Xριστόφορος Παπακαλιάτης: «Αν δεν μου ζητάς, θα σου δώσω τα πάντα»

Από τότε που έκανε το ντεμπούτο του, μαθητής λυκείου ακόμα, μέχρι σήμερα, η πορεία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη αποδείχτηκε ξεχωριστή.

Το παιδί που ονειρευόταν να γράφει σενάρια, κατάφερε και σενάρια να γράψει και ταινίες να φτιάξει. Μετά τη μεγάλη επιτυχία του «Ενας άλλος κόσμος» μοιράζει πλέον τον χρόνο ανάμεσα στην Ελλάδα και το Λος Αντζελες.

Με 700.000 εισιτήρια, αυτός ο «Ενας άλλος κόσμος» του μπήκε στην πρώτη θέση του ελληνικού box office της τελευταίας δεκαετίας, ξεπερνώντας και Τζέιμς Μποντ και Star Wars. Κάπως έτσι άνοιξαν οι πόρτες για την διανομή της ταινίας στο εξωτερικό. Δεν ήταν εύκολο. Εγινε εφικτό. Εχοντας κόψει άλλα τόσα εισιτήρια στις χώρες που προβλήθηκε -Ευρώπη, Αμερική και Λατινική Αμερική, Κίνα, Κορέα, συνεχίζει την πορεία της.

Με δύο σενάρια στα σκαριά, οργανώνει τα επόμενα βήματα. Ονειρεύεται. Δουλεύει. Προσγειωμένος και συγκροτημένος, ο γοητευτικός σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός, κοιτάει μπροστά. Σε μια χορταστική συνέντευξη ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης ξεδιπλώνει σκέψεις, μιλάει για όλα.

Ποιες είναι οι μνήμες από τα παιδικά σου χρόνια;

-Νομίζω η μητέρα μου φρόντισε να μας μεγαλώσει και εμένα και τον αδελφό μου, πολύ χαλαρά και κανονικά. Ήταν βλέπεις και τα ‘80ς που είχαμε ακόμα την ελευθερία να παίζουμε άφοβα στην γειτονιά με ποδήλατα.
Θυμάμαι πολλές εκδρομές με το αυτοκίνητο, πολύ σινεμά και θέατρο, πολύ κόσμο στο σπίτι, πάντα μουσική και κουβέντες. Εγώ τρελαινόμουν να ακούω τους μεγάλους να μιλάνε και έτσι να με παίρνει ο ύπνος… Γενικά, περνούσαμε πολύ χρόνο με την μητέρα μου οι τρεις μας, και φρόντιζε πάντα να μας παρέχει εικόνες ασφάλειας. Φυσικά καθοριστικό ρόλο παίξανε και η γιαγιά με τον παππού.
Μετά, θυμάμαι πάντα τα πολλά ταξίδια που πήγαινα με τον πατέρα μου. Μια συνεχόμενη κίνηση. Θυμάμαι τα ξενοδοχεία, τα αεροπλάνα, τα αεροδρόμια και τις μυρωδιές από τις διαφορετικές χώρες που προσγειωνόμασταν.
Ακόμα και σήμερα μόλις φτάσω σε μια χώρα, το πρώτο πράγμα που μου έρχεται μόλις βγω έξω,είναι αυτές οι μυρωδιές.
Μπορεί τον πατέρα μου να τον έβλεπα λιγότερο, αλλά πάντα τον έβλεπα. Πάντα ήταν στην ζωή μου.

Τι κρατάς από τους γονείς σου; Ποια είναι σήμερα η σχέση σου μαζί τους; Με τα αδέλφια σου;

-Οι γονείς μου ήταν και παραμένουν πολύ δραστήριοι και δυναμικοί άνθρωποι, ακραία διαφορετικοί όμως. Νομίζω έχω μέσα μου μοιρασμένα στοιχεία και από τους δυο και έχουμε μια ωραία σχέση όπου θα ζητήσουμε ο ένας την στήριξη του άλλου, αν και όταν χρειαστεί.
Επίσης, λόγω ηλικίας και ψυχοσύνθεσης πλέον, κάνω και παρέα μαζί τους.
Με τα αδέλφια μου, αντίστοιχα, πάντα θα βρούμε χρόνο, ίσως όχι τόσο όλοι μαζί, γιατί ο καθένας μας έχει πια την ζωή του, αλλά κατά καιρούς πάντα θα μαζευτούμε και θα ξέρουμε ότι είμαστε εκεί ο ένας για τον άλλον.

