Η Φρύνη πριν αντιμετωπίσει τον Άρειο Πάγο. Πίνακας του Ζαν-Λεόν Ζερόμ

Φρύνη: Η διάσημη εταίρα της Αρχαίας Ελλάδας που οι δικαστές αθώωσαν μόλις την είδαν γυμνή

Μια γυναίκα γυμνή, εκτεθειμένη στα αδηφάγα βλέμματα των δικαστών.

Η Φρύνη. Μια καλλίγραμμη νεαρή, με λευκή επιδερμίδα, που φορά μόνο τα λευκά της σανδάλια και τα κοσμήματά της και με το αριστερό χέρι σκεπάζει το πρόσωπό της από ντροπή.

Ο ρήτορας Υπερείδης που την υπερασπίζεται στη δίκη, έχει μόλις τραβήξει από πάνω της τον γαλάζιο μανδύα που φορούσε. Μηχανεύτηκε αυτό το κόλπο για να δουν τη φυσική της ομορφιά οι δικαστές και να τη λυπηθούν.

Την είχε κατηγορήσει ο ρήτορας Ευθίας, ότι προσπαθεί να φέρει μια νέα θεότητα μέσα στα τείχη των Αθηνών. Η ιστορία θέλει τον Ευθία να τη διεκδικεί, και την ίδια να τον απορρίπτει. Εκείνος για να την εκδικηθεί την κατηγόρησε για ασέβεια προς τα θεία και την μήνυσε στην Ηλιαία.

Ο Υπερείδης υπήρξε εραστής της, λένε μάλιστα ότι πλήρωνε 100 φορές παραπάνω από το κανονικό στη Φρύνη. Ήταν μαθητής του Ισοκράτη και του Πλάτωνα. Ο Ευθίας για να αντιμετωπίσει την ευγλωττία του Υπερείδη κατέφυγε στον ρήτορα Αναξιμένη από την Λάμψακο, δάσκαλο του Αλεξάνδρου και συνέταξε μαζί του το κατηγορητήριο.

Αν και δεινός ρήτορας, ο Υπερείδης δεν κατάφερε να πείσει με τα λόγια όλους τους Ηλιαστές. Θυμήθηκε τότε μία αλληγορία του Λυσάνδρου και αφού άρπαξε τη Φρύνη από το χέρι φέρνοντάς τη μπροστά για να μπορούν να τη βλέπουν όλοι τράβηξε τον μανδύα της απογυμνώνοντας τη και ρώτησε: «Ποιος από εσάς θα καταδικάσει τη δύναμη και το κάλλος της Θεάς;» Το μοναδικό θέαμα, εντυπωσίασε τα μέλη του δικαστηρίου που την αθώωσαν πανηγυρικά. Πολλοί, μάλιστα, αναφώνησαν πως είναι η θεά Αφροδίτη.

Λέγεται ότι η διάσημη εταίρα ήταν πάρα πολύ πλούσια, τόσο μάλιστα που θέλησε κάποτε -σύμφωνα με τον Καλλίστρατο- να ανοικοδομήσει τα τείχη της Θήβας, τα οποία είχαν καταστραφεί από τον Μέγα Αλέξανδρο (το 336 π.Χ). Με έναν όρο. Να τοποθετηθεί εκεί μία επιγραφή που να λέει: «Καταστράφηκαν από τον Μ. Αλέξανδρο, επισκευάστηκαν από τη Φρύνη την εταίρα». Όπως ήταν φυσικό, οι αρχές της πόλης δεν δέχθηκαν ποτέ κάτι τέτοιο.

Η Φρύνη στα Ποσειδώνια της Ελευσίνας. Πίνακας του Χένρυκ Σιεμιράντζκι

Υπήρξε μία από τις πιο έντονες παρουσίες της αρχαιότητας και όχι μόνο για το φυσικό της κάλλος. Ήταν καλλιεργημένη, εύστροφη και ετοιμόλογη.

Ένα βράδυ έτρωγε στο ίδιο τραπέζι με κάποιον που μύριζε σαν τράγος. Σήκωσε ένα δέρμα χοιρινό και του είπε, «λάβε και τούτο τράγε», μια φράση που έχει διπλή σημασία. Η μία είναι «πάρ’ το κι αυτό τράγε» κι η άλλη «παρ’ το και τούτο και φά’ το». Ο Ευστάθιος διασώζει τη φράση της ελαφρώς παραλλαγμένη (λάβε και κατάτραγε).

Ένας από τους πιο πιστούς εραστές της λέγεται ότι ήταν ο Πραξιτέλης, τον οποίο φαίνεται και η ίδια να αγάπησε πραγματικά. Την είδε για πρώτη φορά στη διάρκεια μιας γιορτής στην Ελευσίνα. Η Φρύνη, αν και δεν εξέθετε το υπέροχο κορμί της δημοσίως, εκείνη την ημέρα έκανε μια εξαίρεση και, χωρίς καμία ντροπή, έλυσε τα μαλλιά της, έβγαλε το πέπλο της και βούτηξε στη θάλασσα.
Η σχέση της με τον Πραξιτέλη διήρκεσε πολύ. Ο γλύπτης, έφτιαξε τρία αγάλματα που αναπαριστούν τη Μούσα του. Την Αφροδίτη της Κνίδου, ένα δεύτερο από πεντελικό μάρμαρο που δώρισε στη γενέτειρά της, τις Θεσπιές κι ένα τρίτο, ολόχρυσο, που στήθηκε στους Δελφούς.

Υπήρξε εταίρα, όμορφη και προκλητική μέχρι τα γεράματά της.