Σμαράγδα Καρύδη: «Δεν μου λείπει ένα παιδί -Με τρομάζει η καθημερινότητα της οικογένειας»

Αγαπάει τη ζωή και θέλει να την συνδυάζει με το θέατρο. Από κούνια ηθοποιός, η Σμαράγδα Καρύδη δεν αμφέβαλλε ποτέ για το τι θα γίνει όταν μεγαλώσει. Σταθερή στις σχέσεις και τις φιλίες της, παραμένει ωστόσο αισιόδοξη μέσα σε έναν κόσμο που δεν έχει προοπτική...

Θυμάμαι πολύ καθαρά τη ζωή μου από το νηπιαγωγείο. Πιο πριν έχω εικόνες και αποσπάσματα. Εχω δε και μια αίσθηση ότι θυμάμαι ακόμα και τα βαφτίσια μου που ήμουν ενός έτους. Ισως κάποια πράγματα που μου έχουν πει, μαζί με τις φωτογραφίες, να μου έχουν δημιουργήσει αυτή την εντύπωση.

Ενα καλοκαίρι, ήμουν έντεκα ετών, θυμάμαι πολύ έντονα μια περιοδεία που είχα πάει μαζί με τους γονείς μου. Μου άρεσε πολύ. Ηταν περιοδεία σε στυλ μπουλούκι. Πήγαινε μπροστά ο προπομπός και έκλεινε την επόμενη και τη μεθεπόμενη πιάτσα. Δεν ξέραμε που θα βρεθούμε σε τρεις μέρες. Κι αυτό το τσιγγαναριό που άρεσε πολύ. Ηταν και παιδιά άλλων ηθοποιών από τον θίασο, παίζαμε, πουλάγαμε προγράμματα. Θυμάμαι επίσης τα καλοκαίρια στο Ξυλόκαστρο. Εκεί πέρασα όλα μου τα παιδικά χρόνια ως τα μέσα του λυκείου. Είχαμε σπίτι. Δεν το έχουμε πια.

Οταν άρχισα να πηγαίνω στην Αίγινα, πριν αγοράσω το σπίτι, μου άρεσε η ατμόσφαιρα του νησιού. Αυτή παλιά αστική ατμόσφαιρα, με τις οικογένειες που πήγαιναν κάθε καλοκαίρι στο νησί και τα παιδιά που έβρισκαν τις παρέες τους.

Αν και θέλω να είμαι εγκαταστημένη κάπου, να έχω σημεία αναφοράς, μου αρέσει και το τσιγγάνικο. Μέσα μου υπάρχουν και τα δύο και παλεύουν. Θα ήθελα να είμαι πιο περιπετειώδης, που δεν είμαι, να έψαχνα την τύχη μου σε διαφορετικές δουλειές, σε διαφορετικούς τόπους. Κάποιοι άνθρωποι το κάνουν. Με γοητεύει, αλλά εγώ δεν μπορώ. Εχω σταθερούς φίλους, έχω γενικά σταθερότητα. Με αναστατώνει η αλλαγή.

Μ΄ αρέσει η οικειότητα που αποκτάω με τους ανθρώπους. Δεν είμαι εύκολη. Ωραίο το καινούργιο αλλά κάπου το φοβάμαι, φοβάμαι το άγνωστο.

Δεν αναρωτήθηκα ποτέ τι θα κάνω όταν μεγαλώσω, εκτός από κάποια στιγμή που ήθελα να γίνω ντετέκτιβ, γιατί μου άρεσαν πολύ οι ιστορίες της Αγκάθα Κρίστι με τον Ηρακλή Πουαρό. Ολο τον υπόλοιπο καιρό της ζωής μου θυμάμαι να θέλω να γίνω ηθοποιός. Περιέργως πως, οι γονείς μου δεν προσπάθησαν ποτέ να με αποτρέψουν. Φαίνεται δεν ωρίμασαν, αν και ταλαιπωρήθηκαν. Είναι συναρπαστικός ο τρόπος ζωής του ηθοποιού, γιατί να μην αφήσουν και τα παιδιά τους να τον ζήσουν; Γιατί να θέλουν κάτι σταθερό; Σάμπως υπάρχει τίποτα σταθερό στη ζωή;

Τα πρώτα χρόνια πάλευα πολύ να ξεκουμπωθώ με τη δουλειά. Ηξερα ότι έχω ένα μάζεμα, ένα κούμπωμα. Είχα μια εσωτερική πάλη με την έκθεση που απαιτεί αυτή η δουλειά. Το πρόβλημά μου δεν ήταν αν θα ανήκω ή όχι σε ομάδα. Ηταν καθαρά προσωπικό. Επρεπε να το λύσω με τον εαυτό μου. Το ήξερα, το πάλευα, ήταν το μεγάλο μου εμπόδιο.