Βλέπω κάποιους ανθρώπους να γίνονται ζευγάρια πιο πολύ από απόγνωση παρά γιατί πραγματικά θέλουν. Αυτό με σοκάρει

Πόσο σε επηρέασε που χώρισαν;

-Αρκετά. Νομίζω σε κανένα τετράχρονο παιδί δεν αρέσει μια τόσο ακραία αλλαγή. Όμως έμαθα να ζω με αυτό και εντέλει ήταν νομίζω ότι πιο καθαρό και υγιές για το μέλλον μου.
Επίσης είχα πάντα μέσα μου, δυο κόσμους. Αυτός του πατέρα μου και αυτός της μάνας μου. Αν καταφέρεις και το ταξινομήσεις σωστά αυτό, είναι κέρδος.

Έχεις αναμνήσεις από καλοκαίρια στην Κρήτη;

-Εννοείται ότι έχω. Τα καλοκαίρια με τα ξαδέλφια μου. Γενικά η Κρήτη ήταν και παραμένει στην ζωή μου. Κατά το ήμισυ θα έλεγα.

Πότε αποφάσισες «τι θα γίνω όταν μεγαλώσω»; Αυτό έγινες;

-Oσο υπερβολικό και να σου ακουστεί, ήξερα τι είναι αυτό που με συγκινεί από 3 χρονών. Βαθιά μέσα μου, δεν μπήκα ποτέ σε κανένα δίλημμα. Η μόνη μου αγωνία ήταν πώς να πείσω όλους τους άλλους.

Από πότε άρχισες να γράφεις; Ήσουν, αυτό το κλισέ που λέει, «καλός στην έκθεση στο σχολείο»; Πώς προέκυψε;

-Ναι, αν και είχε τόσα ορθογραφικά λάθη αυτή η έκθεση που γινόταν κατακόκκινη η σελίδα από τις διορθώσεις. Αυτό θυμάμαι με έκανε έξαλλο, γιατί μου χάλαγε το κείμενό μου.
Όμως από το δημοτικό έγραφα σενάρια. Δεν ξέρω πώς να σ’ το εξηγήσω. Για μένα ήταν η μόνη περιοχή στην οποία ένιωθα ελεύθερος και χρήσιμος. Τα έχω ακόμα στα μπλε τετράδια. Σειρές ολόκληρες με επεισόδια κανονικά.
Παιδικά βέβαια, αλλά που άμα τα διαβάσεις σήμερα, αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό το παιδί μόνο σε ένα πράγμα ίσως να είναι καλό. Είναι φορές που πραγματικά απορώ με τους γονείς μου που πίστευαν ότι θα πάω να σπουδάσω οικονομικά και μάρκετινγκ.

Οικογένεια και Έρωτας αποτελούν τα δυο πιο καθοριστικά κεφάλαια που έχουν την ικανότητα από την μια να σε ανυψώνουν και από την άλλη να σε ευνουχίζουν, την ίδια στιγμή

Πώς βρέθηκες στον χώρο; Από τους «Φρουρούς της Αχαΐας», στους «Μήτσους» και στα υπόλοιπα;

Από μια αγγελία άρχισαν όλα. Μόλις είχε ξεκινήσει τότε το MEGA και ζητούσαν παιδιά ηθοποιούς, από το studio ATA για μια νέα σειρά. Ε, για μένα αυτό ήταν αποκάλυψη. Άρχισα να πηγαίνω κρυφά και να κάνω δοκιμαστικά. Συγκεκριμένα έκανα κοπάνα από το σχολείο κάθε μέρα και έτρεχα στο ΑΤΑ, όπου όταν με ρωτούσαν πού είναι οι γονείς μου, εγώ έλεγα ψέματα ότι περιμένουν έξω. Θυμάμαι έξω είχε τόσα πολλά παιδιά με τους γονείς τους, που δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν ποιος είναι ποιου. Το σχέδιό μου αρχικά είχε πετύχει.
Βέβαια ήμουν τόσο αφελής που ούτε είχα φανταστεί πως θα ερχόταν η μέρα που τελικά θα έπαιρνα τον ρόλο και θα έπρεπε να υπογράψει η μάνα μου, καθότι εγώ ήμουν ανήλικο. Έτσι αναγκάστηκα να πω την αλήθεια στους γονείς μου.
Ε, και κάπως έτσι άρχισα να πηγαίνω παράλληλα με το σχολείο στα γυρίσματα και να παίρνω και άλλες δουλειές στο ΑΤΑ σαν ηθοποιός. Την επόμενη χρονιά ήρθαν οι Μήτσοι και από εκεί πλέον έγινα γνωστός σε ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό, και η ζωή μου άλλαξε δραστικά.
Όμως θυμάμαι πάντα τον εαυτό μου να έχει σαν όνειρο να φτιάξει μια σειρά που θα είναι για νέους, έτσι όπως εγώ θα ήθελα να την δω στην τηλεόραση.

