Αγαπητέ Ερρίκο: Πώς θα ξεπεράσω εύκολα έναν χωρισμό;

Γεννημένος στην Ελλάδα, ο Ερρίκος Μπους μεγάλωσε σε ένα φωτεινό σπίτι στον Λυκαβηττο με δύο γυναίκες. Τη μητέρα και την αδελφή του. Μετά από ένα πέρασμα από το ιστορικό-αρχαιολογικό, μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία, πολύ διάβασμα αλλά και αρκετή… dolce vita, σήμερα εργάζεται σε corporate περιβάλλον. Αυτό όμως που τον κάνει χαρούμενο είναι να γράφει. Αυτό κάνει πλέον για τη BOVARY.

Κ.Λ. Καλησπέρα. Θα το θέσω όσο πιο απλά γίνεται: ο σύντροφος μιας εκ των καλύτερών μου φίλων, κάθε μα κάθε φορά που βρισκόμαστε όλοι μαζί, δεν σταματά τα κοπλιμέντα (πόσο έχω αλλάξει εμφανισιακά προς το καλύτερο, πόσο «χαριτωμένα τα λέω», γιατί είμαι ακόμα μόνη μου αφού «είμαι κελεπούρι»).Ωσπου ένα βράδυ, η φίλη μου έδειξε ενόχληση μεταξύ σοβαρού και αστείου (δηλαδή σοβαρού). Εγώ από τότε αποφεύγω να εμφανίζομαι όποτε με προσκαλούν. Η φίλη μου σπάνια πια βγαίνει χωρίς εκείνον. Δηλαδή για να την δω, τις πιο πολλές φορές, πρέπει να υφίσταμαι αυτή την αμήχανη κατάσταση. Τι κάνω για να το διαχειριστώ με λεπτότητα, να βάλω όρια και να μην φέρω σε δύσκολη θέση κανέναν; Ευχαριστώ.

Τα κοπλιμέντα που μου αναφέρεις δεν μπορούν με βεβαιότητα να αποτελούν ένδειξη φλέρτ ή πεσίματος. Μπορεί το αγόρι της φίλης σου απλά να σε συμπαθεί πολύ, να είναι πολύ ευγενικός, να κάνει ακόμα και πλάκα μαζί σου σε μια προσπάθειά του να απόκτησει οικειότητα με μια από τις καλύτερες φίλες της κοπέλας του. Οι άνδρες, οι περισσότεροι εξ' ημών τέλος πάντων, γνωρίζουμε πόσο εκτιμάται αυτή η προσπάθεια από μέρους μας και πόσο σημαντικό είναι για εσάς να τα πηγαίνουμε καλά με τις φίλες σας. Το αν εσύ βρίσκεσαι σε αμηχανία με τα συγκεκριμένα σχόλια είναι κάτι που μπορείς και οφείλεις να διαχειριστείς αν πραγματικά σε ενοχλούν. Και φυσικά να βάλεις τα όρια σου στο αγόρι της φίλης σου. Το αν η φίλη σου θυμώνει με αυτά ή ζηλεύει είναι δικό της θέμα και δείχνει νομίζω κάτι για εκείνη και για τις σχέσεις της. Δεν θέλω να είμαι σκληρός αλλά δείχνει σαφή έλλειψη εμπιστοσύνης σε δύο σημαντικά πρόσωπα στη ζωή της, εσένα και το συντροφό της. Την έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύντροφο ας τη λύσει ο σύντροφος και εκείνη. Την έλλειψη εμπιστοσύνης προς εσένα όμως οφείλεις να τη συζητήσεις εσύ. Δεν μπορεί να υπάρξει φιλία χωρίς εμπιστοσύνη. Και όπως λέει και ο Ησίοδος. “Τόσο η εμπιστοσύνη όσο και η έλλειψη εμπιστοσύνης έχουν καταστρέψει ανθρώπους.” Σκέψου τι μπορεί να κάνουν σε μία φιλία!

