Λένα Παπαληγούρα: «Δεν σκεφτόμουν τον γάμο. Τώρα θέλω και να παντρευτώ και να κάνω σύντομα παιδιά»

Με πατέρα, παππούδες, προπάππου πολιτικούς και πρωθυπουργούς, η Λένα Παπαληγούρα ακολούθησε τον δικό της δρόμο. Από την καταγωγή της κράτησε τα πιο σημαντικά: Αγωγή, ευγένεια, παιδεία. Κι έγινε ηθοποιός.

«Εχω στο σπίτι μου μια ζωγραφιά κρεμασμένη στην κουζίνα, που λέει “όταν μεγαλώσω θα γίνω ηθοποιός, Λένα Παπαληγούρα, Α1 Δημοτικού”. Απίστευτο; Οπως απίστευτο είναι που το κράτησε η μητέρα μου.

Δεν ξέρω γιατί σκέφτηκα το θέατρο. Ισως επειδή είμαι μοναχοπαίδι, και ήμουν κάπως μόνη μου, και έπαιζα ρόλους για να περνά η ώρα. Θυμάμαι πολύ έντονα που έπαιζα με τις κούκλες, κι έκανα όλες τις Μπάρμπι με διαφορετική φωνή. Εβλεπα όμως και πολύ θέατρο, Ξένια Καλογεροπούλου, Θίασο ΄81 -με πήγαινε η μαμά μου.

Οι γονείς μου προσπαθούσαν πολύ καιρό να κάνουν παιδί, οπότε όταν γεννήθηκα με ήθελαν για τον εαυτό τους -τους πήρε δεκατέσσερα χρόνια

Στο σχολείο, στου Μωραΐτη, ασχολήθηκα με το θέατρο στο Γυμνάσιο, και μετά στο Λύκειο. Νομίζω ότι μου έσωσε την εφηβεία. Σ΄αυτά τα σχολεία αυτό είναι το πρώτιστο -ότι σου επιτρέπουν να ανακαλύψεις κάποια πράγματα, εκτός μαθημάτων -τέχνη, αθλητισμός.

Πέρασα ωραία παιδικά χρόνια, θυμάμαι ανέμελες στιγμές με τα ξαδέλφια μου. Αλλά θα ήθελα να έχω αδέλφια. Εχω την αίσθηση ότι ήμουν μόνη. Γι΄αυτό και δεν θέλω ένα παιδί, θα ήθελα παραπάνω. Μέναμε στο Ψυχικό. Οταν χώρισαν οι γονείς μου, μετακομίσαμε με τη μαμά μου εκεί κοντά στο σπίτι του πατέρα μου, ήμουν δεκατεσσάρων».

«Μετά, όταν τελείωσα το σχολείο ήρθαμε στο κέντρο. Δύο χρόνια αργότερα, μόνη μου πια, πήγα στα Εξάρχεια, με τον κολλητό μου φίλο από το νηπιαγωγείο, τον Νικήτα. Εκείνη ήταν η αγαπημένη μου φάση. Είχαμε βρει ένα νεοκλασικό, του τύπου έβρεχε μέσα, ριμάδι, αλλά πανέμορφο, και νοικιάσαμε τον πρώτο όροφο. Κάθε εβδομάδα κάναμε επισκευές. Οταν ο Νικήτας πήγε να σπουδάσει σινεμά στην Αμερική, μετακόμισα στη Νεάπολη. Αργότερα όταν έφυγε από τη ζωή η γιαγιά μου (σ.σ. η Λένα Ράλλη), η μητέρα μου είχε την ιδέα να φτιάξουμε το σπίτι και να το χωρίσουμε στα δύο. Από τότε μένω στο Κολωνάκι.