Ήρθαν εύκολα ή δύσκολα τα πράγματα;

-Υπήρξαν και εύκολες και δύσκολες φάσεις. Σε τόσο νεαρές ηλικίες εξάλλου, έχεις απόλυτη άγνοια κινδύνου. Από την μια απολάμβανα και από την άλλη μπερδευόμουν και δεν ήξερα πώς να διαχειριστώ κάποιες καταστάσεις και είχα την αγωνία να αποδείξω ότι αξίζω. Και όσο βίωνα μια επιτυχία, τόσο μεγαλύτερη γινόταν αυτή η αγωνία. Ήταν φορές που γίνονταν κάπως ανισόρροπο όλο αυτό, όμως πάντα έβρισκα τρόπους να μη χάνω το μέτρο. Είχα πάντα έναν ορίζοντα.

Ποιοι σε βοήθησαν, σε ποιους χρωστάς;

-Σε πάρα πολλούς. Από την Ελβίρα και τη Φρόσω Ράλλη, μέχρι τον Λάκη και την Μίρκα, και φυσικά όλοι αυτοί που στην αρχή με εμπιστεύτηκαν, τότε στον τρίτο όροφο στο Mega.
Όπως εκείνη την εποχή έτσι και σήμερα αντίστοιχα υπάρχει κόσμος που θα με βοηθήσει ή που θα βοηθήσω εγώ. Οι ευκαιρίες εξάλλου είναι για να δίνονται στους ανθρώπους και αυτοί να τις αξιοποιούν. Και κάπως έτσι οι άνθρωποι, πάμε παρακάτω.

Μέχρι τώρα δεν επεδίωξα πότε να γίνω καλύτερος μέσα από έναν έρωτα

Μετά τις σειρές, οι ταινίες ήρθαν αυτονόητα;

-Ναι, το 2010 έκλεισε το κεφάλαιο τηλεόραση. Πήρα μια χρονιά για να κάνω το Αμαντέους με τον Λιγνάδη στο θέατρο και παράλληλα γυρνούσα σπίτι και έγραφα το ΑΝ.

Πόσο δύσκολο ήταν να περάσεις από τη μικρή οθόνη στη μεγάλη;

-Δεν ήταν και τόσο δύσκολο. Ήθελα πάντα να κάνω σινεμά, απλά περίμενα να έρθει η σωστή στιγμή.

Τι σε έκανε να κάνεις το άλμα;

-Η ανάγκη. Άλλαζε η εποχή, άλλαζα και εγώ μαζί. Η τηλεόραση μπορεί να είχε γίνει δεύτερη φύση μου, όμως πια δεν ήμουν τόσο αποδοτικός και ένιωθα ότι επαναλαμβανόμουνα.
Παράλληλα το σκηνικό άλλαζε στην τηλεόραση, το ίντερνετ ήταν πια ο αρχηγός, η ψυχαγωγία έφευγε σιγά-σιγά από τα ελληνικά σήριαλ και λόγω κρίσης όλα έπρεπε να γίνονται πιο φθηνά, πιο γρήγορα, πιο πρόχειρα, άρα και πιο ανούσια για μένα.
Το 4 ήξερα ότι θα ήταν η τελευταία μου δουλειά στην τηλεόραση και δεν μου ήταν καθόλου εύκολο να πω ότι σταματώ γιατί το είχα αγαπήσει πάρα πολύ αυτό το σήριαλ.
Και επαγγελματικά, αλλά και προσωπικά, εκείνη η εποχή ήταν για μένα πολύ ζόρικη, επειδή έκλειναν παράλληλα πολλοί κύκλοι και φοβόμουν το επόμενο βήμα που ήθελα να κάνω. Το σενάριο του Αν, ήταν αυτό που βγήκε από όλη εκείνη την εποχή.

Η οικογένεια και ο έρωτας ήταν πάντα τα μεγάλα θέματα της λογοτεχνίας, του σινεμά... Από εκεί ξεκινάμε και εκεί επιστρέφουμε;

-Ναι, αν το καλοσκεφτείς είναι μια σχεδόν σουρεαλιστική σχέση αυτή που έχει ο άνθρωπος με την οικογένεια. Από την μια τρέχει να ξεφύγει από αυτήν και μετά ψάχνει πάλι να επιστρέψει.
Νομίζω Οικογένεια και Έρωτας αποτελούν τα δυο πιο καθοριστικά κεφάλαια που έχουν την ικανότητα από την μια να σε ανυψώνουν και από την άλλη να σε ευνουχίζουν, την ίδια στιγμή. Εξ ου και έχουν τόσο ενδιαφέρον.

