Ταμίλα Κουλίεβα: «Το διαζύγιο είναι μια δύσκολη ιστορία. Μπορεί να χωρίζεις και σε βάθος χρόνου»

Η ζωή της Ταμίλα Κουλίεβα δεν είναι συνηθισμένη. Σπούδασε θέατρο στην πατρίδα της τη Ρωσία αλλά έγινε ηθοποιός στην Ελλάδα. Ενας έρωτας, ένας γάμος κι ένα παιδί της άλλαξαν την πορεία -ή μήπως αυτή ήταν η διαδρομή της.

«Στην Ελλάδα ήρθα πριν από είκοσι πέντε χρόνια -η μισή μου ζωή. Είχα μόλις τελειώσει τις σπουδές μου στη Μόσχα. Ηρθα χωρίς να ξέρω τη γλώσσα, με ένα μωρό στην αγκαλιά και πολλά όνειρα για τη ζωή μου. Δεν έτρεφα όμως ελπίδες για το επάγγελμά μου. Ηξερα ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να δουλεύω ως ηθοποιός. Στη Μόσχα είχα σπουδάσει σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο Πολιτισμού και μετά υποκριτική στο Πανεπιστήμιο Κινηματογράφου. Νομίζω ότι ακολούθησα το θέατρο από μια ανάγκη να δω τον κόσμο διαφορετικά.

Οι Ρώσοι πάντα στέκονται με σεβασμό απέναντι στους Ελληνες…

Γεννήθηκα στο Μπακού, αλλά όταν ήμουν πέντε μηνών οι γονείς που επέστρεψαν στη Μόσχα όπου ζούσαν πριν. Ο πατέρας μου ήταν από το Αϊζερμπαϊτζάν -μαθηματικός, ξεχωριστός άνθρωπος, επιστήμονας, που αγαπούσε πολύ την κλασική μουσική. Νομίζω ότι του οφείλω πολλά -κι αυτό που είμαι σήμερα. Ουσιαστικά ήταν εκείνος που με μύησε στον κόσμο των τεχνών, μου έμαθε την κλασική μουσική αλλά και γενικότερα τη ζωή όπως την έβλεπε ο ίδιος, και την έβλεπε πολύ όμορφα. Ως το τέλος της ζωής του δίδασκε στο Πανεπιστήμιο. Από εκείνον έμαθα τι θα πει να είσαι δημιουργικός άνθρωπος. Τον έχασα πριν από πέντε χρόνια. Δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα. Πήγαινα εγώ και τον έβλεπα στη Μόσχα. Η μητέρα μου είναι πάντα εκεί.

Εζησα τις αλλαγές στην πατρίδα μου -το πριν, κυρίως, και λιγότερο το μετά, γιατί έφυγα το ΄91. Το κομμάτι της ζωής μου στην πρώην Σοβιετική Ενωση ήταν μια μεγάλη εμπειρία για μένα.

«Εχω να θυμάμαι πράγματα που με έπλασαν και μου προσέφεραν πολλά, που με έφεραν σε επαφή με τον πολιτισμό και την παιδεία. Ελάχιστοι είναι σήμερα οι άνθρωποι που ανατωτιούνται τι είμαστε. Η ποίηση, η τέχνη είναι προορισμός του ανθρώπινου είδους, εξασκούν τον εγκέφαλό μας. Δεν είναι επιδόρπιο. Είχα ακούσει έναν αμερικανό επιχειρηματία να λέει ότι οι Ρώσοι είναι ένας λαός που εφυήρε τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που δεν έχουν ακόμα τεθεί.

Δεν είχα ποτέ σκεφτεί να φύγω από την πατρίδα μου. Μεγάλωσα μέσα σε μια αγαπημένη και δεμένη οικογένεια, με στοργή και αγάπη. Ενοιωθα προστατευμένη και δεν είχα ανάγκη να ξεφύγω από κάτι. Δεν είχα τέτοιες προσδοκίες. Σπούδασα θέατρο για να ζήσω εκεί… Πρέπει να είσαι τρελός αν πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις θέατρο σε άλλη γλώσσα από τη μητρική σου. Ο πατέρας μου ήταν βέβαια λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και της φιλοσοφίας, αλλά και θαυμαστής της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη… Αλλωστε οι Ρώσοι πάντα στέκονται με σεβασμό απέναντι στους Ελληνες…