Θεωρώ πως σε ό,τι έχω κάνει ως τώρα στη ζωή μου, καλύτερα ή χειρότερα, προσπαθώ να είμαι τίμια, να μην κομπάζω ότι κάνω κάτι άλλο από αυτό που κάνω. Και να μ΄ αρέσει.

Οι πιο κοντινοί μου φίλοι είναι οι συμμαθητές μου από το σχολή και από εκεί φτιάχθηκε μια ευρύτερη παρέα. Για μένα είναι σημείο αναφοράς αυτοί οι άνθρωποι. Μιλάμε κάθε μέρα, μοιραζόμαστε τα ίδια πράγματα, τις σκέψεις μας. Δεν μπορώ να κάνω παρέα με ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν τι κάνω.

Με τον Θοδωρή ήμασταν πολλά χρόνια μαζί, ξεκινώντας από το θέατρο Αθηνών. Κάποια στιγμή είπαμε να κάνει ο καθένας τα δικά του. Τράβηξα άλλους δρόμους, δούλεψα με τον Σταμάτη Φασουλή, με τον Γιάννη Κακλέα, και τώρα πάλι είμαστε μαζί στο Μικρό Παλλάς. Θέλω να δοκιμάζομαι και σε είδη και σε ανθρώπους. Γενικά είμαι χαλαρή.

Δεν μπορώ καθόλου το ανταγωνιστικό κλίμα, μπορεί να με τρελάνει. Το αποφεύγω. Επειδή πλέον γνωριζόμαστε μέσα στη δουλειά, αποφεύγω τα στραβόξυλα και τους τρελούς _δεν μπορώ καθόλου τους τρελούς. Αν είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ να κάνω, αλλά ξέρω ότι θα βασανιστώ, θα φτύσω αίμα, θα ταλαιπωρηθώ, όχι γιατί θέλει κόπο, αλλά γιατί θα το κάνω με ανθρώπους που δεν αντέχω την τρέλα τους και την αρρώστια τους, θα το σκεφτώ πολύ και μάλλον θα το αποφύγω.

Εχει μεγάλη σημασία για μένα η ζωή. Θέατρο και ζωή να είναι κάπως παντρεμένα μεταξύ τους. Για να μου βγει ένας ρόλος δεν θέλω κάποιος να με πιέζει, να με βρίζει, να κλαίω... Δεν αντέχω και τους σκηνοθέτες που υποτιμούν τους ηθοποιούς, τους βρίζουν. Υπάρχει κι αυτή η σχολή με τους σκηνοθέτες να φέρονται απαίσια. Υπάρχουν βέβαια ηθοποιοί που το αντέχουν και τους αρέσει κιόλας, γιατί θεωρούν ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία θα βγάλουν το καλύτερο. Εγώ δεν μπορώ να βγάλω το καλύτερο, αν μου φέρεσαι απαίσια. Η θα σε βρίσω ή θα φύγω, ή θα κλειστώ στον εαυτό μου. Εγώ θέλω να μ΄ αγαπάς, να μου λες προχώρα. Το άλλο όμως, επειδή έχει ο καθένας έλλειμμα στην προσωπική του ζωή να το βγάζει εκεί, όχι δεν το αντέχω. Προσπαθώ να το αποφύγω.

Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι κάποιος μου έβαλε τρικλοποδιά, ότι με πολέμησε, με κλίκες και τέτοια. Τα περισσότερα εμπόδια τα έβαλα εγώ στον εαυτό μου και κανένας άλλος. Ο,τι δεν κατάφερα είναι από δικό μου λάθος.

Το θέμα είναι να προχωράς μπροστά και να φτιάχνεις πράγματα. Θεωρώ ότι έχω γίνει καλύτερη από ό,τι ήμουνα. Τώρα το πόσο παραπάνω θα μπορούσα να γίνω, είναι λίγο και θέμα του κατασκευαστή. Καμιά φορά τεμπελιάζω. Αλλοτε πάλι πέφτω με τα μούτρα και δουλεύω πολύ, όπως χρειάστηκε στα δύο μιούζικαλ που έκανα, το Σικάγο και το Sweet Charity. Στις χορογραφίες μου βγήκε το λάδι... Γενικά θεωρώ ότι έχω βελτιωθεί. Εχω δει παιδιά που στη σχολή ήταν εξαιρετικά αλλά δεν εξελίχθηκαν, μαράζωσαν. Δεν ξέρω πόση ήττα και πόση νίκη έχει το αποτέλεσμα για μένα σήμερα. Είναι όλα μαζί.

