Αννα Μαρία Παπαχαραλάμπους: «Πάντα περίσσευα προς τα πάνω»

Η Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους πάντα ένοιωθε πως …περίσσευε. Ισως να μην είναι τελικά μόνο το ύψος της που κάνει τη διαφορά, αλλά, κυρίως, η ενδιαφέρουσα ειλικρίνεια με την οποία αντιμετωπίζει τη ζωή -την προσωπική και την επαγγελματική της. Και ο τρόπος που λέει τα πράγματα -με το όνομά τους. Παντρεμένη με τον Φάνη Μουρατίδη και μητέρα δύο αγοριών, η ηθοποιός ξεδιπλώνει πτυχές του εαυτού της.

«Δεν ξέρω πως έγινα τελικά ηθοποιός. Ηταν κάτι που ήθελα πάντα, αλλά και τώρα ακόμα αναρωτιέμαι πως το σκέφτηκα και το αποφάσισα. Ημουν ένα παιδί, μάλλον, ντροπαλό και δεν έλεγα ποιήματα στο σχολείο. Ημουν μαζεμένη και δεν μου άρεσε να εκτίθεμαι. Ούτε και τώρα μου αρέσει.... Κανείς στην οικογένειά μου δεν ήταν καλλιτέχνης, ούτε είχα τέτοιες επιρροές. Παραμένει μυστήριο για μένα πως τελικά έφτασα ως εδώ.

Αμέσως μετά το σχολείο έδωσα εξετάσεις στη δραματική σχολή. Ηταν δεδομένο για μένα. Δεν έδωσα πανελλήνιες. Δεν με έσπρωξε το περιβάλλον μου να πάω σε ένα πανεπιστήιο για να πάρω απλώς το χαρτί -το είχα δηλώσει άλλωστε. Ηθελα να προσπαθήσω να γίνω ηθοποιός. Και δεν έχασα τον στόχο μου».

«Πέρασα καλά, φυσιολογικά, παιδικά χρόνια. Γεννήθηκα, τυχαία στη Θεσσαλονίκη, γιατί τότε ο πατέρας μου ήταν διευθυντής σε ένα ξενοδοχείο εκεί. Μετά, τα πρώτα χρόνια τα έζησα στην Κρήτη -η μητέρα μου ήταν Κρητικιά. Υστερα ήρθαμε στην Αθήνα.

Για πολλά χρόνια αμφισβητούσα αυτό που επέλεξα, με την έννοια της αμφισβήτησης που κουβαλάει αυτή η δουλειά. Με τον καιρό αλλάζει ο τρόπος. Δεν ακουμπάς πια στην άποψη των άλλων, αλλά ορίζεις τα πράγματα με τον εαυτό σου. Νομίζω ο καλλιτέχνης αυτοαμφισβητείται συνέχεια. Αν κάνει σωστά αυτό που κάνει ή πως πρέπει να το κάνει. Αυτή η ανησυχία αφορά σε όλα τα είδη της τέχνης, άλλωστε.

Είμαστε λίγο ρατσιστές με αυτούς που εξέχουν κάπου, κάπως, ό,τι κι να είναι αυτό

Κρατάω όλο το πακέτο από τους «Ψίθυρους καρδιάς», και τα θετικά και τα αρνητικά. Ηταν μια φοβερή εμπειρία, ίσως η πιο ισχυρή που έχω ζήσει ως τώρα. Ηταν η πρώτη κι ήταν τόσο έντονη. Δεν ήμουν έτοιμη για τόση επιτυχία. Κανείς όταν είναι τόσο νέος δεν είναι έτοιμος. Με τα χρόνια, έχουν περάσει είκοσι, νοιώθω τρυφερότητα και χαρά για όλο αυτό που έζησα. Ηταν μια μεγάλη τύχη για μένα.

Θυμάμαι, μόλις είχα τελειώσει τη σχολή και πήγα και άφησα μια φωτογραφία κι ένα βιογραφικό για τη σειρά. Με φώναξαν, με δοκίμασαν και με πήραν. Είχε ενδιαφέρον ο ρόλος, να κάνω μια τσιγγάνα, με έπεισε φυσικά και ο Μανούσος Μανουσάκης. Δεν το αμφισβήτησα καθόλου όλο αυτό».

«Πίστευα ότι η εμφάνισή μου, το ύψος μου, θα είναι τροχοπέδη. Δεν το ένιωσα, αλλά φαντάζομαι ότι κάποιοι θα το σκέφτηκαν. Στα σχολικά χρόνια δεν μου πολυάρεσε που ήμουν τόσο ψηλή. Το σώμα μου ήταν άχαρο. Μου προκαλούσε αμηχανία. Και στα πρώτα χρόνια της δουλειάς, με προβλημάτισε. Πάντα περίσσευα προς τα πάνω. Και πάντα όταν περισσεύεις έχεις ανάγκη να χωθείς. Μέχρι που ωρίμασα και κατάλαβα ότι δεν χρειάζεται να κρύβομαι. Κατάλαβα ότι ο καθένας μας έχει το μέγεθος που έχει και με αυτό πρέπει να πορευτεί.