Για έναν Ρώσο ηθοποιό είναι αδιανόητο να μην υπάρχει ταβάνι αλλά ουρανός

Γνώρισα τον Γρηγόρη (σ.σ. ο μετέπειτα σύζυγός της, σκηνοθέτης Γρηγόρης Καραντινάκης) στο Πανεπιστήμιο. Είχε έρθει να σπουδάσει. Ημασταν συμφοιτητές. Παντρευτήκαμε στη Μόσχα κι εκεί γεννήθηκε ο γιος μου, ο Στέφανος. Νομίζω ότι για μένα ήταν αυτονόητο ότι θα έρθουμε στην Ελλάδα -ότι θα ακολουθούσα τον άντρα μου. Με αυτή τη σκέψη έκανα κι ένα μεταπτυχιακό που θα μου επέτρεπε να διδάξω υποκριτική, γιατί θεωρούσα ότι δεν θα μπορούσα να κάνω θέατρο. Ξεκίνησα να μαθαίνω ελληνικά. Στην αρχή δίδαξα στη σχολή θεάτρου της Μαίρης Τράγκα -οι μαθητές μου με αγάπησαν και με βοήθησαν στη γλώσσα…

Αλλο όμως να συνεννοείσαι, να μιλάς, να διαβάζεις, κι άλλο να σκέφτεσαι, και ακόμα πιο πολύ, να κάνεις θέατρο. Είχα όμως την ανάγκη να μάθω τη γλώσσα. Και δεν ήθελα να μεταφέρω στην Ελλάδα τη ρώσικη νοοτροπία. Το αντίθετο. Ηθελα να καταλάβω τους ανθρώπους εδώ, να μπω στον πολιτισμό και την καθημερινότητά τους, να μιλήσω τη γλώσσα τους».

«Η “Βασιλική” του Σερντάρη, ήταν η πρώτη μου δουλειά. Κι από εκεί ήρθαν τα επόμενα: Το «Κτήνος στο φεγγάρι» από τον Δημήτρη Τάρλοου και η «Ζωή που δεν έζησα» από την Μιρέλλα Παπαοικονόμου.

Πολύ αργότερα αναρωτήθηκα “τι θέλω εγώ εδώ”, όταν με το Θεσσαλικό Θέατρο κάναμε την “Ιφιγένεια εν Αυλίδι” σε περιοδεία και βρέθηκα στα ανοιχτά θέατρα. Για έναν Ρώσο ηθοποιό είναι αδιανόητο να μην υπάρχει ταβάνι αλλά ουρανός. Ο Ρώσος ηθοποιός μπορεί μόνον να το επινοήσει αυτό, όχι να το ζήσει.

Θέλω να πιστεύω ότι αφιέρωσα ουσιαστικό χρόνο στον γιο μου, αλλά όχι σύμφωνα με τα παραδοσιακά πρότυπα

Οχι, κανείς δεν με έκανε να νοιώσω άσχημα στην Ελλάδα. Δεν ένοιωσα ποτέ ξένη -διαφορετική, ναι. Ούτε εγώ σαν άνθρωπος ασχολήθηκα μ΄αυτό. Εισέπραξα μεγάλη γενναιοδωρία από τον χώρο, τους συναδέλφους, το κοινό. Η τέχνη είναι πιο ανοικτή, χωρίς σύνορα. Τα σύνορα είναι για τους πολιτικούς. Η δουλειά μας όσο ανταγωνιστική κι αν είναι, είναι και αλληλέγγυα. Δεν εισέπραξα ποτέ την αίσθηση ότι ενοχλώ. Σε καμία περίπτωση δεν ένιωσα ρατσισμό γιατί είμαι Ρωσίδα -ούτε στην καθημερινότητά μου.

Ημουν τυχερή. Οι άνθρωποι που συνάντησα και συναναστράφηκα ήταν ανοιχτά μυαλά με ανοιχτές καρδιές.