Με την τηλεόραση ένιωσα δημόσιο πρόσωπο, και πριν το Παρά Πέντε, αλλά κυρίως μετά. Με την κωμωδία γίνεσαι πολύ οικείος, σε γνωρίζουν, σε ξέρουν, σου μιλάνε στο ενικό. Κι εμένα αυτό μου αρέσει. Μου αρέσει να μου μιλάνε στον δρόμο. Δεν μπορώ όμως την αγένεια.

Να προστατευτώ; Ναι, φοβάμαι, με την έννοια ότι δεν λέω πάντα αυτό που σκέφτομαι. Οχι ότι λέω ψέμματα, αλλά προσπαθώ να πω πράγματα που δεν θα κάνουν κακό στους άλλους ούτε και σε μένα όμως. Ζούμε μια εποχή που όλοι βρίζουν, το κίνημα «ψόφα», που δεν το αντέχω. Κανείς δεν ακούει και τι ακριβώς πας να πεις. Είναι μια οχλαγωγία. Με τα social media από κοντά. Δεν το αντέχω. Από την άλλη δεν μπορώ να μην πάρω και καθόλου θέση. Αλλά δεν θέλω να είμαι αιχμηρή, γιατί πολλά από αυτά που σκέφτομαι είναι αιχμηρά, πολύ αιχμηρά _δεν θα σου τα πω. Ούτε μπορώ να ανοίξω διάλογο με τον καθένα. Δεν με ενδιαφέρει. Δεν μπορώ την κακή ενέργεια του πράγματος. Ετσι κι αλλιώς ποτέ δεν έλεγα δημοσίως τα πάντα.

Δεν δίνω ιδιαίτερη τροφή για τα προσωπικά μου. Δεν τηλεφωνώ σε δημοσιογράφους ή σε φωτογράφους, δεν έχω και πολλούς γκόμενους οπότε να με κυνηγάνε. Κι έτσι με προστατεύω.

Οι φίλοι είναι σαν οικογένειά μου, σαν αδέλφια μου, ειδικά όσοι είναι της γενιάς μου και πορευόμαστε μαζί μέσα στα χρόνια, από τα 18 μας. Δεν είχα και αδέλφια. Οταν ήμουν μικρή ήθελα πολύ, ιδίως έναν μεγάλο αδελφό, για να με βγάζει έξω. Μετά μου πέρασε.

Αλλά, όχι, δεν μου δημιούργησε την ανάγκη να κάνω εγώ δική μου οικογένεια. Παρά το ότι είμαι άνθρωπος σταθερός και μου αρέσει το σπίτι, θέλω να έχω την ψευδαίσθηση της ελευθερίας πάντα. Οικογένεια βασικά σημαίνει παιδιά, κι εμένα αυτό με τρόμαζε και με τρομάζει πάντα. Δεν με γοητεύει η καθημερινότητα των γονιών με τα παιδιά. Στη δική μου καθημερινότητα δεν μου λείπει κάτι τέτοιο. Γι΄αυτό και δεν μου βγήκε ποτέ. Μ΄αρέσουν τα παιδιά των φιλών μου, η βαφτισιμιά μου, αλλά δεν μπορώ όλη την ώρα αυτή τη ζωή. Ετσι είμαι. Δεν έχει νόημα να το πιέζεις, επειδή πρέπει ή κοινωνικά απαιτείται. Αν τώρα μου είχε τύχει ένα παιδί, πάνω στον μεγάλο έρωτα... Αλλά, τι να κάνουμε, δεν μου συνέβη.

Μ’αρέσει να κάθομαι σπίτι, όπως μ΄αρέσει να πηγαίνω θέατρο, σινεμά, να κάνω βόλτες. Μένω στην Ακρόπολη και μου αρέσει να κάνω βόλτες στη γειτονιά. Οπως μ΄αρέσει στην Αίγινα. Φυτεύω, ασχολούμαι με το σπίτι. Μ΄αρέσει να το διακοσμώ, να γκρεμίζω τοίχους, να φτιάχνω πράγματα, να ανακαινίζω. Εχω ταλέντο σ΄αυτό. Δεν μαγειρεύω συχνά, αλλά όταν το κάνω, το κάνω καλά.

