Τα μηνύματα από το Τόκιο που όλοι πρέπει να ακούσουμε

Οι Ολυμπιακοί αγώνες που διεξάγονται στο Τόκιο, με έναν χρόνο καθυστέρηση λόγω της πανδημίας, έχουν πολλά να μας μάθουν.

Αν και πραγματοποιούνται λόγω των συνθηκών χωρίς την παρουσία κοινού, που πάντα λειτουργεί υπέρ των αθλητών, η φετινή διοργάνωση θα μείνει στην Ιστορία και για έναν ακόμα λόγο: ίσως είναι η πρώτη φορά που το αγωνιστικό πνεύμα, η ευγενής άμιλλα αλλά και η ειλικρίνεια των αθλητών σχετικά με το παρασκήνιο του πρωταθλητισμού πρωταγωνιστούν, εστιάζοντας την προσοχή μας σε θέματα που είναι πιο σημαντικά από τα μετάλλια.

Πρώτη, η περίπτωση της Αμερικανίδας πρωταθλήτριας της ενόργανης Σιμόν Μπάιλς, που ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τους Αγώνες, συγκλονίζοντας όλο τον πλανήτη. Η μεγάλη αθλήτρια δεν διστάζει να μιλήσει ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν πολλοί αθλητές, οι οποίοι ζουν έντονες καταστάσεις στρες και άγχους.

«Είναι σαν να παλεύεις με όλους αυτούς τους δαίμονες, είμαστε και εμείς άνθρωποι», είπε, τονίζοντας πως πήρε την απόφαση να μην συμμετέχει προκειμένου να προστατεύσει το μυαλό και το σώμα της.  Έτσι για πρώτη φορά έριξε φως σε μια άγνωστη πλευρά της ζωής των πρωταθλητών, που ελάχιστοι γνωρίζουν. Ανέφερε δε πως οι Ολυμπιακοί αγώνες θα έπρεπε να είναι διασκεδαστικοί για τους συμμετέχοντες, πράγμα που δεν συμβαίνει. «Κάθε φορά που βρίσκομαι σε κατάσταση υψηλού άγχους, φρικάρω. Μόλις πατήσω στο ταπί, είμαστε μόνο εγώ και το κεφάλι μου! Πρέπει να ασχολούμαι με τους δαίμονες στο κεφάλι μου. Πρέπει να επικεντρωθώ στην ψυχική μου υγεία και να μην θέσω σε κίνδυνο την υγεία και την ευημερία μου. Ξέρετε ότι υπάρχουν περισσότερα στη ζωή και όχι μόνο η γυμναστική. Πιστεύω ότι οι ερωτήσεις σχετικά με την ψυχική υγεία στον αθλητισμό είναι συχνότερες. Δεν είναι σαν να μπορείς να αφήσεις τα πάντα στην άκρη, πρέπει επίσης να εστιάσεις στον εαυτό σου, γιατί στο τέλος της ημέρας είμαστε άνθρωποι, πρέπει να προστατεύσουμε το μυαλό και το σώμα μας, αντί να κάνουμε αυτό που ο κόσμος περιμένει από εμάς. Αυτό που αποφάσισα δείχνει τη δύναμη των αθλητών», δήλωσε μεταξύ άλλων.

Αρκετοί αθλητές παγκοσμίου βεληνεκούς στάθηκαν στο πλευρό της  Μπάιλς, όπως ο θρύλος της κολύμβησης Μάικλ Φελπς εξέφρασε την ελπίδα η ψυχική υγεία των αθλητών να γίνει προτεραιότητα.

Να σημειώσουμε δε ότι σύμφωνα με έρευνες το 35% των αθλητών, που συμμετέχουν σε μεγάλους αγώνες αντιμετωπίζουν θέματα ψυχικής υγείας, διατροφικές διαταραχές, κατάθλιψη και κρίσεις πανικού.

Τελικά, η Μπάιλς προπονήθηκε για μια εβδομάδα κρυφά, στο γυμναστήριο πανεπιστημίου του Τόκιο, επέστρεψε στους αγώνες και κατάφερε να κερδίσει το χάλκινο μετάλλιο στη δοκό.

Ο Θεόδωρος Ιακωβίδης, ο Έλληνας πρωταθλητής της άρσης βαρών, συγκίνησε με τη σειρά, όταν εξομολογήθηκε με δάκρυα στα μάτια ότι  αναγκάζεται να  εγκαταλείψει την καριέρα του, επειδή οι συνθήκες προετοιμασίας και το άγχος της επιβίωσης δεν του επιτρέπουν να συγκεντρωθεί στο άθλημά του ολοκληρωτικά. «Συγγνώμη για το τρέμουλο της φωνής, είναι οι τελευταίες στιγμές μου στην εθνική ομάδα. Η επίδοση δεν αντικατοπτρίζει το 100%. Αντιμετώπισα κάποια προβλήματα μετά Ευρωπαϊκό κατά το διάστημα Απριλίου-Μαΐου. Ήρθα μόνο μ' ένα μήνα βαριά προπόνηση. Έκανα παραπάνω κιλά απ' αυτά που έκανα τελευταία στην προπόνηση και δεν μπορώ να έχω παράπονο. Διαλέξαμε να μπούμε σε μια προσπάθεια πέρα από τις δυνατότητες μας, αλλά μείναμε από δυνάμεις».