Ισως έχει κάτι το μεταφυσικό, αλλά αισθάνομαι ότι η Αθήνα μου ταιριάζει περισσότερο από τη Μόσχα. Και ενεργειακά. Δεν σημαίνει κάτι ότι γεννήθηκα εκεί. Οταν πηγαίνω στη Ρωσία, μετά από λίγο θέλω να γυρίσω σπίτι μου που είναι στην Αθήνα. Ναι έχω δύο ταυτότητες… Η Ρωσία είναι μια τεράστια χώρα με τρομερές εναλλαγές -στη μία άκρη ανατέλλει ο ήλιος και στην άλλη δύει, κι αυτό το μέγεθος σε επηρεάζει. Αλλά η ενέργεια που νοιώθω στην Αθήνα είναι μοναδική…»

«Νομίζω ότι είμαι άνθρωπος που αφοσιώθηκε περισσότερο στη δουλειά από την οικογένεια. Και δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να το έχω κάνει αλλιώς. Οι προτάσεις έρχονταν η μία μετά την άλλη, και όλο αυτό το κύμα με πήγε πολύ δυνατά. Κι εγώ το ακολούθησα, συμμετέχοντας ενεργά.

Η ζωή μας είναι γεμάτη ανατροπές. Μπορεί να ήθελα να ήμουν άριστη σύζυγος και να μην το κατάφερα

Θέλω να πιστεύω ότι αφιέρωσα ουσιαστικό χρόνο στον γιο μου, αλλά όχι σύμφωνα με τα παραδοσιακά πρότυπα. Ηθελα πάντα να έχει την εικόνα αυτού που κάνω, γι΄αυτό τον έπαιρνα μαζί μου, συμμετείχε στις δουλειές μας. Ζούσε στον χώρο μας αλλά τελικά ξέφυγε. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο Ηλεκτρολόγος Μηχανικός. Τώρα εργάζεται στο αντικείμενο της δουλειάς του -και κάνει μεταπτυχιακό. Χάρηκα που πήρε άλλο δρόμο -είναι 27. Είναι δική του η ζωή, χωρίς καμιά σκιά από εμάς. Είμαι πολύ περήφανη για τον γιο μου.

Για μένα σημείο αναφοράς θα είναι πάντα το “Κτήνος στο Φεγγάρι” και μετά ο ρόλος της Κασσάνδρας στις “Τρωάδες” στην Επίδαυρο, με την εμπειρία του ανοιχτού χώρου, που είναι για μένα μεγάλος θησαυρός. Επίσης η “Μήδεια” με το Εθνικό, ο “Θαυματοποιός” στο Απλό Θέατρο και φυσικά ο “Ζορμπάς”, η Μαντάμ Ορτάνς. Μεγάλο ευτύχημα για έναν ηθοποιό να συνανστρέφεται τέτοια κείμενα και τέτοιους συγγραφείς, όπως ο Καζαντζάκης. Πάντα ξεχωρίζω τη “Ζωή που δεν έζησα” και φυσικά την ταινία που έκανα στην Αμερική, “Μια θάλασσα μακριά”, που πήρε και βραβείο στο Χιούστον».

«Ο έρωτας καθόρισε τη ζωή μου. Για τον έρωτα άλλωστε έφυγα από τη Μόσχα και ήρθα στην Αθήνα. Νομίζω ότι δοκιμάζω συνεχώς τον εαυτό μου, σαν να θέλω να τον φτάσω στα άκρα. Θα ήθελα να έχω περισσότερη λογική στην προσωπική μου ζωή. Με τραβάνε ακραίες συνθήκες, χωρίς να ξέρω το γιατί.

Πάντα ασχολούμαι με τον εαυτό μου, κάνω πράγματα για μένα. Τον τελευταίο χρόνο κάνω γιόγκα

Η ζωή μας είναι γεμάτη ανατροπές. Μπορεί να ήθελα να ήμουν άριστη σύζυγος και να μην το κατάφερα. Αυτό που συμβαίνει στις σχέσεις των ανθρώπων είναι κατ΄αρχήν ότι δεν μπορείς να αποχωριστείς τον εγωισμό σου. Δεν γεννιόμαστε ούτε επαγγελματίες γονείς ούτε επαγγελματίες σύζυγοι, οπότε κάνουμε πολλά λάθη και κυρίως, θεωρούμε τον άλλον δεδομένο. Κι αυτό είναι επικίνδυνο….

Στη δική μου την περίπτωση, μεγαλώσαμε μαζί με τον Γρηγόρη, από φοιτητές. Αλλά στον δρόμο, δεν είχαμε τη διαθεσιμότητα να αλλάξουμε, πέραν της αλλαγής που φέρνει ο χρόνος. Να αλλάξουμε ο ένας για τον άλλον. Το διαζύγιο είναι μια δύσκολη ιστορία, όποιες κι αν είναι οι συνθήκες. Μπορεί να χωρίζεις και σε βάθος χρόνου, επειδή ο άλλος είναι πολύ σημαντικός για σένα, κι ας μην είστε πια ζευγάρι. Οπότε η σχέση περνάει σε διαφορετική ποιότητα. Κι αυτό νομίζω ότι κάναμε εμείς. Γιατί η αγάπη παραμένει, δεν εξατμίζεται. Ημασταν σχεδόν τριάντα χρόνια μαζί.

