Βερολίνο: Η πόλη όπου κανείς δεν πλήττει ποτέ

Ο φιλόσοφος Friedrich Engels το είχε πει ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν υπηρετούσε εκεί την στρατιωτική του θητεία: «Σε μια πόλη όπως το Βερολίνο, αν ο επισκέπτης δεν δει και δεν απολαύσει όλα τα αξιοθέατα και αξιοπερίεργα, θα πρέπει να αισθάνεται ένοχος απέναντι στον εαυτό του και απέναντι στο καλό γούστο».

Αξιοθέατα και αξιοπερίεργα έχουν λίγο ή πολύ όλες οι μεγαλουπόλεις. Το Βερολίνο όμως έχει και κάτι παραπάνω. Δεν είναι μόνο η μακρά ιστορία του ως πρωτεύουσα της Πρωσίας και αργότερα της αυτοκρατορικής Γερμανίας αυτό που το κάνει μοναδικό. Και ναι, πράγματι παλάτια και βασιλικούς κήπους, δάση, ποτάμια και μεγάλες πλατείες, μουσεία, όπερες και θέατρα έχουν σχεδόν όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Καμία όμως δεν έζησε επί σαράντα χρόνια διχοτομημένη, με το ανατολικό της μέρος να ανήκει στην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και το Δυτικό στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Η επανένωση της Γερμανίας και η κατεδάφιση του τείχους που χτίστηκε για να εμποδίσει τους ανατολικογερμανούς να δραπετεύουν στη Δύση, επανέφερε το Βερολίνο ως πρωτεύουσα της Γερμανίας και η Βόννη που είχε λειτουργήσει ως πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας έγινε ξανά αυτό που πάντα ήταν: μια ήσυχη πανεπιστημιούπολη.

Το Βερολίνο αντίστοιχα επανέκτησε τη θέση και αίγλη που δικαιωματικά του ανήκαν και η μόνη ενοχή που μπορεί να έχει ο σημερινός επισκέπτης είναι ότι, για να τα δει όλα και να απολαύσει κάποια απ’ αυτά χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο από μια σύντομη επίσκεψη.

Όμως, ακόμη και σε λίγες μέρες παραμονής, έχεις πολλά να δεις και να ανακαλύψεις, ανεξάρτητα από την εποχή του ταξιδιού σου.

Ένας αποτελεσματικός και εξαιρετικά οικονομικός τρόπος για να ξεκινήσεις είναι να πάρεις ένα από τα αστικά λεωφορεία με αριθμό 100, 200 ή 300. Τα δυο πρώτα ξεκινούν από το Zoo (σταθμός τρένων που πήρε το όνομά του από τον παρακείμενο ζωολογικό κήπο) και κάνουν έναν τεράστιο κύκλο πριν καταλήξουν και πάλι στην αφετηρία τους. Το 300 ξεκινάει από τη Φιλαρμονική του Βερολίνου και τερματίζει στην Warschauer Strasse. Στην διάρκεια της διαδρομής έχεις την ευκαιρία να δεις πολλά και σημαντικά μνημεία που όλα σίγουρα εμφανίζονται σε όποιον ταξιδιωτικό οδηγό κι αν κρατάς στα χέρια σου. Η Πύλη του Βρανδεμβούργου (κεντρική φωτό), το ξενοδοχείο Adlon στην αρχή της καταπληκτικής λεωφόρου Unter den Linden, η Κωμική Όπερα, το τεράστιο κτίριο της πρώην Σοβιετικής Πρεσβείας που καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, η Όπερα του Βερολίνου, το Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο με τη νεότερη πτέρυγα που τη σχεδίασε ο διάσημος και πρωτοπόρος Κινέζος αρχιτέκτονας Ι.Μ. Πέι, το Πανεπιστήμιο Humboldt, τον Καθεδρικό Ναό, το νησί των Μουσείων και πολλά άλλα αξιοθέατα που μπορεί κανείς να τα απολαύσει κατεβαίνοντας από το λεωφορείο και κάνοντας μια μικρή –ή μεγαλύτερη- βόλτα.

Μια διαδρομή που προτείνω είναι να κάνετε στάση στην Πύλη του Βρανδεμβούργου, καθώς λίγο πιο κάτω βρίσκεται η Γερμανική Βoυλή, στο κτίριο του Reichstag που καταστράφηκε στον πόλεμο και αναστηλώθηκε με την προσθήκη ενός γυάλινου τρούλου. Ο επισκέπτης μπορεί να ανέβει στον γυάλινο αυτόν τρούλο και εκτός από τη μοναδική θέα, να ρίξει μια ματιά μέσα στην αίθουσα συνεδριάσεων της Βουλής. Έχετε επίσης την ευκαιρία να περιηγηθείτε στην Ιστορία της χώρας από την ίδρυση της έως σήμερα –πρόκειται για μια ξενάγηση που αξίζει τον κόπο και τον χρόνο σας. Το λεωφορείο κάνει στάση μπροστά στο Reichstag και έτσι μπορείτε να συνεχίσετε την περιήγησή σας περνώντας μπροστά από το παλάτι Bellevue, που πλέον είναι η επίσημη κατοικία του Γερμανού Προέδρου, και βεβαίως το πιο εμβληματικό μνημείο της πόλης, τη Siegessäule (η Στήλη της Νίκης) που χτίστηκε από το 1864 έως το 1873 ως ενθύμηση της Πρωσικής νίκης επί των Δανών. Όταν ανέβεις τα 285 σκαλοπάτια θα απολαύσεις τη θέα του Ζωολογικού Κήπου αλλά της πόλης που απλώνεται μπροστά στα μάτια σου.

