Η Κατρίνα Τσάνταλη γράφει για τη δολοφονία του Κωστή στην Αλόννησο
Πριν λίγες ημέρες η είδηση του θανάτου του Κωστή της φώκιας-μασκότ στην Αλόννησο από ψαροτούφεκο έκανε το γύρο του διαδικτύου, σκορπίζοντας τεράστια θλίψη και αγανάκτηση.
Στο άκουσμα της θλιβερής είδησης όλοι στο γραφείο νιώσαμε ένα μούδιασμα, μια λύπη για τον κοινωνικό «Κωστή» που σκόρπιζε χαρά στους ανθρώπους που είχαν την τύχη να τον συναντήσουν στα γαλαζοπράσινα νερά της Αλοννήσου παρόλο που η φώκια ανήκει στην κατηγορία των άγριων ζώων.
Ζητήσαμε από την Κατρίνα Τσάνταλη, επιχειρηματία, συγγραφέα παιδικών βιβλίων και ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε θέματα που αφορούν τα ζώα, να μοιραστεί τις σκέψεις της για την απώλεια του Κωστή. Γιατί αυτή η χαριτωμένη φώκια «έφυγε» λαβωμένη από ανθρώπινο χέρι.
«Ένα καλοκαιρινό απόγευμα το Instagram γέμισε ξαφνικά με την πολύ χαριτωμένη μουσούδα μιας φώκιας που την έλεγαν Κωστή και ήταν "μασκότ" στην Αλόννησο. Είχε εξοικειωθεί για τα καλά ο Κωστής με τους ανθρώπους αφού είχε βρεθεί νεογέννητος και πολύ ταλαιπωρημένος σε παραλία της Φολεγάνδρου, χαμένος από τη μαμά του. Εκεί τον ανέλαβε η ΜοΜ, μέχρι που έγινε μεγάλο ανεξάρτητο παιδί και μπορούσε να επιστρέψει στο φυσικό του περιβάλλον και συγκεκριμένα στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Αλοννήσου.
Ας το πάρουμε, όμως, από την αρχή. Οι φώκιες είναι άγρια ζώα, όχι με την έννοια του επιθετικού, μιας και συγκεκριμένα η μονάχους μονάχους δεν είναι επιθετική. Έχουν εξαιρετικά υψηλή νοημοσύνη, είναι πλάσματα κοινωνικά και παιχνιδιάρικα, περίεργα και φυσικά προστατευτικά με τα μωρά τους. Τα άγρια ζώα με τα οποία έχουμε την τύχη και έχουν την ατυχία να μοιραζόμαστε αυτόν τον πλανήτη, θα ήταν όμορφο να τα σεβόμαστε και να τα αφήνουμε στην ησυχία τους.
Γιατί απαγορεύεται να ταΐζουμε άγρια ζώα (εκτός αν είμαστε ειδικοί, οργανισμοί διάσωσης κλπ); Γιατί εξοικειώνονται με τον άνθρωπο. Και γιατί αυτό είναι κακό; Γιατί είναι άγρια ζώα και ο άνθρωπος μπορεί να γίνει αγριότερο.
Ο Κωστής, λοιπόν, πήρε την πληροφορία ότι οι άνθρωποι είναι φίλοι του. Τον έσωσαν όταν ήταν μωρό, ίσως ο κόσμος συνέχισε να τον ταΐζει για να παραμείνει φιλικός παρά τις οδηγίες, ανεβαίνει σε βάρκες, τον φωτογραφίζουν, είναι η μασκότ του νησιού. Και για κάποιον λόγο που ποτέ δεν θα μάθουμε, κάποιος άνθρωπος που δεν ήταν φίλος του τελικά, πήρε ένα ψαροντούφεκο επί τούτου -σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΜοΜ- και σκότωσε τον Κωστή. Σε αυτό το σημείο καλό είναι να αναφέρουμε πως οι μονάχους μονάχους είναι προστατευόμενο είδος και έχουμε την τιμή, οι περισσότερες από αυτές τις ελάχιστες που έχουν απομείνει παγκοσμίως, να ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Οι κυριότερες απειλές για τη μεσογειακή φώκια είναι η υποβάθμιση των βιοτόπων της, η ηθελημένη θανάτωση της, οι τυχαίες παγιδεύσεις της από αλιευτικά, η μείωση της διαθέσιμης τροφής και η ρύπανση. Όλα οδηγούν ως συνήθως στον άνθρωπο. Η λογική μας οδηγεί να σκεφτούμε ότι κάποιος δεν ήθελε να μοιράζεται την "ψαριά" του με τον Κωστή και αποφάσισε να τον βγάλει από την μέση.
Το καμάκι του ψαροντούφεκου ήταν μεγάλου διαμετρήματος, άρα ο άνθρωπος αυτός δεν πήγε να πιάσει σαργό και ξαφνιάστηκε βλέποντας μπροστά του τον Κωστή και του έριξε. Η πράξη του δεν δικαιολογείται ούτε σε αυτή την περίπτωση, καθώς οι οδηγίες εάν σου τύχει συνάντηση με φώκια, είναι να απομακρυνθείς ήρεμα πόσο μάλλον σε ένα νησί που φημίζεται για το ύπαρξη του σπανίου αυτού είδους.