Η εμφάνιση κάθε ηθοποιού του ανοίγει και του κλείνει δρόμους συγχρόνως. Είτε είσαι πολύ ωραίος είτε πολύ άσχημος, σε καθορίζει. Δεν είμαστε όλοι για όλα. Στην αρχή ένοιωσα καχυποψία από τους άλλους. Στην Ελλάδα, περισσότερο από άλλες χώρες, ακόμα και σήμερα πιστεύουμε ότι η ομορφιά συνεπάγεται μη ταλέντο, μη εξυπνάδα. Ναι, έχει έναν ρατσισμό. Είμαστε λίγο ρατσιστές με αυτούς που εξέχουν κάπου, κάπως, ό,τι κι να είναι αυτό.

Ζούμε ακόμα μια ανατολίτικη φάση. Οταν ένας μπαμπάς αλλάζει πάνες είναι θέμα, τη μαμά ούτε που τη ρωτάμε

Νομίζω ότι στα πρώτα χρόνια έπρεπε να πείσω, να προσπαθήσω λίγο παραπάνω. Ηρθε και η επιτυχία τόσο νωρίς, οπότε έπρεπε να προσπαθήσω περισσότερο. Ακουγα, τότε, ότι «αυτήν θα την ξεχάσουμε, σιγά τώρα...». Δεν μου έκανε καλό αυτό. Οταν κατάλαβα ότι δεν πρέπει να με απασχολεί τι λέει ο καθένας, ένιωσα καλύτερα. Εχουμε και την τάση να κολλάμε στις κακές γνώμες, κι αυτό δεν λειτουργεί θετικά. Αφηνα λοιπόν τον εαυτό μου να δει παρακάτω. Ετσι κι αλλώς δεν ξέρουμε τι θα γίνει, δεν ξέρουμε τι θα μας προκύψει.

Χρειάστηκε να περάσει καιρός για να πω ότι αρχίζω να βρίσκω τον βηματισμό μου. Ετσι κι αλλιώς όταν είσαι νέος, είσαι λίγο σαν χαμένος. Δεν ξέρεις στα εικοσιδύο σου ποιος είσαι, δεν πατάς γερά. Εκεί, μετά τα τριάντα αρχίζεις να μαθαίνεις τον εαυτό σου, να ξέρεις τι θέλεις, να πατάς πιο γερά. Η αυτοπεποίθηση αλλάζει, βελτιώνεται».

«Τη δημοσιότητα έμαθα ή καλύτερα εκπαιδεύτηκα να τη διαχειρίζομαι, σύμφωνα με τα γούστα και τα δικά μου πλαίσια. Η τριβή με τα πράγματα βοήθησε. Ξέρω ότι όταν είσαι δημόσιο πρόσωπο μαθαίνονται πολύ περισσότερα πράγματα που αφορούν στη ζωή σου. Αλλά από εκεί και πέρα εσύ αφήνεις το περιθώριο για το παραπάνω. Ομολογώ ότι κάποια στιγμή, παλιότερα, με δυσκόλεψε όλο αυτό το παιχνίδι, κυρίως όταν γινόταν ακραίο. Θυμάμαι ήμουν διακοπές με την τότε σχέση μου, και με παρακολουθούσε παπαράτσι. Ηταν πιο άγριος τότε ο τρόπος με τον κίτρινο ή ροζ τύπο.... Στις πρώτες τηλεοπτικές εκπομπές το κουτσομπολιό ήταν το κυρίαρχο κι αυτό ήταν ενοχλητικό. Σε ακολουθούσαν στις πιο ιδιωτικές σου στιγμές... Τώρα, όποιος θέλει βγάζει μόνος του τον εαυτό του φωτογραφία κι έτσι δεν χρειάζεται ούτε τον παπαράτσι.