Καλησπέρα. Χαίρομαι που ένας άνδρας μπορεί να δίνει συμβουλές σε γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ελπίδα. Στα δικά μου. Είμαι η Εύη, 28 ετών και πριν από 6 μήνες έχασα τη δουλειά μου (είμαι γραφίστρια). Το καλό είναι ότι μένω ακόμα με τους γονείς μου. Την εποχή που είχα ακόμη δουλειά, γνώρισα κάποιον. Είναι 10 χρόνια μεγαλύτερός μου, δουλεύει σε δημόσια υπηρεσία και νιώθω ότι με αγαπάει. Υπάρχει όμως κάτι που με τρώει. Όταν βγαίνουμε και κάνω κίνηση να πληρώσω, ποτέ δεν μου λέει όχι. Κι ας ξέρει ότι τα λεφτά προέρχονται από τον συνταξιούχο πατέρα μου (τον μόνο που φέρνει ακόμα κάποια χρήματα στην οικογένεια). Ο ίδιος μένει με τον αδερφό του και μου έχει κάνει πρόταση να μετακομίσουμε σε σπίτι μαζί. Αλλά όταν του λέω ότι δεν έχω χρήματα, κόβει απλά την κουβέντα. Δεν καταλαβαίνω τι θέλει από μένα τελικά...

Να βρείς δουλειά.. και φυσικά να πληρώνεις το μερίδιο σου όταν βγαίνετε. Φυσικά κάνω πλάκα. Φαντάζομαι ότι τα δύο στοιχεία που μου αναφέρεις, (το ότι είναι δέκα χρόνια μεγαλύτερος και το ότι δουλεύει σε δημόσια υπηρεσία) τα αναφέρεις για να μου υποδείξεις ότι έχει την άνεση να πληρώσει και για σένα καμιά φορά. Είναι μεγαλύτερος, με σταθερή δουλειά και εσύ άνεργη το τελευταίο διάστημα. Το πιθανότερο είναι πως ο σύντροφός σου δεν είναι ιδιαίτερα γεναιόδωρος για να το θέσω κομψά. Και αναφέρομαι στη γεναιοδωρία του εξαιτίας του γεγονότος της ανεργίας σου. Σε διαφορετική περίπτωση θα σου έλεγα πως δεν έχει καμία, όυτε καν ηθική, υποχρέωση να πληρώσει για σένα. Η ισότητα των δύο φύλων, η γυναικεία χειραφέτηση, έχουν και συνακόλουθες “υποχρεώσεις”, με μια εξ'αυτών να είναι η οικονομική ανεξαρτησία και ο καταμερισμός των εξόδων του ζευγαριού σε κάθε επίπεδο. Αν συγκατοικούν, των εξόδων του σπιτιού, αν όχι των δαπανών των πιθανών εξόδων τους. Τώρα όμως που είσαι άνεργη και ζορίζεσαι εύλογα με τα χρήματα είναι λογικό να αναμένεις μια κίνηση ευγένειας και αβρότητας από μέρους του. Εννοώ δεν είναι η ίδια η κίνηση του να σε κεράσει που έχει τόση σημασία (αν και πρακτικά θα βοήθουσε) αλλά ο συμβολισμός της, η σημειολογία της αν προτιμάς. Και ο συμβολισμός μιας τέτοιας ενέργειας, έστω και μια στο τόσο, είναι φυσικά το ουσιαστικό ενδιαφέρον για τη δυσκολία ή το πρόβλημα του συντρόφου μας, η τρυφερότητα απέναντι σε μια δυσχέρεια του, είτε αυτή αφορά τα χρήματα ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό είναι και το ουσιώδες που πρέπει να σκεφτείς για το σύντροφό σου, πολλώ δε μάλλον από την στιγμή που φαίνεται να έχει σχέδια και για συγκατοίκηση όπως μου αναφέρεις. Ήτοι, το αν μπορεί ο συγκεκρίμενος άνθρωπος που είναι και μεγαλύτερος -συνεπώς και πιο ώριμος- να σε στηρίξει συναισθηματικά πρωτίστως και το τονίζω αυτό και έπειτα και οικονομικά εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Και πίστεψέ με δεν το λέω αυτό γιατί είναι άνδρας. Το ίδιο θα όφειλες να κάνεις κι εσύ σε μια αντίστοιχη συνθήκη. Είπαμε ισότητα και ισονομία. Σε όλα. Αλλά γιατί έτσι θα όφειλε να κάνει ως άνθρωπος με ενσυναίσθηση κι έπειτα ως σύντροφος που ενδιαφέρεται πραγματικά για σένα. Και να σου πω και κάτι στο τέλος τέλος της γραφής. Η γιαγιά μου που κοντεύει τα 100 και έχει πάει σχολείο μέχρι την 3η δημοτικού μου έλεγε πάντα κάτι. “ο άνθρωπος ο τσιγκούνης είναι τσιγκούνης και στα αισθήματα”. Αν δεν ακούσεις εμένα, άκου εκείνη και τη σοφία των παραλίγο 100 χρόνων ζωής της.

