Κατερίνα Λέχου: «Μας καθορίζει το σπίτι μας, αλλά δεν μας δικαιολογεί για την υπόλοιπη ζωή μας»

Η μεσαία από τρεις αδελφές, μεγάλωσε στου Ζωγράφου, πήγε στη σχολή του Κουν, βγήκε στο θέατρο αλλά άργησε να ξεχωρίσει. Η Κατερίνα Λέχου συνδυάζει μια αυστηρότητα με ένα γλυκό χαμόγελο. Κι αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον.

«Δεν είχα τρομερή επαφή με το θέατρο. Δεν ήμουν από τα παιδιά που με πήγαιναν συνέχεια οι γονείς μου. Είχα δει όμως κάποιες εμβληματικές παραστάσεις που είχαν χαραχτεί μέσα μου, όπως τον «Λευκό Γάμο» του Ρούζεβιτς, στο Θέατρο Τέχνης -ήμουν δέκα τεσσάρων. Ηταν πολύ σοκαριστικό για μένα γιατί δεν μπορούσα να φανταστώ ότι γίνονται τέτοια πράγματα στο θέατρο. Είχα δει βέβαια Βουγιουκλάκη, πήγαινα συχνά στο θέατρο του Δημήτρη Ποταμίτη που ήταν στη γειτονιά μου, αλλά όχι με μεγάλη συχνότητα. Και διαβάζα λογοτεχνία.

Στα δέκα επτά μου, ένας φίλος μου, ο Βαγγέλης Ρόκκος που ήταν ήδη πρωτοετής στη σχολή του Εθνικού, μου έδωσε ένα κείμενο, την «Μήδεια» του Ανούιγ, με την οποία μετά έδωσα και εξετάσεις για να μπω. Και έπαθα σοκ.... Θυμάμαι ότι τότε σκέφτηκα πονηρά και είπα στον εαυτό μου ότι μπορώ να κρυφτώ πίσω από κάτι και να κάνω ό,τι θέλω. Ημουν πολύ συγκρατημένη, εσωστρεφής, συμμαζεμένη και δεν εκτονωνόμουν. Και είπα ότι το θέατρο είναι όχημα, μεγάλο... Αλλλά και λίγο μεταφυσικά, γιατί ακόμα αναρωτιέμαι πώς και πήγα στην σχολή του Κουν εγώ. Δεν ταίριαζα. Ημουν κορίτσι του Εθνικού εγώ. Είχα δώσει εξετάσεις και στο Εθνικό, πέτυχα αλλά προτίμησα το Τέχνης. Ημουν όμως σαν τη μύγα μες το γάλα».

«Ηταν όλες ντυμένες στα μαύρα κι εγώ πήγαινα με τα χρωματιστά μπουφάν μου -με κοίταζε καλά-καλά ο Λαζάνης. Οι γονείς μου δεν έφεραν αντίρρηση. Μου είχαν εμπιστοσύνη. Δεν χάρηκαν όμως, ούτε πέταξαν την σκούφια τους.

Λένε, κι έχουν δίκιο, ότι το μεσαίο παιδί συνθλίβεται γι΄αυτό και μετά γίνεται πιο επαναστάτης

Γενικά είμαι άνθρωπος της αφοσίωσης. Μεγάλωσα στα Ιλίσια, στου Ζωγράφου. Ο πατέρας μου οπτικός, η μητέρα μου δεν δούλευε. Είμαστε τρεις αδελφές. Νομίζω ότι ήμασταν μια οικογένεια όπως όλες οι οικογένειες, με τα προβλήματα και τις συγκρούσεις μας. Δεν έχω κάτι να παραπονεθώ. Νομίζω ότι το πιο ωραίο είναι ότι μεγάλωσα με άλλους ανθρώπους, όχι μόνη μου. Με την μεγάλη μου αδελφή είμαστε πολύ κοντά στην ηλικία, με την μικρότερη έχουμε 6-7 χρόνια διαφορά.