Τι είσαι ικανός να κάνεις για έναν έρωτα;

-Τα πάντα. Προς στιγμήν. Η κατάσταση του ερωτευμένου μοιάζει με αυτή του ναρκομανή. Κυνηγάς την δόση σου.

Ο έρωτας σε κάνει καλύτερο ή χειρότερο;

-Τι να σου πω τώρα…Σε κάνει η ένταση καλύτερο;.. Δεν είμαι σίγουρος πως το συναίσθημα του έρωτα έχει αυτό το χαρακτηριστικό, να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους. Παλιότερα για εμένα ο έρωτας ήταν μόνο έλξη, ένταση, ηδονή και τροφή για δημιουργία, για σενάρια, ιδέες, εικόνες.
Άρα επί της ουσίας, η σχέση έπαιζε τον ρόλο της έμπνευσης και όχι τόσο της συντροφικότητας. Πάντα διεκδικούσα πάθη και έρωτες, χωρίς όμως να δίνω ή να παίρνω κάτι ουσιαστικό. Έτσι, μόλις ο έρωτας και η ένταση περνούσαν τελείωνε και η σχέση.
Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν συμβιβάστηκα ποτέ σε μια συνθήκη, δεν έκανα αυτό που πάντα λένε "βάλε λίγο νερό στο κρασί σου"…
Εν κατακλείδι, δεν πιστεύω ότι μπορεί ένας Έρωτας να με κάνει καλύτερο. Ή για να το πω σωστά, μέχρι τώρα δεν επεδίωξα πότε να γίνω καλύτερος μέσα από έναν έρωτα.

Σκέφτεσαι τον εαυτό σου οικογενειάρχη; Με σύζυγο και παιδί;

-Από τον Έρωτα με πήγες απευθείας στον γάμο και τα παιδιά; Ρε, τι πάθαμε…
Κοίτα, μεγαλώνοντας με σκέφτομαι οπουδήποτε μου επιτρέπεται να είμαι ελεύθερος και δημιουργικός. Αν βρεθεί στη ζωή μου, αυτό που θα με κάνει να μείνω, τότε ναι. Γενικά, μη μου ζητάς. Αν δε μου ζητάς, θα σου δώσω τα πάντα.
Αν όμως μου ζητάς, πάει να πει ότι πρέπει να σου δώσω, για να έχω την ησυχία μου. Εκεί με έχεις χάσει πριν καν το αντιληφθείς.
Αυτό μερικές φόρες το έχετε οι γυναίκες.

Τι ρόλο παίζουν οι φίλοι σου στη ζωή σου;

-Μέχρι τώρα,πολύ σημαντικό.

Είμαστε τελικά μόνοι στη ζωή;

-Ακόμα και αν είμαστε, δεν πιστεύω ότι αντέχουμε στην ιδέα αυτή. Και εδώ είναι που ο φόβος της μοναξιάς πολλές φορές οδηγεί σε λάθος μονοπάτια. Βλέπω κάποιους ανθρώπους να γίνονται ζευγάρια πιο πολύ από απόγνωση παρά γιατί πραγματικά θέλουν. Αυτό με σοκάρει.

Είναι πολύ τίμιο και αληθινό αυτό που κάνει ο Λάνθιμος και νομίζω ότι πρέπει να το αγαπάει πολύ, εξ ου και έχει πετύχει τόσο πολύ

Λένε ότι είσαι συγκεντρωτικός στη δουλειά σου. Γίνεται αλλιώς; Γράφεις, σκηνοθετείς, πρωταγωνιστείς.

-Όχι, δεν γίνεται αλλιώς. Ειδικά σε μια χώρα που δεν έχει μια βιομηχανία, ώστε να παρέχει δικλίδες ασφαλείας και εξειδίκευση σε πολλούς τομείς. Είσαι μόνος σου σε ένα τιμόνι και στην καλύτερη περίπτωση να έχεις έναν καλό συγκυβερνήτη. Μέχρι εκεί όμως.

Έχεις αισθανθεί να σε ζηλεύουν; ΄Η και να σε φθονούν; Η επιτυχία ενοχλεί;

-Ναι, το έχω αισθανθεί, αλλά δεν με εμπόδισε σε κάτι.