Κ.Ο. Υπάρχει τελικά εύκολος τρόπος να ξεπεράσεις έναν χωρισμό; Είμαι έναν μήνα χωρισμένη και το κενό που νιώθω είναι τεράστιο. Δεν θέλω να πάω για δουλειά, δεν θέλω να δω κανέναν. Και να φανταστείς ότι εγώ του ζήτησα να χωρίσουμε.

Θα ξεκινήσω την απάντησή μου γράφοντάς σου κάτι κλισέ. Κάθε μα κάθε χωρισμός είναι ενας μικρός θάνατος. Και ξέρεις οτιδήποτε κλισέ είναι συνήθως κλισέ για κάποιο λόγο. Τις περισσότερες φορές γιατί ενέχει χαρακτηριστικά οικουμενικής αλήθειας. Ο χωρισμός πονάει, είναι μια κατάσταση πένθους και μάλιστα ακόμα και οι επιστήμονες (ψυχολόγοι-γιατροί) του αποδίδουν συναφή χαρακτηριστικά με την φυσική απώλεια ενός προσώπου, το βιολογικό θάνατο κάποιου αγαπημένου. Ακόμα και τα στάδια του ομοιάζουν με εκείνα του πένθους (άρνηση – θυμός – διαπραγμάτευση – κατάθλιψη – αποδοχή). Πόσα και πόσα λαικά τραγούδια έχουν γραφτεί για τον χωρισμό; πόσα βιβλία; ποιήματα; πόσες ταινίες γυρίστηκαν για τον πόνο του χωρισμόυ, την απώλεια ενός συντρόφου ή εραστή και την συνακόλουθη ματαίωση των ονείρων μας, των επιθυμίων μας; Στα παραθέτω όλα αυτά γιατί συντείνουν σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Ο χωρισμός πονάει και μάλιστα πολύ. Και όχι δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να τον ξεπεράσεις. Θέλει υπομονή, κυρίως υπομονή, αλλά θέλει και αποδοχή του πόνου. Θα κλάψεις, θα χτυπηθείς, θα χάσεις την όρεξη σου, δεν θα θες να σηκωθείς από το κρεβάτι, δεν θα θες να δεις άνθρωπο. Όλα λογικά κι επόμενα αλλά για να γίνω και λίγο αιρετικός και θεμιτά. Ο πόνος και οι συνέπειες του είναι κομμάτι της ζωής. Και ξέρεις είναι αμελητέα λεπτομέρεια, ένα εφηβικό κατάλοιπο, το ποιος παράτησε ποιον. Τώρα πήρες εσύ την απόφαση αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι δύσκολο. Σίγουρα θα είχες τους λόγους σου και αυτό κράτα το για το μέλλον. Τώρα είναι θολό το τοπίο αλλά πίστεψε με κάποια στιγμή όχι πολύ μακρυά από σήμερα αυτοι οι λόγοι θα σε κρατήσουν και θα σου υπενθυμίσουν πως έκανες το σωστό. Κι αν αυτοί οι λόγοι φαντάζουν λίγοι τότε υπάρχει πάντα χώρος και χρόνος για να το ξανασκεφτείς. Σε κάθε περίπτωση και για να μην σε κουράζω. Όλα θα γίνουν. Όλα θα περάσουν. Κι ο πόνος, κι η θλίψη και η παραίτηση. Το ξέρω γιατί το έχω βιώσει. Τώρα μπορεί να σου μοιάζει αδύνατο αλλά πιστεψέ με συμβαίνει. Θες γιατί είναι στη φύση μας η επιβίωση, θες γιατί έχουμε ανάγκη το χαμόγελο και την χαρά, οι άνθρωποι, αφού πέσουμε, σηκωνόμαστε και προχωράμε. Όπως έλεγε και ένας από τους εξυπνότερους ηγέτες του προηγούμενου αιώνα και αρκετά διάσημος για τα ευφυολογήματα του, αν περνάς μέσα από την κόλαση, συνέχισε να περπατάς.

Στείλτε τις ερωτήσεις σας στο info@bovary.gr

Διαβάστε επίσης: Αγαπητέ Ερρίκο: Ο πρώην μου ζητάει επανασύνδεση

Αγαπητέ Ερρίκο: Οι άνδρες απομακρύνονται όταν τους λέω ότι έχω παιδί