Οπως όλες οι σχέσεις έτσι και οι αδελφικές ή οι σχέσεις με τους γονείς είναι δύσκολες. Και γίνονται πιο δύσκολες γιατί είναι υποχρεωτικές. Περνάς ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής σου νοιώθοντας ενοχές αν δεν είναι καλές και αναρωτιέσαι αν και που φταις εσύ, τι κάνεις λάθος. Αλλά δεν ισχύει αυτό. Οι σχέσεις δεν χαρίζονται, κερδίζονται».

«Ημουν η ουρά της μεγάλης μου αδελφής, τρομερά εξαρτημένη. Κι αυτό ήταν βαρύ. Στη συνέχεια έκανα σχέσεις εξαρτητικές, ήμουν πάντα η ουρά. Ούτε αργότερα έβγαλα την εξουσία μου στην μικρότερη. Κάποια στιγμή συνέπραξαν η μεγάλη και η μικρή κι εγώ έμεινα στην απ΄έξω. Λένε, κι έχουν δίκιο, ότι το μεσαίο παιδί συνθλίβεται γι΄αυτό και μετά γίνεται πιο επαναστάτης.

Μετά από πολλά χρόνια και μεγάλο αγώνα εκατέρωθεν, έχουμε μια θαυμάσια σχέση με την αδελφή μου, κι ας είμαστε τελείως διαφορετικές σαν χαρακτήρες. Και οι δύο είναι παντρεμένες, η μεγάλη έχει πέντε παιδιά και η μικρή τρία...

Στα χρόνια της σχολής ζούσα στον δικό μου κόσμο. Δεν ήταν έτσι όπως τα περίμενα -ποτέ δεν είναι όπως τα περιμένεις. Να μια αλήθεια που δεν μας τη μαθαίνουν σ΄αυτή τη ζωή. Κι αυτό που μου τη δίνει στην οικογένεια, είναι ότι αντί να σου πουν την αλήθεια στην ωραιοποιούν. Μα έξω δεν είναι ποτέ καλύτερα».

«Δυσκολεύτηκα όταν βγήκα στο επάγγελμα, γι΄αυτό και μετά από δύο χρόνια, ένα έργο στο Τέχνης και μια παράσταση, έκανα μια παύση. Είπα ότι εγώ δεν θέλω να κάνω έτσι τη δουλειά. Ημουν ακόμα στον κόσμο μου. Ψάχτηκα λίγο, έκανα άσχετα πράγματα, είχα και την άνεση. Κάποια στιγμή όμως αποφάσισα να το κάνω με τους δικούς μου όρους. Ηταν καλό αυτό για μένα. Ποιοι ήταν οι όροι μου; Να λέω όχι. Είπα πάρα πολλά, γι΄αυτό κι έμεινα στην απ΄έξω. Αργησα πολύ να γίνω γνωστή. Ο κόσμος νομίζει ότι μου χαρίστηκαν τα πράγματα. Τέλειωσα το Τέχνης στα 21 μου και το “Είσαι το ταίρι μου” ήρθε στα 34 μου -το λέω γιατί αυτό με έκανε πιο δημοφιλή. Ενδιαμέσως έκανα το “Παράθυρο στον ήλιο”, την “Χαμένη Ανοιξη”, θέατρο, αλλά ο κόσμος δεν με ήξερε. Βλέπεις, είχαν μεσολαβήσει τα αλεπάλληλα όχι.

Το ύψος δεν με δυσκόλεψε αν και έχω παίξει με πιο κοντούς από μένα, γι΄αυτό και τακούνια δεν πολυφόρεσα. Οσο για την ομορφιά, αυτή είναι ένα πολύ ωραίο δώρο. Οχι, δεν το κατάλαβα από μικρή γιατί δεν πολυασχολιόμασταν με αυτό στο σπίτι. Ούτε στο θέατρο το κατάλαβα. Το ένοιωσα στη ζωή, στον δρόμο. Με κοιτούσαν. Μετά την εφηβεία μου, όπως όλα τα κορίτσια, ήθελα κι εγώ να είμαι κάποια άλλη. Πρέπει να αποδεχτείς τον εαυτό σου για να νοιώσεις όμορφος. Αργησα λίγο, πριν τα τριάντα το ένοιωσα».