Πώς βίωσες την εμπειρία του εξωτερικού; Μίλησέ μου για συναντήσεις, επαφές και ανθρώπους που έχεις γνωρίσει…

-Αρχικά ένιωσα με πολύ μεγάλη αγωνία. Μέχρι να πάρουμε διανομή έριξα πάρα πολύ τρέξιμο σε ένα χώρο άγνωστο από ότι είχα συνηθίσει μέχρι σήμερα.. Και χωρίς καμία διασφάλιση από μεγάλη εταιρία, ούτε πολλά χρήματα, ούτε κάποιο τεράστιο διεθνές φεστιβάλ από πίσω. Φυσικά και η παρουσία του J.K. Simmons έπαιξε για τις Αμερικανικές αίθουσες έναν καταλυτικό ρόλο όμως νομίζω πως το σημαντικότερο ήταν πως όλα γινόντουσαν βήμα βήμα και με ανθρώπους που ο καθένας με τον τρόπο του προσπαθούσαν να βοηθήσουν γιατί πίστευαν στην ταινία. Μέχρι που αυτή πήρε διανομή, βγήκε στις αίθουσες και μετά ήρθε ο κόσμος. Χώρα χώρα, πόλη πόλη άνοιγε. Και όσο πήγαινε καλά τόσο επεκτεινόταν.
Είναι πολύ ωραίο πράγμα να βλέπεις το έργο σου να παίζεται σε τόσες χώρες, σε διαφορετικές ηπείρους και οι αίθουσες να είναι γεμάτες από διαφορετικά κοινά, τα οποία στο τέλος έχουν τις ίδιες αντιδράσεις. Είναι λίγο σαν να δικαιώνεσαι για κάτι που πάλευες για πολύ καιρό.
Άρα όλο αυτό ήταν για μένα Ένας εντυπωσιακός Άλλος Κόσμος.

Και τώρα;

-Τώρα είμαι στην διαδικασία που ταξινομώ όλα αυτά τα νέα δεδομένα και ελπίζω να τα αξιοποιήσω προς όφελος μου. Κάποια πρακτορεία στην Αμερική αφού είδαν την ταινία ζήτησαν ραντεβού έτσι συμφώνησα με την UTA (UNITED TALENT ARTISTS) να συνεργαστούμε στις επόμενες ιδέες μου, μόλις τις έχω έτοιμες. Μοιράζω τον χρόνο μου ανάμεσα σε Αθήνα και L.A. και γράφω.

Τι γράφεις; Νέο σενάριο; Ετοιμάζεις ταινία; Θέλεις να μου δώσεις ένα πρώτο στίγμα;

-Έχω στο μυαλό μου δυο ιστορίες για δυο κινηματογραφικά σενάρια και είμαι στη φάση που τελειώνω το γράψιμο για την πρώτη ιστορία που θέλω να γυριστεί εδώ στην Ελλάδα με συμπαραγωγή και της χώρας μας αλλά και απ έξω. .. Αν όλα πάνε καλά θα αρχίσω αμέσως μετά και το γράψιμο για το επόμενο σενάριο. Είναι λίγο νωρίς όμως να αρχίσω να μιλάω για αυτά. Θέλω πρώτα να ολοκληρώσω το σεναριακό κομμάτι και μετά θα τα πούμε πιο αναλυτικά.

Τι σημαίνει επιτυχία εκεί και τι εδώ, στην Ελλάδα;

-Το ίδιο ακριβώς πράγμα σημαίνει, απλά σε διαφορετικά μεγέθη. Μη φανταστείς όμως ότι εγώ έχω βιώσει κάποια τεράστια επιτυχία έξω. Απλά έφτιαξα μια ταινία που πήγε αρκετά καλά σε παγκόσμια διανομή και αυτό μου άνοιξε κάποιες πόρτες. Δεν λέω ότι είναι λίγο. Όμως μέχρι εκεί.Το μέλλον θα δείξει.

Στο εξωτερικό υπάρχει αξιοκρατία;

-Οι λέξεις PR, Lobbying και Networking είναι Ελληνικές; Παντού υπάρχουν παρέες και κλίκες και συμφέροντα, αδυναμίες και προσχεδιασμοί. Παντού υπάρχουν τα πάντα. Το θέμα είναι πόσο ανάγκη τα έχεις όλα αυτά.

Πώς φτιάχνεις μια ταινία; Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι; Να βρεις τα χρήματα για την παραγωγή;

-Μια ταινία είναι πάντα για όλους, πολύ δύσκολο να φτιαχτεί. Ξέρεις πόσες πόρτες πρέπει να χτυπήσεις για να φτιάξεις μια ταινία; Ξέρεις πόσες εκατομμύρια ώρες έχω δαπανήσει να τρέχω, να ψάχνω, και να προσπαθώ να γίνουν τα πράγματα;
Νομίζω το ίδιο ισχύει για τον κάθε δημιουργό.

Ακόμα δεν έχω βρει σε κανένα πολιτικό πρόσωπο, αυτό που θα με κάνει ξεκάθαρα να ενθουσιαστώ και να το στηρίξω

Αισθάνεσαι ότι μέσω εξωτερικού δικαιώθηκες;

-Μα δεν είχα αδικηθεί ποτέ από το κοινό στο εσωτερικό. Το αντίθετο θα έλεγα. To ότι η ταινία έκοψε τόσα εισιτήρια στην Ελλάδα ήταν ένα από τα στοιχεία που έκανε τους ξένους αγοραστές να την προσέξουν..

