Ιράν: Δύο μήνες μετά την έναρξη της επανάστασης

Δυο μήνες που το Ιράν σείεται από διαδηλώσεις, αλλά και ματώνει καθημερινά από την ιρανική ηγεσία που παραβιάζει κάθε αρχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ή αλλιώς, δυο μήνες από τη μέρα που δολοφονήθηκε η Mahsa Amini, η 22χρονη που «δεν φορούσε σωστά» το χιτζάμπ της.

Πριν λίγες μέρες έκανε τον γύρο του διαδικτύου η είδηση πως το Ιράν αποφάσισε την καταδίκη σε θάνατο ενός διαδηλωτή που φέρεται να έβαλε φωτιά σε κυβερνητικό κτίριο. Το πρώτο μούδιασμα το διαδέχθηκε η οργή, αλλά και το σοκ, καθώς η επόμενη είδηση που κυκλοφόρησε έκανε λόγο για τη θανατική καταδίκη περίπου 15.000 διαδηλωτών. Η πρώτη αναφορά έγινε από το Newsweek, και η έκταση της είδησης ήταν τόσο μεγάλη που ακόμη και ο Τζάστιν Τριντό, ο Καναδός πρωθυπουργός, σχολίασε στο Twitter λέγοντας: «Ο Καναδάς καταγγέλλει τη βάρβαρη απόφαση του ιρανικού καθεστώτος να επιβάλει τη θανατική ποινή σε σχεδόν 15.000 διαδηλωτές». Ο Τριντό λίγο αργότερα διέγραψε το tweet και το Newsweek διόρθωσε τον ισχυρισμό του, -η οργή, το μούδιασμα και το σοκ όμως παραμένουν.

Τι ισχύει λοιπόν στην πραγματικότητα:

Πράγματι, χιλιάδες διαδηλωτές έχουν συλληφθεί στο Ιράν και κάποιοι από αυτούς έχουν καταδικαστεί σε θάνατο. Ο αριθμός δεν πλησιάζει φυσικά τους 15.000, σύμφωνα όμως με το Al Jazeera η ιρανική δικαιοσύνη επιβεβαίωσε ότι πέντε άτομα αντιμετωπίζουν τη θανατική ποινή σε υποθέσεις που συνδέονται με τις διαδηλώσεις.

Πώς προέκυψε όμως ο αριθμός των 15.000;

Είναι ο αριθμός των ανθρώπων που πιστεύεται ότι έχουν συλληφθεί, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μέσων ενημέρωσης που εδρεύουν όμως στο εξωτερικό, καθώς δεν υπάρχει ανεξάρτητη και αξιόπιστη πληροφόρηση από τα ιρανικά Μέσα. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι περισσότεροι από 350 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί.

Πιο συγκεκριμένα, το Human Rights Activists News Agency (HRANA), το Σάββατο 19/11, τοποθετεί τον αριθμό των νεκρών στους 410 και δήλωσε ότι 17.259 διαδηλωτές έχουν τεθεί υπό κράτηση εν μέσω των ταραχών.

Από την πλευρά τους, οι ιρανικές αρχές αποφεύγουν να δημοσιοποιήσουν επίσημους απολογισμούς για το πόσοι άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, τραυματιστεί ή συλληφθεί κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Ωστόσο, έχουν ανακοινώσει ότι έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότερα από 40 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Όπως όμως επιβεβαιώνουν τα κρατικά Μέσα Ενημέρωσης, 227 από τους 290 βουλευτές του Ιράν, έχουν υπογράψει μια έκκληση προς το δικαστικό σύστημα της χώρας, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι που εμπλέκονται σε «moharebeh» (διεξάγουν δηλαδή πόλεμο εναντίον του Θεού) πρέπει να αντιμετωπίζονται «αποφασιστικά» με μια απάντηση που θα «δίνει το παράδειγμα».

Το να κατηγορηθεί κάποιος διαδηλωτής για «moharebeh» ισοδυναμεί με το ενδεχόμενο θανατικής ποινής -καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία είναι μια από αυτές που χρησιμοποιεί η ιρανική δικαιοσύνη για να καταδικάσει κάποιον σε θάνατο. Επιπλέον, στο Ιράν, κορίτσια από την ηλικία των εννέα ετών και αγόρια ηλικίας 15 ετών και άνω μπορούν να καταδικαστούν σε θάνατο –μια απόφαση που τα Ηνωμένα Έθνη και οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επικρίνει στο παρελθόν καθώς παραβιάζει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού που έχει επικυρώσει η Τεχεράνη.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που εκφράζουν τους φόβους τους για τα κρατούμενα νεαρά κορίτσια και τις γυναίκες δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία του Ιράν, δεν μπορεί να επιβληθεί θανατική ποινή σε μια παρθένα. Για δεκαετίες, αξιωματούχοι, δημοσιογράφοι και άτομα από το Ιράν ισχυρίζονται ότι οι αρχές της χώρας έχουν παρακάμψει την απόφαση παντρεύοντας τα νεαρά κορίτσια με δεσμοφύλακες για να βιαστούν το βράδυ πριν την εκτέλεσή τους.