«Δεν είχα αυτοπεποίθηση σε τίποτα, γιατί λοιπόν να έχω στην ομορφιά μου; Που οφείλεται αυτό; Στο σπίτι. Χρειάζεσαι το μπράβο. Δεν άκουγα μπράβο. Ηταν λίγο αυστηρή η μαμά μου, ίσως γι΄αυτό να έγινα κι εγώ αν και προσπαθώ να μην είμαι πια, ούτε με τον εαυτό μου ούτε με τους άλλους. Σε τι ωφελεί το μαστίγωμα; Η μητέρα μου είναι μια γυναίκα πολύ συγκροτημένη, της χρωστάω πολλά πράγματα αλλά είναι και πολύ τελειομανής. Θα σου επισημάνει το αρνητικό, ποτέ το θετικό. Ο μπαμπάς μου, όπως όλοι στα ελληνικά σπίτι, ήταν διάττων αστέρας, εκ του μακρόθεν. Αλλά ένοιωθα ότι με αποδεχόταν πιο πολύ. Είχε την περηφάνεια του μπαμπά με τις τρεις κόρες. Ούτε στη σχολή άκουσα μπράβο. Γενικά το μπράβο δεν το είχα...

Εκπέμπω μια αυστηρότητα, μια απόσταση. Δεν το κάνω επίτηδες. Είμαι αυστηρή με τον εαυτό μου οπότε είμαι και με τους άλλους

Μας καθορίζει πιο πολύ απ΄όλα το σπίτι μας, αλλά δεν μας δικαιολογεί για το υπόλοιπο του βίου μας. Εγώ αυτό κατάλαβα. Γι΄αυτό και ξέρω και τους χρωστάω ευγνωμοσύνη, γιατι έκαναν ό,τι μπορούσαν. Από την άλλη ο πατέρας μου, την εποχή που έλεγα τα πολλά όχι στη δουλειά, μου έλεγε “εγώ σε πιστεύω, προχώρα, είμαι εδώ για σένα, να σε στηρίζω”. Σ΄αυτό είχα στήριγμα από την οικογένεια. Και δεν έχω μετανοιώσει για τα όχι που είπα. Αντιθέτως έχω μετανοιώσει για κάποια ναι που στην αρχή ένοιωθα ότι είναι όχι. Η πρώτη μου εντύπωση είναι συνήθως σωστή. Σαν να ξέρει το μέσα μας τι αντέχουμε και τι δεν αντέχουμε».

«Αμφισβήτηση και ένοιωσα κι ακόμα νοιώθω. Κάποιοι μας αμφισβητούν, αισθάνονται ότι μπορεί να είμαστε υπερκτιμημένοι, να κατέχουμε καλύτερη θέση στα πράγματα. Αυτό που αμφισβητείται πιο πολύ είναι ένα θέμα στάτους. Δεν αρέσουμε σε όλους. Εγώ αισθάνομαι αμφισβήτηση αλλά δεν με νοιάζει πια. Το θεωρώ μια φυσική κατάσταση. Τι μου προσάπτουν; Οτι μπορεί να έχω μια θέση στον χώρο από τύχη.... Αλλά κανείς δεν ξέρει τι έχει προηγηθεί, πόσο μπορεί να έχεις παλαίψει, αν ήσουν δεύτερη επιλογή.