Νοιώθεις ότι ακόμα μπορεί κάποιοι να σε περιμένουν στη γωνία;

-Ναι, αλλά πια δεν με αφορά και τόσο πολύ, γιατί ξέρω ποιοι είναι και δεν τους εκτιμώ και τόσο.

Σε ενδιαφέρουν οι κριτικές για τις ταινίες σου; Σε επηρεάζει τι γράφεται για τη δουλειά σου αλλά και για σένα προσωπικά;

-Στην εκάστοτε εποχή και ηλικία είχα και διαφορετικές αντιδράσεις. Αλλιώς εκλάμβανα κάτι που γραφόταν για μένα στα 18 και αλλιώς σήμερα που οδεύω προς τα 43.
Αν αλλάζει κάτι αυτό είναι το αντίκτυπο και η διάρκεια που έχει αυτό το αντίκτυπο. Νομίζω έχω περάσει από όλες τις φάσεις. Αρκεί να σου πω ένα πολύ αστείο σκηνικό, στη Νέα Υόρκη φέτος, μόλις άνοιξε η ταινία και μου στείλανε τις κριτικές, αμέσως βγήκα έξω,άναψα τσιγάρο και άρχισα να τις διαβάζω. Εννοείται πως με αφορούσε. Διαβάζω την κριτική των L.A.Times που έγραφε ύμνους και ενθουσιάζομαι. Πετούσα στα ουράνια μέχρι να διαβάσω στο καπάκι την επόμενη στο Hollywood Reporter που έγραφε τέρατα και αμέσως έπεσα από τα ουράνια στα Τάρταρα . Μετά μια άλλη κριτική και ξανά στα ουράνια και μετά μια άλλη και δώστου πάλι στα Τάρταρα. Μια κρύο, μια ζέστη. Δεν βγάζεις άκρη.
Όμως όλο αυτό με χιούμορ και με διάρκεια μισής μέρας. Μέσα μου δεν καθορίζεται κάτι ουσιαστικό από μια κριτική. Για μένα στο εξωτερικό μέτρο ήταν το κοινό, και οι κουβέντες που είχα με τους διανομείς και τους αιθουσάρχες στις χώρες που πήγα..

Ο Γιώργος Λάνθιμος κάνει ταινίες μόνον έξω πια. Σαν να μην τον θέλει η Ελλάδα. Το πιστεύεις αυτό;

-Όχι, δεν το πιστεύω καθόλου. Πιστεύω απλά ότι ο Γιώργος έχει ένα δικό του, πολύ ιδιαίτερο κινηματογραφικό σύμπαν που δεν αρέσει σε όλους. Δεν έχει να κάνει με Ελλάδα ή εξωτερικό.
Απλά έξω σίγουρα σε μεγαλύτερες αγορές και φεστιβάλ βρίσκεις μεγαλύτερη ανταπόκριση και συμμάχους σε ένα τόσο ακραίο, ποιητικό και σκληρό είδος αφήγησης.
Είναι πολύ τίμιο και αληθινό αυτό που κάνει ο Λάνθιμος και νομίζω ότι πρέπει να το αγαπάει πολύ, εξ ου και έχει πετύχει τόσο πολύ.

Με την τελευταία σου ταινία, σχολίασες πολλά από τα κακώς κείμενα της εποχής μας: Σε φοβίζει η βία, ο ρατσισμός, ο φασισμός;

-Πιο πολύ με φοβίζει η ιδέα ότι τελικά οι άνθρωποι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας και επαναλαμβανόμαστε.

Ποιος είναι ο προσωπικός σου φόβος;

-Δεν έχω κάποιον ιδιαίτερο φόβο που να με καθορίζει.

Καλό αυτό. Αλήθεια τα social media και η τεχνολογία λειτουργούν αρνητικά;

-Σε κάποιες περιπτώσεις ναι. Όμως δεν φταίει η τεχνολογία σε αυτό, αλλά η χρήση που της κάνουμε εμείς οι άνθρωποι. Από εκεί που είχε σκοπό να μας εξυπηρετήσει φτάσαμε να έχουμε εθιστεί σε αυτήν και σε πολλές περιπτώσεις να γίνετε παρέα μας. Και αυτό είναι λίγο τρομακτικό αν το σκεφτείς. Ειδικά στο εξωτερικό το έχω παρατηρήσει αυτό. Παρέα το Ιnsta, παρέα το Facebook, παρέα το Netflix, παρέα το Apple, παρέα το Tinder, και πάει λέγοντας. Ε στο τέλος της ημέρας δεν ξέρω αν είναι και τόσο παρέα όλα αυτά. Ίσως και να κάνω λάθος. Δεν ξέρω. Απλά νομίζω ότι θέλει λίγο μέτρο όλο αυτό και να λειτουργεί πιο συμπληρωματικά στην ζωή μας και όχι τόσο αποκλειστικά.