«Δεν κλαίω από στεναχώρια, επειδή φαινομενικά δεν πήγα καλά. Κλαίω γιατί τελείωσε όλο αυτό. Δυστυχώς δεν μπορώ να αποδώσω στο 100% και να έχω το κεφάλι μου ήσυχο για να κάνω προπόνηση και να μπορώ να αποδίδω αυτά που αρμόζει να αποδίδω σε αυτή τη σημαία που φοράω. Συγγνώμη αν για κάποιους το βάζω στα πόδια, αλλά έχω κουραστεί πάρα πολύ και δεν αντέχω άλλο αυτήν την κατάσταση. Είναι πολύ λυπηρό να ντρέπεσαι να πας στον φυσιοθεραπευτή γιατί δεν σου παίρνει λεφτά γνωρίζοντας την κατάσταση σου. Και εγώ δεν το αντέχω. Θέλω να ηρεμήσω και γυρίσω στους δικούς μου, να τους αγκαλιάσω και να τους ευχαριστήσω», είπε χαρακτηριστικά.

Με τη σεμνότητά του, ο Ιακωβίδης μάς έκανε να θυμηθούμε ότι πίσω από τις μεγάλες επιτυχίες, κρύβεται μόχθος και προσπάθεια, η οποία για να αποδώσει καρπούς πρέπει έχει στήριξη. Μετά από τη συνέντευξή του πάντως  υπήρξε κινητοποίηση  από χιλιάδες πολίτες, αλλά και από τον Πύρρο Δήμα, που δεσμεύτηκε να αναλάβει δράση ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες για όλους τους αθλητές.

Το Ολυμπιακό πνεύμα αποθέωσαν οι δυο αθλητές που αποφάσισαν να μοιραστούν το χρυσό μετάλλιο, αρνούμενοι να δώσουν τον αγώνα  μπαράζ που θα χάριζε σε έναν μόνο την πρώτη θέση. Ο Έσα Μουτάζ Μπαρσίμ από το Κατάρ και ο Ιταλός Τζιανμάρκο Ταμπέρι στον τελικό ύψους  ανδρών πέρασαν τα 2,37μ. (και όλα τα προηγούμενα ύψη με την πρώτη προσπάθεια), απέτυχαν και στις τρεις προσπάθειες στα 2,39μ. και πέτυχαν την απόλυτη ισοπαλία. Όταν έπρεπε να αποφασίσουν, αν θα συνεχίσουν τον αγώνα προκειμένου να αναδειχτεί ο χρυσός νικητής, εκείνοι ρώτησαν: «Μπορούμε να πάρουμε δύο χρυσά;» Η καταφατική απάντηση του αλυτάρχη αμέσως τους έκανε να δώσουν τα χέρια και να ανέβουν μαζί στο βάθρο, διδάσκοντας τις αρχές του «ευ αγωνίζεσθαι».

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο Χρυσός μας Ολυμπιονίκης στο μήκος Μίλτος Τεντόγλου, που στις δηλώσεις του με μετριοφροσύνη και ταπεινότητα αναφέρθηκε και επικρότησε τους Τζαμαϊκανούς αντιπάλους του.  «Νιώθω λίγο... κάπως που κέρδισα», τόνισε χαρακτηριστικά.

«Δεν το περίμενα, ειδικά έτσι όπως εξελίχθηκε ο αγώνας. Ήμουν τυχερός σήμερα, αλλά και άτυχος μαζί, γιατί δεν έκανα καθόλου καλά άλματα στην αρχή. Δεν ξέρω γιατί ήταν έτσι οι πρώτες πέντε προσπάθειές μου. Ήταν... χάλια. Δεν ξέρω τι έπαθα. Σαν να είχαν αγχωθεί, δεν ξέρω... Στο τέλος έκανα ακριβώς την ίδια επίδοση με τον πρώτο. Σήμερα ο Χουάν Μιγκέλ Ετσεβερία ήταν καλύτερος από μένα, νιώθω λίγο κάπως που κέρδισα. Νιώθω τυχερός», ανέφερε, κάνοντάς όλους να υποκλιθούν το μεγαλείο του.