Ημουν δεύτερη επιλογή στο “Νησί”, πρώτη ήταν η Μαρία Ναυπλιώτου. Στο “Είσαι το ταίρι μου” μπορεί να ήμουν και πέμπτη, γιατί έψαχναν να βρουν ένα μοντέλο. Δεν με απασχόλησε καθόλου. Χρειάζεται μια δουλειά με τον εαυτό σου όμως, κι αυτό είναι το πιο δύσκολο στη δουλειά μας.

Το “Νησί” με καθόρισε. Ποτέ δεν ήμουν εγκλωβισμένη στην εικόνα μου αλλά η αλλαγή που έκανα για τον ρόλο ήταν ρηξικέλευθη. Δεν το περίμενε κανένας από μένα. Ηξερα όμως ότι θα κάνω αυτόν τον ρόλο, προτού μου προτείνουν οτιδήποτε. Είχα διαβάσει το βιβλίο και είχα πει στον εαυτό μου, “εγώ θα κάνω την Ελένη”, τέλος. Οταν επιθυμούμε κάτι τόσο πολύ σημαίνει ότι το έχουμε, ότι είναι να γίνει».

«Σκεφτόμουν τις προάλλες ότι υποκριτική, εκτός των άλλων, σημαίνει κι ότι είσαι διαρκώς υπό την κρίση των άλλων. Εχω ακούσει τόσο πολλά για μένα, που πρέπει να είσαι καλά δομημένος για να τα αντέξεις. Αλλιώς κινδυνεύεις να γίνεις ένα τέρας, επιθετική και να τους στείλεις όλους στον διάολο.

Είμαι κοκέτα. Προσέχω τον εαυτό μου. Ναι μπορεί να λένε ότι είμαι καλοντυμένη αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με την ουσία, είναι το περιτύλιγμα. Βέβαια είναι το δικό μου γούστο, οπότε δέχομαι τα εύσημα. Στο θέατρο ακους τα πάντα, καλά και κακά. Αλλά αυτό είναι το ωραίο. Το ξεπέρασα σκεφτόμενη πως αν όλοι έλεγαν μόνο καλά για μένα, θα τελμάτωνα. Αρα αυτό είναι το κανονικό...

Εκπέμπω μια αυστηρότητα, μια απόσταση. Δεν το κάνω επίτηδες. Είμαι αυστηρή με τον εαυτό μου οπότε είμαι και με τους άλλους. Δεν θέλω και πολλά πολλά. Θέλω να μου μιλάνε ωραία, να μου απευθύνονται ευγενικά, να με σέβονται. Δεν θέλω οικειότητα από τον καθένα. Δεν το κάνω για προστασία, έτσι έχω μάθει από το σπίτι μου.

Δεν αισθάνομαι την επιτυχία, αισθάνομαι μια γλυκιά αποδοχή. Λέω “κάτι κατάφερα”».

«Η ευθύνη του να είσαι γονιός επηρέασε σε απόλυτο, ίσως, βαθμό την επιλογή μου να μην κάνω παιδιά. Μου δημιούργησε μια τεράστια ευθύνη. Η μεγάλη μου αδελφή, με τα πέντε παιδιά, μου έλεγε ότι αν σκεφτείς πολύ σοβαρά το θέμα παιδί, δεν θα κάνεις ποτέ. Δεν ξέρω αν έκανα σωστά ή λάθος, αλλά έκανα αυτό που μου βγήκε. Στο πρόσωπο ενός παιδιού βλέπω πάντα την ελπίδα. Αλλά εκεί παρεμβαίνουν οι γονείς και μπορεί να σβήσουν αυτή την ελπίδα. Κι εγώ αναρωτιόμουν τι λάθη μπορεί να έκανα...

