Έλληνας εθελοντής πυροσβέστης μιλάει για αλτρουισμό και θάρρος

Στις τελευταίες φωτιές κάποιοι εθελοντές φάνηκαν σαν σύγχρονοι ήρωες. Με περίσσια αυταπάρνηση και αλτρουισμό μπήκαν μπροστά για να σώσουν τη γη, τα σπίτια και τις περιουσίες των συνανθρώπων τους. Είναι απορίας άξιο πώς ένας άνθρωπος αφήνει τη βολή του και χωρίς κανένα εμφανή κίνητρο μπαίνει στην πύρινη κόλαση. Ο Μιχάλης Βιτζηλαίος, εθελοντής από το 2000, με μεγάλη σεμνότητα μας εξηγεί πώς είναι να μπαίνεις στη φωτιά αψηφώντας τον κίνδυνο.

Γιατί έγινες εθελοντής-πυροσβέστης; Ποίο είναι το δικό σου κίνητρο;

Είμαι άνθρωπος που αψηφά τον κίνδυνο, ίσως γιατί βλέπω την πιο μεγάλη εικόνα. Τόσο στη θητεία μου στο στρατό, όπως και τώρα, θέλω να μαι στην πρώτη γραμμή. Το κίνητρο ήταν και είναι πάντα ένα: η Ελλάδα.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αξία στον εθελοντισμό; 

Για μένα η μεγαλύτερη αξία δεν είναι τόσο να έρθει ένας ακόμη στον εθελοντισμό, αλλά όποιος έρθει να παραμείνει. Τώρα με τις φωτιές γράφτηκαν διακόσιοι άνθρωποι, όμως την κρίσιμη ώρα θα τους ψάχνουμε. Σημασία έχει να παραμείνεις και να παράγεις έργο.

Δεν καίγεται όμως το σπίτι σου, θέλω να πώς ένας άνθρωπος αφήνει τις διακοπές του, τις ανέσεις του, για να σβήσει ξαίνεις φωτιές;

Ήμουν πράγματι σε κάμπινγκ, σε περίοδο διακοπών και χαλάρωσης, όταν άκουσα για τις φωτιές και έφυγα την ίδια ώρα.

Όμως, δεν σκέφτομαι τη βολή μου. Όπως και στον πόλεμο πηγαίνεις για την χώρα σου, έτσι και στις φωτιές πας για τον τόπο, τον συνάνθρωπο, να βοηθήσεις με τα μέσα που ξέρεις και μπορείς. Έχει για μένα τεράστια σημασία να είμαι χρήσιμος. Άλλωστε, σήμερα είναι τι σπίτι του γείτονα, αύριο το δικό σου. Δεν υπάρχει το σπίτι μου και το σπίτι σου, είναι το σπίτι του τόπου που ζεις. Και ο τόπος είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η βοήθεια προκύπτει μέσα μου με τρόπο φυσικό. Μόνο αυτό έχει σημασία. Δεν είναι κάτι που το σκέφτομαι με τη λογική. Η καρδιά σε πηγαίνει. Η ανάγκη σου για δράση. Να μην κάθεσαι με σταυρωμένα χέρια και να τα βλέπεις από την τηλεόραση.

Έχω ακούσει ότι με τους πυροσβέστες, ειδικά τις δύσκολες ώρες, υπάρχουν εντάσεις. Γιατί;

Τα πρώτα χρόνια υπήρχαν πράγματι εντάσεις. Δεν μας θεωρούσαν άξιους και ισότιμους. Μοιάζαμε σαν κάτι γραφικοί τύποι που εμπλέκονταν στα πόδια τους. Τα δυο τελευταία, όμως, χρόνια κάτι άλλαξε, σαν να κατανόησαν επιτέλους ότι μας χρειάζονται και είδαν την αξία μας στην πράξη.

Ποια είναι η γνώμη σου για τους πυροσβέστες; 

Όπως σε όλα τα επαγγέλματα μπορείς να βρεις τα πάντα. Ο Πυροσβέστης δεν παύει να είναι δημόσιος υπάλληλος. Υπάρχει ο βολεμένος, ο ήρωας ο θαρραλέος, ο έντιμος. Ήρθαν πυροσβέστες από Έδεσσα την Καβάλα, προς τιμήν τους βέβαια, αλλά δεν γνώριζαν καλά εδώ τα μέρη. Εμείς πάλι μεγαλώσαμε εδώ, γνωρίζουμε και το κάθε χωμάτινο δρομάκι γιατί εδώ είναι η περιοχή μας. Γι' αυτό έχει τρομερή αξία η καλή συνεργασία μεταξύ μας.

Παίρνετε οι εθελοντές κάποια ειδική εκπαίδευση από την πυροσβεστική;

Ναι, άλλα όχι με τη συχνότητα που θα έπρεπε. Θα χρειαζόμαστε από την πυροσβεστική περισσότερη συμβολή με τα οχήματα τους, που είναι παροπλυσμένα, και εξοπλισμό πεδίου, για να μας διευκολύνουν και στο δικό μας έργο.

Αν μπεις στον εθελοντισμό και είσαι λίγο «του γλυκού νερού» υπάρχει κίνδυνος;

Όχι γιατί μπορείς να βοηθήσεις και με άλλους τρόπους. Μπορείς να βοηθήσεις στην υποστήριξη. Θα βρεθεί σίγουρα κάτι να κάνεις, αρκεί να έχεις τη διάθεση.