Οταν τελειώνει μια παράσταση έχω την αίσθηση της απώλειας. Ιδίως όταν είναι κάτι που έχω αγαπήσει. Βέβαια έχουν υπάρξει φορές στο θέατρο, λίγες ευτυχώς, που φθάνει η Κυριακή των Βαΐων και χαίρομαι που θα απαλλαχθώ από την παράσταση.

Οταν ήμουν μικρή, ήμουν πιο πολύ των Χριστουγέννων. Μεγαλώνοντας έγινα του Πάσχα. Δεν ξέρω αν αυτό σημαίνει κάτι. Αν είσαι πιο κοντά στη γέννηση ή πιο κοντά στον θάνατο και την Ανάσταση. Νομίζω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι ως ενήλικας δεν έχω πια καμία προσδοκία από τα Χριστούγεννα. Σαν παιδί τα Χριστούγεννα είχαν μια μαγεία ενώ το Πάσχα μου φαινόταν πιο ξερό. Τώρα μ΄αρέσει αυτή η αναγέννηση της φύσης, τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας. Τα Χριστούγεννα είναι πιο Χόλυγουντ, πιο μιούζικαλ, το Πάσχα είναι πιο ανεξάρτητη κινηματογραφική παραγωγή...

Με αγανακτεί που πληρώνω τόσες ασφαλιστικές εισφορές κι όταν γεράσω δεν θα πάρω σύνταξη. Με αγανακτεί που δεν υπάρχει προοπτική κι όλο νιώθω πως σφίγγουν τα πράγματα. Δεν είναι μόνον τοπικό το ζήτημα, είναι παγκόσμιο, με την τρομοκρατία, τον ρατσισμό.

Δεν έχει πια σήμερα ιδιαίτερη διαφορά η αριστερά με τη δεξιά. Κάνουν όλοι ακριβώς τα ίδια πράγματα, τάζουν και ο λαός αγοράζει τα ίδια ψέματα. Ολοι θέλουν να κάνουν διορισμούς, να βολέψουν τους δικούς τους. Ακόμα κι η αισθητική είναι ίδια. Είμαστε σε ένα μαγγανοπήγαδο. Το δημόσιο μεγαλώνει. Ψάχνουν πελάτες ψηφοφόρους, είναι κρατιστές, δημόσιοι υπάλληλοι. Ακόμα και στο οικονομικό, όλοι το ίδιο πρόγραμμα έχουν.

Παρ΄όλα αυτά είμαι πολύ αισιόδοξος άνθρωπος. Πιστεύω στη λογική. Δεν μπορώ τον παραλογισμό. Ο Σώρρας, ας πούμε, έχει ακόμα οπαδούς. Δεν μπορείς να ψηφίζεις συναισθηματικά. Γιατί και ο φασίστας συναισθηματικός άνθρωπος είναι μόνο που το συναίσθημά του έχει να κάνει με την οργή, τη βία και το μίσος. Παρά το γεγονός ότι όλα με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα πάμε χειρότερα, εγώ είμαι αισιόδοξη. Η ορμονική μου τάση είναι αισιόδοξη. Πιστεύω λοιπόν ότι θα κάνω καλύτερα πράγματα, κι ας μεγαλώνω, κι ας γερνάω.

Φυσικά και δεν μ΄ αρέσει που μεγαλώνω. Ούτε για μένα ούτε για κανέναν. Θα ήθελα να έχουμε μια παράταση νεότητας, διακόσια χρόνια ακόμα. Και γιατί να μ΄αρέσει να γερνάει το δέρμα μου; Στις γυναίκες που μεγαλώνουν και δεν μπορούν να το χειριστούν πρέπει να είσαι διακριτικός, τρυφερός, όχι να τους ξύνεις το αδύνατο σημείο.

Οπως δεν μου αρέσουν και οι σχέσεις που σου τρώνε τα σωθικά. Από την άλλη, οι σχέσεις έχουν κι ένα κομμάτι που πρέπει να κρατάμε για τον εαυτό μας. Η αλήθεια έχει μια πίκρα. Οι μακροχρόνιες σχέσεις κυρίως, εκεί γύρω στα σαράντα, με τα παιδιά και την οικογένεια, μοιραία έρχονται τα ψέμματα, τα μυστικά. Αλλά έτσι είναι. Εχουμε πολλές ζωές και μ΄ αρέσει.

Φωτογραφίες: Πάνος Μάλλιαρης