Ηταν τριάντα χρόνια μαζί οι γονείς μου πριν χωρίσουν... Από παιδιά σχεδόν. Κι έχουν κρατήσει πολύ καλή σχέση μεταξύ τους

Δεν νομίζω ότι είχα την αίσθηση ότι ζούσα με ανθρώπους που συμμετέχουν στην ιστορία του τόπου, όπως λες. Ο ένας μου παππούς, ο Παπαληγούρας, πέθανε πολύ νωρίς. Θυμάμαι περισσότερο το πένθος του πατέρα μου παρά τον παππού μου τον ίδιο. Ημουν πολύ μικρή. Για μένα ήταν ο παππούς μου που είναι άρρωστος και πάμε να τον δούμε.

Ο άλλος μου παππούς, ο Ράλλης, επειδή ήμουν πιο μεγάλη και τον έζησα, τον θαύμαζα γι΄αυτό που ήταν. Οταν πέθανε ανακάλυψα αυτό που ήταν και στην πολιτική. Ωστόσο μου έκανε εντύπωση η προσωπικότητά του. Θυμάμαι μου είχε γράψει ένα πολύ συγκινητικό γράμμα. Είχε αδυναμία στις κόρες του, στη μάνα μου και στην αδελφή της, τις φώναζε “γλυκιά μου”... Είχα σχέσεις μαζί του, αλλά ήμουν κυρίως πολύ κοντά στους γονείς μου.

Οι γονείς μου προσπαθούσαν πολύ καιρό να κάνουν παιδί, οπότε όταν γεννήθηκα με ήθελαν για τον εαυτό τους -τους πήρε δεκατέσσερα χρόνια. Μετά η μάνα μου ασχολήθηκε μ΄αυτό, έγινε ψυχολόγος και ειδικεύθηκε στους ανθρώπους που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί».

«Δεν μεγάλωσα πάντως με τη γιαγιά και τον παππού. Με την γιαγιά μου, τη Λένα (σ.σ. Ράλλη), είχα μια ιδιαίτερη σχέση, αλλά με μια απόσταση. Οχι τρυφερή, αλλά δυναμική, αποτελεσματική. Ηταν απίστευτη, είχε τρομερό επιχειρηματικό ένστικτο. Αυτές οι γυναίκες με επηρέασαν. Δεν είχα διανοηθεί να μην δουλέψω...Στο σπίτι μας υπήρχαν βιβλία -ήταν και η παρέα μου. Βέβαια αισθάνομαι ότι δεν ξέρω τίποτα από όσα θα έπρεπε. Ευτυχώς στη δουλειά μας δεν σου επιτρέπεται να αφήνεσαι, να μένεις στην άγνοια ούτε να καβαλήσεις το καλάμι. Γιατί τα πράγματα που κάνεις σε υπερβαίνουν.

Κανείς από την οικογένειά μου δεν με έστρεψε προς την πολιτική. Ούτε αντέδρασαν στην επιλογή μου για το θέατρο

Εχω διαφορετική σχέση με τον κάθε γονιό μου. Με τη μαμά μου έχω όντως πολύ στενή σχέση. Μένει στη Θεσσαλονίκη εδώ και χρόνια και κάνει εντύπωση στους φίλους μου ότι δεν μιλάμε στο τηλέφωνο -γενικά δεν μιλάω στο τηλέφωνο. Επικοινωνούμε με μηνύματα και όταν είναι ανάγκη. Αλλά είμαστε παρούσα η μία στη ζωή της άλλης, πολύ έντονα. Με τον μπαμπά μου, είναι διαφορετικού τύπου η σχέση. Μου έχει αδυναμία, αλλά θα κάνει και την κριτική μου. Είναι και αυστηρός και σωστός οπότε με προβληματίζει η κριτική του.

Ημουν αρκετά μεγάλη όταν χώρισαν οι γονείς μου και με έναν τρόπο ήμουν αρκετά σίγουρη ότι θα τους έχω και τους δύο -ήταν και οι δύο πολύ καλοί γονείς. Φαντάζομαι ότι θα μου κόστισε, γιατί σίγουρα διαταράσσεται η ισορροπία της ζωής σου. Ηταν η εποχή που ανακάλυπτα όλο και πιο πολύ το θέατρο, και θυμάμαι πως ήταν μια ενδιαφέρουσα περίοδο στη ζωή μου. Ισως, με έναν τρόπο, να το περίμενα, να μην μου ήρθε ξαφνικό. Ηταν τριάντα χρόνια μαζί οι γονείς μου πριν χωρίσουν... Από παιδιά σχεδόν. Κι έχουν κρατήσει πολύ καλή σχέση μεταξύ τους».