Αν η Λεωφόρος -ή αν προτιμάτε το βουλεβάρτο- Unter den Linden, είναι η κύρια αρτηρία του πάλαι ποτέ Ανατολικού Βερολίνου, η Kurfürstendamm είναι ο πιο εμβληματικός δρόμος της Δυτικής πλευράς της πόλης. Μεγάλα καταστήματα, αμέτρητα εστιατόρια και καφέ, πεζοδρόμια γεμάτα δέντρα, αποτελούν μια ατμοσφαιρική διαδρομή τριών χιλιομέτρων, ενώ οι κάθετοι δρόμοι είναι ατέλειωτοι και οδηγούν σε παλαιές συνοικίες και σε γειτονιές με πλατείες και αλσύλια, παιδικές χαρές και μπυραρίες, μικρόκοσμοι μιας πραγματικής μητρόπολης που σε μαγνητίζει σε κάθε της γωνιά. Ένας χαρακτηριστικός τέτοιος δρόμος είναι η οδός των Φασιανών, όπου ένας καφές με το απαραίτητο συνοδευτικό γλυκό στους κήπους του Σπιτιού της Λογοτεχνίας αποτελεί must για τους πιο ψαγμένους επισκέπτες, που στη συνέχεια μπορούν να κατηφορίσουν προς το παρκάκι που οδηγεί στις κύριες εγκαταστάσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου.

Στην αρχή της Ku’Damm, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι, στέκεται μια μισοκατεστραμμένη εκκλησία, ό,τι απέμεινε από το επιβλητικό κτίσμα στην καρδιά της πόλης, μετά από τους βομβαρδισμούς του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η Kaiser Wilhelm memorial church δεν αποκαταστάθηκε, ούτε αναστηλώθηκε, αλλά παρέμεινε ένα ερείπιο για να θυμίζει σε όλους τα δεινά του πολέμου. Η Ku’Damm, ήταν παλαιότερα ό,τι η Λεωφόρος για το Παρίσι. Τώρα, παρότι παραμένει μια σπουδαία λεωφόρος, ο σφυγμός της πόλης έχει εν μέρει μεταφερθεί στην Potsdamer Platz που είχε παντελώς ισοπεδωθεί και κτίστηκε εξ ολοκλήρου με ατσάλι και γυαλί.

Το δαιδαλώδες και πολυσυζητημένο μνημείο του Ολοκαυτώματος αλλά και το επιβλητικό Εβραϊκό Μουσείο είναι δυο προορισμοί που θα έπρεπε να χωρέσουν ακόμη και στο πιο ασφυκτικό πρόγραμμα του κάθε επισκέπτη. Την εξαιρετικά διατηρημένη και απαστράπτουσα Εβραϊκή Συναγωγή σε μια από τις πιο ζωντανές περιοχές στην Oranienburger Strasse θα τη δείτε έτσι κι αλλιώς, γιατί κανείς δεν φεύγει απ' το Βερολίνο αν δεν τριγυρίσει στο Mitte, εκεί που χτυπά ο παλμός της πόλης και που πάντα κάτι βρίσκεις να δεις και να κάνεις.

Επιπλέον προτάσεις για μια ολοκληρωμένη εξόρμηση στο Βερολίνο είναι:

• Το θέατρο όπου ανέβαιναν τα έργα του Μπρεχτ “Berliner Ensemble».
• Το Ka De We, το μεγαλύτερο πολυκατάστημα που στον καιρό της διχοτομημένης πόλης λειτουργούσε ως η βιτρίνα της Δύσης, με τα καλύτερα και τα ακριβότερα δυτικά προϊόντα σε απόσταση αναπνοής από τους κατοίκους του Ανατολικού Βερολίνου (εφόσον βέβαια κατάφερνες να περάσεις τον Σταθμό των Δακρύων στο μετρό της Friedrichs Strasse).
• Οι λίμνες και τα ποτάμια (ειδικά η περιοχή Wannsee, με την ομώνυμη γέφυρα είναι ονειρεμένη).
• Το σπίτι όπου έζησε ο Μπρεχτ στην εξοχή αξίζει μια εκδρομή, όπως άλλωστε και ο τάφος του Μπρεχτ πολύ κοντά στο σπίτι του στο Βερολίνο.
• Οι υπαίθριες αγορές και το μεγάλο flohmarkt (υπαίθρεια αγορά) στην περιοχή του Dom.
• Ως κληρονομιά της διχοτόμησης θα συναντήσει κανείς διάφορα «διπλά» στο Βερολίνο, όπως οι Δυο Όπερες: η παλιά εμβληματική της Unterden Linden και η νεότερη στο Δυτικό. Αντίστοιχα το Πανεπιστήμιο Humboldt κι απ’ την άλλη το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο (Freie Universitãt).

Η κουλτούρα και η καλλιτεχνική ζωή του Βερολίνου αποτυπώνεται σε κάθε της γωνιά, ενώ ακόμα και τα νυχτερινά μαγαζιά μας υπενθυμίζουν πως εδώ είμαστε σε μια πόλη που τίποτα δεν συμβαίνει, αλλά τίποτα και δεν σερβίρεται τυχαία. Δεν χρειάζεται να πρωτοτυπήσετε, ούτε να χαθείτε στους ατελείωτους καταλόγους. Συμβουλευτείτε τον μπάρμαν και απολαύστε την μπίρα σας κάνοντας μια πρόποση για το ταξίδι που μόλις ολοκληρώθηκε, αλλά και μια ευχή για το επόμενο.