Ο Τόμας Ντέιλι, το ελπιδοφόρο παιδί των καταδύσεων, που δέχτηκε τα ειρωνικά σχόλια των Βρετανικών Μέσων σε μια κρίσιμη καμπή της καριέρας του επειδή είχε δηλώσει ανοιχτά πως είναι ομοφυλόφιλος, κέρδισε την πρώτη θέση και στη συνέντευξη Τύπου μάς χάρισε μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές των φετινών αγώνων, στέλνοντας ένα μήνυμα υπέρ της διαφορετικότητας.

Ο Ντέιλι, που αγωνίζεται  χρόνια για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, μετά από τη νίκη του, είπε: «Αισθάνομαι ιδιαίτερα χαρούμενος και υπερήφανος να πω ότι είμαι γκέι και κάτοχος Ολυμπιακού μεταλλίου. Όταν ήμουν μικρός πίστευα ότι ποτέ δεν θα μπορούσα να πετύχω τίποτα, γιατί είμαι αυτός που είμαι. Το ότι είμαι ένας Ολυμπιονίκης τώρα δείχνει ότι όλοι μπορούν να πετύχουν τα πάντα». «Πλέον, είναι πιο εύκολο για τους αθλητές να δηλώσουν τη διαφορετικότητά τους», πρόσθεσε, τονίζοντας πως: «Όταν το είχα κάνει εγώ, το 2013, ένιωθα πολύ μόνος».

Βέβαια, η αλήθεια είναι πως από τους 12.000 αθλητές που αγωνίζονται στο Τόκιο, 179 έχουν τολμήσει να μιλήσουν ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά τους- τριπλάσιος αριθμός μεν σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, αλλά και πάλι ο δρόμος είναι μακρύς ακόμα- οπότε οι δηλώσεις και η στάση του Ντέιλι είναι σίγουρο ότι θα μείνουν στην Ιστορία.

Μια μεγάλη στιγμή μείζονος πολιτικής σημασίας σημειώθηκε στον αγώνα μπάσκετ μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν. Οι δυο χώρες έχουν διακόψει τις διπλωματικές τους σχέσεις εδώ και 41 χρόνια, όμως στο στάδιο Σαϊτάμ του Τόκιο οι  δύο ομάδες έστειλαν ένα μήνυμα ειρήνης, παραμερίζοντας τις διαφορές τους. «Μόλις ζητήσουμε από τους πολιτικούς, κάτι τέτοιο, γίνεται πολύ πιο περίπλοκο: Υπάρχουν προσωπικά συμφέροντα, ιδεολογίες και προσωπικές ατζέντες», δήλωσε ο προπονητής των ΗΠΑ Πόποβιτς, συμπληρώνοντας: «Αλλά οι άνθρωποι γενικά τα πάνε καλά, εκτιμούν ο ένας τον άλλον, ανεξάρτητα από τη χώρα καταγωγής τους. Πραγματικά το πιστεύω. Πάντα το πίστευα αυτό. Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι οι προπονητές απολάμβαναν να συναντιούνται και να μιλούν μεταξύ τους, ότι οι παίκτες έδειξαν αθλητική ικανότητα. Ευχόμαστε απλώς να συνέβη αυτό στην πραγματική ζωή».

Στην έναρξη του αγώνα, οι Αμερικανοί άκουσαν όρθιοι και χειροκρότησαν τον εθνικό ύμνο του Ιράν, πράγμα που με τη σειρά τους έκαναν και οι Ιρανοί. Οι προπονητές των δύο χωρών έσφιξαν τα χέρια, εκφράστηκαν με επαινετικά σχόλια για την άλλη ομάδα και συνομίλησαν σε φιλικούς τόνους, αποδεικνύοντας πως ο αθλητισμός δεν είναι μάχη, αλλά συμφιλίωση.

Τέλος, σε μια εποχή που αποθεώνει τη νεότητα σε υπερβολικό βαθμό, η Οκσάνα Τσουσοβίτινα από το Ουζμπεκιστάν σε ηλικία σαράντα έξι ετών έγινε η γηραιότερη αθλήτρια όλων των εποχών, που συμμετέχει σε Ολυμπιακή διοργάνωση, εκπροσωπώντας τη χώρα της για όγδοη φορά. Μπορεί να μην προκρίθηκε στην τελική οκτάδα, όμως η παρουσία της καταχειροκροτήθηκε από τους παριστάμενους εθελοντές, αποδεικνύοντας ότι ο χρόνος δεν αποτελεί τροχοπέδη για κανέναν. Από εδώ και πέρα η παγκόσμια πρωταθλήτρια θα αφήσει την ενεργό δράση όχι λόγω ηλικίας, αλλά κυρίως επειδή ο γιος της φοβάται μήπως τραυματιστεί και θα επικεντρωθεί στην προπόνηση νέων αθλητών, αλλά και στο να κάνει την ενόργανη γυμναστική αγαπητή στους νεότερους.