«Πάντα έλεγα ότι θα κάνω θέατρο, ήμουν σίγουρη, αλλά ταυτόχρονα έλεγα ότι αν δεν το καταφέρω, θα κάνω κάτι άλλο. Κι αυτό το λέω και τώρα. Μπήκα στο Θέατρο Τέχνης και πέρασα στη δεύτερη φάση του Εθνικού, αλλά όχι και στην τελική. Οταν το είδα έβαλα τα κλάμματα. Ολοι μου έλεγαν να ξαναδώσω την επόμενη χρονιά. Δεν υπήρχε περίπτωση: Πήγα στο Τέχνης, και καλά έκανα. Ολα για κάποιο λόγο γίνονται. Μου ταίριαξε αυτή η σχολή, είχε κάτι το οικογενειακό. Ολοι μου οι φίλοι είναι από τη σχολή -ο Δημήτρης ο Μοθωναίος, η Αρτεμις η Φλέσσα, που είναι σκηνογράφος. Εχω κρατήσει και φίλους από το σχολείο.

Ναι, η “Κατερίνα” είναι ένας κομβικός ρόλος για μένα κι ένα μεγάλο στοίχημα

Με το που μπήκα στη σχολή δούλεψα μέσα στο Θέατρο Τέχνης. Παράλληλα είχα μπει και στο Πανεπιστήμιο. Εδινα μαθήματα ως το τρίτο έτος. Δεν πήρα πτυχίο. Μετανιώνω τώρα, γιατί θα ήθελα να κάνω ένα διδακτορικό.

Ξέρω ότι θα μπορούσα να κάνω πολλά πράγματα αν υπήρχε ανάγκη και θα έβρισκα έναν τρόπο να τα αγαπήσω. Σ΄αυτόν τον τομέα αισθάνομαι δυνατή. Κανείς από την οικογένειά μου δεν με έστρεψε προς την πολιτική. Ούτε αντέδρασαν στην επιλογή μου για το θέατρο. Εβλεπαν πόσο αγωνιούσα».

«Από την πρώτη μέρα στη σχολή κατάλαβα ότι αυτό θέλω να κάνω. Ταυτόχρονα σε κάθε πρόβα λέω ότι έχω κάνει λάθος, ότι δεν θα τα καταφέρω. Αυτό το “δεν θα τα καταφέρω” είναι πολύ έντονο σε μένα. Οπότε, με έναν τρόπο, ποτέ και πάντα νοιώθω καλά στο θέατρο. Ξέρω πως, σε περίπτωση ανάγκης, μπορώ να στραφώ στους δικούς μου, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό -ειδικά σε τέτοιους καιρούς και στη γενιά μου. Αλλά ζω, από την αρχή, αποκλειστικά από τη δουλειά μου. Ημουν τυχερή. Αλλά δεν είναι μόνο τύχη, είναι και η εργατικότητα και κυρίως ότι απολαμβάνω αυτό που κάνω. Οσο και να κουράζομαι δεν με κουράζει. Εχω πείσμα και πειθαρχία.