Οι εθελοντές έχετε κάποια οικονομική ανταμοιβή από το κράτος;

Από το κράτος δεν πληρώνεται κανένας εθελοντής. Τουναντίον, εμείς δίνουμε ένα συμβολικό ποσό κάθε χρόνο 20 ευρώ. Και πληρώνομαι μέχρι και τον εξοπλισμό από την τσέπη μας.

Η ανταμοιβή σου ποία είναι;

Ψυχική μόνο. Και τα ανακουφισμένα πρόσωπα των ανθρώπων που βοήθησες.

Πως είναι να νικάς τη φωτιά;

Δεν ρωτάς τον σωστό άνθρωπο. Δεν το παίζω υπερήρωας, αλλά δεν τη φοβάμαι τη φωτιά.

Είναι άτιμο το πεύκο;

Δεν θα έλεγα ότι είναι άτιμο, αλλά είναι δέντρο εύφλεκτο και ξενόφερτο.Το είχαν φέρει οι Ρωμαίοι στην Ελλάδα. Εμείς δεν είχαμε πεύκα, μόνο κυπαρίσσια που καίγονται πολύ δύσκολα. Το πεύκο καίγεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και καίει και το διπλανό του. Τα φύτευαν οι Ρωμαίοι τα πεύκα έξω από τα χωριά, ώστε αν γινόταν ανταρσία να μπορούσαν να το κάψουν το χωριό σε χρόνο μηδέν.

Ήταν πράγματι στη Βαρυμπόμπη, στη Ροδοπόλη και τον Άγιο Στέφανο δύσκολες οι καιρικές συνθήκες; Πώς το είδες από μέσα;

Δεν ήταν τόσο μεγάλοι οι άνεμοι, 2 με 3 μποφόρ, αλλά το μικρόκλιμα που δημιουργείται με τις φωτιές δημιουργεί πιο ισχυρούς ανέμους τοπικά.

Πόσο σημαντική είναι η γρήγορη αντιμετώπιση;

Είναι το Α και Ω. Εμείς είμαστε δίπλα. Και στη Ροδόπολη τρέξαμε έγκαιρα. Ενώ με τον κρατικό μηχανισμό περιμένεις εντολές. Απουσίαζαν και πολλοί μάχιμοι πυροσβέστες γιατί δεν είχαν κάνει το εμβόλιο. Είναι και αυτό βλέπετε.

Πόσες μέρες έμεινες άυπνος και πολεμούσες με τις φλόγες;

Τετάρτη με Σάββατο πρωί. 

Πως συνέρχεσαι μετά από όλα αυτά;

Μετά το Μάτι δεν μπορούσα να συνέλθω, είχα εικόνες που προσπαθώ ακόμα να σβήσω από το μυαλό μου. Είχα ένα σωρό φωτογραφίες στον σκληρό μου δίσκο αν της έβλεπες θα έκανες να φας ένα μήνα. Όμως, της έσβησα και προχώρησα. Τώρα, από αυτή τη φωτιά το θέμα είναι να να ξεμυρίσεις. Σοβαρά τώρα... από την κάπνα μυρίζεις για μέρες. Η κάπνα είναι σαν να σε διαποτίζει παντού και ας φοράς στολή. Μπαίνει μέσα στα ρουθούνια. Μυρίζεις καμένο για μέρες.

Που λες το ευχαριστώ σου; 

Στον πρόεδρο του σωματείου εθελοντών Διονύσου, τον Δημήτρη Πιτιανούδη, που είναι άνθρωπος με το Α κεφαλαίο και έχει κάνει τα πάντα για το σωματείο μας. Και το κλιμάκιο εθελοντών Ροποδοπλης που δίνουν αγώνες από το '97 και είναι το πιο καλά εκπαιδευμένο κλιμάκιο των βορείων προαστίων. Και τέλος, στον διοικητή Μαρκόπουλου τον κύριο Θανάση, που τον γνώρισα στο πεδίο στον Άγιο Στέφανο. Άνθρωπος με μεγάλη ψυχή που δεν την περίμενε τη φωτιά, έμπαινε στη φωτιά.

Τι εύχεσαι για τους εθελοντές ; 

Να έχουμε υποδομή. Περισσότερη εκπαίδευση. Το κράτος να καταλάβει ότι τους είμαστε χρήσιμοι και να μας το δείξει. Και φυσικά όποιος θέλει να δώσει στους εθελοντές έστω και ένα ευρώ, είναι για καλό σκοπό. Να υπάρχει κίνητρο και από την πολιτεία. Είμαστε η μόνη χωρά παγκοσμίως που δεν δίνει οικονομικά κίνητρα στους εθελοντές της.

Άλλες χώρες δηλαδή τι παρέχουν;

Άλλες χώρες δίνουν φοροαπαλλαγή, δωρεά μετακίνηση, εκπτώσεις ακόμα και στο σούπερ μάρκετ. Πρέπει να αλλάξει η κατάσταση εδώ. Για να προσελκύσουμε και άλλους εθελοντές και ό,τι γίνεται να είναι πια καλά οργανωμένο. Καλό να δίνεις τη ψυχή σου, αλλά ακόμα καλύτερο αυτό να αναγνωρίζεται.