Το 2014, μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Justice For Iran διερεύνησε τον οργανωμένο βιασμό παρθένων κοριτσιών που περίμεναν να εκτελεστούν στις φυλακές της χώρας και μεταξύ άλλων αναφέρει: «Όσοι διέπραξαν αυτούς τους βιασμούς απολάμβαναν την ατιμωρησία, ως αποτέλεσμα της απόλυτης άρνησης από τους Ιρανούς αξιωματούχους ότι υπήρχε οποιαδήποτε αδικοπραγία στις φυλακές της Ισλαμικής Δημοκρατίας». Αλλά και ο πρώην ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας Hussein-Ali Montazeri μίλησε για τις εκτελέσεις νεαρών κοριτσιών στα απομνημονεύματά του Montazeri Diaries το 2001, γράφοντας: «Είπα στους δικαστές να μην βάζουν θανατικές ποινές στα κορίτσια. Αυτό είπα. Αλλά διέστρεψαν τα λόγια μου σε "Μην εκτελείτε κορίτσια. Πρώτα να τα παντρευτείτε για μια νύχτα και μετά να τα εκτελέσετε"».

Τις τελευταίες εβδομάδες αρκετές χώρες ανακοίνωσαν κυρώσεις σε Ιρανούς αξιωματούχους που ηγούνται της καταστολής των διαδηλώσεων στο Ιράν. Ο κατάλογος των κυρώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου περιλαμβάνει τον Υπουργό Επικοινωνιών του Ιράν Issa Zarepour και τον αρχηγό του Cyber Police, Vahid Mohammad Naser Majid. «Μαζί με τους εταίρους μας, στείλαμε ένα σαφές μήνυμα στο ιρανικό καθεστώς -η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων πρέπει να σταματήσει και η ελευθερία της έκφρασης πρέπει να γίνει σεβαστή» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι. Αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος νωρίτερα είχε συναντηθεί με τέσσερις Ιρανές ακτιβίστριες, μιλώντας στο ραδιόφωνο France Inter χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις στο Ιράν ως «επανάσταση». Δήλωσε επίσης την υποστήριξή του για κυρώσεις κατά Ιρανών αξιωματούχων καθώς, όπως είπε, οι τιμωρίες των αρχών στους διαδηλωτές είναι «άνευ προηγουμένου». «Συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο. Τα εγγόνια της επανάστασης κάνουν επανάσταση», ήταν η πιο χαρακτηριστική πρόταση της συνέντευξης, το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν όμως χαρακτήρισε τα σχόλια του Μακρόν ως «λυπηρά και επαίσχυντα».

Και η Σιρίν Εμπάντι, η εξόριστη Ιρανή ακτιβίστρια, η οποία το 2003 έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης, κάνει λόγο για «επανάσταση»: «Όταν είναι όλες δυσαρεστημένες, από την εγγονή μέχρι τη γιαγιά, και αυτό όχι μόνο σε μία πόλη, αλλά σε εκατό, τότε πρέπει κανείς να αντιληφθεί ότι πρόκειται για το ξεκίνημα μιας επανάστασης». Οι αναλυτές από την πλευρά τους αναρωτιούνται ποια θα μπορούσε να είναι η επόμενη ημέρα αυτού του κινήματος, καθώς στην πολιτική σκηνή του Ιράν δεν υπάρχει κάποια αντιπολιτευτική δύναμη που θα ήταν σε θέση να διαδεχθεί την ενδεχόμενη ανατροπή της κυβέρνησης.

Για εμάς, που νιώθουμε τόσο μικροσκοπικές μπροστά στον μεγαλειώδη αγώνα αυτών των γυναικών, το μόνο που φαντάζει ξεκάθαρο στα μάτια μας είναι πως καμία επόμενη ημέρα δεν πρόκειται να είναι ίδια με την προηγούμενη, ιδίως όταν προστίθενται νέα ονόματα στη λίστα των νεκρών και κακοποιημένων Ιρανών αδερφών μας.