Νομίζω πως στην εποχή μας και στη γενιά μου υπάρχει μια διαφοροποίηση: Δεν πηγαίνει αναγκαστικά μαζί η βιολογική ηλικία μιας γυναίκας με την ψυχική της

Ναι, η “Κατερίνα” είναι ένας κομβικός ρόλος για μένα κι ένα μεγάλο στοίχημα. Ηταν μια επιθυμία του Γιώργου Νανούρη να κάνει αυτό το βιβλίο παράσταση. Εγώ δεν τον ήξερα. Θυμάμαι έφευγα για Παρίσι, όταν, στο αεροδρόμιο χτύπησε το κινητό μου, άγνωστο νούμερο. “Είμαι ο Γιώργος Νανούρης και θέλω να κάνω ένα αναλόγιο...” . “Δεν υπάρχει περίπτωση” του απάντησα. Επέμεινε να το διαβάσω. Μου το έστειλε σε ηλεκτρονική μορφή. Το διάβασα στην πτήση. Εκλαιγα με μαύρο δάκρυ. Μόλις έφτασα στο Παρίσι, του τηλεφώνησα και του είπα «είμαι μέσα». Εγινε το αναλόγιο, με λίστα αναμονής. Κάναμε και δεύτερο και τρίτο. Μετά είπαμε να το κάνουμε παράσταση. Ο Γιώργος είχε μεγάλη έμπνευση και καθοδήγησε τα πράγματα με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Κάναμε πρόβα μετά τις εννέα το βράδυ, ως τις πέντε το πρωί. Για την παράσταση αγχώθηκα αφού ανέβηκε. Κάποια στιγή είχε αρχίσει ο κόσμος να χειροκροτά μπαίνοντας. Φοβόμουν αν θα μπορέσω να φανώ αντάξια αυτού του πράγματος. Ναι, κάποια στιγμή θα το ξανακάνουμε...»

«Ποτέ δεν ήθελα να παντρευτώ. Ελεγα πάντα ότι οι γάμοι κι όλα αυτά, δεν είναι τίποτα. Τώρα όμως, όχι μόνον θέλω γάμο, αλλά και με παπά, όλα κανονικά. Κάπου έγραψαν, και πέθανα στο γέλιο, ότι “η Παπαληγούρα παντρεύεται με παπά και κουμπάρα την Παππά”. Η Ιωάννα μου γνώρισε τον Ακη, που είχε έρθει να δει παράσταση. Ναι, όταν συνάντησα τον Ακη αισθάνθηκα ότι αυτό είναι κάτι άλλο. Ενιωσα πολύ οικεία, αμέσως.

Ναι, αισθάνομαι ευτυχισμένη, μαζί με τις αγωνίες μου και με όλα. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη προς τη ζωή

Είμαι του μεγάλου έρωτα, και μόνον. Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Αν και είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, έχω μια τάση προς την απαισιοδοξία και τη ματαιότητα, και νομίζω ότι ο μόνος τρόπος για να το αντιμετωπίσεις, είναι οι σχέσεις, το να μοιράζεσαι τη ζωή. Γι΄αυτό και θέλω και οικογένεια. Θα ήθελα να κάνω παιδιά και σύντομα.

Νομίζω πως στην εποχή μας και στη γενιά μου υπάρχει μια διαφοροποίηση: Δεν πηγαίνει αναγκαστικά μαζί η βιολογική ηλικία μιας γυναίκας με την ψυχική της. Κι αυτό είναι ένα θέμα. Μια γυναίκα μπορεί να επιθυμεί παιδιά στα σαρανταπέντε της. Eπειδή η μάνα μου είχε δυσκολίες κι επειδή κάνω αυτή τη δουλειά, είχα από νωρίς την αίσθηση ότι θέλω να κάνω παιδιά, ασχέτως αν πρέπει να σταματήσω για λίγο το θέατρο. Δεν θέλω να είναι κάτι που μετά θα λέω γιατί δεν το έκανα στη στιγμή του. Είναι καταιγιστικός ο τρόπος που δουλεύουμε και μετά από ένα σημείο, αν είσαι και τυχερός, τα πράγματα είνα όλο και πιο ενδιαφέροντα. Οπότε είναι δύσκολο να σταματήσεις για να κάνεις οικογένεια...

«Φυσικά όλα ξεκινούν από τον άνθρωπο που έχεις δίπλα σου, τον σύντροφό σου. Εκείνος είναι που σου ξυπνάει όλα αυτά.

