Μαρίνα Πετροπούλου -H συγγραφέας που έγραφε για τις γυναίκες

Εναν σχεδόν μήνα, μετά τον θάνατό της (6 Ιουνίου 2022), κυκλοφόρησε το βιβλίο της Μαρίνας Πετροπούλου «Οσα δεν λέμε» (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα), προσθέτοντας έτσι έναν ακόμα κρίκο στην πλούσια συγγραφική της αλυσίδα –τον τελευταίο, αυτή την φορά.

Και μοιάζει σαν να τα άφησε όλα τακτοποιημένα, χωρίς εκκρεμότητες, αφού είχε προλάβει να επιμεληθεί και της έκδοσης. Post mortem λοιπόν για «Οσα δεν λέμε».

Ηταν το 2004 όταν εκδόθηκε το πρώτο μυθιστόρημα της Μαρίνας Πετροπούλου, που δεν άργησε να μεταφερθεί στην μικρή οθόνη: «Σαν γλυκό του κουταλιού» σε σενάριο του Νίκου Απειρανθίτη και σκηνοθεσία της Ρέινας Εσκενάζυ (Ant1, 2005) με τους Ναταλία Δραγούμη, Κατερίνα Λέχου, Αρη Λεμπεσόπουλο, Τάνια Τσανακλίδου, Μαρί Κωνσταντάτου, Γιώργο Χριστοδούλου κ.ά.

Η εκδοτική συνέχεια ήταν καταιγιστική, με έναν τίτλο βιβλίου να προστίθεται σχεδόν κάθε χρόνο. Ακολούθησαν: «Λεκές από Κόκκινο Κρασί» 2005, «Ενα Πρωινό» 2006, «Το Ταγκό της Δανάης» 2007, «Χωρίς Κραγιόν» 2008, «Η Τελευταία Λέξη» 2009, «Η Ακρη της Κλωστής» 2010, «Στους Πέντε Ανέμους» 2010, «Αδειες Κυριακές» 2011, «Για Ολα Υπάρχει Λόγος» 2012, «Τα Μπλε Φεγγάρια» 2013, «Tο Πέπλο» 2013, «Ετσι Είναι η Ζωή» 2014, «Συναντήσεις» 2015, «Μετά τη Βροχή» 2016, «Σελήνη» 2018, και «Στον Καθρέπτη» 2019 –όλα από τις εκδόσεις Λιβάνη. Προσφάτως είχε ενταχθεί στο δυναμικό των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα, απ΄όπου, εκτός από το «Οσα δεν λέμε», κυκλοφορεί και το μυθιστόρημα «Παράθυρο Ανοιχτό».

Γεννημένη στα Γιάννενα με καταγωγή από την Σπάρτη, η Μαρίνα Πετροπούλου ήρθε στην Αθήνα για σπουδές –σχέδιο και διακοσμητική στη σχολή Βακαλό. Στην συνέχεια ασχολήθηκε με την κεραμική και την ζωγραφική, συνδυάζοντας την καλλιτεχνική της περσόνα με μια άλλη, αντιφατική ίσως, το εμπόριο, με το οποίο ασχολήθηκε επαγγελματικά και με μεγάλη επιτυχία. Κι αυτό είναι κάτι που την χαρακτήριζε: Εμπλοκή, αφοσίωση, συνέπεια με ό,τι καταπιανόταν.

Ανθρωπος δημιουργικός και εξαιρετικά δραστήριος, η Μαρίνα Πετροπούλου, ανήκε στην (μεταπολεμική) γενιά: Ηταν μια γυναίκα που ξέφυγε νωρίς από κοινωνικά στερεότυπα και ταμπού της εποχής και του φύλου της, διεκδικώντας μια ισότιμη θέση στα πράγματα. Ισορροπώντας ανάμεσα στην παράδοση και την εξέλιξη, δεν έμεινε πίσω όπως δεν θέλησε να προδώσει αρχές και αξίες δυσεύερετες στην σημερινή κοινωνία. Συνδύασε σε εποχές που αυτό δεν ήταν αυτονόητο τον πολλαπλό ρόλο της γυναίκας –εργαζόμενη και σύζυγος-μητέρα-γιαγιά.

Η συγγραφή, που επαγγελματικά προστέθηκε αργότερα στην ζωή της, έχει τις ρίζες της πίσω, στα νεανικά της χρόνια: Τότε που έγραφε ή σημείωνε σκέψεις, φράσεις, ποιήματα και ιδέες, οι οποίες ξεκινώντας από μιας μορφής προσωπικό ημερολόγιο, είχαν την δύναμη και την δυναμική να γίνουν ιστορίες, διηγήματα, μυθιστορήματα. Μέσα σ΄αυτές τις δύο τελευταίες δεκαετίες η Μαρίνα Πετροπούλου, μέλος της άτυπης ομάδας γυναικείας λογοτεχνίας στην χώρα μας, απέκτησε το δικό της στίγμα και το δικό της, πιστό, αναγνωστικό κοινό -αυτονομήθηκε.

Με την γυναίκα να κυριαρχεί στα βιβλία της, μαζί με τα πολλά και διαφορετικά της πρόσωπα –δυναμική και εκδικητική, ευαίσθητη και υποχωρητική, μάνα, ερωμένη, σύζυγος, κόρη, η συγγραφέας έδωσε μορφή, φωνή και υπόσταση στο σύγχρονο θηλυκό πρόσωπο που –είτε το θέλουμε είτε όχι, καλείται να συνδυάσει πολλούς και διαφορετικούς ρόλους. Και πρέπει να τα καταφέρει. Ερωτας, οικογένεια, σχέσεις, φιλία, απιστία, προδοσία είναι θέματα που βρίσκουν την θέση τους στα βιβλία της, την ίδια στιγμή που ένα παιχνίδι με τον χρόνο δεν αφήνει τους ήρωες και τις ηρωίδες της να ξεφύγουν από το παρελθόν (τους).

Η γυναίκα στα μυθιστορήματά της Πετροπούλου δεν κρύβει ούτε κρύβεται, γι΄αυτό και είναι βαθειά ανθρώπινη, έστω κι αν κάποιες στιγμές ξεπερνά, με τις πράξεις της, όρια και κανόνες. Αλλά ποιος δεν έχει ξεπεράσει τα όρια, (εξ)ευτελίζοντας ενίοτε και τον ίδιο του τον εαυτό; Αρκεί να έχει την δύναμη να το αναγνωρίσει. Κι εκεί βρίσκεται η αλήθεια στην γραφή της Πετροπούλου: Μια γραφή άμεση και ρευστή, μια γραφή που καταφέρνει από τις πρώτες κιόλας σελίδες, να γεννήσει τα πρόσωπα και τον χώρο της ιστορίας που θ΄ακολουθήσει. Με φαντασία, εκπλήξεις και ανατροπές, όπως η ζωή –τόσο απλά.