Πέρασα από πολλά συναισθήματα, ανάμεσα στα οποία ήταν η ανασφάλεια, η μοναξιά. Αναρωτήθηκα, προσπάθησαν να αναπροσδιορίσω την ύπαρξή μου. Τώρα, είναι αλήθεια, ότι νοιώθω πιο έτοιμη να αντιμετωπίζω τη ζωή μου, μόνη μου…»

«Ανασφάλειες σαν γυναίκα; Οχι δεν έχω. Αισθάνομαι αρκετά δυνατή. Και νοιώθω ότι το παρελθόν είναι μια ωραία βάση για το μέλλον. Κι εγώ κοιτάω κυρίως το μέλλον. Κάνω όνειρα, κάνω σχέδια και προσπαθώ στη ζωή να εκτιμώ τον παρόντα χρόνο, κάτι που μέχρι τώρα κατάφερνα μόνο στο θέατρο.

Πάντα ασχολούμαι με τον εαυτό μου, κάνω πράγματα για μένα. Τον τελευταίο χρόνο κάνω γιόγκα. Δεν ξέρω αν ακολουθώ τη μόδα, αλλά ακολουθώ πράγματα που μου αρέσουν και μου ταιριάζουν και με κάνουν να αισθάνομαι καλά εγώ. Εδώ και κάποια χρόνια εμπιστεύομαι πολύ τον οίκο Faliakos, τον Χρήστο Πετρίδη και τον Βενέδικτο Αντύπα, που είναι φίλοι μου και καλλιτέχνες. Μου θυμίζουν λίγο ρώσικο αβαν-γκαρντ, και κάνουν ένα πάντρεμα αυτά που φοράω με το μέσα μου. Κι αισθάνομαι πολύ όμορφα.

Εχω την ανάγκη να μεγαλώνω και νομίζω ότι μεγαλώνω καλά. Εχω αυτή την ωριμότητα και δεν ονειρεύομαι τα 19… Αλλωστε τις σκέψεις που κάνει μια γυναίκα στη δική μου ηλικία, τις έκανα και στα τριάντα. Πιστεύω ότι στη ζωή έρχεται η στιγμή που έχεις ξορκίσει κάποιους εφιάλτες κι έχουν μείνει κάποιοι άλλοι, ίσως λιγότεροι. Που έχεις αποδείξει κάποια πράγματα στον εαυτό σου, σε κάποιους ανθρώπους αλλά και στην ίδια την κοινωνία και συνεχίζεις. Σιγά-σιγά συνειδητοποιείς ότι το τέλος μας περιμένει κάποτε όλους. Ελπίζω ότι γίνομαι πιο αποτελεσματική σ΄αυτά που κάνω. Εχω κάνει λάθη θα κάνω κι άλλα κι έχω την εντύπωση ότι πέρα από το DNA είναι κι αυτό που αισθάνεται κανείς.

Αν τα έχω καταφέρει; Σε κάποια πράγματα τα έχω καταφέρει και σε κάποια καθόλου. Πάντα θαύμαζα τους ανθρώπους που πάνε χέρι-χέρι ως τα βαθειά γεράματα και διαρκώς κάνουν καινούργια πράγματα μαζί. Για μένα το χειρότερο είναι να βαλτώσεις. Οσο είμαι ανήσυχη και αναζητώ πράγματα που θα με συνταράξουν, τόσο είμαι ζωντανή και είμαι καλά. Οσο είμαι καλά τόσο κάνω πράγματα και είμαι ζωντανή»

«Ζορμπάς» του Νίκου Καζαντζάκη σε διασκευή Μιχάλη Ρέππα - Θανάση Παπαθανασίου και σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή με τον Γρηγόρη Βαλτινό.

Παίζουν: Μέμος Μπεγνής, Ταμίλα Κουλίεβα, Ναταλία Δραγούμη, Τάκης Παπαματθαίου, Νίκος Βερλέκης κ.ά.

Παραστάσεις έως 15 Ιουνίου στην Κύπρο. Ακολουθεί μικρή περιοδεία στην Ελλάδα.