Πώς βλέπεις τις πολιτικές εξελίξεις; Είχες ελπίδες με την αριστερά; Απογοητεύτηκες;

-Πρέπει να σου πω ότι απογοητεύομαι μόνο από ανθρώπους και όχι από ιδέες. Δεν επενδύω ούτε ταυτίζομαι με ιδεολογίες και ρεύματα. Και ακόμα δεν έχω βρει σε κανένα πολιτικό πρόσωπο, αυτό που θα με κάνει ξεκάθαρα να ενθουσιαστώ και να το στηρίξω. Πιστεύω ότι παγκόσμια τα πολιτικά πρόσωπα πια, σε ένα μεγάλο βαθμό , δεν εμπνέουν την εμπιστοσύνη που κάποτε ενέπνεαν στους λαούς τους.

Ο Τσίπρας είναι ένας άνθρωπος της γενιάς σου -σχεδόν συνομήλικοι είστε. Μιλάτε την ίδια γλώσσα;

-Φαντάζομαι πως σε κάποια θέματα ναι, θα μιλάμε την ίδια γλώσσα. Όμως αυτό δε σημαίνει κάτι. Κάνουμε διαφορετικές δουλειές με άλλο αντίκτυπο και διαφορετικές συνέπειες.

Εχουμε χρεοκοπήσει;

-Όχι μόνο σαν Ελλάδα. Γενικότερα, σαν Δύση έχουμε χρεοκοπήσει. Μην στεκόμαστε μόνο στην οικονομική χρεοκοπία. Ας δούμε λίγο και την πολιτιστική, αξιακή και γενικότερα ηθική χρεοκοπία.
Πολύ απλά, δες τις σχέσεις γύρω μας. Παρατήρησε την βία που κυριαρχεί, την αισθητική, την βαρβαρότητα και την νοσηρότητα. Πατάς πλέον ένα κουμπί και βλέπεις αποτρόπαιες εικόνες, που δεν σε σοκάρουν.
Άκου τις μουσικές που είναι της μόδας, δες τα πρόσωπα που πλασάρονται σε παγκόσμιο επίπεδο ως όμορφα και επιτυχημένα.
Ένας πλανητάρχης κάνει πολιτική μέσω Twitter, ξαφνικά ένας άλλος τρελός Κορεάτης απειλεί με πυρηνικά, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μιλάνε για αλληλεγγύη, ενώ έχουν φτωχοποιήσει σχεδόν όλο τον Νότο, και την ίδια στιγμή οι επιστήμονες μιλάνε για το πώς θα μετοικίσουμε σε άλλο πλανήτη.
Ε, είναι νορμάλ πράγματα αυτά; Ζούμε μια γενικότερη ταραχή όλοι μας.
Κάποτε οι άνθρωποι δίνανε τα χέρια και αυτό ήταν αρκετό. Τώρα αν δεν υπάρχει σε mail κάτι γραπτό δεν ισχύει. Πάει να καταργηθεί κάθε μορφή εμπιστοσύνης, ακόμα και στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Φυσικά, μέσα σε όλο αυτό το ζοφερό περιβάλλον ευτυχώς υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις σε όλα τα επίπεδα. Όμως αντί να φωτίσουμε αυτές τις εξαιρέσεις, εμείς φωτίζουμε την βαρβαρότητα και την βλακεία.

Είμαι πολύ τυχερός που μπορώ και το ζω έτσι μοιρασμένα. Αλλά την Ελλάδα δεν την αφήνω

Πώς βλέπεις το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας;

-Παγκοσμιοποιημένο. Στοιβαγμένο σε μια γωνία. Απλά έχουμε την τύχη αυτή η γωνία να είναι σε τρομερό σημείο. Αυτό μας σώζει από πολλά. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, όσο γίνεται να το προσέξουμε αυτό το σημείο.
Και όχι να μαλώνουμε για αριστερές και δεξιές ιδεολογίες.

Δεν πιστεύεις στο δίλημμα αριστερά-δεξιά; Υπάρχει και η Κεντροαριστερά σήμερα.

-Όχι δεν πιστεύω σε τέτοια διλήμματα γιατί πολύ απλά η ιστορία έχει αποδείξει πόσο αναποτελεσματικά εντέλει είναι. Είναι απόλυτα συνειδητό το ότι αρνούμαι να πωρωθώ, είτε με το ένα είτε με το άλλο.