Με τον Μάνο συνεννοούμαστε ακόμα και με νοήματα. Είμαστε μαζί έντεκα χρόνια. Η πίστη μου στον Θεό με οδήγησε στον γάμο. Ηθελα να παντρευτώ για να έχω την ευλογία. Πιστεύω στο μυστήριο όχι στα χαρτιά. Ηθελα να πάρω μια ευλογία και μια δύναμη...
Εχω ανάγκη την πίστη. Δεν αμφισβητώ καθόλου τον Θεό. Αυτά τα πράγματα δεν προσπαθείς να τα εξηγήσεις, τα βιώνεις. Η θρησκεία είναι βιωματικό πράγμα. Το αισθάνεσαι. Η ανάγκη μου είναι βαθειά, παιδιώθεν, εγγενής. Οχι δεν μου φορέθηκε η πίστη από την οικογένεια. Ετσι νοιώθω μέσα μου. Η πίστη είναι και έρωτας, άσβεστος».

«Γιατί λέω την ηλικία μου; Γιατί δεν ξέρω τι άλλο να κάνω. Αν μου βρει κάποιος μια άλλη λύση, θα την ακολουθήσω. Φυσικά και με απασχολεί το θέμα, κυρίως από την πλευρά της ανημπόριας. Δεν θέλω να χάσω το μυαλό, τη μνήμη, την εγρήγορση, αυτά δεν θέλω να χάσω. Προσπαθώ όμως -κάνω γυμναστική, σωστή διατροφή, αλλά δεν στερούμαι πράγματα. Απολαμβάνω.

Οταν γνώρισα τον Μάνο δεν αισθάνθηκα ότι αυτός θα είναι ο άνθρωπος της ζωής μου. Ενοιωσα όμως, για πρώτη φορά, μια τρομερή γλύκα, μέλι. Ο άνθρωπος είναι μέλι, μελένιος. Κι ας ήταν τότε 114 κιλά, πολίστας, ψηλός. Ηταν μέλι. Σαν να ήθελα να γλυκάνω την δική μου αυστηρότητα. Μου κατεβάζει τους τόνους, με γλυκαίνει. Μου κάνει καλό. Κι αυτό έχει σημασία, να βγάζει ο ένας το καλό του άλλου. Αλλά θέλει προσπάθεια. Δεν σου τυχαίνει. Εγώ πήγαινα γυρεύοντας, στόχευα στο στραβό, σ΄αυτό που θα με ταλαιπωρούσε. Είχα παιδευτεί. Ισως όμως αν δεν είχα παιδευτεί να μην είχα ξυπνήσει...

«Το δείπνο» επί σκηνής

«Αγαπώ πολύ τον Στέλιο Μάινα κι αυτός ήταν ένας λόγος να παίξω στο “Δείπνο”. Εχει μια τρέλα ο Στέλιος, μια παιδικότητα. Πρώτα διάβασα το μυθιστόρημα, αργότερα είδα την βέλγικη ταινία. Με αφορά πολύ το μεγάλο τοπίο του έργου. Σε πρώτο επίπεδο διακυβεύεται ένα θέμα γύρω από το τι είναι ευτυχία, πόσο ειλικρινείς και ισορροπημένες σχέσεις έχουν τα ζευγάρια μεταξύ τους. Σε δεύτερο, έρχεται το ερώτημα τι ανθρώπους μεγαλώνουν αυτά τα ζευγάρια. Και μετά, το μεγάλο τοπίο, αφορά στον κόσμο, στο θολό τοπίο με τον διάχυτο αμοραλισμό γύρω μας. Δεν υπάρχει πια καμία διαχωριστική γραμμή, όλες είναι υπό αίρεση. Αναρωτιέμαι αν έτσι μπορεί να δομηθεί μια κοινωνία».

Σύγχρονο Θέατρο: «Το δείπνο» του Χέρμαν Κοχ
Μετάφραση Κάτια Σπερελάκη
Σκηνοθεσία Λίλλυ Μελεμέ
Παίζουν: Στέλιος Μάινας, Κατερίνα Λέχου, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Κατερίνα Μισιχρόνη και ο Γιώργος Κοτανίδης
Παραστάσεις: Τετάρτη (18.15), Πέμπτη & Παρασκευή (21.00), Σάββατο (21.15), Κυριακή (20.00).