Οι έρωτες με καθόρισαν στη ζωή μου -μέχρι να ερωτευτώ και να παντρευτώ τον Φάνη

Η ζωή για μια γυναίκα είναι πιο δύσκολη -έτσι νομίζω. Οι απαιτήσεις που υπάρχουν για τις γυναίκες είναι πολύ μεγαλύτερες και η επιβράβευση πολύ μικρότερη. Στις συνεντεύξεις στα κανάλια με ρωτάνε αν ο Φάνης βοηθάει με τα παιδιά... Γιατί δεν ρωτάνε και τον Φάνη αν η Αννα βοηθάει; Ζούμε ακόμα μια ανατολίτικη φάση. Οταν ένας μπαμπάς αλλάζει πάνες είναι θέμα, τη μαμά ούτε που τη ρωτάμε. Είναι ακόμα τελείως άνισα τα πράγματα. Και θεωρώ ότι η τηλεόραση και τα μέσα τροφοδοτούν αυτή την ανισότητα. Ακούω συχνά γυναίκες να λένε ότι «ο άντρας δεν είναι ωραίο να πλένει πιάτα». Τεράστιο είναι το μερίδιο ευθύνης των ίδιων των γυναικών σ΄αυτό, για να μην πω ότι είναι το μεγαλύτερο. Υπάρχει και το μοντέλο της γυναίκας-τρόπαιο που το αποδέχονται, πάλι, οι ίδιες οι γυναίκες».

«Οι γιοι μου είναι 8 και 9 χρόνων. Αυτό που πάνω απ΄όλα με απασχολεί, είναι να η υγεία τους, να είναι καλά. Σκέφτομαι πώς θα είναι ο κόσμος όταν θα μεγαλώσουν, σε τι κόσμο θα βρεθούν. Αλλά δεν με ενδιαφέρει καθόλου τι δουλειά θα κάνουν -να κάνουν αυτό που θέλουν... Τη δουλειά μας την ξέρουν και την έχουν καταλάβει. Δεν το βλέπουν διαφορετικά. Ερχονται στα καμαρίνια, σε πρόβες, σε γυρίσματα...

Η φιλία για μένα είναι ίσως η μεγαλύτερη αξία. Κρατώ φίλους από τα παιδικά μου χρόνια, αλλά έκανα και καλούς, πραγματικούς φίλους, και αργότερα. Είναι σημαντική επένδυση για μένα. Μου αρέσει πολύ να βγαίνουμε με τους φίλους μας για φαγητό, μετά την παράσταση, να μιλάμε. Πηγαίνω πολύ συχνά κινηματογράφο, αγαπώ πολύ το σινεμά. Πηγαίνω και με τα παιδιά στις παιδικές ταινίες, που είναι πραγματικά αριστουργήματα.

Η ασθένεια με φοβίζει, το γήρας όχι, χωρίς να σημαίνει ότι χαίρομαι κιόλας. Αλλά δεν νομίζω ότι έχουμε άλλη επιλογή

Αν κάτι θα ήθελα να πετύχω, ή καλύτερα να πετυχαίνω μέσα στα χρόνια, είναι η αρμονία. Γιατί είναι ένας στόχος που τον πετυχαίνεις και τον χάνεις την ίδια στιγμή. Αυτή η λεπτή, ανεπαίσθητη ισορροπία κάποιων στιγμών, που έχει να κάνει κυρίως με τον εαυτό σου. Οχι με το τι συμβαίνει γύρω σου. Ο έρωτας, δεν είναι αρμονία, η αγάπη ναι. Θα έλεγα ότι ο έρωτας είναι δυσαρμονία: Βγαίνεις από τον εαυτό σου, προσπαθείς να μπεις στον άλλον. Ο έρωτας δεν έχει ησυχία, έχει μια ταραχή. Τίποτα όμως δεν έχει συνεχόμενη αρμονία.

Οι έρωτες με καθόρισαν στη ζωή μου -μέχρι να ερωτευτώ και να παντρευτώ τον Φάνη. Χαίρομαι που τους βίωσα και σκέφτομαι ότι θα ήθελα πολύ να τους ζήσουν τα παιδιά μου.

«Οταν γνωρίστηκα με τον Φάνη, σαν να αισθάνθηκα ότι κάτι άλλο θα συμβεί. Πρέπει όμως να πω ότι γενικά δεν πιστεύω ούτε στο «πάντα» ούτε στο «ποτέ» αλλά ούτε στο «ο άνθρωπος της ζωής μου» (ή μήπως το φοβάμαι;). Θεωρώ ότι δεν ξέρεις τι γίνεται αύριο. Σε κάθε σχέση οι άνθρωποι μεγαλώνουν ταυτόχρονα και παράλληλα και το ζήτημα είναι να μπορούν να συνυπάρχουν. Κανένας γάμος, κανένα χαρτί δεν μπορούν να σου βεβαιώσουν ότι για μια ζωή τα πράγματα θα είναι έτσι. Αν και με έχουν κατηγορήσει γι΄αυτά που λέω, ότι δηλαδή κάτι δεν πάει καλά στον γάμο μου, που δεν ισχύει, εγώ αυτά πιστεύω κι αυτά λέω. Εχω καταλάβει ότι δεν αρέσει να λες τη γνώμη σου, αν δεν συμφωνεί με τους άλλους.

