Σώτη Τριανταφύλλου: «Δείχνουμε ολόγυρά μας τους ενόχους της μισογυνίας, αλλά η μισογυνία ανθεί μέσα μας»
Νομίζω ότι είναι σφάλμα φιλοσοφίας και ταυτοχρόνως τακτικής να εντάσσονται τα αιτήματα των γυναικών -μιας παγκόσμιας πλειοψηφίας- στο πλαίσιο του κινήματος της πολιτικής ορθότητας. Το σποτ με τον κ. Λούλη ήταν κάπως αναχρονιστικό· θύμιζε την αισθητική της δεκαετίας του 1980 με τα «μωρά», τις γλάστρες και τα σαχλοκούδουνα του life style.
Γράφει η Σώτη Τριανταφύλλου
Και ο ίδιος, παρότι πολύ καλός ηθοποιός, έμοιαζε να νιώθει αμηχανία στο τηλέφωνο με το «μωρό» του. Όχι ότι δεν υπάρχει πλήθος γυναικών και ανδρών που καθρεφτίζονται σε παρόμοια σποτ· και γιατί να μην υπάρχουν άλλωστε -κανείς δεν θα έπρεπε να οραματίζεται κοινωνική ομοιομορφία. Ωστόσο, ας προχωρήσουμε λίγο αν δεν μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ.
Οι αγώνες των γυναικών στη Δύση ήταν μια σκληρή και μακρά προσπάθεια που κατέληξε στην ισονομία: πράγματι, στην καθημερινότητα πολλά πρέπει να αλλάξουν· πράγματι, στις νοοτροπίες αμφότερων των φύλων και όλων των σεξουαλικών και κοινωνικών ομάδων σέρνονται ιστορικά κατάλοιπα. Δεν είμαι πεπεισμένη ότι αυτές οι νοοτροπίες θα αλλάξουν με γκρίνιες, με δημόσιες επιδείξεις ευθιξίας, με τον αυτοπεριορισμό των γυναικών στη θέση του θύματος. Η θέση του θύματος είναι ταπεινωτική και δείχνει έλλειψη αυτοπεποίθησης, ηττοπάθεια, ίσως και ιδεοληψία καταδίωξης. Κοντολογίς, πιστεύω ότι υπάρχουν σοβαρά ζητήματα -ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική και ηθική παρενόχληση (με απαίτηση ανταλλαγμάτων, εκβιασμούς κτλ), νομικά κενά, «λαϊκός» μισογυνισμός- που πρέπει να αντιμετωπίσουμε πέραν και εκτός της ιδεολογίας της πολιτικής ορθότητας.
Η Ελληνίδα μητέρα φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, αλλά όπως συμβαίνει συνήθως στις μεσογειακές χώρες, την εξαιρούμε από τις διεκδικήσεις της πολιτικής ορθότητας
Εξάλλου, η πολιτική ορθότητα, κυρίως σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, περιορίζεται στις αριστερές γυναίκες και στις γυναίκες «του λαού» τις οποίες οι ορθώς σκεπτόμενοι έχουν αναλάβει να προστατέψουν από τη δολιότητα της πατριαρχίας. Την οποία πατριαρχία, υποτίθεται ότι στηρίζει και εκείνο το είδος γυναικών που απεχθάνεται η αριστερά (rich bitch!). Ο σεξισμός, η περιφρονητική ή στερεοτυπική εικονογράφηση των γυναικών στα ΜΜΕ (όπως στο συγκεκριμένο σποτ) δικαιολογούνται μέσω της μαρξιστικής ταξικής ανάλυσης: η πολιτική, για τους αριστερούς υποκριτές, υπερβαίνει το φύλο. Το κίνημα της πολιτικής ορθότητας, που συναντάμε ξανά και ξανά στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας, είναι μια διάσταση της αριστερής ηθικολογίας που αφαιρεί από τους ανθρώπους κάθε ίχνος ατομικότητας, ειρωνείας και χιούμορ, δίνοντας εύκολες, σχηματικές, απαντήσεις στα προβλήματα της ύπαρξης. Ο πουριτανισμός γεφυρώνει τα δύο άκρα: η σημερινή πολιτική ορθότητα μοιάζει, παρότι δεν το αναγνωρίζει, αφενός με τα θρησκευτικά δόγματα, με τον καλβινισμό· αφετέρου, με την κομμουνιστική παράδοση, με τον σταλινισμό. Οι μηχανισμός του κινήματος έχει στόχο τη δημιουργία τύψεων, την κατασκευή θυμάτων και ενόχων, καθώς και την τιμωρία των αντιφρονούντων με λασπολογία η οποία αποτελεί το σύγχρονο αντίστοιχο της δαιμονοποίησης. Ο ηθικολογικός κώδικας μάς ζητεί να συμμορφωνόμαστε σε κάποιες εντολές ευπρέπειας, δικαιοσύνης και ισότητας: στην πραγματικότητα, αυτή η απαίτηση ορθοφροσύνης καταλήγει σε ολοκληρωτικά μικροσυστήματα, ενώ παραλλήλως δημιουργεί μορφές κοινωνικής εγκληματικότητας με επαναστατική και ηρωική άλω. Η πολιτική ορθότητα διαστρέφει αξίες, αφαιρεί το δικαίωμα του λόγου και της έκφρασης και προσδίδει στον κομφορμισμό και στη συμβατικότητα δήθεν υψηλό ηθικό ανάστημα. Στον ορίζοντα διαγράφεται η ενιαία σκέψη.
Τούτου λεχθέντος, οι ρατσιστές, οι μισογύνηδες, οι ομοφοβικοί, οι ανδροφοβικοί, οι εχθροί των παιδιών, των ζώων και των φυτών μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα μέχρι του ορίου που θέτει ο νόμος. Και να κριθούν από τους άλλους εξίσου ελεύθερα. Όσο για τις γυναίκες, αν ανησυχούν για το ανδρικό ήθος, για τη γενική καθήλωση σε απαράδεκτους παραδοσιακούς ρόλους, υπάρχει μία αποτελεσματική λύση: ως μητέρες να ανατρέφουν άνδρες που να σέβονται τις γυναίκες και τον ίδιο τους τον εαυτό. Φοβάμαι ότι στην Ελλάδα αυτό το στοίχημα είναι, προς το παρόν, χαμένο: η Ελληνίδα μητέρα φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, αλλά όπως συμβαίνει συνήθως στις μεσογειακές χώρες, την εξαιρούμε από τις διεκδικήσεις της πολιτικής ορθότητας. Δείχνουμε ολόγυρά μας τους ενόχους της μισογυνίας, αλλά η μισογυνία ανθεί μέσα μας.