Γιατί αυτή η συγκυρία είναι μια σπουδαία άσκηση στην ψυχική μας ανθεκτικότητα -Η σύμβουλος ψυχικής υγείας Μίνα Μαρούγκα απαντά
Κάθε κρίση μιλά τη δική της γλώσσα. Και στις μέρες του κορωνοϊού που διανύουμε έχουμε την πρωτοφανή ευκαιρία να μάθουμε μια άλλη γλώσσα αγάπης. Αυτή της απόστασης.
Σε αυτό το καινούργιο, παράδοξο λεξικό, ο όρος απόσταση δηλώνει φροντίδα και όχι το αντίθετο. Γιατί η αγάπη έχει και πρέπει να έχει όρια. Η κοινωνική απομόνωση είναι αυτή τη στιγμή παγκοσμίως το μεγαλύτερο κάλεσμα αλτρουισμού.
Οι νέοι όροι που δημιουργούν οι συνθήκες βάζουν πολλούς συμπολίτες μας σε ένα καθεστώς τρόμου και πανικού. Η αποχή από το -άλλοτε- αυτονόητο, δηλαδή τη σωματική εγγύτητα, τη φυσική παρουσία προσώπων γύρω μας, δημιουργεί σύγχυση. Με μια πιο ψύχραιμη όμως ματιά το ιδιότυπο αυτό λεξικό είναι μια στιγμή στην όποια ανοίγει ένα παράθυρο για όλους μας να ψυχοεκπαιδευτούμε στην ουσία των υγειών σχέσεων, αλλά και στη σχέση με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Ειδικά σε μια κοινωνία, όπως η ελληνική, όπου η οικογένεια παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη δομή του κοινωνικού ιστού, είναι μια καλή στιγμή να θυμηθούμε τι σημαίνει υγιείς, ξεκάθαρες, υπεύθυνες και ώριμες σχέσεις.
Χρειαζόμαστε να θυμηθούμε ότι η αγάπη προϋποθέτει υπομονή. Ότι οι ηλικιωμένοι μας, μάς έχουν -ειδικά στον τόπο αυτό- προσφέρει αρκετά και είναι στιγμή να τους προσφέρουμε και εμείς έναν ασφαλή χώρο και χρόνο μέχρι να ξεπεραστούν τα δύσκολα. Ότι η συνάντηση με τον εαυτό μας ίσως είναι άβολη, αλλά είναι και λυτρωτική. Και ότι τα παιδιά μας έχουν ανάγκη από υπεύθυνους γονείς, που τα θωρακίζουν έντιμα για το παρακάτω εντός και εκτός σπιτιού.
Αυτή η συγκυρία είναι μια σπουδαία άσκηση στην ψυχική μας ανθεκτικότητα. Γιατί διευρύνει την νοοτροπία μας σχετικά με το νοιάξιμο. Αυξάνει τις αντοχές και την ευελιξία μας στο «σχετίζεσθαι» και μας επανεκπαιδεύει στο ότι η υπομονή είναι βασικό συστατικό για τη δόμηση ώριμων σχέσεων. Μας ασκεί στο ότι αγαπώ ή φροντίζω κάποιον σημαίνει ότι θέλω το δικό του καλό και όχι τη δική μου ναρκισσιστική έκφραση μιας –βαφτισμένης- στο πρόσωπο του αγάπης.
Γιατί εκθέτοντας τους γύρω μας σε κίνδυνο, με την πρόφαση ότι «θέλουμε να τους δούμε», «μας έλειψαν» ή «μας έχουν ανάγκη» ενώ είμαστε ενημερωμένοι ότι μια τέτοια πρακτική μπορεί να διασπείρει αλγοριθμικά τη νόσο, στην πραγματικότητα δεν κάνουμε τίποτα άλλο παρά να ταΐζουμε τον εξαρτητικό μας εαυτό. Όμως τώρα, περισσότερο από ποτέ μαθαίνουμε ότι μπορούμε να αλληλεξαρτόμαστε και να κρατάμε σφιχτά ο ένας τον άλλο, σε μια αλυσίδα φυσικής, αλλά όχι νοητής απόστασης.
Για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία μας αντιμετωπίζουμε σαν έθνος την συλλογική ευκαιρία και την πρόκληση να ασκηθούμε στην προσωπική -συναισθηματική και χωροταξική -οριοθέτηση. Να μάθουμε ότι αγάπη σημαίνει όρια. Ότι η ουσιαστική εγγύτητα απαιτεί ώριμες προσωπικότητες για να δομηθεί. Ότι οι κοινότητες, οι ομάδες, οι οικογένειες έχουν ουσία μόνο μέσα από την προσωπική ευθύνη που δομεί άτομα ολοκληρωμένα, ώστε να είναι σε θέση να αποτελούν λειτουργικά μέλη και όχι εξαρτητικά κύτταρα.
Μιλώντας με ένα φίλο τις προάλλες μου είπε γεμάτος ενθουσιασμό: «Σκέψου τι ωραία που θα είναι όταν όλα αυτά τελειώσουν. Θα συναντιόμαστε όλοι έξω και θα μιλάμε για αυτό που πέρασε. Θα έχουμε επιθυμήσει ο ένας τον άλλο, τις βόλτες, τα αγγίγματα. Θα θέλουμε να βρισκόμαστε συνέχεια, θα αγκαλιαζόμαστε, θα είναι μια μεγάλη γιορτή».
Ζούμε -αν το θελήσουμε όλοι μαζί- μια μικρή αναβολή του κοινωνικού μας εαυτού. Αλλά ζούμε και μια επένδυση στο μέλλον όλων μας. Και είναι ο καιρός που στην ερώτηση «Πόσο μακριά θα φτάνατε για αυτούς που αγαπάτε;» μπορούμε περήφανα να απαντούμε «Όσο πιο μακριά χρειάζεται». Και να κυριολεκτούμε.
Μίνα Μαρούγκα Msc in Counseling Psychology & Psychotherapy