Νομίζω ότι με τα χρόνια καταπολεμώ τον φόβο μου πριν βγω στη σκηνή. Εχω αποκτήσει έναν μηχανισμό άμυνας

Με απασχολεί το μεγάλωμα, η ηλικία, αλλά θεωρώ ότι έχει και θετικά όλο αυτό. Η ασθένεια με φοβίζει, το γήρας όχι, χωρίς να σημαίνει ότι χαίρομαι κιόλας. Αλλά δεν νομίζω ότι έχουμε άλλη επιλογή. Δεν έχω τίποτα με τις επεμβάσεις, αρκεί να μην σε κάνουν τέρας. Επιπλέον πιστεύω ότι δεν μπορείς να κρύψεις την ηλικία σου. Δεν μπορείς να είσαι πενήντα και να νομίζεις ότι είσαι είκοσι. Δεν θα κοροϊδέψεις κανέναν. Να μεγαλώνεις όμορφα, όσο γίνεται, χωρίς να γελοιοποιείσαι. Σκέφτομαι ότι οι αισθητικές παρεμβάσεις γίνονται και εθισμός -και σε παίρνει από κάτω.... Η ζωή, όσο είμαστε υγιείς εμείς και οι γύρω μας, είναι ωραία και καλό είναι να επιθυμούμε το καλό γήρας, το γήρας που είσαι όρθιος: Γιατί το γήρας είναι ο μόνος τρόπος να ζήσεις... Αν θες να παραμείνεις νέος, απλά δεν θα ζήσεις.

Προσωπικά, γυμνάζομαι δύο με τρεις φορές την εβδομάδα κι αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να κάνω. Το χρειάζομαι για την υγεία μου».

«Κατά καιρούς συζητάμε να παίξουμε μαζί με τον Φάνη. Κάτι γίνεται όμως και δεν προχωράει, για πρακτικούς λόγους. Θέλει όμως πολλή σκέψη. Είμαστε στο σπίτι, αν είμαστε και στη δουλειά, η τριβή θα είναι μεγάλη, δεν ξέρω αν τη θέλουμε. Ανταγωνισμός μεταξύ μας δεν νομίζω να υπάρχει, κατανόηση υπάρχει. Συζητάμε, συμβουλεύουμε ο ένας τον άλλον, μπορεί να τσακωθούμε, αλλά κατά βάση είμαστε βοηθητικοί ο ένας για τον άλλον και είναι πολύ εποικοδομητικό όλο αυτό για τη δουλειά μας.

Η «Αθανασία» είναι μια παράσταση που ξεκίνησε το 2012. Παίχτηκε τότε στο Ιδρυμα Κακογιάννη στο πλαίσιο του φεστιβάλ low budget, μετά στα Αισχύλεια και τώρα στο θέατρο οδού Κεφαλληνίας. Είναι ένας μονόλογος με μια κινηματογραφική σκηνοθετική ματιά, που υπογράφει ο Χρήστος Δήμας. Παρακολουθούμε την ιστορία μιας κανονικής γυναίκας που της συμβαίνουν διάφορα πράγματα και την βλέπουμε να αντιδρά σ΄ αυτά, αναγκασμένη να φτάσει σε κάποια όρια, όρια ζωής, θανάτου και ελευθερίας της επιλογής.

Είναι δύσκολη ιστορία ο μονόλογος. Εγώ είμαι κυρίως ομαδικός παίκτης στο θέατρο και στον μονόλογο, που είσαι μόνος, δεν μπορείς να μοιραστείς πάνω στη σκηνή το κρυφό βλέμμα που μοιραζόμαστε οι ηθοποιοί μεταξύ μας. Από την άλλη αναμετριέσαι με τον εαυτό σου, δοκιμάζεσαι, τσεκάρεις τις δυνάμεις σου, την επαφή σου με το κοινό και σίγουρα προχωράς. Είναι δύσκολο, αλλά αυτό είναι που το κάνει να έχει ενδιαφέρον. Ενδεχομένως αν είσαι πιο ανέτοιμος, πιο νέος, και μπεις σε όλο αυτό χωρίς φόβο, με την άγνοια κινδύνου και να έχεις μια άλλη φόρα. Νομίζω ότι με τα χρόνια καταπολεμώ τον φόβο μου πριν βγω στη σκηνή. Εχω αποκτήσει έναν μηχανισμό άμυνας».

Η Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους ερμηνεύει τον μονόλογο «Αθανασία» του Χρήστου Δήμα, στο θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, κάθε Δευτέρα και Τρίτη (στις 21.00).