Με τη δολοφονία του Κωστή βάλαμε απλώς ένα τουβλάκι στο τείχος που μας κάνει με διαφορά το χειρότερο είδος στον πλανήτη. Και αυτό το τείχος έχει μεγαλώσει τόσο πολύ που ήδη πέφτει και μας πλακώνει. Πανδημίες, κλιματική αλλαγή που φέρνει καταστροφικές πυρκαγιές, πλημμύρες κ.ο.κ. Η φύση μας εκδικείται και καλά μας κάνει αφού την έχουμε ρημάξει. Δεν τα λέω εγώ, τα λένε οι εκθέσεις του ΟΗΕ πως ο άνθρωπος μεθοδικά καταστρέφει τον πλανήτη, η WWF τονίζει πως μέσα σε 40 μόλις χρόνια καταφέραμε να αφανίσουμε τα μισά άγρια ζώα του πλανήτη και η επιστημονική κοινότητα αγκαζέ με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας προειδοποιούν πως το «factory farming» δηλαδή η μαζική εκτροφή ζώων κάνει τον Covid19 να είναι πρόβα νυφικού και το γαμήλιο γλέντι ούτε που το βάζει ο νους μας.
Και θα μου πείτε τώρα γιατί το πάω εκεί ενώ ξεκινήσαμε να μιλάμε για τον Κωστή. Γιατί ο Κωστής ήταν το "τουβλάκι" που έκανε πολύ κόσμο να θυμώσει, να ποστάρει στα social media και να ευχηθεί να τιμωρηθεί ο δράστης. Και ναι φυσικά, με 1000 ναι και 1000 ευχές μακάρι να συμβεί αυτό. Στο μυαλό μου, το οξύμωρο είναι να θλίβεσαι βαθιά και να σοκάρεσαι από την δολοφονία ενός άγριου ζώου -τόσο που να θέλεις να το επικοινωνήσεις στα social media- ενώ ταυτόχρονα τα posts σου στο Instagram, είναι η επίσκεψη στο ζωολογικό κήπο με το παιδί σου.
Στα social media που βλέπουμε μανιωδώς βιντεάκια με μπριζόλες να κόβονται με μαεστρία, με κάνει να αναρωτιέμαι, εάν η μπριζόλα συνοδευόταν με βίντεο από την διαδικασία που προηγήθηκε μέχρι να φτάσει στο πιάτο, πόσες αντιδράσεις θα είχαμε αντίστοιχες με τις αντιδράσεις-αναρτήσεις για τον φόνο του Κωστή; Και η τροφή γίνεται τροφή για σκέψη σε αυτό το σημείο λοιπόν...
Ποια ζώα αξίζουν την συμπόνοια μας; Ποια την ελευθερία τους; Και ποιοι είμαστε εμείς τελικά που παίρνουμε αυτή την απόφαση; Όποιο ζώο τρώγεται, βασανίζεται, όποιο δεν συμπεριλαμβάνεται στη διατροφή μας, εξαφανίζεται, ενώ ταυτόχρονα δηλώνουμε φιλόζωοι και έχουμε στην πλειονότητα της μια έξαλλη ελληνική κοινωνία που ζητά δικαιοσύνη για τον φόνο του Κωστή. Αυτή η σπίθα επιθυμίας για δικαιοσύνη είναι το μόνο καλό στην όλη υπόθεση. Αυτή η σπίθα θα γκρεμίσει το τείχος που μας κάνει με διαφορά το πιο επικίνδυνο πλάσμα στον πλανήτη. Είμαστε, όμως, και το μοναδικό πλάσμα που μπορεί να εξελιχθεί και να εξελίξει τόσο την ενσυναίσθηση που τόσο χρειάζεται για να πέσει αυτό το ρημάδι. Και θα πέσει, όταν ο άνθρωπος αλλάξει συνήθειες και αρχίσει να σέβεται το περιβάλλον και τα ζώα. Όταν τα αφήσει στην ησυχία τους και καταλάβει από τα βάθη της ψυχής του πως τα ζώα έχουν κάθε δικαίωμα να υπάρχουν σε τούτο τον πανέμορφο πλανήτη. Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε για να τον εκμεταλλεύεται το είδος μας και σε καμία περίπτωση για να στερεί... ζωή.
Ορκίζομαι πως αυτές οι σκέψεις δεν γράφτηκαν για να "προσηλυτίσω" κόσμο στον βιγκανισμό, αλλά για να παρακαλέσω να κάνουμε όλοι πιο συνειδητές επιλογές που οδηγούν καθημερινά στην αγάπη. Ο κόσμος μας δεν χρειάζεται υπερβολές. Γίνε vegan όσο πιο συχνά μπορείς. Γίνε zero waste στις επιλογές σου όσο πιο συχνά μπορείς. Μην χρησιμοποιείς πλαστικό όσο πιο συχνά μπορείς. Κάνε ως καταναλωτής την επιλογή του sustainable όσο πιο συχνά μπορείς. Γιατί μικρές συνειδητές αλλαγές είναι πολύ πιο σημαντικές από το να μην κάνεις τίποτα.
Επιπλέον, άνθρωπος που σκοτώνει προστατευόμενο είδος θα έπρεπε να τιμωρείται αυστηρότατα. Είναι κακουργηματική πράξη και έγκλημα κατά της φύσης. Σαν κοινωνία καλό θα ήταν να επιμείνουμε πολύ σε αυτό. Με αφορμή τον "Κωστή" που είχε γλυκιά φατσούλα και κινητοποίησε τόσο κόσμο, ας μιλήσουμε και γι' άλλα προστατευόμενα είδη όπως είναι οι καρχαρίες που κάποιοι ψαρεύουν και τους βαφτίζουν γαλέους.
Θα κλείσω τις σκέψεις μου με την αισιόδοξη φράση "The greatest threat to our planet is thebelief that someone else will save it” και την ευχή να βρεθεί και να τιμωρηθεί ο δολοφόνος μιας από τις τελευταίες φώκιες μονάχους μονάχους που έμειναν στον πλανήτη. Ας είναι ο Κωστής το πλάσμα που θα μας κάνει να δούμε το δάσος και όχι το δέντρο».