Νομίζω ότι είναι πολύ υγιές και πολύ ωραίο που ο Ακης είναι πολιτικός μηχανικός. Πιστεύω ότι για ανθρώπους δοσμένους στη δουλειά, όπως είμαστε εμείς, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει μονομανία. Είναι ωραίο να έρχεται κάποιος και σε μετατοπίζει, να σου ανοίγει τα μάτια -κι εσύ αντιστοίχως. Η δουλειά μου έχει κι ένα κομμάτι νακρισισμού, οπότε όταν βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον με άλλους ανθρώπους, μετριάζεται.

Δεν μου ήταν δύσκολο να αλλάξω χρώμα στα μαλλιά μου -ακόμα και να τα ξυρίσω

Δεν μου αρέσει καθόλου ο ναρκισισμός, τον βρίσκω απωθητικό. Προσπαθώ να τον ελέγχω. Αλλά επειδή είμαι ανασφαλής από τη φύση μου, δεν το επιτρέπω να μου συμβεί. Βέβαια η ανασφάλεια με τη ματαιοδοξία, πάνε λίγο μαζί...

Γενικά μπαίνω εύκολα σε πρόγραμμα, είμαι πειθαρχημένη και δεν το λέω πάντα για καλό. Καμιά φορά μπορεί σε στιγμές που χρειάζεται μεγαλύτερη τρέλα να πρέπει να σπρώξω τον εαυτό μου. Και στη ζωή αν τα προγραμματίζεις όλα, στερείσαι κομμάτια αυθορμητισμού...

Ναι, αισθάνομαι ευτυχισμένη, μαζί με τις αγωνίες μου και με όλα. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη προς τη ζωή».

Μελαχρινή «Ηλέκτρα»

«Ως τώρα ονειρευόμουν μόνον συνεργασίες στο θέατρο. Τελευταίως αρχίζω να σκέφτομαι και ρόλους, πάντα μέσα σε συνεργασίες. Το καλοκαίρι σκόπευα να μην δουλέψω, να κάνω διακοπές. Είχα πει τα όχι μου, είχα ησυχάσει.

Οταν ήρθε η πρόταση για την “Ηλέκτρα” από τον Θέμη Μουμουλίδη, μετά το πρώτο Ωχ, δεν μπορούσα να αρνηθώ. Θα ήταν σαν να αρνηθώ ένα δώρο. Πρόκειται για ένα μελειώδες έργο, ανεξάντλητο.

Οι ρόλοι με απασχολούν συνέχεια, δεν τελειώνουν.
Ονειρεύομαι να κάνω πράγματα που έχουν πεδίο αναζήτησης, πράγματα που να μπορώ να τα κάνω προσωπικά.

Δεν μου ήταν δύσκολο να αλλάξω χρώμα στα μαλλιά μου -ακόμα και να τα ξυρίσω. Μου αρέσει η μεταμόρφωση. Ισως γιατί βαριέμαι εύκολα, και τον εαυτό μου. Τα εκφραστικά σου μέσα, όση φαντασία κι αν διαθέτεις, φτάνουν ως ένα σημείο, οπότε η εικόνα βοηθάει τον ηθοποιό αλλά και τον θεατή, να μετατοπιστεί από αυτό που σε έχει συνηθίσει.
Τώρα στην “Ηλέκτρα” ο ρόλος πάει σε πιο αγρίμι, δεν μπορούσα να το φανταστώ σε ξανθό. Το φυσικό μου άλλωστε καστανό σκούρο είναι. Ετσι ήμουν μικρή. Τα μάτια μου; Είμαι λίγο αλλήθωρη…»

Η «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη θα περιοδεύσει.

Μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης. Σκηνοθεσία Θέμης Μουμουλίδης. Παίζουν: Λένα Παπαληγούρα, Νίκος Κουρής, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Γιάννης Νταλιάνης κ.ά.

Πρεμιέρα: Θέατρο Πέτρας – Πετρούπολη, 25/6