Πως είναι η ζωή στο L.A. ; Απολαμβάνεις εκεί την ανωνυμία;

-Ναι την απολαμβάνω και αυτό παρατηρώ ότι ίσως και να με βοηθάει και στο γράψιμο μου γενικότερα. Είναι μια νέα παράλληλη κατάσταση που όμως θέλω να παραμείνει παράλληλη με την Ελλάδα. Μέχρι στιγμής το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον όλο αυτό και είμαι πολύ τυχερός που μπορώ και το ζω έτσι μοιρασμένα. Αλλά την Ελλάδα δεν την αφήνω.

Πιστεύεις στον δημόσιο λόγο του καλλιτέχνη, του δημιουργού; Πρέπει να παίρνει θέση στα πράγματα; Εσύ συνήθως το αποφεύγεις...

-Καθόλου δεν το αποφεύγω. Εξ ορισμού ένας δημιουργός οφείλει να παίρνει θέση, αλλά μέσα από το έργο του. Αλλιώς παύει να είναι δημιουργός. Εγώ ταινίες φτιάχνω και μέσα από αυτές θα πω την άποψη μου, τις ανησυχίες μου ή θα θέσω κάποια ερωτήματα.
Δεν είμαι ούτε δάσκαλος, ούτε φιλόσοφος, ούτε παντογνώστης. Ούτε θα αρχίσω να κουνάω δάχτυλο στο κοινό.

Πολύ politically correct μου τα λες. Σαν να αποφεύγεις τις γωνίες, να μη θέλεις να εκτεθείς.

-Μα γιατί θεωρείς pollitally correct κάποιον που αρνείται να πάρει θέση σε κάτι που δεν πιστεύει; Και δη δημόσια σε μια συνέντευξη. Δηλαδή θα ήμουν σωστός αν απλά παπαγάλιζα όλα αυτά που ακούω και διαβάζω; Και να στο πω και διαφορετικά, εσύ βλέπεις την κοινωνία μας καλύτερη με όλους, που λένε ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του; Βλέπεις να πηγαίνουμε μπροστά σε κάτι; Εγώ πιο πολύ ένα θόρυβο ακούω που στο τέλος της ημέρας δεν έχει προσφέρει απολύτως τίποτα ουσιαστικό. Εγώ την άποψη μου θα στην πω, με γωνίες ή χωρίς, μέσα από αυτό που γράφω. Αν είμαι κάπου χρήσιμος αυτό είναι εκεί. Και συνεπής επίσης.

Υφίσταται πλέον σήμερα, πιστεύεις, ένας ρατσισμός για εκείνους που δεν υποφέρουν, που έχουν οικονομική άνεση;

-Ρατσισμός όχι. Δεύτερη σκέψη ναι. Και ίσως είναι και λογικό αν αναλογιστείς πόσο δυσανάλογα μοιρασμένος είναι ο πλούτος σε μια εποχή που έχει αυξηθεί τόσο η φτώχεια.

Έχεις νιώσει ποτέ να βάλλεσαι για την καταγωγή σου, το γεγονός ότι έχεις πατέρα επιχειρηματία; Σου καταλογίζουν, ίσως, ότι δεν ξέρεις από φτώχεια;

-Όχι, ποτέ. Ίσως επειδή ποτέ δεν με καθόρισε η καταγωγή μου και πάντα είχα έναν δικό μου αυτόνομο δρόμο που δούλευα πολύ σκληρά για αυτό που προσέφερα στον κόσμο.
Και αυτό πρέπει να σου πω ότι το έμαθα από τον πατέρα μου.

Αισθάνεσαι ότι είσαι ένα προϊόν; Και πρέπει να το προστατεύσεις;

-Ναι, το έχω αισθανθεί. Όταν δουλεύω, ναι φυσικά. Πλέον, όμως, προσπαθώ στην ζωή μου να παίρνω απόσταση και να τα διαχωρίζω αυτά, γιατί είναι πολύ μάταιο.

Πώς βλέπεις τον εαυτό σου στο μέλλον; Ποιο είναι το βαθύ σου όνειρο; Τι θες να πετύχεις; Ποιοι είναι οι στόχοι σου; Νιώθεις ότι τα κατάφερες;

Νιώθω ότι έχω καταφέρει πάρα πολλά από αυτά που ήθελα και ονειρευόμουνα πριν από 26 χρόνια. Τώρα στο μέλλον, για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να σου πω, πώς με βλέπω. Ίσως λιγότερο ανασφαλή σε κάποια θέματα και πιο σίγουρο με κάποιες αποφάσεις μου... Δεν ξέρω. Ίσως το βαθύ όνειρο για τον καθένα μας, είναι να αγαπάει και να αγαπιέται. Είδομεν.