος

Φωτογραφίες : Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: Νικήτας Χάσκας

Σχεδιασμός αφίσας : Γιάννης Αναγνώστου

Παίζουν: Διαμαντής Καραναστάσης, Δώρα Χρυσικού, Βασίλης Αθανασόπουλος, Ίριδα Μάρα, Ξένια Αλεξίου, Γεωργία Παντέλη, Δάφνη Νικητάκη, Μελίνα Σπετσιέρη, Κωνσταντίνος Πολύζος, Γιάννης Ίτσιος. Στο ρόλο της Μαντάμ Αΐντα η Ανδρομάχη Μαρκοπούλου